Periferik ve Santral Venöz Kateterizasyon

Download Report

Transcript Periferik ve Santral Venöz Kateterizasyon

Periferik ve Santral
Venöz Kateterizasyon.
Santral Venöz Kataterizasyon








ENDİKASYONLAR:
– CVP monitorizasyonu
– Volüm yüklemek
– Acil venöz yol
– Rutin venöz yol
– Kan örnegi almak için(ilaç bağımlısı,morbid
obez,major yanık)
– Konsantre Solüsyonların İnfüzyonu
– Pulmoner arter kateteri, transvenöz
pacemaker,pulmoner angiografi ve hemodiyaliz için
santral yol sağlamak amacıyla açılabilir

















Ekipman:
• Monitorizasyon
• Steril hazırlık solüsyonu
• Maske, steril önlük, eldiven ve örtüler
• Lokal anestezik sıvı
• 22 ve 25 no iğneler
• 5 ml’lik 2 adet enjektör
• Uygun kateter ve dilatatörler
• İV serum seti ve serum fizyolojik
• 5‐8 cm uzunluğunda 18 no ponksiyon iğnesi
• Guide teli
• Bisturi
• Sütür materyali
• Antibiotikli kremler
• Spanç
• Flaster
• Steteskop
Seldinger Tekniği



Kılavuz tel tekniği olarak bilinen bu yöntemde damar
lümenine iğne ile erişildikten sonra iğne lümeninden
damar içerisine bir kılavuz tel gönderilmektedir.
Takiben iğne çıkarılır ve cilt ve cilt altı dokunun
kolay aşılması için katater ilerletilmeden önce lümen
oluşturabilmek amacıyla dilatör adı verilen künt uçlu
plastik kanüller kullanılır.
Dilatör burgu hareketleriyle ilerletilir ve birkaç defa
giriş çıkış yapılarak lümen oluşturulduktan sonra
çıkarılır.




Katater kılavuz tel üzerinden ilerletilir.Kataterin distal
ucu cilt ile temas etmeden önce kılavuz tel katater
içinden geriye doğru ilerletilerek kataterin proksimal
ucundan çıkması sağlanmalıdır.
Katater cilt altından damar lümenine ilerletilir.
Tüm lümenlerin çalıştığından emin olunmalıdır. Her
bir lümenden 1-2 ml kan aspire edilmeli,arkasından
heparinlenmiş solusyon ile yıkanmalıdır.
Katater işlemi cilde 1.0-2.0 ipek sütürlerle
sabitlenmelidir.Temizliği takiben steril spanç ve
pantolon şeklinde plaster ile örtülmelidir.
• Subklavian Ven Kateterizasyon
– İnfraklavikular Kateterizasyon (İC)
– Supraklavikular Kateterizasyon (SC)
• İnternal Juguler Kateterizasyon
– Santral
– Anterior
– Posterior
• Femoral Ven Kateterizasyonu
SUBKLAVİAN VEN KATETERİZASYONU
• Subklavian Ven Kateterizasyon
– İnfraklavikular Kateterizasyon (İC)
– Supraklavikular Kateterizasyon (SC)
* Klavikulanın orta ve medial 1/3 lük
kısımlarının kesiştikleri bölgenin altından ve
birinci kostanın üzerinden seyreder.
İnfraklavikular Yaklaşım:
– Giriş yeri klavikulanın orta 1/3’ü ile medial
1/3’ünün kesişim noktasıdır
– Subklavian ven klavikulanın posteriorunda 1.
kotun üzerinde seyreder
– Cilde paralel klavikula altından, suprasternal
çentiğe doğru ilerletilir.
– Vene 3‐4cm.de ulaşılır.
Supraklavikular Yaklaşım:
– SCM kasının klavikular başının 1 cm
lateralinden, klavikulanın superiorundan ve 1
cm arkasından 10‐15 açıyla 2‐3 cm derinliğe
girilir
– Karşı meme başına doğru ilerletilir
Komplikasyonlar:
– Pnömotoraks
– Malpozisyon
– Torasik dukt laserasyonu
– Brakial pleksus yaralanması
– Frenik sinir yaralanması
İNTERNAL JUGULER VEN
KATETERİZASYONU
İnternal Juguler Ven Kateterizasyonu
– Santral Yaklaşım
– Anterior Yaklaşım
– Posterior Yaklaşım
*Boynun alt bölümlerinde sternokleidomastoit
(SCM)kasın altında karotis arterin lateralinde
seyreder.En altta SCM nin iki başı arasında
yüzeyselleşir ve sternoklavikuler eklem arkasında
subklavian ven ile birleşir.
Santral Yaklaşım:
– Sternokleidomastoid (SCM) kasının sternal ve
klavikular başları ile klavikula arasında kalan üçgen
alan kullanılır
– Bu üçgenin apeksine lokal anestezi yapılır
– Karotis arteri palpe edilip mediale doğru hafifçe
çekilip
– Lateralinden 45‐600 ile aynı taraf meme başına doğru
2‐3cm. ilerleterek girişim yapılır
Anterior Yaklaşım:
– SCM kasının sternal başının ön kenarından,
karotis lateralinden, aynı taraflı meme başına
doğru, 45‐60° ile 3‐5cm. girilir
Posterior Yaklaşım:
– Eksternal juguler venin SCM kasının lateral
kenarını kestiği bölgeden 30‐45° ile, SCM
kasının altına, suprasternal çantiğe doğru
girilir.
– 5 cm.de internal juguler ven aspire edilir.
Komplikasyonlar:
– İnfeksiyon, bakteriyemi, sepsis
– Pnömo/Hemo/Şilotoraks
– Strok, hava embolisi
– Hava yolu sorunları
– Kardiyak disritmiler
– Kardiyak tamponad
– Kılavuz telin kopması, embolizasyonu
– Pulmoner emboli
FEMORAL VEN
KATETERİZASYONU
Girişim yeri:
– İnguinal ligamentin 2‐4cm. distalinden,
– Femoral arter pulsasyonunun 1cm. medialinden
– 45‐60° ile
• İnfant/küçük çocuklarda ligamentin 1‐2cm distali,
pulsasyonun 0,5cm mediali kullanılır
• İnguinal ligament üst tarafından ven ponksiyonundan
kaçınılmalı. Retroperitona kanamaya dikkat!!!
 Femoral
ven pozisyonu aşağı yukarı
anterior superior iliak spine ile tuber
pubicum arasının üç eşit parçaya
bölünmesi ile bulunur
 Çoğu hastada femoral arter orta
noktadadır
 Femoral arter nabzı alındıktan sonra
 Femoral ven 1.5 cm medialindedir
GİRİŞİM SONRASI BAKIM
• Kateter cilde süture edilmeli
• Kateter lümen uçları kullanılmadığı sürece
kapalı tutulmalıdır.
• Enfeksiyon açısından girişim yeri takip
edilmeli.
• Femoral yollar en fazla 3 gün kullanılmalıdırlar
• Kateter çekildikten sonra yeri 48saat
enfeksiyon açısından takip edilmeli
Santral venöz giriş koplikasyon oranları
SUBKLAVİAN İNTERNAL
JUGULER
FEMORAL
İNFEKSİYON
%4-5
%8-9
%15-19
TROMBOS
%1-2
%1
%12-21
PNOMOTORA %1.5
KS
%1.3
%0
ARTERYAL
PUNCTURE
<%1
%3
%8
MALPOZİSYO
N
%9
%5
<%1
PERİFERİK VENÖZ
KATETERİZASYON
• Endikasyon:
– Periferik dolaşıma kan, sıvı, nütrisyonel maddeler ve
medikasyon verilme yolu
• Girişim yerleri:
– Üst ekstremitede sefalik veya bazilik ven
– Alt ekstremitede ayak dorsali veya distal safen ven
genellikle kullanılmaktadır.
– Boyunda eksternal jugular ven
• Üst ekstremite alta göre, distal proksimale göre, düz
yüzey ekleme göre daha fazla tercih edilmelidir.
• Kontrendikasyonlar:
– Sklerozan solüsyonlar, vazopressorler, konsantre
solusyonlar, kemoterapotikler mümkünse santral
yoldan verilmelidir.
– Yaralı ekstremiteden kaçınılmalıdır.
– AV fistül açılacak ekstremiteden uzak durulmalıdır.
– Enfekte veya yanık ciltte girişimden mümkünse
kaçınılmalıdır.
PERİFERAL BÖLGELER
Eldeki Venler:
1. Digital dorsal ven
2. Dorsal metacarpal
vein
3. Dorsal venous ağ
4. Cephalic vein
5. Basilic vein
Önkol Venleri:
1.Cephalic ven
2.Median Cubital ven
3. Aksesör Cephalic ven
4. Basilic ven
5. Cephalic ven
6. Median antebrachial
ven
Ekipman:
• Antiseptik
• Lokal anestezik
• 25G iğne
• 1ml enjektör
• Eldiven
• İmmobilizasyon kaynakları
• 1inch flaster, suya dayanıklı veya plastik
• Transparan örtü
• Gazlı bez 4x4 kare
• Turnike
• Venöz girişim seti, kateter
• İnfüzyon seti
• Heparin
• İlaç kabı
• Makas
Girişim Öncesi
• İşlemin anlatılması, onam alınması
• Girişim yerinin belirlenmesi
• Turnikenin yerleştirilmesi
• Muskuler pompalama, ısı ya da nitrogliserin
yardımıyla venin bulunması
• Girişim yerinin temizlenmesi
• Az miktarda lokal anestezik uygulanması
• Teknik:
– Ven sabitlenir
– Yüzeyel venler için 30‐45⁰, daha derin venler için 60⁰
ile girişim yapılır
– Kateter ilerletilir, kateterin ucunda kan izlendiği
zaman 2‐3 mm daha ilerletilir
– İğne geri çekilirken kateter ilerletilir.
– Non dominant işaret parmağıyla kateterin cilt
altındaki ucuna bası yapılırken, kateterin diğer ucu
kapatılır.
– Kateter cilde sabitlenir.

GAUGE (G):

Kateter veya iğnenin çapının genişlik
ölçüsünün isimlendirilmesidir.

22 gauge kateter daha dar çaplı iken 14 gauge çaplı
kateter geniş çaplıdır.
 Sarı
: 22-gauge
 Pembe: 20-gauge
 Yeşil : 18-gauge
 Gri
: 16-gauge
SEÇ VE VENİ DİLATE ET
BÖLGEYİ HAZIRLA
KULLANACAĞIN KATETERİ SEÇ
DAMARI DEL
KATETERİ İLERLET
METAL İĞNEYİ ÇEK
SERUM SETİNİ TAK
SABİTLE
EKSTERNAL JUGULER VEN
KANÜLASYONU
• Hasta trendelenburg pozisyonuna alınır
• Hastanın başı diğer tarafa çevirilir
• Non dominant baş‐işaret parmağı ile klavikula
ortasına bası yapılır
• Mandibula köşesi ve midklavikulanın
ortasından girişim yapılır
• İnspirasyonda girişim yapılır
PERİFERAL İNTRAVENÖZ
KOMPLİKASYONLAR
Lokal komplikasyonlar:
1-İnfiltrasyon:
2-Flebit
3-Hematom
4-Lokal Enfeksiyon
5-kateter embolisi
6-Kanama
Sistemik komplikasyonlar:
1- Enfeksiyonun kana
yayılımı (septisemi)
2- Dolaşımda aşırı
yüklenme
3- Hava embolisi
GİRİŞİM SONRASI BAKIM
• Enfeksiyon bulguları takip edilmeli
• En fazla 3 gün süreyle yerinde kalmalı
• SF veya heparin ile lümeni açık tutulmalı
• Transparan sabitleme malzemesi
Teşekkürler