Transcript GMO – Bezpieczeństwo i różne kolory biotechnologii

Wrocław
31.01.2013
 Biomateriały [len, bawełna i
innowacyjne].
 Bioenergetyka [bioetanol, biodiesel, metan,
wodór, biomasa].
 Pasze GM.
 Żywność GM i przetwórstwo z wykorzystaniem
GMO.
 Biofarmaceutyki [hormony, przeciwciała
monoklonalne, szczepionki].
 Transplantologia, diagnostyka […].
 Produkcja przemysłowa.
Czy i jakie GMO jest konieczne?
* Rośliny GM.
* Mikroorganizmy GM.
* Zwierzęta GM.
Cele i sposoby wykorzystania GMO:

bezpośrednia konsumpcja;

pośrednio [pasze];

jako źródło komponentów [enzymy];

jako surowiec [materiały, energetyka];

jako bioreaktory.
Przykłady:






Pasze w Polsce; ok. 2 mln ton/rok śruty
sojowej GM - uwarunkowania i
alternatywy.
Złoty ryż; prowitamina A – 25 ug/g ziarna;
gotowe do produkcji od 1998 r.
Craig Venter: Mycoplasma laboratorium.
Bioetanol w Brazylii (80% rynku):
trzcina cukrowa GM.
Hormony.
Diagnostyka (p-ciała monoklonalne).
Rośliny GM

Odporność na herbicydy
[glifosat, glifosynat];

Odporność na szkodniki [Bt];

Cechy technologiczne;

Odporność na wirusy;

Bioreaktory.

65 proc. ankietowanych jest za zakazem uprawy w Polsce roślin zmodyfikowanych genetycznie;
przeciwko zakazowi jest 22 proc. badanych w sondażu przeprowadzonym przez Centrum Badania
Opinii Społecznej (CBOS).

Wśród Polaków przeważają opinie (65 proc.), że w Polsce powinno się zakazać uprawy roślin
zmodyfikowanych genetycznie (GM). Należy też podkreślić, że większość z tej grupy (42 proc.) opowiada
się za jej bezwzględnym zakazem. Przeciwnicy zakazu stanowią nieco ponad jedną piątą badanych (22
proc.), przy czym jedynie 6 proc. sprzeciwia się zakazowi w sposób zdecydowany. Opinie na temat
uprawy roślin GM pokazują, że choć większość Polaków uznaje ją za osiągnięcie nauki i wiedzy
naukowców (66 proc.), to jednocześnie uważa, iż uprawa ta grozi pojawieniem się u ludzi nowych
chorób i alergii (76 proc.), może powodować nasilenie występowania różnych chorób (71 proc.), czy też
niekontrolowane zmiany genetyczne u człowieka (67 proc.). Zdecydowana większość uważa, że jest to
niebezpieczna ingerencja w przyrodę (71 proc.). Nieomal połowa (47 proc.) sądzi też, że jest to
niedopuszczalna ingerencja w "porządek ustalony przez Boga".

Prawa patentowe do materiału siewnego roślin GM posiadają firmy, które zainwestowały w badania
prowadzące do ich wytwarzania. Przeciwnicy takich upraw widzą w tym potencjalne zagrożenie dla
rolników i konsumentów. Zdecydowana większość badanych (71 proc.) dostrzega jednak ryzyko
opanowania rynku przez międzynarodowe koncerny związane z uprawą roślin zmodyfikowanych
genetycznie. Ponad połowa (52 proc.) przychyla się też do opinii, że uprawy GM mogą spowodować
pogłębianie się różnic materialnych pomiędzy ludźmi i krajami.

Opinie Polaków w kwestii, czy uprawa GM to szansa na zlikwidowanie głodu i niedostatku, są
podzielone - tyle samo osób zgadza się z tym stwierdzeniem, co je odrzuca (po 41 proc.).

Więcej niż połowa badanych (54 proc.) deklaruje, że nie zetknęła się na polskim rynku z produktami
zawierającymi organizmy zmodyfikowane genetycznie. Najczęściej są to rolnicy i emeryci. Niemal jedna
piąta ankietowanych (18 proc.) nie potrafi powiedzieć, czy widziała takie produkty.

Ponad 90 proc. ankietowanych uważa, że produkty zawierające organizmy zmodyfikowane genetycznie,
jak te produkty ze zwierząt karmionych paszą zawierającą organizmy zmodyfikowane genetycznie
powinny być odpowiednio oznakowane.

Około 72 proc., mając możliwość wyboru, kupiłoby produkt bez GMO nawet wówczas gdyby był droższy
 Prezydium PAN;
 Komitet Biotechnologii PAN;
 European Food Safety Authority [EFSA];
 European Commission EU
[EC];
 Food and Drug Administration USA [FDA];
 All European Academies [ALLEA];
 European Academies Scientific Advisory
Council [EASAC];
 …
Źródło: FAS Post, za: USDA GAIN Report Number: FR9105, Agricultural Biotechnology Annual,
Rośliny GM w UE
w latach 1995-2002 [8]
 81 projektów badawczych z udziałem GMO w
zakresie biobezpieczeństwa. Na podstawie tego
kompleksowego doświadczenia Komisja mogła
oświadczyć, że prace z GMO nie tylko nie są
zagrożeniem, ale w realnych warunkach są wręcz
bezpieczniejsze niż standardowe rośliny
 Firoz AMIJEE, Pioneer Overseas Corporation and European Network
of GMO Laboratories, United Kingdom, Brussels, 11-13.11.2002.
Rośliny genetycznie zmodyfikowane są tak samo
bezpieczne (lub niebezpieczne) jak inne rośliny czy
też inne produkty innowacyjnych technologii!!!







Każde DNA i peptydy (w tym rDNA i białka będące
produktem ekspresji rDNA) są zbudowane odpowiednio z
tych samych 4 nukleotydów i 20 aminokwasów.
Technologia rekombinacji DNA nie zmienia właściwości
chemicznych DNA i peptydów.
DNA i rDNA są hydrolizowane zgodnie z tą samą kinetyką.
DNA (oraz rDNA) nie są toksyczne.
Zgodnie z dostępnymi danymi DNA (oraz rDNA) nie są ani
alergenne, ani immunogenne.
DNA [oraz rDNA] nie są włączane do genomu podczas
konsumpcji.
Konsumpcja żywności i pasz GM nie zmienia całkowitej
ilości spożytych DNA i białek.
Efekty zastosowania GMO

Ekonomiczne.

Społeczne.

W kategoriach stosunków międzynarodowych.

Zdrowotne.

Środowiskowe.

Filozoficzne, religijne.







Prawna regulacja końcowego produktu a nie technologii [science based
deregulation, bowiem np. owoce kiwi czy ziemniaki, nigdy nie były przedmiotem
kontroli i regulacji prawnych, a w tych przypadkach znane są liczne przykłady
toksycznych i alergennych cech tych produktów].
Rozpoznanie znaczenia nowych technologii rolniczych musi być połączone z
regulacjami prawnymi. Regulacje prawne UE winny wspierać małe i średnie firmy
rolne; natomiast obecna legislacja wspomaga wielkie firmy ponadnarodowe.
Rola UE w rozwoju nowoczesnych technologii przy jednoczesnym podkreśleniu
osiągnięć i znaczenia gospodarczego rozwijających się ekonomii [Chiny, Indie,
Brazylia, Argentyna]. Podkreślenia wymaga bardzo przykra konkluzja o traceniu
przez Europę pozycji światowego lidera w zakresie technik inżynierii genetycznej.
Rozwój technik inżynierii genetycznej jest konsekwencją doskonalenia technik
hodowlanych realizowanych przez wiele stuleci.
Rola wielkich firm ponadnarodowych i znaczenie własności intelektualnej musi
być docenione; w szczególności przyjęcie „patentu jednolitego” będzie miało
istotne znaczenie.
Istotne będzie również wprowadzenie nowej nomenklatury; proponuje się: plant
molecular breeding [molekularna hodowla roślin] oraz modern technology crop
improvement [doskonalenie roślin uprawnych z zastosowaniem nowoczesnych
technologii].
Zasadnicze znaczenie ma komunikacja społeczna. Konieczne są: poparcie i
propagowanie popularyzacji nauki oraz publiczna dyskusja, jednakże winna być
ona oparta na danych naukowych, a nie emocjach społeczeństwa.
Konkluzje

Nie ma możliwości uniknięcia
GMO w gospodarce.

Bioekonomia to klucz do przyszłości.

Mamy prawo do świadomego wyboru.
GMO = UFO = Nessi
Nikt nie udowodnił nieistnienia,
a zatem istnieje szansa …
Dziękuję,
zapraszam do dyskusji
A
decade of EU-funded GMO research (20012010):
 http://ec.europa.eu/research/biosociety/librar
y/brochures_reports_en.htmEC-sponsored
research on Safety of Genetically Modified
Organisms (1985-2000)
 http://ec.europa.eu/research/quality-oflife/gmo/

Jędrysiak M., Ćwierć miliona samobójców,

http://wyborcza.pl/1,87648,9596856,Cwierc_miliona_samobojcow.h
tml [dostęp 18.07.2011].

Program Uwaga „GMO jedzenie z obcym genem” [dostęp TVN
20.07.2011].

Smith Jeffrey M. Nasiona kłamstwa, czyli o łgarstwach przemysłu i
rządów na temat żywności modyfikowanej genetycznie, Oficyna
Wydawnicza 3.49, Poznań 2007: 33, 168.

Wiąckowski Stanisław K. Genetycznie modyfikowane organizmy
obietnice i fakty, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko 2008: 31.