Transcript นศพ.ที่มีปัญหาจิตเวช 221 ราย : เพศ
Slide 1
Slide 2
ปัญหาสุขภาพจิตทีพ
่ บบ่อย
ในนักศึกษาแพทย์
ผศ นพ พนม เกตุมาน
ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศริ ริ าชพยาบาล
บรรยายในการอบรมเชิงปฏิบตั ก
ิ าร
“ การเพิม
่ ศักยภาพในการให้คาปรึกษาของอาจารย์ทป
ี่ รึกษา”
วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2550
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
Slide 3
เป้ าหมายการบรรยาย
• ปัญหาทางสุขภาพจิตในนักศึกษาแพทย์
– ปัญหาทางจิตเวช นศพ ศิรริ าช
– โรคทางจิตเวชทีพ
่ บบ่อย/ การช่วยเหลือ
• บทบาทอาจารย์ทป
ี่ รึกษา
Slide 4
Psychiatric Disorders
in
Siriraj Medical Students
1973-1999
Dr. Panom Ketumarn MD.
Department of Psychiatry
Faculty of Medicine Siriraj Hospital
Slide 5
Methodology
•
•
•
•
•
Retrospective descriptive study
Siriraj counseling unit for medical students
Medical chart review 1973-1999
Psychiatric diagnosis DSM IV / ICD 10
Statistics
– Descriptive :
Frequency,Percentage,Incident Rate
– Inferential : Chi Square Test
Slide 6
Male
(%)
Female
(%)
Total
(%)
No psychiatric dis.
22
(8.9)
5
(2)
27
(10.9)
Psychiatric dis.
168
(67.7)
53
(21.4)
221
(89.1)
Total
190
(76.6)
58
(23.4)
248
(100)
Slide 7
เพศหญิง
24%
เพศชาย
76%
นศพ.ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : เพศ
Slide 8
ร้ อยละ
25
20.8 20.8
20
15.8
14.9
15
11.3
10
6.9
5 0.5 0.9
0
อายุ (ปี )
17 18 19 20 21 22 23 > 23
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : อายุเริ่ม
Slide 9
ร้40อยละ
33.9
30
22.6
19.5
20
10
12.7
4.1
7.2
0
1
2
3
4
5
6
ชัน้ ปี ที่
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : ชั้นปี เริ่ม
Slide 10
ต่างจังหวัด
40.8 %
กรุงเทพฯ และ
ปริมณฑล
59.2 %
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : ภูมลิ าเนา
Slide 11
ตา่
23.7 %
ปานกลาง
52%
สูง
24.3 %
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : ฐานะ
Slide 12
เพื่อนแนะนา
3.4 %
มาด้วยตนเอง
43.4 %
ผูป้ กครองแนะนา
1%
อาจารย์แนะนา
53.2 %
นศพ.ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย: การมา
Slide 13
11-20 ครั้ง
1.8 %
6-10 ครั้ง
16.7 %
> 20 ครั้ง
29.9 %
1-5 ครั้ง
51.6 %
นศพ ที่มีปัญหาจิตเวช 221 ราย: จานวนบริการ
Slide 14
ปัญหาจิตเวช (แกน I)
ปัญหาบุคลิกภาพ (แกน II)
74
100
46
33.6 %
45.5 %
20.9 %
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : ปัญหา
Slide 15
Multiaxial Diagnosis
Axis I Psychiatric Disorder
Axis II Personality Disorder
Axis III Physical disorder
Axis IV Psychosocial Problem
Axis V Global Functioning
Slide 16
Axis I
Diagnosis
Adjustment dis.
43.4 %
2.Mood dis.
28
%
3.Anxiety dis.
7.7 %
4.Schizophrenia
6.6 %
5.Psychosomatics
4.4 %
6.Substance use dis. 2.8 %
7.Identity problem
2.8 %
1.
(78)
(51)
(14)
(12)
(8)
(5)
(5)
Slide 17
Axis
I Diagnosis
8. Organic mental dis.
2.2 % (4)
9. Ch. motor tics
1.1 % (2)
10.Kleptomania
0.6 % (1)
11.Exhibitionism
0.6 % (1)
12.Diagnosis defered 0.6 % (1)
Slide 18
Axis
1.
2.
3.
4.
5.
6.
II Diagnosis
Personality NOS
Avoidant
Obsessive Compulsive
Antisocial
Paranoid
Dependent
44.6 %
18.9 %
14.4 %
6.2 %
4.6 %
4.6 %
(87)
(37)
(28)
(12)
(9)
(9)
Slide 19
Axis II Diagnosis
7. Schizotypal
8. Schizoid
9. Histrionic
10. Borderline
11. Narcissistic
2.1
1.5
1.5
1
0.5
% (4)
% (3)
% (3)
% (2)
% (1)
Slide 20
จานวน (คน)
25
25
24
19
20
15
10
10
5
0
6
1
3
1
3
6
14
13
6
12 12 13
15
14
7 8
5 4
16
1 221 3224235246257268279281029113012311332143315341635173618371938203921402241
รหัสปี การศึกษา 25 ..
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : รหัสปี
Slide 21
ร้ อยละ
60 50.6
40
19.4
20
17.8
7.8
0
6
7
8
1.1
9
1.7
10
1.1
11
0.6
เรียนจบภายใน ( ปี )
12 ไม่จบ
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : ผลเรียน
Slide 22
Psychiatric Disorders
in
Retired Medical Students
Slide 23
หญิง
9.4 %
ชาย
90.6 %
นศพ ที่พ้นสภาพ 32 ราย : เพศ
Slide 24
ร้ อยละ
25
25
18.8 21.9
20 15.6
15
10
6.3 6.3
3.1 3.1
5
0
อายุ
(ปี
)
18 19 20 21 22 23 24 33
นศพ ที่พ้นสภาพ 32 ราย : อายุทเี่ ริ่มมีปัญหา
Slide 25
46.9
ร้ อยละ
50
40
25
30
18.8
20
6.3
10
3.1 0
0
ชัน
้ ปี
1
2 3
4
5 6
นศพ ที่พ้นสภาพ 32 ราย : ชั้นปี ที่เริ่มมีปัญหา
Slide 26
ร้ อยละ
37.5
40
30
18.8
15.6
20
12.5
9.4
10 6.3
0
้ ปี
1 2 3 4 5 6 ชัน
นศพ. ที่พ้นสภาพ 32 ราย : ชั้นปี ที่พ้นสภาพ
Slide 27
ร้ อยละ
20
15
12.5 15.6
12.5 12.5
10 6.3 6.3
5
15.6
6.3
6.3 6.3
0
1 2 3 4 5 6 7 9 10 12
นศพ ที่พ้นสภาพ 32 ราย : จานวนปี ที่เรียน
ปี
Slide 28
ปัญหาจิตเวช ( แกน I )
25.8 %
ปัญหาบุคลิกภาพ ( แกน II )
45.2 % 29 %
นศพ ที่พ้นสภาพ 32 ราย : ปัญหา
Slide 29
Psychiatric Disorders in Retired Students
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Major depression
15 % (6)
Personality NOS
15 % (6)
Schizophrenia
12.5 % (5)
Identity problem
10 % (4)
Gen. anxiety dis.
7.5 % (3)
Obsessive Compulsive Disorder 7.5 % (3)
Avoidant per. dis.
7.5 % (3)
Slide 30
Psychiatric Disorders in Retired Students
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Schizotypal per. dis.
Bipolar dis.
Schizoaffective dis.
Dysthymia
Antisocial per. dis.
Borderline per. dis.
Cognitive dis. NOS
Diagnosis deferred
7.5
2.5
2.5
2.5
2.5
2.5
2.5
2.5
%
%
%
%
%
%
%
%
(3)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
Slide 31
Conclusion
•
•
•
•
•
Incident rate = 2.9 %
Male > Female (3/1)
Onset 2nd year
Age 20.5 Y
Axis I Adjustment dis Mood dis.
Axis II Personality NOS Avoidant
Slide 32
ปัญหานักศึกษาแพทย์
•
•
•
•
•
สุขภาพจิตและโรคจิตเวช
ความประพฤติ
การเรียน
ความสัมพันธ์กบั เพือ
่ น / ความรัก
เงิน
Slide 33
สุขภาพจิตและโรคจิตเวช
Slide 34
โรคความผิดปกติในการปรับตัว
(Adjustment Disorders)
ลักษณะสาคัญ
้ หลังจากเผชิญกับการ
มีอาการเกิดขึน
เปลีย่ นแปลง หรือความเครียดในชีวต
ิ ประจาวัน
(psychosocial stressors) เช่น การย้าย
สถานทีเ่ รียน การมีเพือ
่ นกลุม
่ ใหม่ การอยูห
่ อพัก
ฯลฯ
อาการเกิดภายใน 3 – 6 เดือน แล้วมักหายไป
ได้เอง โดยนักศึกษาจะปรับตัวได้
Slide 35
โรคความผิดปกติในการปรับตัว
(Adjustment Disorders)
อาการ
- อารมณ์ เครียดวิตกกังวล นอนไม่หลับ ปวดหัวปวดท้อง
- อารมณ์ ซม
ึ เศร้า เบือ
่ หน่ าย เซ็ง ไม่มีความสุข สมาธิ
ความจาเสีย เบือ
่ อาหาร นอนไม่หลับ เบือ
่ เรียน หลบ
เลีย่ งไม่เรียน
- พฤติกรรม ก้าวร้าว เกเร ต่อต้าน เทีย่ วเตร่ ดื่มเหล้า
ใช้สารเสพติด
อาการมักจะเกิดในช่วงปี 1 สังเกตได้จาก
์ างการเรียน และพฤติกรรมอืน
ผลสัมฤทธิท
่ ๆ
Slide 36
โรคซึมเศร้า
(Major Depression)
อาการ
อารมณ์ ซม
ึ เศร้า ไม่แจ่มใสร่าเริงเหมือนเดิม
ไม่มีความสุข เบือ
่ อาหารน้าหนักลด นอนไม่
หลับ สมาธิความจาเสียไป ความคิดและการ
เคลือ
่ นไหวช้าลง รูส้ ก
ึ ตัวเองไร้คา่ -ผิด เบือ
่ ชีวต
ิ
และคิดอยากตาย คนทีเ่ ป็ นโรคนี้จะรูส้ ก
ึ ว่าตนเอง
เปลีย่ นแปลงไปมากอย่างรวดเร็ว โดยอาจไม่มี
สาเหตุทางจิตใจ สังคมมาก่อนเลย
Slide 37
โรคซึมเศร้า
(Major Depression)
อาการทีน
่ ่ าเป็ นห่วงมาก คือ ความคิดอยาก
ตาย หรือพยายามฆ่าตัวตาย
การรักษา ใช้ยาต้านโรคซึมเศร้า ร่วมกับจิต
บาบัด และการปรับสิง่ แวดล้อม ผลการรักษาดี
มาก มักจะหายได้เป็ นปกติ
Slide 38
โรคเครียด
(Psychosomatic Disorders)
อาการ
อาการทางร่างกายซึง่ เกิดจากการ
เปลีย่ นแปลงของระบบประสาทอัตโนมัติ ระบบ
ภูมค
ิ ม
ุ้ กันโรค หรือระบบต่อมไร้ทอ
่ ซึง่
แปรปรวนไปตามความเครียด
Slide 39
โรคเครียด
(Psychosomatic Disorders)
อาการทางร่างกายระบบ ได้แก่
ระบบทางเดินอาหาร แผลในกระเพาะอาหาร
ท้องเสีย ท้องผูก อาเจียน
ระบบกล้ามเนี้อ กล้ามเนื้อเกร็งแข็งตัว และเจ็ บปวด
ตามบริเวณศีรษะ คอ หลัง หรืออาจเกิดอาการกล้าม
เนี้อกระตุก มือสั่น
ระบบไหลเวียนของเลือด ใจสั่น หลอดเลือดหัวใจ
ตีบ ความดันโลหิตสูง
ระบบทางเดินปัสสาวะ ปัสสาวะบ่อย
ระบบภูมค
ิ ม
ุ้ กันโรค ทาให้รา่ งกายขาดภูมต
ิ ้านทาน
โรค จนเกิดเป็ นโรคต่างๆ ง่าย ได้แก่ โรคไข้หวัด
Slide 40
โรคเครียด
(Psychosomatic Disorders)
การรักษา
้ เวลามี
อาการของระบบต่างๆ นี้มกั จะเกิดขึน
ความเครียด และจะหายไปเมือ
่ หมดความเครียด
1. การรักษาอาการเครียดด้วยยา
2. การฝึ กคลายเครียด
3. การแก้ปญ
ั หาในชีวต
ิ
Slide 41
โรคบุคลิกภาพผิดปกติ
(Personality Disorders)
ลักษณะสาคัญ
1. เอาตัวเองเป็ นศูนย์กลาง
2. พฤติกรรมทีท
่ าให้เกิดปัญหากับผูอ
้ ืน
่
3. ปรับตัวเองตา่ ไม่ยืดหยุน
่
4. ไม่ยอมรับข้อบกพร่องของตนเอง
5. เกิดปัญหาในการอยูร่ ว่ มกับผูอ
้ น
ื่
Slide 42
บุคลิกภาพแบบไม่โต
(Immature personality)
ขาดความเป็ นผูใ้ หญ่ ขาดความรับผิดชอบ
ขาดแรงจูงใจใฝ่ สัมฤทธิ ์ ขาดความเชือ
่ มั่นใน
ตัวเอง ขาดความรอบคอบ ขาดการวางแผน
อารมณ์ ไม่ม่น
ั คง ไม่รบ
ั ผิดชอบ ขาดการยับยัง้
ชั่งใจตนเอง นักศึกษาทีเ่ ป็ นแบบนี้จะไม่สนใจ
การเรียน เทีย่ วเตร่ เล่นการพนัน ดืม
่ เหล้า คบ
เพือ
่ นไม่ดี ไม่รบ
ั ผิดชอบหน้าทีต
่ นเอง และมักจะ
เรียนตกๆ หล่นๆ หรือเรียนไม่จบ
Slide 43
บุคลิกภาพแบบหลบเลีย่ ง
(Avoidant personality)
ขาดความกล้าความมั่นใจตนเอง ไม่กล้า
เผชิญปัญหา เมือ
่ พบอุปสรรคจะหลบเลีย่ ง ไม่สู้
ปัญหา ไม่ม่น
ั ใจในการสร้างความสัมพันธ์กบ
ั คน
อืน
่ มีความเครียดและวิตกกังวลสูง
ไม่เผชิญปัญหาในการเรียน ไม่ตง้ ั ใจเรียน
ไม่คอ
่ ยมีเพือ
่ น อาจารย์ทป
ี่ รึกษาเรียกพบก็มกั จะ
หลบเลีย่ งไม่ยอมมาพบ มักจะเรียนไม่ดี หรือ
เรียนไม่จบ เปลีย่ นทีเ่ รียนไปเรือ
่ ยๆ
Slide 44
บุคลิกภาพแบบอันธพาล
(Antisocial personality)
ละเมิดผูอ
้ น
ื่ ๆ เพือ
่ สนองความต้องการตนเอง
มักจะทาผิดกฎเกณฑ์ กติกาของสังคม
หลอกลวง โกหก ขโมย บางคนอาจมีกา้ วร้าว
เกเร ทาร้ายผูอ
้ น
ื่ เกเร ทาผิดกฎระเบียบของ
คณะ ดืม
่ เหล้า เล่นการพนัน ไม่ตง้ ั ใจเรียน
ทุจริตในการสอบ คบเพือ
่ นเกเร เทีย่ วกลางคืน
เรียนไม่ดี และมักจะไม่จบ
Slide 45
บุคลิกภาพแบบคาบเส้น
(Borderline personality)
้ กับ
อารมณ์ และความคิดแปรปรวนไม่แน่ นอน ขึน
สถานการณ์ ขาดการแยกแยะความจริง มีอารมณ์ เหงา
อ่อนไหวรุนแรง ต้องการเป็ นทีย่ อมรับของคนอืน
่ อย่าง
มาก ไม่อยูก
่ บั ร่องกับรอย พูดให้คนทะเลาะกัน มองคน
อืน
่ ไม่ดีก็เลวไปเลย ถ้าใครทาให้พอใจก็จะเทิดทูนอย่าง
มาก แต่ถา้ ไม่พอใจก็จะตาหนิอย่างรุนแรง มักจะเป็ นที่
รังเกียจของเพือ
่ นๆ เพราะชอบโกหก สร้าง
ความสัมพันธ์กบั ใครไม่ได้นาน มักจะใช้ยาหรือสารเสพ
ติด และพยายามฆ่าตัวตาย
Slide 46
บุคลิกภาพแบบแยกตัวเอง
(Schizoid personality)
ชอบอยูค
่ นเดียว ไม่ชอบมีเพือ
่ น กังวลทีจ่ ะ
คบกับคนอืน
่ ไม่ม่น
ั ใจในมนุษยสัมพันธ์ ชอบ
เก็บตัวไม่เข้าสังคม ไม่สร้างความสัมพันธ์กบั
ใคร นักศึกษาทีเ่ ป็ นแบบนี้อาจเรียนได้ แต่ขาด
ทักษะสังคม ทาให้ทางานร่วมกับคนอืน
่ ลาบาก
Slide 47
บุคลิกภาพแบบยา้ คิดยา้ ทา
(Obsessive-compulsive personality)
เจ้าระเบียบ (Perfectionist) เคร่งเครียดอยู่
กับกฎเกณฑ์กติกามากจนเกินไป พยายามทาให้
ได้ดเี ลิศ ไม่ผด
ิ ตรงตามระเบียบ ไม่มีความ
ยืดหยุน
่ มีความเครียดสูง เพือ
่ นฝูงไม่คอ
่ ยชอบ
เพราะเจ้าระเบียบเกินไป
Slide 48
บุคลิกภาพแบบหวาดระแวง
(Paranoid personality)
ไม่ไว้วางใจใคร มองคนอืน
่ หรือมองโลกใน
แง่รา้ ย จ้องจับผิดคนอืน
่ เครียดและไม่คอ
่ ยมี
เพือ
่ นสนิท
Slide 49
บุคลิกภาพแบบพึง่ พิงคนอืน
่
(Dependent personality)
ไม่ม่น
ั ใจตนเอง ต้องคอยพึง่ พาอาศัยคนอืน
่
ไม่กล้าคิดไม่กล้าตัดสินใจ หรือกระทาอะไรได้
ด้วยตนเอง กลัวผิดพลาด ต้องอาศัยคนอืน
่
แม้แต่ในการดาเนินชีวต
ิ ประจาวัน
Slide 50
บุคลิกภาพแบบยกตนเอง
(Narcissistic personality)
ชืน
่ ชมตนเอง ต้องการให้คนอืน
่ ยกย่อง
พยายามทุกวิถีทางเพือ
่ ให้ตนเองเด่นดังเหนื อกว่า
คนอืน
่ ทุกด้าน
Slide 51
บุคลิกภาพแบบฮีสทีเรีย
(Histrionic personality)
เรียกร้องความสนใจคนอืน
่ ต้องการเป็ น
ศูนย์กลางและเป็ นทีย่ อมรับ ชืน
่ ชอบของคนอืน
่
แสดงออกมากจนเกินไป อาจดูคล้ายยั่วยวนทาง
เพศ
Slide 52
โรคประสาท
(Anxiety Disorders)
อาการ ความเครียดและวิตกกังวล
ประเภท
1. โรคประสาทวิตกกังวล หรือโรคกังวล
(Generalized Anxiety Disorder)
2. โรคประสาทซึมเศร้า (Dysthymia)
3. โรคประสาทยา้ คิดยา้ ทา (Obsessivecompulsive Disorder)
4. โรคกลัว (Phobic Disorders)
Slide 53
โรคประสาท
(Anxiety Disorders)
โรคประสาททุกโรค มักจะเป็ นเรื้อรัง รักษา
ได้ยาก การรักษาใช้ยารักษาตามอาการ
ร่วมกับจิตบาบัด
Slide 54
โรคจิตเภท
(Schizophrenia)
มีอาการโรคจิต หลงผิด หูแว่ว ไม่อยูใ่ น
โลกแห่งความเป็ นจริง อารมณ์ และพฤติกรรม
ผิดปกติ มีการกระทาแปลกๆ ไม่เหมาะสมกับ
กาลเทศะ
อาการหลงผิด อาจมีหวาดระแวง ความเชือ
่
แปลกๆ ความรูส้ ก
ึ ว่าตนเองผิดปกติ
Slide 55
โรคจิตเภท
(Schizophrenia)
การรักษา
ใช้ยาต้านโรคจิตเป็ นหลัก ผลการรักษาอาจดี
สามารถกลับไปเรียนได้เหมือนเดิม แต่สว่ นหนึ่ง
จะเป็ นเรื้อรัง
Slide 56
ภาวะรักร่วมเพศ
(Homosexualism)
ลักษณะสาคัญ คือ มีความพึงพอใจทางเพศกับเพศ
เดียวกันเอง
เพศชาย เกย์ (เกย์คงิ และเกย์ควีน หรือตุด
๊ แต๋ว)
เพศหญิง เลสเบี้ยน (ทอม ดี้)
ได้ทง้ ั สองเพศ เรียกว่า Bisexualism
ภาวะรักร่วมเพศมิใช่โรค และรักษาไม่หาย ผู้ที่
เป็ นจะเผชิญกับปัญหาในการดาเนินชีวต
ิ มากกว่า
ธรรมดา
Slide 57
โรคพฤติกรรมผิดปกติ
(Conduct Disorder)
อาการ
ก้าวร้าว เกเร ละเมิดกฎเกณฑ์ ละเมิดสิทธิ ์
ผูอ
้ น
ื่ หนีเรียน หนีออกจากบ้าน รังแกสัตว์ ชก
ต่อยกับคนอืน
่ ขโมย โกหก เป็ นพฤติกรรมของ
เด็กเกเร ซึง่ ถ้าไม่ได้รบ
ั การแก้ไขจะกลายเป็ น
บุคลิกภาพแบบอันธพาล (Antisocial personality disorder)
Slide 58
โรคติดสารเสพติด
(Substance Use Disorder)
อาการ
ใช้สารเสพติดซา้ ๆ จนเป็ นอันตรายต่อตนเอง ไม่
้ และเมือ
สามารถเลิกได้ ต้องใช้ขนาดมากขึน
่ ขาดสารนี้
จะเกิดอาการอยากยา หรืออาการลงแดง
สารเสพติดทีน
่ กั ศึกษาใช้มาก ได้แก่ เหล้า บุหรี่
ยาบ้า กัญชา
เมือ
่ ใช้นานๆ ร่างกายและจิตใจจะเสือ่ มลง ทาให้
เรียนหนังสือไม่ได้
การรักษาทาได้คอ
่ นข้างยาก แม้รกั ษาหายแล้ว
โอกาสกลับใช้ใหม่อก
ี ยังมีสงู
Slide 59
โรคจิตเวชทีม
่ ีสาเหตุทางกาย
(Organic Mental Disorders)
อาการ
สมองมีการทางานสับสน ทาให้คด
ิ หรือ
้ ๆ
ตัดสินใจไม่ดี ความจาไม่ดี สติสมั ปชัญญะขึน
ลงๆ มีอาการทางจิตประสาทได้ทก
ุ รูปแบบ
ตัวอย่าง โรคจิตทีเ่ กิดจากการใช้ยาบ้า
Slide 60
Suggestions
1. Primary prevention
:Promotion / Early detection / Screening
2. Secondary and tertiary prevention
3. Data collecting system
4. Consistency of services
Slide 61
บทบาทอาจารย์ทป
ี่ รึกษา
1. การเสริมสร้างทักษะชีวต
ิ
2. การค้นหานักศึกษาทีเ่ ริม
่ มีปญ
ั หาและช่วยเหลือ
3. การแก้ไขฟื้ นฟู และการส่งต่อ
Slide 62
การเสริมสร้างทักษะชีวต
ิ
•
•
•
•
•
การรูจ้ กั ตนเอง การพัฒนาตนเอง
ทักษะสังคม
การเป็ นผูน
้ า
จริยธรรม
ทักษะทางเพศ
Slide 63
การเสริมสร้างทักษะชีวต
ิ
•
•
•
•
สอนร่วมกับการสอนวิชาการอืน
่
จัดกิจกรรมแยกเฉพาะ
กิจกรรมนอกหลักสูตร
ระบบอาจารย์ทป
ี่ รึกษา พีร่ หัส
Slide 64
การค้นหานักศึกษาและช่วยเหลือ
•
•
•
•
•
การสอดส่องดูแล
การค้นหากลุม
่ เสีย่ ง
การคัดกรองและติดตาม
ระบบการช่วยเหลือเชิงรุก
การให้คาปรึกษาเชิงรุก
Slide 65
ความรูแ
้ ละทักษะ
•
•
•
•
•
พัฒนาการของวัยรุน
่ ตอนปลาย การ
เปลีย่ นแปลงด้านต่างๆ ทางร่างกาย จิตใจ
อารมณ์ สังคม และจริยธรรม
ปัญหาทีพ
่ บบ่อยในนักศึกษา
ปัญหาทางสุขภาพจิต และจิตเวชในนักศึกษา
การให้คาปรึกษา (Counseling)
การส่งเสริมพัฒนาการ และการป้ องกันปัญหา
พฤติกรรม
Slide 66
ทักษะเบือ
้ งต้นในการให้คาปรึกษา
•
•
•
•
•
•
•
•
การสร้างสัมพันธ์ภาพทีด
่ ี
การสือ
่ สาร
การสารวจปัญหา
การจูงใจให้ตกลงรับการปรึกษา
การฟัง
การให้กาลังใจ
การปฏิบตั เิ พือ
่ ให้เปลีย่ นพฤติกรรม
การยุตก
ิ ารปรึกษา
Slide 67
การส่งต่อ
•
•
•
การประเมินปัญหาสุขภาพจิต
การจูงใจให้นกั ศึกษาร่วมมือ
การติดตามดูแลร่วมกับทีมสุขภาพจิต
Slide 68
สรุปบทบาทของอาจารย์ทป
ี่ รึกษา
1. ทาความรูจ้ กั นักศึกษา และมีสว่ นร่วมในกิจกรรม
ต่างๆ เพือ
่ สร้างพื้นฐานความสัมพันธ์ทด
ี่ ี
2. ส่งเสริมพัฒนาการทางบุคลิกภาพในนักศึกษา
โดยเฉพาะทักษะสังคม
3. สนับสนุนให้นกั ศึกษาเรียนโดยสะดวก เช่น การขอ
ทุน แนะนาแนวทางการเรียน การลงทะเบียน สถานที่
บุคลากร หอพัก หอกีฬา
Slide 69
สรุปบทบาทของอาจารย์ทป
ี่ รึกษา
4. ติดตามพฤติกรรมนักศึกษา ทัง้ การเรียน และ
พฤติกรรมอืน
่ ๆ อย่างต่อเนื่อง
้ รีบประเมินปัญหา หา
5. เมือ
่ นักศึกษามีปญ
ั หาเกิดขึน
ข้อมูลเพิม
่ เติม ทาความเข้าใจกับปัญหานักศึกษา เพือ
่ ให้
ความช่วยเหลือโดยเร็ว
6. วางแผนช่วยเหลือ โดยใช้เทคนิคต่างๆ เช่น การให้
คาปรึกษา (counseling) การให้เพือ
่ นช่วยเพือ
่ น
Slide 70
สรุปบทบาทของอาจารย์ทป
ี่ รึกษา
7. ปรึกษาอาจารย์อน
ื่
8. ปรึกษาพ่อแม่ผป
ู้ กครอง
9. ปรึกษาจิตแพทย์ หรือนักจิตวิทยา
Slide 71
THE END
Slide 2
ปัญหาสุขภาพจิตทีพ
่ บบ่อย
ในนักศึกษาแพทย์
ผศ นพ พนม เกตุมาน
ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศริ ริ าชพยาบาล
บรรยายในการอบรมเชิงปฏิบตั ก
ิ าร
“ การเพิม
่ ศักยภาพในการให้คาปรึกษาของอาจารย์ทป
ี่ รึกษา”
วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2550
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
Slide 3
เป้ าหมายการบรรยาย
• ปัญหาทางสุขภาพจิตในนักศึกษาแพทย์
– ปัญหาทางจิตเวช นศพ ศิรริ าช
– โรคทางจิตเวชทีพ
่ บบ่อย/ การช่วยเหลือ
• บทบาทอาจารย์ทป
ี่ รึกษา
Slide 4
Psychiatric Disorders
in
Siriraj Medical Students
1973-1999
Dr. Panom Ketumarn MD.
Department of Psychiatry
Faculty of Medicine Siriraj Hospital
Slide 5
Methodology
•
•
•
•
•
Retrospective descriptive study
Siriraj counseling unit for medical students
Medical chart review 1973-1999
Psychiatric diagnosis DSM IV / ICD 10
Statistics
– Descriptive :
Frequency,Percentage,Incident Rate
– Inferential : Chi Square Test
Slide 6
Male
(%)
Female
(%)
Total
(%)
No psychiatric dis.
22
(8.9)
5
(2)
27
(10.9)
Psychiatric dis.
168
(67.7)
53
(21.4)
221
(89.1)
Total
190
(76.6)
58
(23.4)
248
(100)
Slide 7
เพศหญิง
24%
เพศชาย
76%
นศพ.ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : เพศ
Slide 8
ร้ อยละ
25
20.8 20.8
20
15.8
14.9
15
11.3
10
6.9
5 0.5 0.9
0
อายุ (ปี )
17 18 19 20 21 22 23 > 23
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : อายุเริ่ม
Slide 9
ร้40อยละ
33.9
30
22.6
19.5
20
10
12.7
4.1
7.2
0
1
2
3
4
5
6
ชัน้ ปี ที่
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : ชั้นปี เริ่ม
Slide 10
ต่างจังหวัด
40.8 %
กรุงเทพฯ และ
ปริมณฑล
59.2 %
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : ภูมลิ าเนา
Slide 11
ตา่
23.7 %
ปานกลาง
52%
สูง
24.3 %
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : ฐานะ
Slide 12
เพื่อนแนะนา
3.4 %
มาด้วยตนเอง
43.4 %
ผูป้ กครองแนะนา
1%
อาจารย์แนะนา
53.2 %
นศพ.ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย: การมา
Slide 13
11-20 ครั้ง
1.8 %
6-10 ครั้ง
16.7 %
> 20 ครั้ง
29.9 %
1-5 ครั้ง
51.6 %
นศพ ที่มีปัญหาจิตเวช 221 ราย: จานวนบริการ
Slide 14
ปัญหาจิตเวช (แกน I)
ปัญหาบุคลิกภาพ (แกน II)
74
100
46
33.6 %
45.5 %
20.9 %
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : ปัญหา
Slide 15
Multiaxial Diagnosis
Axis I Psychiatric Disorder
Axis II Personality Disorder
Axis III Physical disorder
Axis IV Psychosocial Problem
Axis V Global Functioning
Slide 16
Axis I
Diagnosis
Adjustment dis.
43.4 %
2.Mood dis.
28
%
3.Anxiety dis.
7.7 %
4.Schizophrenia
6.6 %
5.Psychosomatics
4.4 %
6.Substance use dis. 2.8 %
7.Identity problem
2.8 %
1.
(78)
(51)
(14)
(12)
(8)
(5)
(5)
Slide 17
Axis
I Diagnosis
8. Organic mental dis.
2.2 % (4)
9. Ch. motor tics
1.1 % (2)
10.Kleptomania
0.6 % (1)
11.Exhibitionism
0.6 % (1)
12.Diagnosis defered 0.6 % (1)
Slide 18
Axis
1.
2.
3.
4.
5.
6.
II Diagnosis
Personality NOS
Avoidant
Obsessive Compulsive
Antisocial
Paranoid
Dependent
44.6 %
18.9 %
14.4 %
6.2 %
4.6 %
4.6 %
(87)
(37)
(28)
(12)
(9)
(9)
Slide 19
Axis II Diagnosis
7. Schizotypal
8. Schizoid
9. Histrionic
10. Borderline
11. Narcissistic
2.1
1.5
1.5
1
0.5
% (4)
% (3)
% (3)
% (2)
% (1)
Slide 20
จานวน (คน)
25
25
24
19
20
15
10
10
5
0
6
1
3
1
3
6
14
13
6
12 12 13
15
14
7 8
5 4
16
1 221 3224235246257268279281029113012311332143315341635173618371938203921402241
รหัสปี การศึกษา 25 ..
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : รหัสปี
Slide 21
ร้ อยละ
60 50.6
40
19.4
20
17.8
7.8
0
6
7
8
1.1
9
1.7
10
1.1
11
0.6
เรียนจบภายใน ( ปี )
12 ไม่จบ
นศพ ทีม่ ีปัญหาจิตเวช 221 ราย : ผลเรียน
Slide 22
Psychiatric Disorders
in
Retired Medical Students
Slide 23
หญิง
9.4 %
ชาย
90.6 %
นศพ ที่พ้นสภาพ 32 ราย : เพศ
Slide 24
ร้ อยละ
25
25
18.8 21.9
20 15.6
15
10
6.3 6.3
3.1 3.1
5
0
อายุ
(ปี
)
18 19 20 21 22 23 24 33
นศพ ที่พ้นสภาพ 32 ราย : อายุทเี่ ริ่มมีปัญหา
Slide 25
46.9
ร้ อยละ
50
40
25
30
18.8
20
6.3
10
3.1 0
0
ชัน
้ ปี
1
2 3
4
5 6
นศพ ที่พ้นสภาพ 32 ราย : ชั้นปี ที่เริ่มมีปัญหา
Slide 26
ร้ อยละ
37.5
40
30
18.8
15.6
20
12.5
9.4
10 6.3
0
้ ปี
1 2 3 4 5 6 ชัน
นศพ. ที่พ้นสภาพ 32 ราย : ชั้นปี ที่พ้นสภาพ
Slide 27
ร้ อยละ
20
15
12.5 15.6
12.5 12.5
10 6.3 6.3
5
15.6
6.3
6.3 6.3
0
1 2 3 4 5 6 7 9 10 12
นศพ ที่พ้นสภาพ 32 ราย : จานวนปี ที่เรียน
ปี
Slide 28
ปัญหาจิตเวช ( แกน I )
25.8 %
ปัญหาบุคลิกภาพ ( แกน II )
45.2 % 29 %
นศพ ที่พ้นสภาพ 32 ราย : ปัญหา
Slide 29
Psychiatric Disorders in Retired Students
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Major depression
15 % (6)
Personality NOS
15 % (6)
Schizophrenia
12.5 % (5)
Identity problem
10 % (4)
Gen. anxiety dis.
7.5 % (3)
Obsessive Compulsive Disorder 7.5 % (3)
Avoidant per. dis.
7.5 % (3)
Slide 30
Psychiatric Disorders in Retired Students
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Schizotypal per. dis.
Bipolar dis.
Schizoaffective dis.
Dysthymia
Antisocial per. dis.
Borderline per. dis.
Cognitive dis. NOS
Diagnosis deferred
7.5
2.5
2.5
2.5
2.5
2.5
2.5
2.5
%
%
%
%
%
%
%
%
(3)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
Slide 31
Conclusion
•
•
•
•
•
Incident rate = 2.9 %
Male > Female (3/1)
Onset 2nd year
Age 20.5 Y
Axis I Adjustment dis Mood dis.
Axis II Personality NOS Avoidant
Slide 32
ปัญหานักศึกษาแพทย์
•
•
•
•
•
สุขภาพจิตและโรคจิตเวช
ความประพฤติ
การเรียน
ความสัมพันธ์กบั เพือ
่ น / ความรัก
เงิน
Slide 33
สุขภาพจิตและโรคจิตเวช
Slide 34
โรคความผิดปกติในการปรับตัว
(Adjustment Disorders)
ลักษณะสาคัญ
้ หลังจากเผชิญกับการ
มีอาการเกิดขึน
เปลีย่ นแปลง หรือความเครียดในชีวต
ิ ประจาวัน
(psychosocial stressors) เช่น การย้าย
สถานทีเ่ รียน การมีเพือ
่ นกลุม
่ ใหม่ การอยูห
่ อพัก
ฯลฯ
อาการเกิดภายใน 3 – 6 เดือน แล้วมักหายไป
ได้เอง โดยนักศึกษาจะปรับตัวได้
Slide 35
โรคความผิดปกติในการปรับตัว
(Adjustment Disorders)
อาการ
- อารมณ์ เครียดวิตกกังวล นอนไม่หลับ ปวดหัวปวดท้อง
- อารมณ์ ซม
ึ เศร้า เบือ
่ หน่ าย เซ็ง ไม่มีความสุข สมาธิ
ความจาเสีย เบือ
่ อาหาร นอนไม่หลับ เบือ
่ เรียน หลบ
เลีย่ งไม่เรียน
- พฤติกรรม ก้าวร้าว เกเร ต่อต้าน เทีย่ วเตร่ ดื่มเหล้า
ใช้สารเสพติด
อาการมักจะเกิดในช่วงปี 1 สังเกตได้จาก
์ างการเรียน และพฤติกรรมอืน
ผลสัมฤทธิท
่ ๆ
Slide 36
โรคซึมเศร้า
(Major Depression)
อาการ
อารมณ์ ซม
ึ เศร้า ไม่แจ่มใสร่าเริงเหมือนเดิม
ไม่มีความสุข เบือ
่ อาหารน้าหนักลด นอนไม่
หลับ สมาธิความจาเสียไป ความคิดและการ
เคลือ
่ นไหวช้าลง รูส้ ก
ึ ตัวเองไร้คา่ -ผิด เบือ
่ ชีวต
ิ
และคิดอยากตาย คนทีเ่ ป็ นโรคนี้จะรูส้ ก
ึ ว่าตนเอง
เปลีย่ นแปลงไปมากอย่างรวดเร็ว โดยอาจไม่มี
สาเหตุทางจิตใจ สังคมมาก่อนเลย
Slide 37
โรคซึมเศร้า
(Major Depression)
อาการทีน
่ ่ าเป็ นห่วงมาก คือ ความคิดอยาก
ตาย หรือพยายามฆ่าตัวตาย
การรักษา ใช้ยาต้านโรคซึมเศร้า ร่วมกับจิต
บาบัด และการปรับสิง่ แวดล้อม ผลการรักษาดี
มาก มักจะหายได้เป็ นปกติ
Slide 38
โรคเครียด
(Psychosomatic Disorders)
อาการ
อาการทางร่างกายซึง่ เกิดจากการ
เปลีย่ นแปลงของระบบประสาทอัตโนมัติ ระบบ
ภูมค
ิ ม
ุ้ กันโรค หรือระบบต่อมไร้ทอ
่ ซึง่
แปรปรวนไปตามความเครียด
Slide 39
โรคเครียด
(Psychosomatic Disorders)
อาการทางร่างกายระบบ ได้แก่
ระบบทางเดินอาหาร แผลในกระเพาะอาหาร
ท้องเสีย ท้องผูก อาเจียน
ระบบกล้ามเนี้อ กล้ามเนื้อเกร็งแข็งตัว และเจ็ บปวด
ตามบริเวณศีรษะ คอ หลัง หรืออาจเกิดอาการกล้าม
เนี้อกระตุก มือสั่น
ระบบไหลเวียนของเลือด ใจสั่น หลอดเลือดหัวใจ
ตีบ ความดันโลหิตสูง
ระบบทางเดินปัสสาวะ ปัสสาวะบ่อย
ระบบภูมค
ิ ม
ุ้ กันโรค ทาให้รา่ งกายขาดภูมต
ิ ้านทาน
โรค จนเกิดเป็ นโรคต่างๆ ง่าย ได้แก่ โรคไข้หวัด
Slide 40
โรคเครียด
(Psychosomatic Disorders)
การรักษา
้ เวลามี
อาการของระบบต่างๆ นี้มกั จะเกิดขึน
ความเครียด และจะหายไปเมือ
่ หมดความเครียด
1. การรักษาอาการเครียดด้วยยา
2. การฝึ กคลายเครียด
3. การแก้ปญ
ั หาในชีวต
ิ
Slide 41
โรคบุคลิกภาพผิดปกติ
(Personality Disorders)
ลักษณะสาคัญ
1. เอาตัวเองเป็ นศูนย์กลาง
2. พฤติกรรมทีท
่ าให้เกิดปัญหากับผูอ
้ ืน
่
3. ปรับตัวเองตา่ ไม่ยืดหยุน
่
4. ไม่ยอมรับข้อบกพร่องของตนเอง
5. เกิดปัญหาในการอยูร่ ว่ มกับผูอ
้ น
ื่
Slide 42
บุคลิกภาพแบบไม่โต
(Immature personality)
ขาดความเป็ นผูใ้ หญ่ ขาดความรับผิดชอบ
ขาดแรงจูงใจใฝ่ สัมฤทธิ ์ ขาดความเชือ
่ มั่นใน
ตัวเอง ขาดความรอบคอบ ขาดการวางแผน
อารมณ์ ไม่ม่น
ั คง ไม่รบ
ั ผิดชอบ ขาดการยับยัง้
ชั่งใจตนเอง นักศึกษาทีเ่ ป็ นแบบนี้จะไม่สนใจ
การเรียน เทีย่ วเตร่ เล่นการพนัน ดืม
่ เหล้า คบ
เพือ
่ นไม่ดี ไม่รบ
ั ผิดชอบหน้าทีต
่ นเอง และมักจะ
เรียนตกๆ หล่นๆ หรือเรียนไม่จบ
Slide 43
บุคลิกภาพแบบหลบเลีย่ ง
(Avoidant personality)
ขาดความกล้าความมั่นใจตนเอง ไม่กล้า
เผชิญปัญหา เมือ
่ พบอุปสรรคจะหลบเลีย่ ง ไม่สู้
ปัญหา ไม่ม่น
ั ใจในการสร้างความสัมพันธ์กบ
ั คน
อืน
่ มีความเครียดและวิตกกังวลสูง
ไม่เผชิญปัญหาในการเรียน ไม่ตง้ ั ใจเรียน
ไม่คอ
่ ยมีเพือ
่ น อาจารย์ทป
ี่ รึกษาเรียกพบก็มกั จะ
หลบเลีย่ งไม่ยอมมาพบ มักจะเรียนไม่ดี หรือ
เรียนไม่จบ เปลีย่ นทีเ่ รียนไปเรือ
่ ยๆ
Slide 44
บุคลิกภาพแบบอันธพาล
(Antisocial personality)
ละเมิดผูอ
้ น
ื่ ๆ เพือ
่ สนองความต้องการตนเอง
มักจะทาผิดกฎเกณฑ์ กติกาของสังคม
หลอกลวง โกหก ขโมย บางคนอาจมีกา้ วร้าว
เกเร ทาร้ายผูอ
้ น
ื่ เกเร ทาผิดกฎระเบียบของ
คณะ ดืม
่ เหล้า เล่นการพนัน ไม่ตง้ ั ใจเรียน
ทุจริตในการสอบ คบเพือ
่ นเกเร เทีย่ วกลางคืน
เรียนไม่ดี และมักจะไม่จบ
Slide 45
บุคลิกภาพแบบคาบเส้น
(Borderline personality)
้ กับ
อารมณ์ และความคิดแปรปรวนไม่แน่ นอน ขึน
สถานการณ์ ขาดการแยกแยะความจริง มีอารมณ์ เหงา
อ่อนไหวรุนแรง ต้องการเป็ นทีย่ อมรับของคนอืน
่ อย่าง
มาก ไม่อยูก
่ บั ร่องกับรอย พูดให้คนทะเลาะกัน มองคน
อืน
่ ไม่ดีก็เลวไปเลย ถ้าใครทาให้พอใจก็จะเทิดทูนอย่าง
มาก แต่ถา้ ไม่พอใจก็จะตาหนิอย่างรุนแรง มักจะเป็ นที่
รังเกียจของเพือ
่ นๆ เพราะชอบโกหก สร้าง
ความสัมพันธ์กบั ใครไม่ได้นาน มักจะใช้ยาหรือสารเสพ
ติด และพยายามฆ่าตัวตาย
Slide 46
บุคลิกภาพแบบแยกตัวเอง
(Schizoid personality)
ชอบอยูค
่ นเดียว ไม่ชอบมีเพือ
่ น กังวลทีจ่ ะ
คบกับคนอืน
่ ไม่ม่น
ั ใจในมนุษยสัมพันธ์ ชอบ
เก็บตัวไม่เข้าสังคม ไม่สร้างความสัมพันธ์กบั
ใคร นักศึกษาทีเ่ ป็ นแบบนี้อาจเรียนได้ แต่ขาด
ทักษะสังคม ทาให้ทางานร่วมกับคนอืน
่ ลาบาก
Slide 47
บุคลิกภาพแบบยา้ คิดยา้ ทา
(Obsessive-compulsive personality)
เจ้าระเบียบ (Perfectionist) เคร่งเครียดอยู่
กับกฎเกณฑ์กติกามากจนเกินไป พยายามทาให้
ได้ดเี ลิศ ไม่ผด
ิ ตรงตามระเบียบ ไม่มีความ
ยืดหยุน
่ มีความเครียดสูง เพือ
่ นฝูงไม่คอ
่ ยชอบ
เพราะเจ้าระเบียบเกินไป
Slide 48
บุคลิกภาพแบบหวาดระแวง
(Paranoid personality)
ไม่ไว้วางใจใคร มองคนอืน
่ หรือมองโลกใน
แง่รา้ ย จ้องจับผิดคนอืน
่ เครียดและไม่คอ
่ ยมี
เพือ
่ นสนิท
Slide 49
บุคลิกภาพแบบพึง่ พิงคนอืน
่
(Dependent personality)
ไม่ม่น
ั ใจตนเอง ต้องคอยพึง่ พาอาศัยคนอืน
่
ไม่กล้าคิดไม่กล้าตัดสินใจ หรือกระทาอะไรได้
ด้วยตนเอง กลัวผิดพลาด ต้องอาศัยคนอืน
่
แม้แต่ในการดาเนินชีวต
ิ ประจาวัน
Slide 50
บุคลิกภาพแบบยกตนเอง
(Narcissistic personality)
ชืน
่ ชมตนเอง ต้องการให้คนอืน
่ ยกย่อง
พยายามทุกวิถีทางเพือ
่ ให้ตนเองเด่นดังเหนื อกว่า
คนอืน
่ ทุกด้าน
Slide 51
บุคลิกภาพแบบฮีสทีเรีย
(Histrionic personality)
เรียกร้องความสนใจคนอืน
่ ต้องการเป็ น
ศูนย์กลางและเป็ นทีย่ อมรับ ชืน
่ ชอบของคนอืน
่
แสดงออกมากจนเกินไป อาจดูคล้ายยั่วยวนทาง
เพศ
Slide 52
โรคประสาท
(Anxiety Disorders)
อาการ ความเครียดและวิตกกังวล
ประเภท
1. โรคประสาทวิตกกังวล หรือโรคกังวล
(Generalized Anxiety Disorder)
2. โรคประสาทซึมเศร้า (Dysthymia)
3. โรคประสาทยา้ คิดยา้ ทา (Obsessivecompulsive Disorder)
4. โรคกลัว (Phobic Disorders)
Slide 53
โรคประสาท
(Anxiety Disorders)
โรคประสาททุกโรค มักจะเป็ นเรื้อรัง รักษา
ได้ยาก การรักษาใช้ยารักษาตามอาการ
ร่วมกับจิตบาบัด
Slide 54
โรคจิตเภท
(Schizophrenia)
มีอาการโรคจิต หลงผิด หูแว่ว ไม่อยูใ่ น
โลกแห่งความเป็ นจริง อารมณ์ และพฤติกรรม
ผิดปกติ มีการกระทาแปลกๆ ไม่เหมาะสมกับ
กาลเทศะ
อาการหลงผิด อาจมีหวาดระแวง ความเชือ
่
แปลกๆ ความรูส้ ก
ึ ว่าตนเองผิดปกติ
Slide 55
โรคจิตเภท
(Schizophrenia)
การรักษา
ใช้ยาต้านโรคจิตเป็ นหลัก ผลการรักษาอาจดี
สามารถกลับไปเรียนได้เหมือนเดิม แต่สว่ นหนึ่ง
จะเป็ นเรื้อรัง
Slide 56
ภาวะรักร่วมเพศ
(Homosexualism)
ลักษณะสาคัญ คือ มีความพึงพอใจทางเพศกับเพศ
เดียวกันเอง
เพศชาย เกย์ (เกย์คงิ และเกย์ควีน หรือตุด
๊ แต๋ว)
เพศหญิง เลสเบี้ยน (ทอม ดี้)
ได้ทง้ ั สองเพศ เรียกว่า Bisexualism
ภาวะรักร่วมเพศมิใช่โรค และรักษาไม่หาย ผู้ที่
เป็ นจะเผชิญกับปัญหาในการดาเนินชีวต
ิ มากกว่า
ธรรมดา
Slide 57
โรคพฤติกรรมผิดปกติ
(Conduct Disorder)
อาการ
ก้าวร้าว เกเร ละเมิดกฎเกณฑ์ ละเมิดสิทธิ ์
ผูอ
้ น
ื่ หนีเรียน หนีออกจากบ้าน รังแกสัตว์ ชก
ต่อยกับคนอืน
่ ขโมย โกหก เป็ นพฤติกรรมของ
เด็กเกเร ซึง่ ถ้าไม่ได้รบ
ั การแก้ไขจะกลายเป็ น
บุคลิกภาพแบบอันธพาล (Antisocial personality disorder)
Slide 58
โรคติดสารเสพติด
(Substance Use Disorder)
อาการ
ใช้สารเสพติดซา้ ๆ จนเป็ นอันตรายต่อตนเอง ไม่
้ และเมือ
สามารถเลิกได้ ต้องใช้ขนาดมากขึน
่ ขาดสารนี้
จะเกิดอาการอยากยา หรืออาการลงแดง
สารเสพติดทีน
่ กั ศึกษาใช้มาก ได้แก่ เหล้า บุหรี่
ยาบ้า กัญชา
เมือ
่ ใช้นานๆ ร่างกายและจิตใจจะเสือ่ มลง ทาให้
เรียนหนังสือไม่ได้
การรักษาทาได้คอ
่ นข้างยาก แม้รกั ษาหายแล้ว
โอกาสกลับใช้ใหม่อก
ี ยังมีสงู
Slide 59
โรคจิตเวชทีม
่ ีสาเหตุทางกาย
(Organic Mental Disorders)
อาการ
สมองมีการทางานสับสน ทาให้คด
ิ หรือ
้ ๆ
ตัดสินใจไม่ดี ความจาไม่ดี สติสมั ปชัญญะขึน
ลงๆ มีอาการทางจิตประสาทได้ทก
ุ รูปแบบ
ตัวอย่าง โรคจิตทีเ่ กิดจากการใช้ยาบ้า
Slide 60
Suggestions
1. Primary prevention
:Promotion / Early detection / Screening
2. Secondary and tertiary prevention
3. Data collecting system
4. Consistency of services
Slide 61
บทบาทอาจารย์ทป
ี่ รึกษา
1. การเสริมสร้างทักษะชีวต
ิ
2. การค้นหานักศึกษาทีเ่ ริม
่ มีปญ
ั หาและช่วยเหลือ
3. การแก้ไขฟื้ นฟู และการส่งต่อ
Slide 62
การเสริมสร้างทักษะชีวต
ิ
•
•
•
•
•
การรูจ้ กั ตนเอง การพัฒนาตนเอง
ทักษะสังคม
การเป็ นผูน
้ า
จริยธรรม
ทักษะทางเพศ
Slide 63
การเสริมสร้างทักษะชีวต
ิ
•
•
•
•
สอนร่วมกับการสอนวิชาการอืน
่
จัดกิจกรรมแยกเฉพาะ
กิจกรรมนอกหลักสูตร
ระบบอาจารย์ทป
ี่ รึกษา พีร่ หัส
Slide 64
การค้นหานักศึกษาและช่วยเหลือ
•
•
•
•
•
การสอดส่องดูแล
การค้นหากลุม
่ เสีย่ ง
การคัดกรองและติดตาม
ระบบการช่วยเหลือเชิงรุก
การให้คาปรึกษาเชิงรุก
Slide 65
ความรูแ
้ ละทักษะ
•
•
•
•
•
พัฒนาการของวัยรุน
่ ตอนปลาย การ
เปลีย่ นแปลงด้านต่างๆ ทางร่างกาย จิตใจ
อารมณ์ สังคม และจริยธรรม
ปัญหาทีพ
่ บบ่อยในนักศึกษา
ปัญหาทางสุขภาพจิต และจิตเวชในนักศึกษา
การให้คาปรึกษา (Counseling)
การส่งเสริมพัฒนาการ และการป้ องกันปัญหา
พฤติกรรม
Slide 66
ทักษะเบือ
้ งต้นในการให้คาปรึกษา
•
•
•
•
•
•
•
•
การสร้างสัมพันธ์ภาพทีด
่ ี
การสือ
่ สาร
การสารวจปัญหา
การจูงใจให้ตกลงรับการปรึกษา
การฟัง
การให้กาลังใจ
การปฏิบตั เิ พือ
่ ให้เปลีย่ นพฤติกรรม
การยุตก
ิ ารปรึกษา
Slide 67
การส่งต่อ
•
•
•
การประเมินปัญหาสุขภาพจิต
การจูงใจให้นกั ศึกษาร่วมมือ
การติดตามดูแลร่วมกับทีมสุขภาพจิต
Slide 68
สรุปบทบาทของอาจารย์ทป
ี่ รึกษา
1. ทาความรูจ้ กั นักศึกษา และมีสว่ นร่วมในกิจกรรม
ต่างๆ เพือ
่ สร้างพื้นฐานความสัมพันธ์ทด
ี่ ี
2. ส่งเสริมพัฒนาการทางบุคลิกภาพในนักศึกษา
โดยเฉพาะทักษะสังคม
3. สนับสนุนให้นกั ศึกษาเรียนโดยสะดวก เช่น การขอ
ทุน แนะนาแนวทางการเรียน การลงทะเบียน สถานที่
บุคลากร หอพัก หอกีฬา
Slide 69
สรุปบทบาทของอาจารย์ทป
ี่ รึกษา
4. ติดตามพฤติกรรมนักศึกษา ทัง้ การเรียน และ
พฤติกรรมอืน
่ ๆ อย่างต่อเนื่อง
้ รีบประเมินปัญหา หา
5. เมือ
่ นักศึกษามีปญ
ั หาเกิดขึน
ข้อมูลเพิม
่ เติม ทาความเข้าใจกับปัญหานักศึกษา เพือ
่ ให้
ความช่วยเหลือโดยเร็ว
6. วางแผนช่วยเหลือ โดยใช้เทคนิคต่างๆ เช่น การให้
คาปรึกษา (counseling) การให้เพือ
่ นช่วยเพือ
่ น
Slide 70
สรุปบทบาทของอาจารย์ทป
ี่ รึกษา
7. ปรึกษาอาจารย์อน
ื่
8. ปรึกษาพ่อแม่ผป
ู้ กครอง
9. ปรึกษาจิตแพทย์ หรือนักจิตวิทยา
Slide 71
THE END