Transcript ความขุ่น - หน่วยเครื่องมือกลาง คณะวิทยาศาสตร์

การตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ าทางเคมีและ
การวิเคราะห์/ทดสอบ
นางสาวผุสดี มุหะหมัด
นักวิทยาศาสตร์ชานาญการพิเศษ
หัวหน้าหน่วยเครื่ องมือกลาง คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์
หน่ วยเครื่ องมือกลาง คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
http://ced.sci.psu.ac.th
ภาระกิจหลักของหน่ วยเครื่องมือกลาง
1. บริการวิชาการด้ านการวิเคราะห์ /ทดสอบ
ตัวอย่ างให้ แก่ ภาครัฐ และเอกชน
2. บริการด้ านการเรียนการสอน การวิจัย
ให้ กับคณะฯ และมหาวิทยาลัย
3. บริการชุมชน
ระบบประกันคุณภาพห้องปฏิบตั ิการ
หน่ วยเครื่องมือกลาง ได้ รับการรับรองระบบประกันคุณภาพ
ห้ องปฏิบัตกิ าร ISO/IEC17025 : 2005 จากกรมวิทยาศาสตร์
บริการ ดังรายการต่ อไปนี ้
1. ปี 2552 ขอบข่ าย “การวิเคราะห์ แมงกานีสในนา้ โดยใช้ เครื่ อง ICPOES”
2. ปี 2553 ขอบข่ าย “การวิเคราะห์ เหล็ก ทองแดง และสังกะสีในนา้ ทิง้
โดยใช้ เครื่ อง ICP-OES”
3. ปี 2555 ขอบข่ าย “การวิเคราะห์ แคดเมี่ยมในผลิตภัณฑ์ หมึกแช่ แข็ง
การตรวจวิเคราะห์ คุณภาพนา้
นำ้ บริโภค เช่ น นำ้ ดืม่ บรรจุขวด นำ้ บำดำ
นำ้ ใช้ ในโรงงำนอุตสำหกรรม ฯ ฯ
ผลการ
ดาเนินงาน
บริการวิชาการ
มาตรฐานคุณภาพนา้ บริโภคกระทรวงสาธารณสุข เล่ มที่
127 ตอนพิเศษ 67 ง (พศ.2553)
รำยกำรวิเครำะห์
วิธีทดสอบ
ค่ ำมำตรฐำน
ควำมเป็ นกรด-ด่ ำง (pH)
ปริมำณมว สำรที่ ะ ำยนำ้ (TDS)
สี
ควำมขุ่น
ควำมกระด้ ำง
ซั เฟต
ค อไรด์
ไนเตรตคำนวณเป็ นไนโตรเจน
เห ก็
สำรพิษอืน่ ๆ เช่ น สำรหนู ตะกัว่
pH meter
TDS meter
Photometric Method
Photometric Method
EDTA Titrimetric Method
Photometric Method
Titration Method
Photometric Method
Photometric Method
ICP-OES
6.5-8.5
ไม่ เกิน 500 mg/L
ไม่ เกิน 20 HZ
ไม่ เกิน 5 FAU
ไม่ เกิน 100 mg/L
ไม่ เกิน 250 mg/L
ไม่ เกิน 250 mg/L
ไม่ เกิน 4.0 mg/L
ไม่ เกิน 0.3 mg/L
ไม่ เกิน 0.05 mg/L
รำคำค่ ำวิเครำะห์
เหมาจ่าย
ราคา 1600 บาท
ต่อตัวอย่าง
ลักษณะคุณภาพน้า
คุณภาพนา้ ทางกายภาพ เช่ น
สี กลิ่น รส ความขุ่น
คุณภาพนา้
คุณภาพนา้ ทางเคมี เช่ น เหล็ก
ความกระด้ างคลอไรด์ ซัลเฟต ไนเตรต
สารหนู ฯลฯ
คุณภาพนา้ ทางแบคทีเรีย
คุณภาพน้ าทางกายภาพ
ความข่ ุน ;
(turbidity) เกิดจำกสำรที่ไม่
ะ ำยน้ ำ ขนำดเ ็ ก แขวน อยในน้ ำ ไม่ มี ผ ต่ อ
สุ ขภำพมำกนัก แต่ ไม่ ชวนดืม่
สี ; color
สี
มัก จะเกิ ด จากสารที่ ล ะลายน้ า ตาม
ธรรมชาติ เช่ น เหล็ ก อิน ทรีย วัต ถุ
จากการสลายตัวของพืช
ไม่มผี ลต่อสุขภาพโดยตรง
Spectrophotometer
รสชาติ
เ กิ ด จ า ก ส า ร ล ะ ล า ย ใ น น้ า
เช่ น ความกระด้ าง ท าให้
รสชาติเ ฝื่ อน คลอไรด หรื
์ อ
ซัลเฟตทาให้รสชาติกรอย
่
กลิ่น
มีลก
ั ษณะทาให้คุณภาพของน้า
เปลีย
่ นแปลง เช่น กลิน
่ อับเกิดจาก
สารอินทรีย ์ ใบไมเน
่ คาวเกิด
้ ่ าเปื่ อย กลิน
จากเหล็ก กลิน
่ เน่า เกิดจากการยอย
่
สลายของแบคทีเรีย
คุณภาพของน้ าทางเคมี
สารหรือของแข็งที่ละลายในน้าทัง้ หมด (TDS)
า
้ กับคาความน
ชีถ
้ งึ ความสมบูรณของน
้า ขึน
่
์
ไฟฟ้า
ปริมาณ TDS = (0.55-0.88)xคาความน
า
่
ไฟฟ้า
ค่ามาตรฐานไม่เกิน 500 มิลลิกรัม/ลิตร
ค่าความเป็ นกรดด่าง ( pH)
ค่าที่เกิดจากการแตกตัวของไฮโดรเจนไอออน
ในน้า จะมีค่าตัง้ แต่ 0-14 ภาวะความเป็ นกรดด่างของน้ามีผลต่อการเจริญเติบโตของ
สิ่งมีชีวิต รวมถึงการกัดกร่อนต่าง ๆ
ค่ามาตรฐานกาหนดระหว่าง 6.5-7.5
เครื่องวัดควำมเป็ นกรด-ด่ ำง แ ะเครื่องวัดมว สำร ะ ำยนำ้
ความกระด้าง (Total hardness)
ความกระด้าง มี 2 ประเภท
ความกระด้างชัวคราว
่
(carbonate
hardness)
ความกระด้างถาวร (non-carbonate
hardness)
ควำมกระด้ ำงชั่วครำว เกิดจำกเก อื
ไบคำร์ บอเนตของแค เซียมแ ะมักเนเซียม
Ca(HCO3)2 + ความร้อน
CaCO3 + H2O + CO2
Mg(HCO3)2 + ความร้อน
MgCO3 + H2O + CO2
MgCO3 + H2O + ความร้อน
Mg(OH)2 + H2O + CO2
จะเห็นว่าปฏิกิริยาการสลายตัวจะให้กา๊ ซ
คาร์บอนไดออกไซด์ และหินปูน ซึ่งไม่ละลายน้า จะ
ตกตะกอนเป็ นตะกรัน เกาะจับตามหม้อน้า ความ
กระด้างในน้าก็จะหายไป
ความกระด้างถาวร เกิดจากเกลือคลอไรด์
ซัลเฟต และไนเตรต ของแคลเซียมและมักเน
เซี่ยม ซึ่งไม่สลายตัวเมื่อถูกความร้อน
ความกระด้างมีค่ามาตรฐานไม่เกิน 100 mg/l
สาหรับน้าดื่ม
ความกระด้างไม่มีผลต่อสุขภาพอนามัยมากนัก แต่
มีผลต่อการซักล้าง ทาให้เกิดตะกรันในหม้อน้า และ
น้าจะมีรสเฝื่ อน
วิธีไตเตรต
เหล็ก (Iron)
เหล็กจะอยู่ในรูปของเฟอร์รสั ไบ
คาร์บอเนต (Fe(HCO3)2) น้าจะมี
สภาพใส แต่เมือ่ วางทิ้งไว้ในบรรยากาศ
จะขุ่นและเกิดตะกอนสีแดงของเฟอร์
รัสไฮดรอกไซด์ (Fe(OH)3)
คลอไรด ์
ค อไรด์ ส่วนใหญ่ จะอยู่ในรู ปของโซเดียม
แค เซียม แ ะมักเนเซียม ถ้ ำมีค อไรด์ มำกนำ้
จะมีรสกร่ อย ค อไรด์ ไม่ มผี ต่ อสุ ขภำพ
ค่ ำมำตรฐำนค อไรด์ 250 mg/l
ซัลเฟต (sulfate)
เกิดจำกเก อื แร่ ในธรรมชำติ ทำให้ นำ้ กระด้ ำง ซึ่ง
เป็ นควำมกระด้ ำงถำวร นำ้ ที่มีซั เฟตจะมีรสขม
มีคุณสมบัตเิ ป็ นยำระบำยอย่ ำงอ่อน
ค่ ำมำตรฐำนของซั เฟต 250 mg/l
ไนเตรตและไนไตรท์
เกิดจากการย่อยสลายของสารอินทรี ย ์ ไนไตรท์เป็ นสารที่ไม่
คงตัว จะเปลี่ยนเป็ นไนเตรต ถ้าพบมากจะมีผลต่อเด็ก ทาให้
เป็ นโรคตัวเขียว และขาดออกซิเจน
ค่ามาตรฐานของไนเตรตคานวณเป็ นไนโตรเจน (NO3-N)
ไม่เกิน 4.0 mg/l
ฟลูออไรด ์ (Fluoride)
เกิดจากแร่ ฟลูออไรด์ในธรรมชาติ ละลายน้ าได้ดี
ถ้ามีปริ มาณเล็กน้อยจะทาให้ฟันแข็งแรง ถ้ามี
มากจะให้ฟันตกกระ เป็ นจุดดา
ค่ามาตรฐานของฟลูออไรด์ ไม่เกิน 1.5 mg/l
Spectrophotometer
สารพิษอื่นๆ
สำรหนู แคดเมียม ตะกัว่ ปรอท แ ะไซยำไนด์ เป็ น
สำรพิษที่มีผ ต่ อร่ ำงกำย ต่ อระบบประสำท ต่ อ
ระบบทำงเดินอำหำร อำเจียน
ค่ามาตรฐานกาหนดไว้ ต่ามากๆ หรื อไม่มีเลย
เครื่ องวิเคราะห์โลหะ (ICP-OES)
แปลวพาสมา ของเครื่ องวิเคราะห์โลหะ (ICP-OES)
ประโยชน์ของการตรวจสอบคุณภาพน้ า
สามารถบอกถึงความปลอดภัยในการบริ โภค
สามารถนาไปปรับปรุ งคุณภาพน้ าได้อย่าง
เหมาะสม รวมถึงประสิ ทธิภาพการปรับปรุ ง
คุณภาพน้ าด้วย
วิธีกำรสั งเกตนำ้ สำหรับบริโภค
สั งเกต สี ก นิ่ ควำมขุ่น ว่ ำปกติหรือไม่
ตั้งนำ้ ทิง้ ไว้ 1-2 วัน สั งเกตดูว่ำนำ้ มีกำรเป ยี่ นแป ง
หรือไม่ เช่ น ตะกอน สี ก นิ่
ถ้ ำต้ มแ ้ วมีกำรเป ยี่ นแป งหรือไม่ เช่ น เกิดตะกรัน
เกิดครำบ
หน่วยเครื่ องมือกลาง คณะวิทยาศาสตร์
สถานที่ติดต่อ โทร. 074-288058 โทรสาร 074-558850
หน่ วยเครื่องมือกลาง คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์