Transcript EBG Hafta 1 - WordPress.com

OMES 101/203
Eğitim Bilimlerine Giriş
Yrd. Doç. Dr. Faik Özgür KARATAŞ
1/44
Tanışalım
• Faik Karataş
–
–
–
–
–
–
Kimya Eğitimi
D-Blok zemin kat
Elmek: [email protected]
Ders blogu: http://fatihegitim.wordpress.com
Twitter: @KaratasF
Danışma saati: Çarşamba 16:00 - 17:00
• Sıra sizde!!!
2/44
Kurallar
• Derse devam ve katılım
– Hak değil özür…
– %30 ≈ 4 Hafta 12 saat…
• Ders için davranışlar
– İlk 5 dakika
– Çay-kahve
3/44
Ders İçeriği
• Bu dersin amacı; eğitimle ilgili
temel kavramlar, eğitimin
psikolojik, toplumsal, felsefi,
ekonomik, tarihi, hukuki temelleri,
Türk Eğitim Sisteminin Yapısı ve
Sorunları, eğitimde yeni anlayış
ve radikal görüşler konularında
giriş niteliğinde bilgi
kazandırmaktır.
4/44
Ölçme ve Değerlendirme
• Derse devam ve katılım:
• Ara-sınav
:
%10
%30
– Test (doğru-yanlış, boşluk doldurma ve/veya
çoktan seçmeli)
• İkinci ara-sınav:
%10
– Test (quizler)
• Yarıyıl-sonu
:
%50
– Test
5/44
Başka?
• Artık büyüyünce ne olacağınız sorusu sizin için
tarih olmuştur.
• Nasıl bir öğretmen olacaksınız? Sorusuyla
zihninizi meşgul etme ve ona göre adım atma
vaktidir. Bu ders ilk adımlarınıza hazırlık olacak
emekleme ve ayakta durabilme çalışmalarını
yapacağınız alandır.
6/44
Daha Başka?
• Neye talipsiniz?
– 3 kalem= 1 TL
– 2 Defter= 8 TL
– Ders kitabı=15TL
• İyi yetişmiş bir öğrenci= Paha biçilemez!!!
7/44
EĞİTİMDE TEMEL
KAVRAMLAR
8/44
• İyi ve kötü öğretmen sizce nedir? Şimdiye kadar
karşılaştığınız iyi öğretmeni karakterize eden
5’er özellik yazınız?
9/44
• İyi ve kötü özelliklere göre, bir öğretmende genel olarak
bulunması gereken dört önemli özellik bulunmaktadır. Bunlar;
– Alan Bilgisi
– Alan Eğitim Bilgisi
– Genel Eğitim Bilgisi
– Genel Kültür Bilgisi
• Özellikle son yıllarda bir öğretmende genel olarak bulunması
gereken özellikler üç başlıkta ifade edilir:
– Alan Bilgisi
– Öğretmenlik Meslek Bilgisi
– Genel Kültür Bilgisi
10/44
Eğitimle ilgili temel kavramlar?
•
•
•
•
•
•
•
Eğitim
Öğretim
Öğretme
Öğrenme
Öğretmen
Öğreten
Program
–
–
–
–
–
Hedef
Kazanım
İçerik
Öğrenme-Öğretme süreci
Değerlendirme
11/44
Eğitim
12/44
Eğitim
Çocukların ve gençlerin toplum yaşamındaki
yerlerini almaları için gerekli bilgi, beceri ve
anlayışları elde etmelerine, kişiliklerini
geliştirmelerine yardım etme işidir. (Terbiye)
13/44
Eğitim Bilimi
•
Belirli amaçlara ulaşmak üzere insanların
davranışlarının planlı olarak değiştirilmesi ve
geliştirilmesinin yasa ve ilkelerini bulmaya ve
bu amaçla teknikler geliştirmeye çalışır.
14/44
Eğitim?
•
•
•
•
Pedagojik yönden eğitim?
Sosyolojik yönden eğitim?
Psikolojik yönden eğitim?
Felsefik yönden eğitim?
15/44
Pedagojik Yönden Eğitim
•
Kişinin toplumsal yeteneklerinin ve
optimum kişisel gelişiminin sağlanması
için, seçkin ve kontrollü bir çevreyi ve
okul etkinliklerini içine alan sosyal bir
süreçtir.
16/44
Sosyolojik Yönden Eğitim
• Bireyin sosyalleşmesi, hemcinslerine benzer
ve topluma faydalı bir üyenin hazırlanmasıdır.
• Çocukları ve gençleri toplumsal hayata
hazırlamaktır.
• Eğitim, geniş anlamda bireyde toplum
standartlarını, inançlarını ve yaşam yollarını
kazanmasında etkili olan tüm sosyal
süreçlerdir.
17/44
Psikolojik Yönden Eğitim
• Bireyin yaşadığı toplum içinde değeri olan,
yetenek, tutum ve diğer davranış biçimlerini
geliştirdiği süreçlerin tümüdür.
• Bireyin bedensel, zihinsel ve duyuşsal
yeteneklerini belli bir süreç içinde geliştirmektir.
18/44
Felsefik Yönden Eğitim
• Eğitim bireyin sosyal ve fiziksel çevresinde
gerçekleşen olay ve olgulara anlamlı,
sistematik ve eleştirel yaklaşmasını
sağlayan bir süreçtir.
19/44
O halde,
Eğitim
• Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla
kasıtlı olarak istenilen yönde (eğitimin amaçlarına
uygun) değişme meydana getirme sürecidir.
• Ancak, eğitim sadece bireyin davranışlarında
değişme meydana getirmek değil, davranış
değişiklikleri yoluyla hem bireyin yaşantısında
hem de toplumun yaşantısında kalite katma
sürecidir.
20/44
EĞİTİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Eğitim bir süreçtir,
Eğitim sonunda bireyde bir değişme olmalıdır,
Bu değişme istendik yönde olmalıdır,
Eğitimde bir amaç ya da kazanım vardır,
Eğitim bireyi geliştirir,
Eğitim bireyi hayata hazırlar, ve
Eğitim kalıcı olmalıdır.
21/44
Özetle, Eğitimin Temel
Özellikleri
EĞİTİM
SÜREÇTİR
DAVRANIŞ
DEĞİŞTİRMEDİR
YAŞANTI
SONUCU
OLUŞUR
22/44
Süreç
• Eğitim bir süreçtir.
• Süreç, belli bir sonuca ulaşmak veya bir oluşumu
gerçekleştirmek için birbirini izleyen olayları ya da
durumların akışıdır.
• Süreç içeriğinde belirli bir hedef, bu hedefi
gerçekleştirmek için birbirini izleyen bir dizi işlem ve
etkinlik ve son olarak da ürünün amaca
uygunluğunu ortaya koyan değerlendirme yer alır.
• Eğitim sürecini birbirini izleyen ve birbiri üzerine
biriken öğrenme ve öğretme olayları oluşturur.
23/44
Davranış
• Psikologlara göre; organizmanın etkiye karşı
gösterdiği tepki veya tepkiye karşı gösterdiği
etkidir.
• Eğitimcilere göre; organizmanın gözlenebilir,
ölçülebilir ve istendik olan hareketleridir.
• Eğitim tanımında sözü edilen davranış,
sonradan öğrenilen, yani bir öğrenme ürünü
olan davranışlardır.
24/44
YAŞANTI
Davranış değişikliği bireyin yaşantıları sonucu
oluşur.
Bireyin diğer bireylerle ve çevresiyle
etkileşiminin bireyde bıraktığı izlenimdir.
Bireyin gün içerisinde yaptığı her şey yaşantı
olarak tanımlanabilir.
Yaşantının ortaya çıkması için bireyin çevreden
uyarıları alması ve işlemesi ve tepkide
bulunması gerekir.
25/44
26/44
ÖĞRENME
•
Günümüzde psikolog ve eğitimcilerin büyük bir bölümü
öğrenmeyi “yaşantı ürünü olan, kalıcı izli davranış
değişikliği” olarak tanımlanmaktadır. Bu tanıma göre
öğrenmenin üç temel özelliği vardır: Bunlar;
a) Öğrenme sonucu mutlaka bir davranış değişikliği
meydana gelir.
(i) Birey yeni bir davranış göstermeye başlar.
(ii) Var olan davranışı değiştirir ya da geliştirir.
(iii) Yanlış geliştirdiği davranışını düzeltir.
b) Öğrenme yaşantı ürünüdür.
c) Öğrenme kalıcı izlidir.
27/44
Öğrenme-2
•
Bir davranışın öğrenme ürünü sayılabilmesi
için gerekli şartlar:
1. Yaşantı ürünü olması gerekir.
2. Öğrenmenin davranışta ya da potansiyel
davranışta değişikliğe yol açması gerekir.
3. Kalıcı-izli olması gerekir.
•
Öğrenme ya Kendiliğinden ya da
Yönlendirilmiş olarak gerçekleşebilir.
28/44
Öğrenmenin özellikleri
•
Değişme,
•
Bireysellik,
•
Yaşantı ve
•
Kalıcılık
29/44
Öğrenme Alanları
• Bilişsel (Hücrenin
tanımını yapabilme)
• Duyuşsal (İnsana
saygı, hoşgörülü
olma, ...),
• Psiko-motor
(Mikroskop
kullanabilme, kesit
alabilme, titrasyon
yapabilme).
30/44
Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Öğrencinin kalıtım ile getirdikleri,
Öğrencinin hazır bulunuşluk düzeyi,
Öğrencinin alışkanlıkları,
Öğrencinin tutumu,
Öğrencinin kişisel özellikleri,
Öğretmenin kullanacağı strateji, yöntem, teknik, araç-gereç ve
materyaller ve kaynaklar,
Öğrenme süreci,
Kazanım (amaç ve davranışlar),
Süre,
Konunun özelliği,
Değerlendirme biçimi ve
Fiziki çevre.
31/44
Öğretme
•
•
•
•
Öğrenmeyi sağlama etkinliklerine öğretme
denir.
Öğrenmenin sağlanması ya da davranış
değişikliği meydana getirmek amacıyla
çevrenin düzenlenmesidir.
Herhangi bir öğrenmeyi kılavuzlama faaliyetidir
Öğrenmenin etkililiğini arttıracak yolların
tümüdür.
32/44
Öğretim
• Eğitim kurumlarında belirli hedefler doğrultusunda
yapılan planlı, kontrollü ve örgütlenmiş öğretme
faaliyetlerinin tümüne verilen isimdir.
• Bireyin bir bilgi ya da beceriyi edinmesine yönelik
öğretme faaliyetleridir.
• Öğrenmenin belli bir amaç doğrultusunda
başlatılması, yönlendirilmesi, kolaylaştırılması ve
gerçekleştirilmesi sürecidir.
• Öğrenmenin gerçekleşmesi ve bireyde istenen
davranışların gelişmesi için uygulanan süreçlerin
tümüdür.
33/44
Öğretim
• Öğretim bir süreçtir
• Planlıdır
• Amaçlıdır
• Etkinlikler içerir.
34/44
Öğretme ve Öğretim
• DİKKAT !!!
• Profesyonel kişiler tarafından yapılmayabilir.
• Her öğretme mutlaka öğrenme ile
sonuçlanmaz....
• ANCAK ...
Profesyonel kişiler tarafından yapılır.
Her öğretim mutlaka öğrenme ile sonlanmalıdır.
35/44
Eğitim ve Öğretim Arasındaki
Farklılıklar
Eğitim
1.
2.
3.
4.
5.
Zaman ve yer yönünden
çok boyutludur
Her yerde oluşabilir
Her türlü bilgi ve beceriyi
kapsar
Öğrenme ve öğretimi
kapsar
Eğitim genel anlamda
temel amaçtır.
Öğretim
1.
2.
3.
4.
5.
Zaman ve yer yönünden
sınırlıdır.
Planlı ve programlıdır
Önceden belirlenmiş
etkinlikleri kapsar
Eğitimin alt kategorisidir.
Genel anlamda eğitimin
temel aracıdır.
36/44
Öğretmen - Öğreten
Öğretmen: Formal eğitim veren kurumlarda
öğretimi organize eden (sağlayan) kişidir.
Öğretmen hedeflere ulaşmayı amaçlar.
Amaçlı, planlı ve düzenli şekilde öğretimi
organize eder.
Öğreten: Gelişigüzel öğretim yapar. Planlı ve
düzenli bir organizasyon söz konusu değildir.
37/44
Program nedir?
1.
2.
3.
Eğitim programı (Sınıf içi ve sınıf dışındaki tüm eğitimöğretim faaliyetlerini içeren yazılı dokümandır)
Öğretim programı (Eğitim programı içerisindedir. Bir konu
alanına ilişkin hedefleri, içeriği, öğrenme,-öğretme
etkinliklerini ve değerlendirme çalışmalarını içeren yazılı
dokümandır)
Ders programı (Bir ders saati içerisinde işlenecek olan
konunun hedeflerini (ve kazanımlarını, içeriğini, öğrenme,öğretme etkinliklerini ve değerlendirme sürecini içeren
yazılı dokümandır. Öğretim programı içerisindedir).
38/44
Hedefler
•
•
•
Yetiştirilecek bireylerde bulunması istenilen, eğitim yoluyla
kazandırılabilir nitelikli istendik özelliklere (bilgiler,
yetenekler, beceriler, tutumlar, ilgiler, alışkanlıklar, vb.,)
hedef denir.
Öğrenme süreci içerisinde planlanmış ve düzenlenmiş
yaşantılar sayesinde öğrencide görülmesi beklenen bilgi,
beceri, tutum ve değerlere kazanım denir.
Öğrenme alanlarına uygun olarak üç grup hedef bulunur:
1. Bilişsel hedefler
2. Duyuşsal hedefler
3. Psikomotor hedefler
39/44
Davranışlar/Kazanımlar
•
•
•
Bireyin gözlenebilir veya ölçülebilir hareketlerinde davranış denir.
Bir hedefin oluşturulmasına yönelik birbirini izleyen davranışlara
hedef davranış denir.
Örnek: “Dişleri uygun şekilde fırçalayabilme” hedefini
gerçekleştirecek davranışlar:
1.
2.
3.
4.
5.
Diş fırçasına mercimek büyüklüğünde diş macunu koyma
Diş fırçasını dişler üzerinde yukarıdan aşağıya ve aşağıdan
yukarıya doğru hareket ettirme,
Dişlerin iç kısımlarını da aynı şekilde temizleme,
Ağzı biraz su ile çalkalama, ve
Diş fırçasını temizleyerek yerine yerleştirme.
40/44
Kapsam
• Öğrencilere kazandırılması düşünülen bilgiler
• Öğrencilerin önceden belirlenmiş olan
davranışları kazanmaları için verilmesi gereken
içerik (konular, kavramlar, yasalar, vs..)
41/44
Eğitim Durumları (Öğrenme –
Öğretme Etkinlikleri)
• öğrenme yaşantıları, öğretim yöntem ve teknikleri
• Hedef olarak ifade edilen özelliklerin bireyde
oluşabilmesi için gerekli öğrenme yaşantılarını
oluşturacak ortamın düzenlenmesi, bu amaçla geçerli
öğretim yöntem ve teknikleri ile eğiti araç-gereç ve
materyallerinin belirlenmesi ve bunlardan
yararlanılmasıdır.
42/44
Değerlendirme
• Ölçme sonuçlarını bir ölçüte vurarak, ölçülen nitelik
hakkında bir değer yargısına varma sürecidir.
• Ölçme, herhangi bir niteliği gözlemek ve gözlem sonucunu
sayılarla ya da başka sembollerle ifade etmektir.
• Değerlendirmenin güvenilir ölçme sonuçlarına dayanması,
geçerli bir ölçütle yapılması, değer yargısına ulaşma
işlemlerinde yanlışlık bulunmaması doğru bir değer
yargısına ulaşmak için gereklidir.
43/44
Kaynaklar
• Nevin Saylan (2010). Eğitim Bilimine Giriş. Anı
Yayıncılık: Ankara
• Alipaşa Ayas, Muammer Çalık, Durmuş Ekiz, vd.
(2010). Ders Notları
44/44