Transcript Avrupa`da eğitimin kurumsal ve düşünsel gelişimi

GELİŞMİŞ ÜLKELERDE EĞİTİM
Prof.Dr. Mustafa Ergün
Avrupa’da eğitimin
kurumsal ve düşünsel
gelişimi
nouqs.blogspot.com
MÖ 400’lerde Atina sokaklarında Sofist denilen gezgin
öğretmenler grubu ders vermeye başladı. Katılım zorunlu
değildi, öğrenciler değişiyordu. Ders konuları gramer
retorik (hitabet) ve diyalektik (mantık) idi.
MÖ 387’de Platon Akademi adlı bir okul kurdu.
335’te de Aristoteles Lyceum adlı bir okul kurdu.
Antik Yunanlılar genelde felsefe eğitimi yaptılar.
Romalılar ise savaş, fetih, politika ve sivil yönetim
(hukuk) ile uğraştılar.
ismaelsarepta.wordpress.com
MS birinci yüzyılda Çiçero, hatip
yetiştirmek için yazdığı De
Oratore adlı kitabında Roma ve
Antik Yunan düşüncesini
birleştirdi. Hatipler gramer,
retorik ve diyalektiğin yanı sıra
matematik ve astronomi de
bilmeliydiler.
Aynı çağda yaşayan
Quintilian, eğitimin
çocukluktan yetişkinliğe
bireysel gelişim kademeleri
üzerine kurulması
gerektiğini söyledi.
Çocuğun eğitime hazır
oluşu ve öğrenme
yeteneğine göre her
kademede farklı eğitim
verilmeli idi.
5-15. yüzyıllar arasında
devam eden Ortaçağda,
eğitimi Hristiyanlık ve
Roma Katolik kilisesi
belirledi. Kilise ilk ve orta
düzeyde çeşitli okullar
kurdu (mahalle
okullarından manastır ve
katedral okullarına
kadar). Burada Latince ve
kilise öğretisi ve törenler
öğretiliyordu. Bu
okullarda genelde
kilisenin ihtiyaç duyduğu
din adamları
yetiştiriliyordu.
11.Yüzyılda İncil
ışığında
rasyonel
çözümler
geliştiren
Skolastik
düşünme biçimi
geliştirildi.
Skolastik
Hristiyan dini
öğretisi ile
Aristoleles
mantığının
birleşmesinden
oluştu.
12-12. yüzyıllarda
Paris, Salerno,
Bologna, Oxford,
Cambridge, ve
Padua gibi
tanınmış Avrupa
üniversitelerinde
skolastik düşünme
biçimine dayalı
dersler verildi.
Dünyada üniversite düşüncesinin
ve kurumunun kaynağı Avrupa
değildir.
MÖ 5.yüzyılda Hindistan’da
Taxila, Nalanda ve Vikramaśīla
gibi Budist üniversiteleri külliye
tarzında kurulmuştu.
Aynı yüzyılda Cundişapur’da bir
Sasani Akademisi kurulmuştu.
MS 425’te İstanbul Üniversitesi
kurudu. Daha sonra dağıldı ve
849’da reformdan geçirildi.
859’da Fas’ta El-Karaveyn
medresesi kuruldu ve 950’lerden
sonra İslam dünyasında
medreseler çığ gibi yayılmaya
başladı.
www.egitim.aku.edu.tr/avrupaislam.pdf
10-11.yüzyıllarda Filistin, Kuzey
Afrika, Sicilya ve İspanya
üzerinden Araplarla sağlanan
ilişkiler sonucu, Arapçaya
çevrilerek Müslüman âlimler
tarafından geliştirilen bilim ve
teknoloji Latinceye çevrildi.
Arap sayıları denilen 10 tabanlı
sayı sistemi Batı
matematiğinde devrim yaptı.
Tıp uzun yıllar İslam
tabiplerinin eserlerinden takip
edildi.
Avrupada diploma veren ilk üniversiteler Bologna (1088), Paris
(c. 1150, Oxford (1167), Cambridge (1209), Salamanca (1218),
Montpellier (1220), Padua (1222), Napoli II.Federico (1224) ve
Toulouse (1229) ünivesiteleridir.
Öğrenciler ya Latin okulları veya liselerde
ya da edebiyat fakültelerinde trivium
denilen hazırlık ders grubunu öğrendikten
sonra üniversitelere girebiliyordu.
Üniversitede genelde quadrivium denilen
dörtlü ders grubu (aritmetik, geometri,
müzik, astronomi) okutuluyordu.
19. yüzyılda Alman Humboldt
modeli (araştırma temelli öğretim,
özgür eğitim, seminerler,
laboratuvarlar) ile Fransız
üniversite modeli (katı disiplin ve
üniversitenin her yerinde devlet
kontrolü) ortaya çıktı.
Rönesans, bilim, sanat ve
edebiyat ile sosyal alanda çok
önemli değişiklikler getirdi.
Ders programlarına dans,
enstrüman çalma gibi dersler
girdi. Üst sınıf kadınlar yabancı
dil, felsefe ve matematik
öğrenmeye başladılar.
İnsanların düşünme biçimler
ve hayata bakışları değişti.
wgsocial8.wikispaces.com
Rönesans o zamandan
günümüze bitmeyen bir
değişmenin başlangıcı oldu.
Piccolomini 1450’de insanlara felsefe
ve edebiyat öğretilmelidir; böylelikle
onlar geçmişin hakikatlerini, şu
zamanın gerçeklerini ve gelecekte
neler olabileceğini öğrenirler diyordu.
Erasmus, insanlığın bütün bilgisinin
eski Yunan ve Roma edebiyatında
bulunduğuna inanıyordu.
en.wikipedia.org
Reformasyon döneminde
Katolik kilisesinin gücü kırıldı
ve orta sınıf yükselmeye
başladı.
Protestan ve Katolik Kiliseler
halk eğitiminde, çocuk
eğitiminde ve öğretmen
yetiştirmede çok iyi
teşkilatlandılar ve reformlar
yaptılar.
www.medievalists.net
Ana dillerde ilköğretim başladı. Halk kitleleri okur
(yazar) haline getirildi.
Üniversiteye giriş için Almanya’da Gimnazyum,
İngiltere’de Latin gramer okulları, Fransa’da liseler
Latince ve Yunanca eğitim vermeye başladı.
17.Yüzyılda eğitim
düşüncesinde önemli
değişiklikler oldu. Komenyus,
ana dillerde eğitimden
öğretim yöntemlerine, ders
programından eğitim
psikolojisine modern
düşünceler getirdi.
John Locke, zihni boş olarak kabul etti ve insanın bilgiyi
sonradan dış dünyadan kazandığını savundu. Dolayısıyla
insan zihnine bu bilgilerin nasıl kazandırılacağının ilmini
yapmaya başladı.
Aydınlanma çağı denilen 18. yüzyılda eğitim teori ve
uygulamalarında köklü değişiklikler oldu. Eğitimde,
toplumsal hayatta, hukukta vs akı ve eleştirel düşünce
esas alınmaya başladı.
Eğitim, sosyal reformlar yapmak ve yerleştirmek için
kullanıldı. Kalkınmada en önemli güçlerden birisi kabul
edildi.
en.wikipedia.org
J.-J. Rousseau’nun tabii eğitim
felsefesinden hareket eden J.H.
Pestalozzi, modern eğitimin
temellerini attı. Öğretimin somut
nesnelerden soyut kavramlara,
yakından uzağa, basitten
karmaşığa ilkeleriyle yavaş
yavaş, derece derece ve
yığılmalı olmasını istedi.
Alman J.F. Herbart yapılandırılmış öğretim
teknikleri ile ahlâk eğitimi üzerinde
durdu. Onun öğrencileri beş kademeli
bir öğretim metodu geliştirdi:
(1) Öğrencileri yeni derse hazırlamak,
(2) Yeni dersi sunmak,
(3) Yeni bilgilerle eskileri birbirine
bağlamak,
(4) Derste örneklerle konuyu anlaşılır
kılmak,
(5) Çocukların ne öğrendiklerini test
etmek.
www.thearchitectureofearlychildhood.com
Alman F. Fröbel,
Kindergarten’i kurarak
(1837) okul öncesi eğitim
sistemleştirdi. Her
çocuğun içinde ilahi bir
enerji olarak kendini
bağımsız olarak yetiştirme
gücü vardır.
Kindergarten’de şarkılar,
masallar, oyunlar,
hediyeler ve yaşa uygun
meşgalelerle eğitilecekti.
19.Yüzyılda İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya ve diğer Avrupa
ülkelerinde millî eğitim sistemleri kuruldu.
Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Arjantin, Uruguay ve başka
bazı kuzey ve güney Amerika ülkeleri de Avrupa’yı taklit ederek
milli eğitim sistemlerini kurdular.
20.Yüzyılda sanayileşme ve ulus devletlerin eğitim
sistemlerindeki sorunlara dayalı olarak Kır Eğitim Yurdu,
Çocuktan Hareket Akımı, İş Eğitimi Akımı gibi akımlar
içinde modern eğitim düşünürleri görüşlerini yazıp
uygulamaya çalıştılar.