Kultura Bezpieczeństwa PIP
Download
Report
Transcript Kultura Bezpieczeństwa PIP
PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY:
instytucja powołana do życia dekretem Naczelnika
Państwa Józefa Piłsudskiego w styczniu 1919 roku,
organ podległy Sejmowi RP,
funkcje:
• kontrolno – nadzorcza (np. przeprowadzanie
kontroli pracodawców),
• opiniodawczo – doradcza (np. udzielanie
bezpłatnych porad prawnych z zakresu prawa
pracy),
• promocyjno – prewencyjna.
2
• Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007r.
o Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowa Inspekcja Pracy
jest organem powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli
przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów
i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także (od dnia
01.07.2007r.) przepisów dot. legalności zatrudnienia
i innej pracy zarobkowej w zakresie ustalonym w ustawie.
• W zakres kontroli legalności zatrudnienia, prowadzonej
przez organy PIP, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. „b”
cytowanej ustawy, wchodzi m.in. przestrzeganie obowiązku
informowania powiatowych urzędów pracy przez
bezrobotnych o podjęciu zatrudnienia, innej pracy
zarobkowej lub działalności.
3
W związku z powyższym:
• Jeżeli jesteś zarejestrowany w powiatowym
urzędzie pracy i posiadasz status osoby
bezrobotnej (zarówno z prawem, jak i bez prawa
do zasiłku dla bezrobotnych) musisz pamiętać
o nw. przepisach, regulowanych ustawą z dnia
20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy, tj.: (Art. 74)
4
Bezrobotny jest obowiązany zawiadomić w ciągu
7 dni powiatowy urząd pracy o:
- podjęciu zatrudnienia (np. na podstawie umowy
o pracę, spółdzielczej umowy o pracę),
- innej pracy zarobkowej (np. na podstawie umowy
zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej),
- o złożeniu wniosku o wpis do ewidencji
działalności gospodarczej,
- oraz o zaistnieniu innych okoliczności,
powodujących utratę statusu bezrobotnego albo
utratę prawa do zasiłku.
W przypadku niedopełnienia ww. obowiązku, wobec
osoby bezrobotnej stosuje się nw. sankcje:
(Art. 119 ust. 2)
Bezrobotny, który podjął zatrudnienie, inną pracę
zarobkową lub działalność gospodarczą bez
powiadomienia o tym właściwego powiatowego urzędu
pracy, podlega karze grzywny nie niższej niż 500 zł.
Wyjątek:
(Art. 119 ust. 3)
Sprawca nie podlega odpowiedzialności, jeżeli przed
dniem przeprowadzenia kontroli obowiązek, o którym
mowa w art. 74, został już spełniony.
Swoboda zawierania umów pozwala na wybór
określonej formy zatrudnienia, w zależności od
rodzaju i sposobu wykonania pracy, wzajemnych
praw i obowiązków oraz woli stron.
Formy zatrudnienia:
zatrudnienie pracownicze
(np. umowa na okres próbny, umowa o pracę
na czas określony, nieokreślony, na
zastępstwo),
zatrudnienie niepracownicze (np. umowy
cywilnoprawne: umowa zlecenia, umowa
o dzieło, samozatrudnienie),
7
Wybór rodzaju umowy o pracę determinuje
nasze prawa i obowiązki w firmie, gdzie
jesteśmy zatrudnieni.
Podpisując umowę o pracę stosujemy
Kodeks pracy (KP)
Podpisując zlecenie/dzieło – Kodeks
cywilny (KC)
UMOWY CYWILNOPRAWNE
1. umowa o dzieło - umowa rezultatu
2. umowa zlecenia - umowa starannego działania
9
Umowa zlecenia
W umowie-zleceniu dla wykonawcy nie jest istotny efekt
działania, natomiast ważne jest dołożenie należytej
staranności w świadczeniu pracy. Najczęściej umowa
zlecenia dotyczyć będzie ciągłego, powtarzalnego
wykonywania określonych czynności. Podstawą tej formy
zatrudnienia jest samodzielność w organizowaniu
i wykonaniu pracy, bez nadzoru rozumianego jako
ingerencja w sposób wykonania poszczególnych czynności
oraz wydawanie poleceń. np: sprzątanie pomieszczeń.
• Obowiązek zgłoszenia do ZUS-u, brak wypłaty
wynagrodzenia chorobowego, ale można się dodatkowo
ubezpieczyć,
• Osoby pobierające naukę do 26 roku życia - nie ma
10
obowiązku zgłoszenia do ZUS-u.
Umowa o dzieło
• Umowa o dzieło to umowa rezultatu. Wykonanie
dzieła polega na osiągnięciu konkretnie oznaczonego
i uzgodnionego rezultatu, a nie na samym działaniu.
Rezultat umowy o dzieło jest zawsze wytworem
przyszłej indywidualnej działalności człowieka,
samoistnym, obiektywnie osiągalnym i pewnym.
Obejmuje w szczególności wytworzenie określonych
przedmiotów, np. naprawę urządzeń, napisanie
książki, wykonanie projektu, aranżację pomieszczeń,
przygotowanie.
• Brak ubezpieczenia emerytalno-rentowego
i zdrowotnego – nie gromadzą się składki do ZUS .11
UMOWY CYWILNOPRAWNE
Cechy umów cywilnoprawnych:
wynagrodzenie dowolnie kształtowane
dowolna forma zawarcia umowy (ustna, pisemna)
praca w godzinach nadliczbowych nie występuje
brak ochrony przed wypowiedzeniem
okres zatrudnienia nie wliczany do stażu pracy
12
• Z KC nie wynika ile ma pracować zleceniobiorca
na podstawie umowy zlecenia, zatem:
• dopuszczalne jest praca nawet 18 godzin na
dobę przez cały rok
• dopuszczalna jest praca 7 dni w tygodniu
• nie muszą być zapewnione jakiekolwiek
okresy odpoczynku
• szef może udzielić nam wolnego, ale nie musi
za ten czas płacić
13
Przykład:
Maria przez 6 miesięcy pracowała w biurze
rachunkowym na podstawie zlecenia.
Z powodów finansowych w dniu 31.10 została
zwolniona. W trakcie rozmowy kwalifikacyjnej
do nowej pracy spytano ją o doświadczenie
i świadectwo pracy.
Szef w przypadku zlecenia/dzieła nie ma
obowiązku wydawania świadectwa pracy.
Maria może jedynie przedstawić kopię
zlecenia.
W treści zlecenia można wpisać, że po
jego zakończeniu wydane będą
referencje/zaświadczenie o trwaniu
umowy zlecenia
Przykład:
Jan Nowak na podstawie zlecenia naprawiał
samochody dla klientów szefa. Od dwóch
miesięcy nie dostał wypłaty. Zdenerwowany
napisał skargę do Państwowej Inspekcji
Pracy.
Odpowiedź ze strony PIP wskaże, że w takiej
sprawie powinien udać się do sądu
cywilnego
STOSUNEK PRACY
Art. 2 Kodeksu pracy:
Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy
o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej
umowy o pracę.
Korzyści płynące z zatrudnienia na podstawie przepisów prawa
pracy to między innymi :
– minimalne wynagrodzenie,
– urlopy,
– czas pracy,
– wliczenie okresu zatrudnienia do stażu pracy.
17
FORMA :
Art. 29 § 2 Kodeksu pracy:
Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli
umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem
formy pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej
w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika,
potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co
do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.
Art. 29 § 4 Kodeksu pracy:
Zmiana warunków umowy o pracę wymaga formy
pisemnej.
18
TREŚĆ UMOWY O PRACĘ
Umowa o pracę określa strony umowy,
rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz
warunki pracy i płacy, w szczególności:
1) rodzaj pracy,
2) miejsce wykonywania pracy,
3) wynagrodzenie za pracę, ze wskazaniem
składników wynagrodzenia,
4) wymiar czasu pracy,
5) termin rozpoczęcia pracy.
19
Umowa o pracę
• Do nawiązania stosunku pracy może dojść
przez samo dopuszczenie do pracy, czyli
w sytuacji gdy pracownik za milczącą zgodą
pracodawcy wykonuje pracę
podporządkowaną
• /uchwała SN z dnia 11 maja 1976 r., I PZP 18/76,
• OSNCP 1976/11 poz. 241./
20
Umowa o pracę
Przykład
• Szef proponuje mi umowę o pracę po 3 tygodniowym
bezpłatnym okresie próbnym (ustna umowa). Ile taki
okres może maksymalnie trwać?
• Przepisy nie przewidują ustnej bezpłatnej umowy
o pracę na wypróbowanie przyszłego pracownika.
21
Przykład
Pracuję bez umowy od 4 miesięcy. Szef na
rozmowie kwalifikacyjnej obiecał mi umowę
o pracę. Nie zapłacił mi za ostatnie 2 miesiące,
jak odzyskać wynagrodzenie?
Złożyć pozew do właściwego sądu. Wcześniej
zastanowić się jakie się ma dowody na to, że
się pracowało, i ile zarabiało.
Dowodami przed sądem (pracy i cywilnym)
może być np.:
zeznanie kolegi, który pracuje/pracował
u szefa
zeznanie innych osób, np. klientów
nagranie z monitoringu
moje zdjęcia z miejsca pracy
maile wysyłane przez szefa
MINIMALNE WYNAGRODZENIE:
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów
z dnia 11 września 2013 r. w sprawie
wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę w 2014 r. wynosi ono 1 680 zł.
Wysokość wynagrodzenia pracownika
w okresie jego pierwszego roku pracy
nie może być niższa niż 80% wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę
(w 2014 r. – 1 344 zł).
24
DANE, KTÓRE PRACODAWCA MOŻE ŻĄDAĆ
OD PRACOWNIKA:
imię (imiona) i nazwisko,
imiona rodziców,
data urodzenia,
miejsce zamieszkania (adres do korespondencji),
wykształcenie,
przebieg dotychczasowego zatrudnienia,
numer PESEL,
imiona i nazwiska oraz daty urodzenia dzieci
pracownika (w razie korzystania przez pracownika
z uprawnień związanych z rodzicielstwem).
25
STOSUNEK PRACY
Rodzaje umów o pracę (art. 25 Kodeksu pracy):
na okres próbny,
na czas określony,
na czas nieokreślony,
na czas wykonania określonej pracy,
na zastępstwo.
26
UMOWA O PRACĘ NA OKRES PRÓBNY:
- może poprzedzać każdą z umów o pracę,
- trwa maksymalnie 3 miesiące,
- okres wypowiedzenia wynosi:
• 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza
2 tygodni,
• 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż
2 tygodnie,
• 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
27
UMOWA O PRACĘ NA CZAS NIEOKREŚLONY:
- ma charakter bezterminowy,
- długość okresu wypowiedzenia jest uzależniona od okresu
zatrudnienia:
• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej
niż 6 miesięcy,
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co
najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co
najmniej 3 lata,
- wypowiedzenie tej umowy wymaga podania uzasadnienia.
28
UMOWA O PRACĘ NA CZAS OKREŚLONY:
-
możliwość uwzględnienia klauzuli dwutygodniowego okresu
wypowiedzenia dla umów zawartych na okres
powyżej 6 miesięcy,
- wypowiedzenie nie wymaga podania uzasadnienia,
-
zawarcie kolejnej umowy na czas określony jest
równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy
o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony
dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na
następujące po sobie okresy, o ile przerwa między
rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy
o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca.
29
SPOSOBY ROZWIĄZANIA UMOWY
O PRACĘ:
porozumienie stron,
z zachowaniem okresu wypowiedzenia,
bez zachowania okresu wypowiedzenia,
z upływem czasu, na jaki została zawarta,
z dniem ukończenia pracy, dla której
wykonania była zawarta.
30
OBLICZANIE OKRESU WYPOWIEDZENIA:
Art. 30 Kodeksu pracy:
Okres wypowiedzenia umowy o pracę
obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich
wielokrotność kończy się odpowiednio
w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca.
31
SKUTECZNE DORĘCZENIE:
osobiście
list +
potwierdzenie
odbioru
świadek
Skuteczne
doręczenie
WAŻNE!
pracownik może złożyć pracodawcy
wypowiedzenie w każdej chwili,
pracodawca nie może wypowiedzieć
pracownikowi umowy o pracę podczas jego
usprawiedliwionej nieobecności w pracy (np.
zwolnienie lekarskie, urlop wypoczynkowy)
lub w innych wyjątkowych sytuacjach (np.
ciąża, urlop macierzyński).
33
POWIERZENIE PRACOWNIKOWI
INNEJ PRACY:
powierzenie innych obowiązków niż określone
w umowie o pracę,
okres nie przekraczający 3 miesięcy w roku
kalendarzowym,
zaistnienie uzasadnionych potrzeb
pracodawcy,
nie może spowodować obniżenia
wynagrodzenia pracownika,
wymagana zgodność z kwalifikacjami
pracownika.
34
NATYCHMIASTOWE ROZWIĄZANIE
UMOWY PRZEZ PRACODAWCĘ:
1) ciężkie naruszenie przez pracownika
podstawowych obowiązków pracowniczych,
2) popełnienie przez pracownika w czasie trwania
umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia
dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku,
jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało
stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
3) zawiniona przez pracownika utrata uprawnień
koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym
stanowisku.
35
NATYCHMIASTOWE ROZWIĄZANIE
UMOWY PRZEZ PRACODAWCĘ:
1) jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:
a) dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u
danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
b) dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu
wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia
rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był
zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub
jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem
przy pracy albo chorobą zawodową,
2) w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z
innych przyczyn niż wymienione w pkt 1, trwającej dłużej niż 1
miesiąc.
36
NATYCHMIASTOWE ROZWIĄZANIE
UMOWY PRZEZ PRACOWNIKA:
1) wydano orzeczenie lekarskie stwierdzające
szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie
pracownika, a pracodawca nie przeniósł go
w terminie wskazanym w orzeczeniu do innej pracy,
odpowiedniej ze względu na jego stan zdrowia
i kwalifikacje zawodowe,
2) pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia
podstawowych obowiązków wobec pracownika;
w takim przypadku pracownikowi przysługuje
odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za
okres wypowiedzenia.
37
UWAGA!
Rozwiązanie umowy o pracę bez
wypowiedzenia (zarówno przez pracodawcę,
jak i przez pracownika) powinno mieć formę
pisemną oraz zawierać przyczynę
uzasadniającą rozwiązanie umowy.
Nie może to jednak nastąpić po upływie
1 miesiąca od uzyskania wiadomości
o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie
umowy.
38
SĄD PRACY:
7 dni - odwołanie od wypowiedzenia umowy
o pracę,
14 dni - odwołanie od rozwiązania umowy
o pracę bez wypowiedzenia.
odwołanie należy złożyć do sądu pracy, biorąc pod
uwagę siedzibę pracodawcy bądź miejsce
wykonywania obowiązków przez pracownika.
UWAGA!
W przypadku umów cywilnoprawnych właściwym do
rozstrzygania wszelkich sporów będzie tylko sąd
cywilny.
39
ŚWIADECTWO PRACY:
wydawane bez wniosku pracownika,
wysłane najpóźniej w ciągu 7 dni od ustania
stosunku pracy,
wydanie nie może być uzależnione od
wcześniejszego rozliczenia się z pracodawcą,
niewydanie pracownikowi świadectwa pracy
jest wykroczeniem,
odmowa wydania świadectwa pracy
powoduje po stronie pracownika roszczenie
o odszkodowanie.
40
OKRĘGOWY INSPEKTORAT PRACY
W KATOWICACH
UL. GRANICZNA 29
www.katowice.oip.pl
www.pip.gov.pl
41