Transcript Slayt 1 - Jinekolog Op. Dr.Kenan Ertopçu

Op. Dr. Kenan Ertopçu
RAHİM İÇİ ARAÇ (SPİRAL)
Plastik ve bakırdan üretilen ve rahim içine
yerleştirilen araçtır.
 Çıkarılması için 2 adet beyaz ipliği vardır.
 Döllenmeyi engellemek için her gün az miktar
bakır salgılar.

Bakırlı rahim içi araçlar (RİA) ülkemizde
en çok kullanılan etkin ,geçici gebelikten
korunma yöntemlerindendir.
 Dünyada yaklaşık 50 yıllık tarihine
rağmen 21. yüzyılda bile geliştirilmesi
devam eden modern bir yöntem olarak
kabul görmektedir

Bakır içeren RİA’ ların etkinlik ve süreleri
modeline göre değişmektedir.
 İçlerindeki bakır miktarı gebelikten koruyuculuk
sürelerini belirler.

Cu T 380 A
Özellikle kamu kuruluşlarında yaygın olarak
kullanılan Cu T 380 A modeli 12 yıla kadar
etkin bir şekilde gebelikten korur.
Cu T 380 A
Özel sağlık kurumlarında yaygın
kullanılan
 Multiload 250Cu 3yıl,
 Multiload 375 Cu 5 yıl süreyle
gebelikten korumaktadır.
 Bu modellerde kanama ve ağrı oranları
daha az ,aşağı kayma ve atılma oranları
biraz daha yüksektir.

Multiload:

250-375 mm2 bakır içeren normal ve mini
modelleri mevcuttur.
 Tüm
rahim içi araçlarda bakır bitince
koruyuculuk azalacak, gebelik riski %1’den
%14’e çıkacaktır
 RİA ların süreleri bitince (içlerindeki bakır
bitince) gebelikten koruyuculukları azalacağı
için hemen değiştirilmelidirler.
Rahim içi araç çıkarıldığında yenisi
hemen uygulanabilir.
 Rahimin dinlendirilmesi diye bir kavram
yoktur.

RİA’lar adolesan dönemden
menopoza kadar kullanılabilirler.
 Doğum yapmamış kadınlar güvenle
rahim içi araç kullanabilirler.

Tüm RİA’lar menstruasyonun herhangi bir
gününde tercihan son gününde uygulanabilir.
 Cinsel beraberlik yoksa adet kanaması dışında
siklusun herhangi bir günü de uygulanabilir.

Ayrıca cinsel beraberlikten sonra ilk 5 gün içinde
uygulandığında %98 oranda gebelikten
koruyacaklardır.
 Rahim içi araçlar uygulanır uygulanmaz, beş
gün öncesinden itibaren gebelikten korumaya
başlarlar.


Rahim tahliyesi (kürtaj) ile birlikte RİA
uygulanabilir.
Normal doğumda plasenta çıktıktan
sonra 15 dakika içinde ve sezaryende
RİA uygulanmasında sakınca yoktur.
 Doğumdan veya sezaryenden 1.5 ay
sonra adet kanaması başlamadan dahi
güvenle uygulanabilirler.
 Emzirmenin RİA uygulanmasına
sakıncası yoktur.

Kanama ve ağrı, RİA’ların en sık görülen yan
etkileridir.
 Rahim içi araçlar uygulandıktan sonra ilk 3 ay
kanama düzensizlikleri olabilir.
 Genelde RİA kullananlarda adet kanamaları daha
uzun ve fazla olabilir.
 Prostoglandin inhibitörü denilen ağrı kesiciler
kanama miktarını yarı yarıya azaltırlar ama
kanayan gün sayısı ayni kalır.
 Kasık ve bel ağrılarında, adet sancılarında da
spazm çözücü ilaçlarla birliktede kullanılabilirler.

Rahim içi araçların uygulandıktan sonra ilk üç
ayda fazla olmak kaydıyla aşağı kayma ve atılma
riskini göz önünde bulundurmak gerekir.
 Aşağı kaydıklarında hiç bulgu vermeyebilirler veya
kanlı akıntı, kasık ve bel ağrısı artabilir.
 Bu nedenle ilk üç ayda ultrasonografi ile
değerlendirmek önemlidir.
 Daha sonra yakınma veya ek bulgu yoksa yıllık
izlem önerilir.


Rahim içi araç aşağı kaydığında gebelikten
koruyuculuğu azalacağı için hemen
değiştirilmelidir
Perforasyon dediğimiz rahimin delinerek RİA nın
karın boşluğuna geçmesi nadiren görülür.
 Laparoskopi veya minilaparotomi tekniğiyle
karından küçük bir operasyonla çıkartılır.

Rahim içi araçlar steril koşullarda
uygulanmadığında özellikle ilk üç haftada pelvik
enfeksiyon riski artacaktır.
 Bunun dışında toplumda yanlış bilinen rahim
içi aracın yumurtalık iltihabı yaptığı görüşünün
bilimsel kanıtı yoktur.

Cinsel ilişkiyle bulaşan Gonore(bel soğukuğu) ve
birlikte sık görülen klamidya yumurtalıklara ve
kanallara enfeksiyonu taşıyarak kanalların
tıkanmasına ve kısırlık riskinin artmasına neden
olurlar.
 Sadece bu iki enfeksiyondan kuşkulanıldığında
RİA uygulanmaz.
 Sifilis(frengi),hepatit, HPV enfeksiyonları bile
rahim içi araç uygulanmasına engel değildir.

Yaygın kanının tersine, rahim ağzında yara
denilen kızarık görüntü rahim içi araç
uygulanmasına engel değildir.
 Ayrıca rahim içi araç yara yapmaz.

•Rahim ağzındaki
değişiklikler genellikle
kanlı akıntılara, cinsel
beraberliklerden sonra
ki kanamalara neden
olabilirler.
•Ektopi dediğimiz rahim
ağzındaki kızarıklıklar
genellikle iyi huyludur.
•Ama mutlaka pap
smear testi yapılması
önerilir.

Rahim iç tabakasına baskı yapmayan
myomlar (rahimin iyi huylu urları), rahim
içi araç uygulamasına engel değildir.
Rahim içi araçlar kanser riskini arttırmazlar.
 Rahim içi, yumurtalık ve rahim ağzı kanserinin
RİA kullananlarda daha az görüldüğü ile ilgili
çalışmalar mevcuttur.
 Ayrıca tedavi sürecindeki rahim ve yumurtalık
kanserlerinde bile RİA kullanımının sakıncası
yoktur.

RİA’lar dış gebelik riskini arttırmazlar.
 Bakırlı RİA’lar dış gebelik geçirende de
kullanılabilir.

Rahim içi araca rağmen % 1 gebelik riski
mevcuttur.
 Ultrasonografi ile değerlendirildiğinde RİA gebelik
kesesinin altındaysa çıkarılır ve hasta istiyorsa
gebeliğin devamına izin verilir.
 RİA çıkarılamayacak konumdaysa rahim içinde
gebelik sürecinde kalmasında sakınca yoktur.
 Doğumda bebek çıkıp plasenta ayrıldığında RİA
kendiliğinden düşecektir.
 RİA varlığında devam eden gebeliklerde bebekte
anomali (sakatlık) riski artmaz, sadece düşük
oranı fazladır.


RİA uygulama ve izleminde Dünya Sağlık
Örgütü’nün düzenli güncellenen uygunluk
ölçütlerine uyulmalıdır.
KİMLER BAKIRLI RAHİM İÇİ ARAÇ KULLANABİLİR
WHO Category
Category 1
Category 2
Source: WHO, 2004.
Conditions
≥20 yaş , hipertansiyon, derin ven trombozu,
iskemik kalp hastalığı, migren,meme
hastalıkları(meme kanseri dahil)
EKTOPİK GEBELİK GEÇİREN , SERVİKAL EKTOPİ
MENARŞ <20 YAŞ, NULLİPAR, POSTPARTUM
<48 SAATTEN ÖNCE, UZAMIŞ VE ŞİDDETLİ KANAMA,
ŞİDDETLİ DİSMENORE,KAVİTEYİ DİSTORSİYONA
UĞRATMAYAN MYOMLAR, ENDOMETRİOZİS, ANEMİ
ESKİ PID,YÜKSEK HIV RİSKİ
KİMLER RAHİM İÇİ ARAÇ KULLANAMAZ
WHO
Category
Conditions
Category 3
postpartum 48 saat <4 hafta, ovarian
kanser/yeni RİA uygulanacak, benign
trofoblastik hastalık, yüksek gonore ,klamidya
riski,HIV ARV ye yanıtsızsa
Category 4
gebelik; postpartum/postabortif sepsis; uygulama
öncesi açıklanmayan vaginal kanama ; kaviteyi
distorsiyona uğratan myomlar; uygulama zamanı
PID; purulan servisit; endometriyal veya servikal
kanser veya uygulama öncesi pelvik tuberkuloz
Source:
WHO,Health
2004.
. World
Organization (WHO). Medical Eligibility Criteria for
Contraceptive Use. Third Edition. Geneva: WHO, 2004.