Transcript Slayt 1
Giriş
Organizmanın canlılığını sürdürebilmesi için
gerekli en önemli madde oksijendir.
Oksijensizliğe en duyarlı organ beyindir.
Solunumun asıl fonksiyonu karbondioksiti
vücuttan uzaklaştırmak ve oksijeni almaktır.
Solunumun üç fazı
Pulmoner ventilasyon
Difüzyon
Taşıma
Hava yolları
Üst solunum yolları
Alt solunum yolları
Üst solunum yolları
Burun ve ağız
Farinks
Alt solunum yolları
Larinks
Trakea
Akciğerler
Bronşlar
Bronşioller
Alveoller
Solunum sistemi genel görünümü
Burun
Solunum yolu + koku organı
Solunum havasını süzme ve ısıtma
Solunum yollarının esnekliğinin devamı
Sesin niteliğini ayarlama
Paranazal sinüsler
Burun boşluğuna açılan havalı kemik boşlukları
Solunum epiteli ile örtülüler
Farinks
Sindirim + solunum fonksiyonu
Üç bölüme ayrılır
Nazofarinks
Orofarinks
Laringofarinks
Larinks
İletici yol
Alt solunum yollarını koruyan sfinkter
Üst solunum yolları genel görünümü
Trakea
10-12 cm uzunluğunda, 2,5 cm çapında
15-20 adet üst üste dizilmiş halka kıkırdak
4. göğüs omuru hizasında bronşlara ayrılır
Bronşlar
Ana bronş
Sağ ana bronş; daha kısa, daha dik,
3 lober bronşa ayrılır.
Sol ana bronş; daha uzun, daha yatay,
2 lober bronşa ayrılır.
Lober bronş
Segmental bronş
Bronş dallanması
Akciğerler
Bronşlardan alveollere kadar olan bölümü
barındırır.
Göğüs boşluğunda, diyafram üzerindedir.
Süngerimsi yapıdadır.
Yaklaşık 1.200-1.300 g’dır.
Gaz alışverişi, metabolik fonksiyonlar, hormon
aktivasyonu fonksiyonlarına sahiptir.
Akciğerlerin alttan görünümü
Plevra
Parietal plevra
Göğüs boşluğunun içini sarar.
Visseral plevra
Akciğerlerin yüzeyini sarar.
İki kat arasında kaygan bir sıvı ve negatif
basınç vardır.
Alveoller
Solunum sistemindeki en önemli yapılardır.
İçleri boş ve nemli olmalı.
Sürfaktan nemli olmalarını sağlar.
Düş yüzeylerini kılcal damarlar ağ gibi sarar.
Solunum membranı
Akciğerlerde gaz değişimi bölgesinde hava ile
kanı ayıran ince membran
Alveollerin ince epiteli, kapiller damarların ince
endotel tabakası ve dar interstisyel aralık
Gazların hızlı difüzyonu
Öksürük refleksi
Merkezi medulla oblangata
Hava yollarını tahriş eden bir maddenin dışarıya
atılması amacıyla, ani ve kuvvetli olarak yapılan
bir ekspirasyondur.
Bazı akciğer hastalıklarında ortaya çıkan önemli
bir belirtidir.
Aksırık refleksi
Merkezi medulla oblangata
Burun boşluklarının tahriş olması sonucu,
havanın ani ve kuvvetli bir şekilde ağız ve burun
yolundan dışarı atılması
Alveollerdeki hücre tipşeri
1. tip: Alveollerin iç duvarını yapan epitel
hücreler
2. tip: Sürfaktan salgılayan hücreler
Sürfaktanın görevleri
Alveol duvarının kollabe olmasını önlemek
Alveol iç yüzünde gerilimi azaltmak
Solunumun sinirsel kontrolü
Özelleşmiş nöronların ritmik uyarılmaları ile
solunum gerçekleşir.
Nöronların etkinleşmesi:
Nöronların bulunduğu bölgedeki bazı kimyasal
değişiklikler
Periferdeki reseptörlerden gelen uyarılar ve refleks
Bilinçli olarak solunum merkezine gönderilen uyarılar
Hemoglobin ve Myoglobin
Hemoglobin: Oksijen ve karbondioksit
taşınması
Myoglobin: Oksijen deposu
Gazların difüzyonu
Akciğerler ve hücre düzeyinde gazların değişimi
difüzyon yoluyla olur.
Yüksek konsantrasyondan düşük
konsantrasyona difüzyon kuralı geçerlidir.
O2 alveoldan kana,CO2 kandan alveollere difüze
olur.
CO2, O2’den 20 kat hızlı difüze olur.
Alveolün kesiti ve
gazların difüzyonu
Kanda CO2 taşınması
Plazmada bikarbonat iyonu olarak
Doğrudan hemoglobine bağlanarak
Plazmada çözünmüş olarak
Asit-baz dengesi
Akciğerler ve böbrekler
Kanın normal pH değeri: 7,4
pH azalırsa asidoz, artarsa alkaloz söz
konusudur.
Solunum mekaniği
İnspirasyon ve ekspirasyonun ritmik ve sürekli
olarak tekrarlanması
Dakikada 14-16 kere
İnspirasyon aktiftir, ekspirasyon pasiftir.
Solunum tipleri
Öpne: Normal istirahat halinde
Hiperpne: Sayı ve/veya derinlik olarak artması
Polipne: Çabuk ve kesik
Apne: Geçici durma
Dispne: Güçlük
Diğer bazı terimler
Taşipne: Hızlı solunum, >24/dakika
Bradipne: Yavaş solunum, <10/dakika
Asfiksi: Boğulma
Ortopne: Dik duruşta solunum sıkıntısı
Hipopne: Derinliğin azalması
Anoksi: O2 yokluğu
Hipoksi: O2 azlığı
Anoksemi: Kanda O2 yokluğu
Hiperkapni: Kanda O2 fazlalığı
Solunum sistemi klinik özellikleri
Septum deviasyonu: Burun bölmesinin sağa
veya sola doğru eğriliği.
Sinüzit: Paranazal sinüslerden bir ya da
birkaçının enflamasyonu.
Ses kısıklığı: Larinks hastalıklarında önemli bir
belirti olabilir.
Larenjit: Akut veya kronik. Enfeksiyonlara, sesin
aşırı kullanımına ve irritan maddelere bağlıdır.
Solunum sistemi klinik özellikleri 2
Bronşit: Bronş mukozası enflamasyonu.
Genellikle ÜSYE’ye sekonder oluşur.
Bronşektazi: Küçük ve orta çaplı bronşların
kalıcı anormal genişlemeleri.
Pnömoni: Akciğerlerin enflamasyonu.
Bakteriyel, viral, fungal olabilir.
Tuberküloz: Mycobacterium tuberculosis
etkendir. Ateş, kilo kaybı, güçsüzlük, öksürük ve
hemoptizi ile karakterize.
Solunum sistemi klinik özellikleri 3
Pnömotoraks: Plevral boşluğa hava girmesi.
Plörezi: Plevra enflamasyonu.
Alerjik rinit
Sık görülen alerjik hastalıklar arasındadır.
Alerjik anne/babaların çocuklarında, endüstriyel
gelişmiş ülkelerde artmaktadır.
Genellikle küçük yaşlarda başlar.
Alerjik konjunktivit, alerjik sinüzit ve astım ile
birlikte görülebilir.
Sınıflandırma
Yıl boyu süren (pereniyal) alerjik rinit; genellikle
ev tozuna bağlıdır.
Mevsimsel alerjik rinit; genellikle polenlere
bağlıdır.
Bulgular
Burun tıkanıklığı
Burun akıntısı
Sürekli hapşırma
Gözlerde kaşıntı ve yaşarma
Burun çekme ve burun kaşımaya bağlı olarak
özel mimikler
Hafif açık ağız
Tanı
İyi bir anamnez
Hastanın görünümü
Mavimsi mor ve soluk leylak burun mukozası ve
konkalar
Artmış sekresyon
Göz bulguları
Ayırıcı tanı
Vazomotor rinit
Alerjik bir etken olmaksızın ileri derecede duyarlı
nazal mukoza
Hafif konjesyon
Daha hafif hapşırma ve kaşıntı
Tedavi
Alerjenden uzak durma
Antihistaminik
Dekonjestan
Mast hücresi stabilizatörleri
Kortikosteroidler
İmmünoterapi
Astım
KOAH
Hava yollarında daralma ve hava yollarının
artmış duyarlılığı.
Bazı uyaranlar ile artan/başlayan şikayetler;
egzersiz, soğuk hava, parfüm, sigara dumanı.
Astımın akciğer dokusunda
neden olduğu enflamasyon
Alerjenlerin astıma
neden oluşunun şematizasyonu
Bulgular
Nefes darlığı
Hırıltılı solunum
Göğüste baskı
Öksürük
Boğazda kaşıntı
Tanı
Solunum fonksiyon testi
Akciğer grafisi
Alerji testleri
Tedavi
Alerjenden uzak kalma
Bronş genişleticiler
Kortikosteroid
Antihistaminik