grudzień, 2011 r. Aktywność zawodowa W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys.
Download ReportTranscript grudzień, 2011 r. Aktywność zawodowa W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys.
Slide 1
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 2
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 3
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 4
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 5
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 6
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 7
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 8
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 9
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 10
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 11
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 12
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 13
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 14
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 15
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 16
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 17
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 2
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 3
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 4
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 5
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 6
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 7
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 8
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 9
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 10
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 11
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 12
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 13
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 14
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 15
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 16
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę
Slide 17
grudzień, 2011 r.
Aktywność zawodowa
W 2010 r. według BAEL w Polsce było 17 660 tys. osób aktywnych
(tj. pracujących oraz bezrobotnych). Począwszy od 2008 r.
liczebność grupy tej systematycznie wzrasta.
W pierwszej połowie br. zanotowano 17 749,5 tys. osób aktywnych,
tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu roku
poprzedniego.
Wzrost liczby aktywnych zawodowo spowodowany był wzrostem
liczby pracujących i bezrobotnych, przy czym przyrost liczby
bezrobotnych był znacznie szybszy w porównaniu z przyrostem
liczby pracujących.
W 2010 r. współczynnik aktywności zawodowej, dla osób w wieku
15 lat i więcej, kształtował się na poziomie 55,8 proc. i był wyższy
o 0,9 pkt proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie
wskaźnik ten osiągnął wartość najwyższą od 2002 r.
Pracujący
W 2010 r. liczba osób pracujących osiągnęła poziom 15 961 tys.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta zwiększyła się
o 93 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,6 proc. W pierwszej połowie
2011 r. liczba osób pracujących wyniosła 16019 i była wyższa w
porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego 1,5 proc.
W 2010 r. wskaźnik zatrudnienia, kształtował się na tym samym
poziomie, co rok wcześniej i wyniósł 50,4%.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet i mężczyzn cechuje stała
dysproporcja. W 2010 r. wskaźnik ten dla kobiet kształtował się na
poziomie 43,4%, a dla mężczyzn 58,1%.
Bezrobocie
Zarówno w 2009 r. jak i 2010r. zwiększyła się liczba osób
bezrobotnych. W końcu września br. w urzędach pracy
zarejestrowanych było 1 862 tys. osób, a stopa bezrobocia
wyniosła 11,8%.
Pogorszenie się sytuacji na rynku pracy w Europie a także
wyhamowanie tempa gospodarczego w Polsce wpłynęło na wzrost
stopy bezrobocia, która wyniosła:
◦ 2008 r. – 7,1 proc.
◦ 2009 r. – 8,2 proc.
◦ 2010 r. – 9,6 proc.
Struktura zarejestrowanych w urzędach
pracy bezrobotnych (wg stanu na koniec września br.)
44,5% bezrobotnych to osoby bez wykształcenia
średniego;
50,4% długotrwale bezrobotni;
30,3%
bez kwalifikacji zawodowych;
27,3%
bez doświadczenia zawodowego;
21,9%
powyżej 50 roku życia;
21,6%
do 25 roku życia.
Grupy szczególnie zagrożone na rynku pracy
Głównymi czynnikami determinującymi stan na rynku pracy
jest:
o wiek
o wykształcenie
o płeć
Najwyższe wskaźniki zatrudnienia charakteryzują osoby w tzw.
wieku prime-age (25-45 lat), czyli wieku najwyższej aktywności
zawodowej.
Zauważalny jest bardzo niski poziom zatrudnienia wśród osób
młodych – wynikający z kontynuowania edukacji, a także
problemami z przejściem z systemu edukacji na rynek pracy.
Niskie wskaźniki zatrudnienia charakteryzują także osoby w wieku
przedemerytalnym (tj. 55-64), a w szczególności kobiety, co
bezpośrednio związane jest z bardzo wczesnym wycofywaniem się
Polaków z rynku pracy. W ostatnich dwóch latach zauważyć można
systematyczną poprawę we wskaźniku zatrudnienia dla tej grupy
osób (w 2010 r. osiągnął on poziom 34 proc. i był wyższy w
porównaniu z rokiem 2009 o 1,7 pkt. proc.).
34,0 %
73,2 %
82,0 %
76,7 %
•
•
•
•
Grupa osób najbardziej zagrożona bezrobociem, w tym
bezrobociem długotrwałym to osoby z niskim poziomem
wykształcenia lub z wykształceniem nie dającym żadnego zawodu.
W 2010 r. stopa bezrobocia w oparciu o wykształcenie kształtowała
się następująco:
wykształcenie gimnazjalne lub niższe 17,4 %
zasadnicze zawodowe 11,1 %
wykształcenie średnie ogólnokształcące 10,1 %
absolwenci studiów wyższych 5%
Wskaźnik zatrudnienia wg płci i wieku w
2010 r. (w %)
100
mężczyźni
kobiety
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
15-17
18-19
20-24 25-29
30-34 35-39
40-44 45-49
50-54 55-59
60-64
65+
Źródło: Opracowanie DAE MPiPS na podstawie danych BAEL GUS.
Sytuacja demograficzna
Polski na tle Europy
Starzenie się społeczeństw europejskich zostało uznane przez Strategię
Europa 2020 za jedną ze strukturalnych słabości Europy.
Do 2060 liczba ludności EU-27 zmniejszy się z 495,4 mln w 2008 do 416,5
mln, tj. o prawie 79 mln. Liczba ludności Europy spadnie nie tylko
absolutnie, ale także w proporcji do liczby ludności reszty świata. Liczba
ludności Polski w tym czasie zmniejszy się z obecnych 38 mln do 31,1 mln.
Wskaźnik dzietności (2010): PL—1,38; UE 27—1,5 (tj. znacznie poniżej
prostej zastępowalności pokoleń—2,1). PL jest jednym z 4 krajów o
najniższej dzietności w UE.
Do 2060 grupa osób w wieku 65+ zwiększy się z 84,6 mln do 139 mln, tj. o
44,4 mln, zaś grupa osób w wieku 15-64 lata spadnie z 333,25 mln do
223,4 mln, tj. o 110 mln.
W Polsce w latach 2010-2030 o 3,2 mln wzrośnie liczba ludzi w wieku
poprodukcyjnym i mniej więcej o tyle samo spadnie liczba ludzi w wieku
produkcyjnym. Udział osób w wieku powyżej 65 lat w całej populacji
wzrośnie z obecnych 13 do 22 proc. Do 2050 PL będzie jednym z 4 krajów
UE o największym udziale osób 65+ w populacji (PL—31,7%, DE—31,7%, ES—
32,1%, IT—32,6%; UE 27—28,8%).
Wskaźnik obciążenia demograficznego PL: 19%—2008, 21,88%—2015,
55,69%—2050 (tj. w 2050 na 1 osobę w wieku 65+ przypadać będą niecałe
2 osoby w wieku produkcyjnym).
Wskaźnik aktywności zawodowej PL jest jednym z najniższych w UE—64,9%
(UE 27—69,1%) w 2009. Gorzej wypadają: ES, RO, IT, HU, MT
Wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie —57,6% (UE 27—62,5%) w
2009. Gorzej wypadają: ES, RO, HU, GR, IT i MT.
Wskaźnik opieki w żłobkach oraz w przedszkolach jest również jednym z
najniższych w UE : w 2010—2,7% dla dzieci 0-3 lata oraz w r. szk.
2009/10—63,1% dla dzieci 3 lata-wiek obowiązku szkolnego, przy celach UE
do 2010, odpowiednio: 33% i 90%.
Rynek pracy: niedobory pracowników, w tym niedobory pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach;
Gospodarka: zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo
obniżenia wydajności pracy;
Systemy ochrony socjalnej: wzrost wydatków na zaopatrzenie emerytalno-rentowe
(zaburzenie stabilności finansowej), ochronę zdrowia, opiekę długoterminową;
Społeczeństwo: niebezpieczeństwo zaburzenia solidarności międzypokoleniowej,
która jest podstawą funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych;
Polityka: możliwość przesuwania priorytetów polityki społecznej w kierunku
zaspokajania potrzeb ludzi starszych.
Układ sił w UE: system głosowania oparty jest na liczbie ludności, na niekorzyść
Polski zmieni się relatywny rozkład głosów w Radzie UE
Wspieranie zatrudnienia: tworzenie nowych miejsc pracy, wydłużanie czasu pracy
w ciągu życia, wykorzystanie rezerw na rynku pracy (osoby młode, kobiety, osoby
starsze), podnoszenie jakości pracy (dostosowanie miejsc pracy, dostosowanie
warunków pracy, np. elastyczne formy, kształcenie i szkolenie zawodowe),
wspieranie nowych sektorów gospodarki (usługi opiekuńcze, „srebrna
gospodarka”, „ekonomia społeczna i solidarna”) Europejska Strategia
Zatrudnienia od 1997, Strategia Lizbońska (2000-2010), Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Wspieranie wydajności pracy oraz dynamiki wzrostu gospodarczego
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
Utrzymanie stabilności finansów publicznych: m.in. dzięki aktywizującej polityce
zatrudnienia (flexicurity) oraz aktywizującej polityce społecznej [przesuwanie do
zatrudnienia oraz wydłużanie zatrudnienia służy zwiększeniu bazy podatkowej
oraz powoduje zmniejszenie popytu na świadczenia]
Strategia Lizbońska (2000-2010), szczególnie od 2005, Strategia Europa 2020
(2011-2020);
o
o
o
Imigracja oraz społeczna integracja imigrantów: Większa selektywność w
doborze imigrantów (premiowanie kwalifikacji), promowanie skutecznej
integracji społecznej.
Wspólna polityka migracyjna.
Demograficzna odnowa Europy:
zmniejszanie nierówności szans osób posiadających dzieci oraz osób nie
posiadających dzieci;
zapewnienie powszechnego dostępu do usług wsparcia rodziców, w tym
usług edukacyjnych oraz opiekuńczych dla małych dzieci,
zarządzanie czasem pracy, by umożliwić kobietom i mężczyznom
kształcenie ustawiczne oraz godzenie życia prywatnego z zawodowym
częściowo Strategia Lizbońska (2000-2010) oraz Strategia Europa 2020
(2011-2020), a także rozwijająca się od 2007 współpraca państw
członkowskich UE w kwestiach demograficznych w ramach Grupy Ekspertów
UE ds. Demografii oraz Europejskiego Sojuszu na Rzecz Rodzin
Dziękuję za uwagę