Transcript Yeni Microsoft PowerPoint Sunusu

ANADOLU UYGARLIKLARI
1.
2.
3.
4.
5.
HİTİTLER
FRİGLER
LİDYALILAR
URARTU
İYON
Hititler (Etiler, Nesiler)
 Başkent Hattuşaş.
 Anadolu da ilk siyasal
birliği kurmuşlardır.
 Ülkeye “Bin tanrı ili”de
denir.
 İlk meşruti yönetimi
oluşturdular (Pankuş
Meclisini kullanarak)
•
•
•
•
•
Çivi ve Hiyeroglif yazılarını kullanmışlardır.
Aile ve Ceza (Medeni) hukuku gelişmiştir.
İlk Tarih yazıcılığı (anal) başladı.
Medeni hukukun temeli atılmıştır.
İlk yazılı antlaşma Kadeş Antlaşması (M.Ö.1280)
(Mısır-Hitit). Hitit, Kuzey Suriye’yi aldı.
• Tavananna (ana kraliçe) yönetimde etkili olmuştur.
TARİHTE İLK YAZILI
ANTLAŞMA
 Yazılarını ilk defa bir kağıt parçasına yazmışlardır.
 Hititçe, bugüne kadar bilinen en eski Hint-Avrupa dilidirResmî
diplomatik yazışmaları ve saray arşivleri Âsur (Akad) çivi
yazısıyla yazılırken kayalardaki kabartmalar ve yazıtlar için
hiyeroglif denilen yazı kullanılırdı.
 Hitit dîni çok tanrılı bir dindir; panteonun (tanrılar ailesi)
içinde binlerce tanrı ve tanrıça vardır ve bunların pek çoğu
diğer kavimlerin dinlerinden alınmıştır.
Hititler’de tanrılar, tıpkı insanlar gibidir. Fiziksel
şekilleri insan gibi olduğu kadar rûhen de onlarla aynı
olup insanlar gibi yerler, içerler, kendilerine iyi
bakıldığı sürece insanlara iyilik ederler; ancak ihmâl
edildikleri zaman hemen intikam almaya, insanları en
acımasız yöntemlerle cezâlandırmaya hazırdırlar.
• M.Ö. 1274 tarihinde II. Ramses ile Muvattalli arasında
Kadeş önünde büyük bir meydan savaşı yapılmış ve
Kadeş Antlaşması ile sonuçlanmıştır.
Frigler
• Batı Anadolu ile Kızılırmak arasındaki
bölgedir.
• Başkent Gordion(Polatlı).
• Krallarına Midas adı verilir.
• Hitit uygarlığı etkisinde kalmışlar.
• Tarım ve Hayvancılıkla uğraşmışlar.
NOT: Tarımı korumak için sert
kanunları vardır.
FRİGLER TÜMÜLÜS (YIĞMA TEPE)
KRAL MİDAS’IN MEZARI
Frigler
• Kerestecilik, kuyumculuk, kaya mimarisi, maden
işlemeciliği, seramik sanatı ve tapates adı verilen kilimleri
vardır
• Su kanalları yapmışlardır.
• Doğa tanrılarına inanmışlardır.
• Bereket tanrıçası Kibele dir.
• Frigler, başlıca Gordion (Yassıhöyük), Pessinus (Ballıhisar),
• Dorylaion (Eskişehir) ve Midas’da (Yazılıkaya)
yerleşmişlerdir.
KADIN FİGÜRÜ
Friglerin bilinen ilk kralı ülkenin başkenti Gordion’a adını
veren Gordias’tır. Dağınık Frig topluluklarını siyasal
bir birlik altına toplamayı başaran bu kral ve
yaşadığı dönemin siyasal olaylarıyla ilgili
bilgilerimiz yok denecek kadar azdır.
Tarihçi Arianos’a göre Gordias
Thelmessos’lu (Fethiye) bir kadınla
evlenmiş ve Midas adını verdiği bir
oğlu olmuştur.
Friglerde Ölü Gömme Geleneği
Frig beyleri ölülerini ya
kayalara oyulmuş mezarlara
ya da tümülüslere gömerlerdi.
Kaya mezarlarının çoğu soyulmuş oldukları için
mimari dışında fazla bilgi vermezler. Buna
karşın tümülüsler, yani yığma mezar tipleri Frig
ölü gömme geleneğini öğrenmemizde önemli
rol oynarlar.
MÖ 8. yüzyıl başlarından
MÖ 6. yüzyıl ortalarına
kadar kullanıldıkları
sanılan tümülüslerin
büyük bölümü
Gordion’dadır. Bu yığma
toprak mezarları kentin
sırtlarında yeralır ve sayısı
100’e yaklaşır.
Bu türde ölü gömme tekniği gelişmiş olarak birden ortaya
çıkar. Bu durum tümülüs mezarlarının Frigya’ya dışarıdan
gelmiş olduğuna işaret eder. Gerçekten de Arnavutluk ve
Makedonya’da soylu kişileri gömmek amacıyla tümülüs
mezarların MÖ 1800-1500’den itibaren kullanıldığı
bilinmektedir.
LİDYALILAR
Lidyalılar
• Başkent Sard (Manisa) tır.
• Kurucu Giges tir.
• Kral yolunu yapmışlardır (SardNinova).
• Parayı ilk kez kullanmışlardır.
• Paralı askerleri vardır.
Not: Kolay yıkılmalarına sebep
olacaktır.
LİDYALILAR’IN BAŞKENTİ
SARD (MANİSA)
EGE ve
LİDYA
URARTULAR
Urartular
•
•
•
•
•
Başkent Tuşpa (van) dır.
İlk federal devlettir.
Çok tanrılı din vardır.
Tarım ve Hayvancılık.
Maden işlemeciliği, kaya oymacılığı ve
kabartma sanatı ile uğraşmışlardır.
• Urartuların dillerini ve
kültürlerini incelerken
üzerinde durmamız gereken ilk
nokta, Doğu Anadolu
bölgesinde yaşayan halkların
erken tarihleri (daha popüler
bir deyimle proto
dönemleri)dir.
HURRİ(CE)-URARTU(CA) İLİŞKİSİ:
• Filolojik kaynaklardan bahsederken üzerinde
durmamız gereken en önemli konu, Doğu
Anadolu’nun yüzyıllar boyunca etnik
bütünlüğüne hakim olmuş Hurri
Egemenliği’dir.
• Örneğin, Kültepe tabletlerindeki unvan (appellatif) adlarının incelenmesi,
Anadolu’da ‘Demir Çağı’nda hakimiyet kurmuş birkaç halktan birinin
Hurriler olduğunu göstermiştir. Tabletlerde görülen diğer ünvanlar, tanrı,
şahıs ve yer adları ise Asur, Hatti ve Luvi uygarlıklarına aittir.
Anadolu’nun çeşitli uygarlıklarına ait yazılı kaynakların bir başka önemi
de bu adların sınıflandırılması sonucu Anadolu halklarının kökenlerinin
de aydınlatılabilmesidir.
• Tabletlerde görülen diğer ünvanlar, tanrı, şahıs ve yer adları
ise Asur, Hatti ve Luvi uygarlıklarına aittir. Anadolu’nun
çeşitli uygarlıklarına ait yazılı kaynakların bir başka önemi de
bu adların sınıflandırılması sonucu Anadolu halklarının
kökenlerinin de aydınlatılabilmesidir.
İyonlar
İyonlar
• Dor istilasından kaçan Aka’larca kurulmuştur.
• Ege bölgesinde 12 şehir devleti kurmuşlardır.
• Efes, Milet, Foça, İzmir önemli ticaret
merkezleridir.
• Ticaret kolonileri: Karadeniz, Mısır, Fransa,
İspanya Kıyıları.
• Mimaride İyon nizamı vardır.
• Tales, Pisagor, Hipokrat, Homeros gibi
düşünürleri vardır.
• Anadolu da ilk demokrasi örneği olmuşlar.
• Tiranlık adında yönetim anlayışı bu
medeniyete aittir.
• M.Ö 1000 yıllarında Yunanistan’da göç ederek
Ege kıyılarına yerleşen Akalar tarafından
kuruldu.
• Akalar Ege kıyılarında 12 ayrı şehir kurmuşlar
ve şehit devletleri halinde yaşamışlardır.
• İzmir, Efes, Milet, Foça.
• Her şehrin başında ayrı bir
kral bulunuyordu.Bundan
dolayı hiçbir zaman güçlü bir
krallık kuramamışlar ve ayrı
ayrı şehir devletleri halinde
yaşamışlardır.Siyasi birlik
yoktur.
İyonyalılar denizcilikte ileri
gitmişlerdir.Ancak zamanla
Lidyalıların,Perslerin ve
Romalıların egemenliğine
girerek kaybolmuşlardır.
• Fenike harf yazısının Ege havzasında
tanınmasını sağlamışlardır.Bilim , sanat ,
alanlarında Anadolu’da İlkçağda en gelişmiş
topluluktur.
• 1.Ön Asya’dan gelen önemli ticaret yollarının kesiştiği
noktada olması,
2.Ticaret aracılığıyla birçok medeniyetle ilişki içinde
olmaları,
3.Kurdukları koloniler aracılığıyla zenginleşmeleri,
4.Özgür düşünceye önem vermeleri,
5.Dini baskının olmayışı İyonya’nın bir bilim merkezi
haline gelmesinde ve yüksek bir medeniyetin
doğmasında etkili olmuştur.
Bizi Dinlediğiniz İçin Teşekkürler
• Burak Sibirlioğlu
• Berk Tüzemen