Transcript Społeczne, ekonomiczne i etyczne skutki uwalniania organizmów

Społeczne, ekonomiczne i etyczne
skutki uwalniania organizmów
genetycznie zmodyfikowanych do
środowiska.
Prof. dr hab. inż. Leszek Woźniak
Politechnika Rzeszowska
„Kapitalizm to zdumiewająca wiara w to, że z
najnikczemniejszych czynów najnikczemniejszych z ludzi
wyniknie największe dobro dla wszystkich”.
John Manyart Keynes
„Jakiego rodzaju osobą jest korporacja?” Posługując się
klasyfikacją zaburzeń psychicznych Amerykańskiego
Towarzystwa Psychiatrycznego (DSM-IV) analizującą
objawy, jakie towarzyszą różnym zaburzeniom
dochodzę do wniosku, że korporacje wykazują wiele
cech typowych dla psychopatów i socjopatów do
wspólnej kategorii „antyspołeczne zaburzenia
osobowościowe”.
Bakan J. „Korporacja: patologiczna pogoń za zyskiem i władzą”. Przeł. J. P. Listwan wydz. Lepszy Świat,
Warszawa 2006 do podobnych wniosków doszedł profesor L. Stout w artykule „Taking Conscience
Seriously” w „Moral Markets”
Aby zysk nie był tylko prywatny (korporacyjny), a ryzyko
tylko społeczne.
Patel Raj Wartość niczego. Jak przekształcić społeczeństwo rynkowe i na nowo zdefiniować demokrację
Suwerenność żywnościowa to PRAWO ludzi, krajów lub
związków państw do definiowania własnej polityki
rolnej i żywnościowej.
Patel Raj Wartość niczego. Jak przekształcić społeczeństwo rynkowe i na nowo zdefiniować demokrację
Suwerenność żywnościowa oznacza, że mieszkańcy
danego kraju, regionu, miasta lub wsi mogą sami
zaprojektować swój system żywnościowy tak, aby
wszyscy mieli dostęp do wystarczającej ilości zdrowej
żywności i by mogła ona być uprawiana w ekologiczny
sposób. Idea suwerenności żywnościowej obejmuje
więc zarówno demokratyczne podejmowanie decyzji,
jak i działanie w zgodzie z przyrodą.
Marcin Gerwin Żywność i demokracja wprowadzenie do suwerenności żywnościowej.
Filipińscy rolnicy nie mogli konkurować ceną z bardzo
tanią kukurydzą sprowadzaną ze Stanów
Zjednoczonych. Była ona tańsza nie dlatego, że
Amerykanie mieli lepsze technologie, ale dlatego, że jej
produkcja była dofinansowana przez rząd (czego rząd
Filipin nie mógł robić nawet gdyby chciał).
Marcin Gerwin Żywność i demokracja wprowadzenie do suwerenności żywnościowej.
Ten system gospodarczy został zaprojektowany nie z
myślą o drobnych rolnikach, którzy sprzedają warzywa
na rynku w pobliskim miasteczku, ale z myślą o
maksymalizacji zysków dużych, międzynarodowych
firm, które zyskały tanich pracowników i globalny rynek
do sprzedaży swoich produktów. Globalizacja nie jest
bynajmniej naturalnym etapem rozwoju ludzkości, jak
to się niektórym wydaje. Została ona stworzona.
Marcin Gerwin Żywność i demokracja wprowadzenie do suwerenności żywnościowej.
Sprawą lokalną nie jest także wprowadzanie do uprawy
roślin modyfikowanych genetycznie z tej prostej
przyczyny, że rośliny te mogą się rozsiewać samoczynnie
i wędrować potem po okolicy zanieczyszczając inne
uprawy lub nawet przekraczając granice państwa.
Marcin Gerwin Żywność i demokracja wprowadzenie do suwerenności żywnościowej.
Kiedy zespół naukowców, prowadzony przez Cathrine
Badgley z Uniwersytetu Michigan, porównał plony z
gospodarstwa ekologicznych i konwencjonalnych na
przykładzie 293 farm, to okazało się, że w państwach
uprzemysłowionych wysokość plonów w obydwu tych
metodach upraw była porównywalna, choć w
niektórych kategoriach plony z upraw ekologicznych
były nieco mniejsze, średnio o 8%. Natomiast w
państwach rozwijających się różnica była znacząca. I to
nie na korzyść upraw konwencjonalnych, z nawozami
sztucznymi i pestycydami, ale … na korzyść upraw
ekologicznych.
Marcin Gerwin Żywność i demokracja wprowadzenie do suwerenności żywnościowej.
Przejście na uprawy ekologiczne oznacza wzrost plonów
średnio o 80%, a w niektórych przypadkach nawet od
dwóch do czterech razy. Plony są wyższe szczególnie w
przypadku roślin strączkowych. Badania te wykazują
także, że gdyby wszystkie uprawy zbóż zostały
przedstawione przestawione na ekologiczne, to zbiory
na świecie byłoby wyższe o 45%.
Marcin Gerwin Żywność i demokracja wprowadzenie do suwerenności żywnościowej.
Dla przykładu, zmodyfikowana genetycznie kukurydza
Bt, która zawiera gen bakterii Bacillus thuringiensis i
wytwarza środek owadobójczy, nie jest jedynym
sposobem radzenia sobie ze szkodnikami niszczącymi
kukurydzę. W Kenii opracowano system ekologiczny,
który nazwany został „push-pull”, a polega on na tym,
że wewnątrz pola kukurydzy sadzi się rośliny, które
odstraszają szkodniki i wypychają je z pola (ang. push),
a na jego brzegu sadzi się rośliny, które przyciągają
szkodniki i w ten sposób wyciągają je z pola (ang. pull).
Marcin Gerwin Żywność i demokracja wprowadzenie do suwerenności żywnościowej.
Każdego roku konsumenci upierają się, że powinni
płacić rolnikom więcej, aby ceny odpowiadały cenom
rynkowym. Rolnicy upierają się jednak, że ich koszty
produkcji są niższe niż ceny rynkowe i dlatego powinni
otrzymywać mniej pieniędzy.” Seong Hee Kim , jeden z
prowadzących spółdzielnię Hansalin: „mocno się o to
kłócą – mówi, śmiejąc się. – Nasi rolnicy znają naszych
konsumentów, uważają, że są odpowiedzialni za ich
życie. A konsumenci znają tych rolników i wiedzą, że są
odpowiedzialni za ich dobrobyt.
Marcin Gerwin Żywność i demokracja wprowadzenie do suwerenności żywnościowej.
Dla przykładu, miasto, w partnerstwie z lokalnym
uniwersytetem, pracuje nad tym, by „utrzymać pewną
uczciwość na rynku, dzięki temu, że zapewniony jest
dostęp do informacji”. Sprawdzane są ceny 45
produktów żywnościowych i domowych w dziesiątkach
sklepów, a wyniki są publikowane na przystankach
autobusowych, w Internecie, w telewizji, radiu i
gazetach, by ludzie wiedzieli, gdzie są najniższe ceny.
Marcin Gerwin Żywność i demokracja wprowadzenie do suwerenności żywnościowej.
Wielka transformacja wymagała ogromnego wstrząsu
społecznego. Żeby można było kupować i sprzedawać
ziemię, ludzie, którzy przedtem ją uprawiali, musieli
zostać usunięci.
Patel Raj Wartość niczego. Jak przekształcić społeczeństwo rynkowe i na nowo zdefiniować demokrację
Biopiractwo „ własności intelektualnej” zawartej w
tradycyjnych uprawach. Za jednym pociągnięciem pióra
informacja genetyczna zawarta w ziarnach uprawianych
od pokoleń przez chłopów stała się nowym eldorado
dla ponad narodowych koncernów.
Shiva V. „Biopiracy. The Punder of Nature and Knowledge, Green Books we współpracy z The Gaja
Fundation, Dartington 1998
Nadszedł czas, by popatrzeć na zagadnienie
Genetycznie Modyfikowanych Organizmów (GMO) z
zupełnie innej strony: TO NIE JEST ZAGADNIENIE
HANDLU - TO JEST ZAGADNIENIE PRAW
CZŁOWIEKA! Dlatego Światowa Organizacja Handlu
(WTO) nie może decydować w tej kwestii, ponieważ
dotyczy ona naszych Praw Człowieka.
Prof. Henryk Skolimowski
A jednak tak się dzieje:
Przez zmuszanie całych narodów, całych populacji i
społeczeństw do kupowania genetycznie
zmodyfikowanej żywności. To narusza naszą ludzką
wolność, naszą wolność do samodzielnego
decydowania o tym, co chcemy kupić. Odebranie nam
wolności wyboru to pogwałcenie jednego z
podstawowych Praw Człowieka;
Prof. Henryk Skolimowski
Przez zmuszanie całych narodów, całych populacji i
społeczeństw do spożywania genetycznie
zmodyfikowanej żywności. To narusza nasze prawo do
samodzielnego decydowania o tym, jak chcemy się
odżywiać. Odebranie nam wolności wyboru w zakresie
rodzaju diety i sposobu odżywiania to pogwałcenie
kolejnego naszego Prawa Człowieka;
Prof. Henryk Skolimowski
Przez dążenie do narzucenia radykalnej kontroli nasion
przez zwolenników GMO w skali społeczeństw i
narodów, co wiąże się z wyeliminowaniem naturalnych
nasion i tradycyjnych form rolnictwa. Stwarza to
poważną groźbę dla naszego bezpieczeństwa jako
narodu i jednostki. Jest poważnym pogwałceniem
naszego indywidualnego prawa i naszych społecznych
praw!
Prof. Henryk Skolimowski
W ten sposób, co najmniej trzy orzeczenia sądowe
powinny wykazać, że Światowa Organizacja Handlu
(WTO) narusza nasze Prawa Człowieka, odbierając nam
wolność wyboru zakupu, diety oraz dostępu do
tradycyjnych nasion i form rolnictwa. I nie wolno nam
tego tolerować. To jest tylko organizacja handlu, która
nie ma żadnego prawa, by oddziaływać na nasze Prawa
Człowieka.
Prof. Henryk Skolimowski
Ministrów nie ucieszyła decyzja Brytyjskiego
Towarzystwa Medycznego, które w tym samym
tygodniu wezwało rząd „do zakazania upraw
modyfikowanych genetycznie w celach komercyjnych”
oraz „ostrzegło, że żywność i uprawy modyfikowane
mogą wyrządzić kumulujące się i nieodwracalne szkody
w środowisku i naturalnym łańcuchu pokarmowym.”
Marie Woof, „People distrust Government on GM foods”, Sunday Independent (London), 23 maja,
1999[za] J. M. Smith, Nasiona kłamstwa.
Według Walda inżynieria genetyczna „stanowi chyba
najpoważniejszy problem etyczny w historii nauki.”
Przestrzega on również, że „podążanie drogą inżynierii
genetycznej ( bez całkowitej wiedzy o jej skutkach) jest
nie tylko niemądre, ale wręcz niebezpieczne. W ten
sposób mogą powstać zupełnie nowe choroby zwierząt
i roślin, nowe źródła raka i nieznane wcześniej
epidemie.”
George Wald, „The Case against Genetic Engineering” w The Recombinant DNA Debate, Jackson and
Stich, eds. str. 127-128 (przedruk z The Sciences, wrzesień/październik 1976) [za] J. M. Smith, Nasiona
kłamstwa.
22 lutego 2002 roku Monsanto udowodniono
zaniedbania, bezmyślność działań, ukrywanie prawdy,
działania uciążliwe dla ludzi i zdrowia, naruszanie cudzej
własności oraz zadawanie gwałtu. W artykule z
„Washington Post” wyjaśniono, że „według prawa stanu
Alabama definicja ‘zadawania gwałtu’ nazywa tę
czynność ‘skandaliczną i bestialską, przekraczającą
wszelki granice przyzwoitości, uznawaną za potworną i
absolutnie niedopuszczalną w cywilizowanym
społeczeństwie.”
Michael Grunwald, „Monsanto Held Liable for PCB Dumping”, Washington Post, 23 lutego, 2002 [za] J.
M. Smith, Nasiona kłamstwa.
Reakcja obywateli na owe błędy Monsanto (i szereg
innych) była ogromna. Były wiceprezes Monsanto
przyznał, że „nasi klienci zaczęli nami pogardzać”.
Sheldon Rampton and John Stauber, Trust Us We’re Experts, Jeremy P. Tarcher/ Putnam,
New York, 2001, str. 164 [za] J. M. Smith, Nasiona kłamstwa.
10 maja 2003 roku na konferencji w Londynie obwieszczono
powstanie nowej organizacji naukowej: Independent Science
Panel (Niezależny Panel Naukowy - ISP). Powołana jest ona do
„wspierania nauki w służbie dobra publicznego". Jej założyciele
to dwudziestu czterech naukowców z różnych dziedzin wiedzy, z
całego świata. ISP opublikowała 136-ciostronnicowy raport pod
tytułem „Rozprawa o świecie wolnym od GM" („The Case for A
GM-Free Sustainable World”). Dokument ten zawiera starannie
opracowane badania i przytłaczającą wręcz listę dowodów na to,
że należy natychmiast zakazać genetycznie modyfikowanej
żywności. Na jego końcu autorzy przedstawiają listę
najważniejszych problemów związanych z debatą o żywności
GM.
J. M. Smith, Nasiona kłamstwa.
Bawełna Bt
Stwierdzono reakcje alergiczne u setek
hinduskich robotników pracujących przy
bawełnie Bt.
Z wykładu J. Smitha, Listopad 2008
The Sunday Indian, 10/26/08
Dokumentacja lekarska: “Wskazuje, że znacząco
zwiększyła się liczba osób cierpiących z powodu
świądu. Wszystkie przypadki związane są z
uprawą bawełny Bt.”
Pracownik apteki: “Prawie każdy robotnik
pracujący na plantacjach bawełny Bt cierpi z
powodu świądu. Nie ma dnia, by apteki
odwiedziło kilku z nich, żeby kupić jakieś leki.”
Z wykładu J. Smitha, Listopad 2008
Bawełna Bt
Tysiące owiec padło po wypasie na
krzewach bawełny Bt.
Z wykładu J. Smitha, Listopad 2008
Po 3 owce w każdej grupie, karmione
A) Bollgard I B) Bollgard II C) Bez GMO
Jedynie u grup karmionych GMO odnotowano:
Niechęć do jedzenia
Powiększone wargi, pienistą ślinę,
wydzielinę z nozdrzy
Opuchliznę głowy
Niewielką gorączkę
Śmiertelność 100 %
w przeciągu 25 – 30 dni
Z wykładu J. Smitha, Listopad 2008
Bawoły (Warangal)
Padły pasąc się na polach bawełny Bt
(1 dzień)
Chore i nieprzytomne przez 2-3 dni
13 zmarło
Z wykładu J. Smitha, Listopad 2008
Samobójstwa plantatorów bawełny Bt
Daily Mail, Listopad 2008
„Około 125 000 rolników odebrało sobie
życie. Jest to efekt bezlitosnego dążenia
do wykorzystania Indii jako poligonu
doświadczalnego dla upraw GMO”.
Z wykładu J. Smitha, Listopad 2008
Szczury karmione kukurydzą Bt (90 dni)
Objawy:
zatrucie nerek i wątroby,
problemy z ciśnieniem krwi, infekcje
i stany zapalne, podwyższony
poziom cukru i anemia
Badania firmy Monsanto
Z wykładu J. Smitha, Listopad 2008
Myszy karmione kukurydzą Bt (30/90 dni)
NOWE BADANIA!
Wzmożona reakcja układu
odpornościowego
Badania na zlecenie rządu
Włoch
Listopad 2008
Z wykładu J. Smitha, Listopad 2008
Myszy karmione kukurydzą Bt
NOWE BADANIA!
Wzrost bezpłodności
i mniejsza waga urodzeniowa
Badania na zlecenie rządu Austrii
Listopad 2008
Z wykładu J. Smitha, Listopad 2008
GMO są po prostu niepotrzebne. Wbrew opinii firm, które je
produkują i sprzedają, technologia ta nie stanowi rozwiązania
problemów rolnictwa i głodu na świecie. Obecnie handel tego
typu ziarnem, paszą i żywnością koncentruje się w rękach kilku
międzynarodowych korporacji, u których chęć zysku jest
równa ignorancji dla problemów środowiska. Zezwolenie na
sprzedaż ziaren kukurydzy modyfikowanej w Polsce uzależni
naszych rolników od dostawców – monopolistów.
Udowodniono także, że problem głodu na świecie nie jest
spowodowany brakiem żywności, lecz niewłaściwą jej
dystrybucją, twierdzi Jacques Diouf, dyrektor FAO (Organizacja
Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa).
 Nie dla genetycznie manipulowanych organizmów w
żywności!
 Nie dla uwolnień genetycznie manipulowanych
organizmów w Austrii!
 Nie dla patentowania życia!
Marek Garbacz „Analiza stanowisk wybranych państw UE w kontekście aktualnych
wydarzeń związanych z instalowaniem w Unii upraw roślin transgenicznych - ekspertyza
Przeprowadzenie powyższego referendum jest dowodem
wielkiej siły akcji społecznej Austriaków, która ma również
przełożenie na działania wielkich siedzi producentów żywności
działających w Austrii.
Otóż Unilever i Nestle, dwaj najwięksi producenci żywności,
nie będą wykorzystywać genetycznie zmodyfikowanej soi w
swoich produktach. Obie korporacje zapewniły, że jeżeli
miałoby to ulec zmianie, poinformują konsumentów o
zawartości genetycznie zmodyfikowanych składników w ich
produktach. Także większość sieci supermarketów jest
przeciwko inżynierii genetycznej i zdecydowała się unikać ich
na swoich półkach. Spar i Meinl (dwie największe, najstarsze,
uznawane za narodowe sieci Austrii) zdeklarowały się jako
sieci bez genetycznie zmodyfikowanej żywności.
Marek Garbacz „Analiza stanowisk wybranych państw UE w kontekście aktualnych wydarzeń
związanych z instalowaniem w Unii upraw roślin transgenicznych - ekspertyza
Ważą się losy całego ustroju rolnictwa polskiego.
Od aktywności przeciwników GMO zależy czy Polska
pójdzie drogą rozwoju którą poszedł świat, czy też
wybierzemy tę drogę, którą wybrałby świat – gdyby
miał jeszcze możliwość wyboru w przyszłości.
Paweł Połanecki „Czy Polska może obronić się przed inwazją GMO?”
Jak to jest, że rośliny tradycyjnie uprawiane w Indiach,
Gruzji czy Amazonii są patentowane w USA i
traktowane jako prywatna własność?
o. Stanisław Jaromi
W 2000 roku Komisja Europejska zleciła Centrum
Badawczemu Unii badania dotyczące tej kwestii. W
styczniu 2002 zleceniodawca otrzymał
udokumentowaną odpowiedź, że współistnienie
wymienionych upraw jest niemożliwe. Dla nas rolników
to całkiem oczywiste; nie da się zatrzymać wiatru,
owadów i skutecznie odizolować roślin GMO od
pozostałych. W przypadku wprowadzenia roślin GMO
do środowiska nastąpi nieuchronny upadek rolnictwa
ekologicznego i tradycyjnego.
Mgr inż. Edyta Jaroszewska-Nowak
Wprowadzenie GMO do Europy i Polski zagraża
głównym priorytetom w rozwoju polskiego rolnictwa i
w strategii eksportu naszych produktów rolnych.
Prof. dr hab. LUDWIK TOMIAŁOJĆ
Ludziom szczególnie trudno zrozumieć jakąś prawdę
wtedy, gdy ich posada zależy od jej niezrozumienia.
Upton Sinclair
Al. Gore, Niewygodna prawda
Czołowi genetycy świata, w tym laureat Nagrody Nobla
Francis S. Collins, twierdzą, że język DNA znamy jeszcze
ciągle bardzo słabo i że potrzeba dziesięcioleci, jeżeli
nie stuleci, by zrozumieć zapisane w nim przesłanie.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ