Transcript Power Point การผลิตน้ำบริโภคให้ได้มาตรฐาน โดย นายสังคม ลำไธสง

การผลิตนา้ บริโภคให้ ได้ มาตรฐาน
สังคม ลำไธสง
นักวิชำกำรสำธำรณสุข ชำนำญกำร
สานักงานสาธารณสุ ขจังหวัดบุรีรัม์
แนวคิดกระบวนการผลิตเพื่อลดอันตราย
คุณภาพน้าดิบ VS เทคโนโลยีการผลิต
แร่ธาตุและโลหะหนัก
ความเป็ นกรด-ด่าง
ความกระด้าง
จุลินทรียก์ ่อโรค
• ระบบผลิตน้าอ่อน (Softener)
• กรอง/ฆ่าเชื้อด้วย
ระบบ 3 ประสาน
• รีเวอร์สออสโมซีส (อาร์โอ)
• โอโซน
ฯลฯ
ต้องเลือกให้เหมาะสม สัมพันธ์กนั และ ต้องสัมพันธ์กบั กาลังการผลิต
ส่งน้ำดิบตรวจวิเครำะห์อย่ำงน้ อยปี ละครัง้ หรื2 อทุกครัง้ ที่มีกำรเปลี่ยนปปลงน้ำดิบ
เป้าหมา์ : ได้ นา้ ทีส่ ะอาด ปลอดภั์
กระบวนการ
3
จะใช้เทคโนโลยีการผลิตแบบใด..จึงเหมาะสม
(ลดกลิ่น รสผิดปกติ)
หลอด
UV
หลอด
ถังเก็บน้ำ UV
(กรอง
ธำต ุเหล็ก)
(กำจัด
คลอรีน)
(ลด
ควำม
กระด้ำง)
คำร์บอน
เรซิน
คำร์บอน
ถังน้ำดิบ
แอนทรำไซต์
รอบรรจุ
(กำจัด
คลอรีน)
(กรอง (กรองจุลินทรีย ์
เศษฝุ่น) ขนำดใหญ่)
• ระบบผลิตน้าอ่อน (Softener)
• กรอง/ฆ่าเชื้อ 3 ประสาน
• รีเวอร์สออสโมซีส
• โอโซน
4
หัวบรรจุ
คุณภำพน้ำดิบ
คัดเลือกแหล่งน้าดิบ
ไกลจำกปหล่งปนเปื้ อน
• คุณภำพปหล่งน้ำเป็ นตัวกำหนดกรรมวิธีกำรผลิต
Softene
r
• กรรมวิธีกำรผลิตบางชนิดไม่สำมำรถลดกำรปนเปื้ อนทำงเคมี
บำงชนิดได้ เช่น ไนเตรท ฟลูโอไรด์
5
ปัญหาไนเตรท...
น้ าดื่มที่ ปนเปื้ อนปริมาณไนเตรทสูงสามารถทาให้ เกิดผล
กระทบรุน แรงต่ อ สุ ข ภาพได้ โ ดยเฉพาะอย่ า งยิ่ ง ในเด็ก
(Camargo and Alonso, 2006)
• ไนเตรทมาจากไหน..ส่วนใหญ่มกั มาจากการน้าเสีย และปุ๋ยที่ใช้เพื่อการเกษตร
น้าใต้ดิน
น้ำผิวดิน
มักมีไนเตรทสูงประมาณ 0-1,000 มก./ล.
มักมีไนเตรทสูงประมาณ 1-5 มก./ล.
6
ปัญหาค่าความเป็ นกรดด่าง (pH)
• ทาให้เกิดสภาวะการกัดกร่อนไม่เหมาะสมต่อการบริโภค
• ปกติน้าจะมีค่าความเป็ นกรดด่างระหว่าง 6.0-8.5
ทาไม..ต้องรูค้ ่าความเป็ นกรดด่าง???
• ช่วยควบคุมการกัดกร่อนของน้า
• ทาให้หาปริมาณการเติมสารเคมีในน้าได้ถกู ต้อง
• ช่วยควบคุมการฆ่าเชื้อโรคในน้า เช่น น้าที่ต้องการฆ่าเชื้อโรคด้วยคลอรีน
ต้องมีค่าเป็ นกรด เป็ นต้น
7
ทางออก...
ชนิดสารเคมี
คุณสมบัติ
ข้อควรระวัง
โซดาไฟ
• ละลายน้าได้ดี เหมาะกับการใช้
กรณี มีสารเคมีจานวนน้ อย
ปูนขาว
ราคาถูก แต่ละลายน้าได้น้อยมาก • ปูนขาวจะตกตะกอนในน้า
จึงต้องมีถงั ตกตะกอน
• ปูนขาวจะจับตัวในท่อน้า/ถัง
ต่างๆ ต้องทาความสะอาด
บ่อยเพื่อกาจัดตะกรัน
โซดาแอช
โซเดียมไบคาร์บอเนต
แคลเซียมคาร์บอเนต
• เหมาะสาหรับการปรับค่า pH
ให้ใกล้เคียง 7
• ดีกว่าปูนขาวหรือโซดาไฟ เพราะ
ควบคุมค่า pH ได้ง่ายกว่า
8
ทางออก...
ชนิดสารเคมี
กรดกามะถัน
กรดเกลือ
คุณสมบัติ
• หาง่าย ราคาถูก จึงเป็ นที่นิยมใช้
สามารถใช้ได้เช่นเดียวกับกรดกามะถัน
9
ข้อควรระวัง
อาจทาให้เกิดผลึกแคลเซียม
ซัลเฟตหรือโซเดียมซัลเฟต
ปัญหาความกระด้างน้า
ทาให้ เกิดปั ญหาตะกรันอุดตันในหม้อน้ า ท่ อน้ า
และภาชนะอื่นๆ
สาเหตุ
เกิดจากเกลือไบคาร์บอเนต ซัลเฟต
ของแคลเซียม และแมกนี เซียมละลายอยู่
ทางออก
• สารกรองความกระด้าง “โซเดียมเรซิน”
• ดึงอนุมลู ประจุบวกของแคลเซียมและแมกนี เซียม
ออกจากน้า ทาให้ลดความกระด้างน้าได้
10
ปัญหาจุลินทรีย์
เป็ นสาเหตุที่ทาให้เกิดโรค เช่น บิด
อหิวาหตกโรค โรคระบบทางเดินอาหารอื่นๆ
Coliforms
• พบมากในลาไส้คนและสัตว์เลือดอุ่น
• โดยทัวไปไม่
่
ก่อโรค แต่เมื่อถ่ายออกมากับอุจจาระ
อาจปนเปื้ อนในแหล่งน้า
• นิยมใช้เป็ นจุลินทรียบ์ ง่ ชี้สขุ ลักษณะการผลิต
• ระบบฆ่าเชื้อ เช่น หลอดยูวี ก๊าซโอโซน
ทางออก
• ระบบการกรอง เช่น รีเวอร์สออสโมซีส (R.O)
ไส้กรองเซรามิค
เป็ นต้น
11
ระบบการกรองและฆ่าเชื้อทางจุลินทรีย์
12
การควบคุมและป้ องกันอันตราย :
กรอง ฆ่าเชื้อจุลินทรีย์
(1) อันตรายทางจุลินทรีย์ (2) อันตรายทางเคมี (3) อันตรายทางกายภาพ
สำเหตุ 1. ปริมำณคลอรีนในน้ำมำกเกินไป
(1) เลือกชนิดเครื่องมือให้เหมาะสมกับแหล่งน้า
(2) ออกแบบและกาหนดคุณสมบัติให้เกิดประสิทธิภาพ
ในการปรับคุณภาพให้สมั พันธ์กบั กาลังการผลิต
สำเหตุ 2. เยื่อกรองหมดอำยุกำรใช้งำน
• ตรวจสอบประสิทธิภาพของการปรับคุณภาพน้า
(1) มีชดุ ทดสอบ (2) มีความถี่ในการตรวจ (3) มีบนั ทึก
• มีการตรวจสอบประสิทธิภาพของการล้างและ
ฆ่าเชื้อ (pH, ความกระด้าง, Swab Test)
13
การควบคุมและป้ องกันอันตราย :
กรอง ฆ่าเชื้อจุลินทรีย์
(1) อันตรายทางจุลินทรีย์ (2) อันตรายทางเคมี (3) อันตรายทางกายภาพ
สำเหตุ 3. ขำดกำรบำรุงรักษำอย่ำงเหมำะสม
บารุงรักษาเครื่องมือ เครื่องจักรให้อยู่ในสภาพที่ดี
- มีแผนการบารุงรักษาอย่างสมา่ เสมอ
- บารุงรักษาโดยช่างผูช้ านาญตามแผนงาน
14
ระบบผลิตน้าโอโซน (Ozone)
 เป็ นตัวออกซิไดซ์ที่ดี มีประสิทธิภาพสูงในการทาลายสี กลิ่น รส ที่เกิดจากสารอินทรียใ์ นน้า
และจุลินทรียท์ ี่อยู่ในน้า ทาให้เซลล์เกิดการเปลี่ยนแปลงไม่สามารถซ่อมแซมได้
 ประสิทธิภาพขึน้ อยู่กบั ปริมาณโอโซนที่ใช้ และจานวนโอโซนที่ละลายอยู่ในน้า
 สภาวะที่เหมาะสมให้โอโซนสัมผัสกับน้าได้เต็มที่ คือ ต้องอยู่ภายใต้ความดัน
 กรรมวิธีการฉี ดโอโซนเข้าผสมน้า มี 2 วิธี คือ
- วิธีอดั ก๊าซโอโซนเข้าผสมน้ า เสมือนการผลิตน้าอัดลม แต่เนื่ องจากก๊าซโอโซนเป็ น
อันตรายต่อร่างกาย เมื่อมีการสูดดมเข้าไป หรือถ้าหากมีการรัวไหลในบรรยากาศ
่
อาจถึงขึน้ ระเบิดได้ ดังนัน้ ควรหลีกเลี่ยงการใช้วิธีการนี้
- ใช้อปุ กรณ์ดดู โอโซน (Ozone Eductor) เป็ นอุปกรณ์สร้างแรงดันตา่ โดยอาศัย
ความเร็วน้าไหลผ่าน
15
การใช้ โอโซน
การใช้ แสงแสงอัลตร้ าไวโอเลต
คลอรี นก๊ าซ
คลอรี นเม็ด
คลอรี นผง
ข้อเสนอแนะ
1. บุคลากร
22
2
23
3. ภำชนะบรรจนุ ้ำดืม่
4. เครื่องมือต่ างๆ
pH
25
20/500
26
50/300
27
THANK YOU
28