Transcript ICT*s & the Information Society

ARAŞTIRMA ÖNERİSİ YAZMAK
Yrd.Doç.Dr. Mustafa ÇAKIR
Biyoloji Öğretmenliği Anabilim Dalı
Sunum Özeti








Araştırma önerisinin amacı
Araştırma önerisinin ana bölümleri
Araştırma önerisinin ek bölümleri
Başarı ve başarısızlık göstergeleri
Ana bölümlerin açıklanması
Alternatif yazım çerçeveleri ve temel ilkeler
Araştırma önerisi değerlendirme kriterleri örneği
Değerlendirme sınavı
Araştırma Önerisinin Amacı
Araştırma önerisine neden ihtiyacım
var?
 İlgili kişileri araştırmanızın değerli olduğuna ikna
etmek için
 Uzmanlık sergilemek için
 Yeterlik göstermek için
 Sözleşme olarak kullanılması için
 Planlamanıza yardımcı olması için
Araştırma önerimi kim
değerlendirecek?





Yüksek lisans ve doktora komiteleri
Değerlendirme paneli
Bireysel değerlendirmeci
Uzmanlar
Araştırma önerileri genelde alan uzmanları ve benzer
disiplinden uzmanlar tarafından değerlendirilir
Araştırma önerisi ne zaman yazılmalı?
 Araştırma önerisi tekrar eden (iterative) bir süreçtir
(özellikle yüksek lisans ve doktorada).
 Öneri yazılmadan önce önemli miktarda bir çalışma
zorunludur.
 Bazı üniversite ve kurumlar araştırma önerisinin altı
hatta dokuz ayda yazılabileceğini öngörür.
 Öneri taslağınız ile ilgili danışman ve akranlarınızdan
tavsiyeler alınız.
Araştırma önerisinin ana bölümleri
Bunların anlamlı olduklarından emin olunuz. Mekanik bir
şekilde takip etmeyiniz.
Ana bölümler





Araştırma sorusunun tanımlanması
Problemin neden önemli olduğunun belirtilmesi
İlgili alan yazının değerlendirilmesi
Önerilen metodolojinin tanımlanması
Çalışma takvimi
Veya kısaca...






Ne yapmak istiyorsun?
Neden yapmak istiyorsun?
Neden önemli?
Benzer araştırmaları kimler yaptı?
Nasıl yapacaksın?
Ne kadar sürecek?
Araştırma önerisinin ek bölümleri
Projeye bağlı olarak...






Bütçe
Araştırma bulgularının nasıl yayılacağının belirtilmesi
Araştırma grubu üyelerinin görevleri
Etik
Muhtemel problemler
Destekleyici kurum tarafından istenen diğer belgeler
Proje önerilerinin başarı ve
başarısızlık göstergeleri
Başarı göstergeleri (TUBİTAK, vb.)
 Açıkça tanımlanmış ve sınırlanmış araştırma sorusu
 Probleme sağlam bir zemin oluşturan uygun alan yazın
 Problemi belirlemede ve desteklemede diğer çeşitli
kaynakların kullanılması
 Açıkça belirtilmiş kavramsal çerçeve ve teorik varsayımlar
 Uygun tasarı ve metodoloji
 İleri araştırmaları teşvik etmesi, açılım sağlaması
 Ön veriler/pilot çalışma
 Gerekli kaynakların hazır olması
 Yenilik ve inovasyon
Başarısızlık göstergeleri













Çok uzun olması
Planlamanın ve dil kullanımının zayıf olması
Teknik terimlerin uygunsuz kullanımı
Araştırmanın çok iddialı ve hırslı olması
Alan yazın olmaması
Alan yazın taramasında teori entegrasyonunun olmaması
Alan yazının kopyalanması
Teorik temelin olmaması
Metodoloji ve bütçenin bağlantısız olması
Gerçekçi olmayan maliyet
Metodun açık olmaması
Metodun uygun olmaması
Referansların, kaynakçanın, olmaması
Proje Önerisinin Ana Bölümleri
Araştırma sorusunu tanımlamak
Öncelikle bir araştırma sorusu bulun!
 Araştırmacılar sorularını çeşitli kaynaklardan elde
edebilirler...
 Gözlemlerden
 Teori ile ilgilenmekten
 Önceki araştırmalardan
 Pratik ile ilgilenmekten
 Kişisel meraktan
Araştırma sorusu seçmek
 Geniş bir araştırma alanı araştırma sorusu değildir.
 Birkaç muhtemel soru formüle edilmeli ve herbirinin
avantaj ve dezavantaları karşılaştırılmalı
 Öneri meselenin enine boyuna iyice düşünülmüş
olduğunu yansıtmalı
Soru seçme kriterleri...









Bilgiye erişme
Kaynaklara erişme
Teorik arka plan (çerçeve)
Araştırmanın değeri
Araştırmacının becerileri
Soru yeterince büyük/küçük mü?
Dış çevre ihtiyaçları
Başarılı bir şekilde bitirme ihtimali
Araştırmacının ilgisi
Konu analizi: nitelik tablosu
Sınırları belirleme: tanımlar
 Anahtar kavramların tanımları açıkça verilmeli
 Terimler her zaman herkes tarafından aynı şekilde
anlaşılmaz
 Okuyucularınızı ne hafife alın nede abartın (yüceltin)
 Mekanik bir şekilde bütün terimlerin sözlük tanımlarını
vermeyin
Örnek tanımlar
 “Başka bir değişkenden etkilenen değişkene bağımlı
değişken denir.”
 “ Sosyal ve etik muhasebe, denetleme ve raporlama”
(SEMDR) terimi şirketlerin sosyal sorumluluğu ile ilgili çeşitli
uygulamaları tanımlamak için kullanılmaktadır. Bu
araştırmada ise SEMDR özellikle ‘Hesapverme
Yükümlülüğü’ dokümanında belirtilen formal uygulamara
atıfta bulunmak, ‘sosyal değerlendirme’ terimi ise daha
geniş uygulamaları tanımlamak için kullanılacaktır.
Alan yazın (Literatür) taraması
Alan yazın taramasının amacı nedir?
 Araştırma için kavramsal çerçeve sağlar
 Araştırma alanına birleştirilmiş genel bir bakış sağlar
 Araştırmaya ihtiyaç olduğunu göstermeye yardımcı
olur
 Araştırma sorusunu netleştirmeye yardımcı olur
 Araştırmacının araştırma konu alanına olan yakınlığını
ve alan bilgisini göstermeye yardımcı olur (teory
ve/veya yöntemler)
Alan yazın taraması için gerekli olan
beceriler
 Genel çalışma alanında erişilebilir mecvut materyal ve
kaynakların geniş kapsamlı taranması
 Kendi çalışmanıza en uygun, ilgili ve anlamlı olanların
seçilmesi
 Ana bulgu ve argümanları anlamak ve analiz etmek
 Bulguları sentezlemek ve araştırma önerisine entegre
etmek
 İyi bir literatür taraması genellikle bir argüman içerir
Alan yazın taraması nasıl yazılır?
 İncelediğiniz yazarların sizin araştırmanız ile nasıl ilgili olduğunu
belirleyin (bilgi, teori, metodoloji)
 Çalışmalar ve paradigmalar arasındaki benzerlik ve farklılıkları
anladığınızı gösterin (Birbirlerine göre konumları nedir? Onlara
göre sizin araştırmanız nerede duruyor?)
 Atıfta bulunduğunuz çalışmalar güncel olmalı ancak alanda
önemli sayılan köşe taşı konumundaki klasik çalışmaları da
eklemelisiniz
 Disiplinlerarası veya karşılaştırmalı bir çalışma yapacaksanız eğer,
farklı araştırma alanlarını anlamlı bir şekilde nasıl bir araya
getireceğinizi açıklamanız gerekir
Alan yazın taramasında size yardımcı
olacak sorular (I)
 Araştırma konunuz ile ilgili olan geniş alan yazın
alanları nelerdir (ulusal ve uluslararası)?
 Araştırma konusu ile ilgili olan teorik model(ler)
hangisidir?
 Araştırma alanınızdaki önceki çalışmalar hangi teori,
metod ve sonuçları üretmiştir? Araştırma alanınızın
tarihi nedir?
Alan yazın taramasında size yardımcı
olacak sorular (II)




Çalışma alanınızdaki en son bulgular nelerdir?
Bu bulgular arasında olan boşluk ve çelişkiler nelerdir?
Bu bulgular hangi yeni araştırma soruları önerir?
Alan yazın taramamı en iyi şekilde nasıl
yapılandırabilirim?
 Neleri dışarıda bırakmalıyım?
Alan yazın taraması ne değildir?
 Araştırma projesinin bir parçası (araştırma boyunca
sürekli devam eden bir alan yazın taraması olmasına
rağmen proje destekleyen kurumlar (komite)
araştırma önerisi verilmeden önce sağlam ve kapsamlı
bir önçalışmanın yapılmış olmasını bekler)
 Kaynakça
 Aralarında veya kendi araştırmanız ile açık bir bağlantı
kurulmadan verilen bir seri önceden yapılmış
araştırma parçaları
Araştırmanın önemi
Araştırmanın bir değere sahip olması
gerekir, ör.





Problem çözmede kullanılacak pratik değer (önem)
Politika geliştirmek için değer
Teoriye katkı
Alanda bilgi birikimine katkı
Proje çağrısı yapan destek kurumları genellikle
araştırmalarda görmek istedikleri değer tipini belirtir.
Metodoloji
Metodoloji bölümü ne işe yarar?
Ne içermelidir?
 Metodoloji bölümü okuyucuya araştırma sorusuna
cevap aramak için nasıl bir yol(lar) izleyeceğinizi
gösterir (kullanılacak olan materyal ve yöntemler).
 Sizin yeterli ve projenin yapılabilir olduğunu
göstermek için yeterince detaylı olmalıdır.
 Önerilen yöntemlerin araştırma tipine uygun olması
gerekir
Metodoloji bölümü: “geleneksel”
ampirik sosyal araştırma






Hipotez
Araştırma deseni
Örnekleme
Ölçme araçları
Veri toplama prosedürleri
Veri analizi
Ampirik araştırma metodoloji
formatı: bir uyarı
 Geleneksel ampirik araştırma için uygun
 Ampirik araştırmanın ne terminolojisini nede
metodlarını diğer araştırma tipleri için yapılan öneriler
için zorlamayın.
Araştırma yazım
stilleri
Araştırma iletişimi ve
Akıl Yürütme çeşitleri
•
•
İletişim kaynakları
Akıl Yürütme çeşitleri
Araştırma Önerisi Yazım
Çerçevesi
Nicel
•
•
Mantıksal
Yazım formatı: APA, CMS ve
diğerleri
Nitel
I. Giriş
• Problemin genel tanımı
• Literatür taraması
• Araştırma sorusu
• Çalışmanın önemi
II. Tasarım ve Metodoloji
• Katılımcılar
• Ölçekler
•
• Süreç
•
• Veri Analizi
• Tasarım sınırlılıkları
•
•
•
Genel Sorunlar
Anlamsız araştırma soruları
Problemin sınırlarının
belirlenmemesi
Çok genel hedefler
Çalışma için gerekli metodolojinin
detaylandırılmaması
Araştırmanın sınırlılıklarının yeterli
ölçüde tartışılmaması
Etnografik
Tarihsel ve Yasal
I. Giriş
• Problemin genel tanımı
• Ön literatür taraması
• Öncül problemeler
• Çalışmanın önemi
I. Giriş
• Problemin genel tanımı
• Ön literatür taraması
• Belirli araştırma
soruları veya yasal
konular
• Çalışmanın önemi
II. Tasarım ve Metodoloji
• Sosyal bir ağ seçimi
• Araştırmacının rolü
• Maksatlı örneklem
stratejileri
• Veri toplama stratejileri
• Tümevarımsal veri analizi
• Tasarım sınırlılıkları
II. Tasarım ve Metodoloji
• Durum çalışması tasarımı
• Kaynaklar: arama, seçme
ve akıl yürütme
• Tümevarımsal veri analizi
• Tasarım sınırlılıkları
Araştırmanın geçerliği ve genellenebilirliğine yönelik
argüman tipleri
Argüman çeşitleri
Akıl Yürütme-Araştırmacı
ne dedi
Yalnız kullanıldığında
Argümanın
dayanıklılığı
Zayıf
Argümanın Ana
Yeri
Giriş ve tartışma
bölümlerinde
Okuyucular Argümanı
.............................. sorgulamalıdırlar
..akıl yürütmenin ne kadar iyi olduğunu
sorarak
..kendi sebeplerini oluşturarak
..kendi alan bilgisini kullanarak
Metod-Araştırmacı ne
yaptı
..kullanılan metodun ne kadar iyi
olduğunu sorarak
Daha güçlü
Süreç bölümünde
..kendi sebeplerini oluşturarak
..kendi alan bilgisini kullanarak
Yenileme/GenişletmeDiğer araştırmacılar ne
demişler ve ne yapmışlar
En güçlü
..bildirilen çalışmaların ne kadar iyi ve
Literatür taraması kapsamlı olduğunu sorarak
bölümünde
..kendi sebeplerini oluşturarak
..kendi alan bilgisini kullanarak
Metodların ve
yenileme/genişletmenin
bazı akıl yürütme
KOMBİNASYONLARI
Değişken
Yukarıda belirtilen
Yukarıda belirtilenlerin hepsi
bütün bölümlerde
Çalışma takvimi
 Gerçekçi olun – acemi araştırmacılar araştırma
aşamalarının ne kadar süreceğini hafife almaya
eğilimlidir
Ek bileşenler




Bütçe
Araştırma bulgularının yaygınlaştırılması
Ekip üyelerinin sorumlulukları
Kapasite geliştirme
Örnek değerlendirme kriterleri
Örnek değerlendirme kriterleri
 1. Kategori: Araştırma önerisinin kalitesi
 1.1 Problemi belirleme:
 1.1.1 Problem/ sorgulama çizgisi net bir şekilde belirtilmiş mi?
 1.1.2 Probleme uygun bir arka plan ve teorik çerçeve için ilgili alan
yazın incelenmiş mi?
 1.1.3 Problemi belirlemede diğer ilgili kaynaklar kullanılmış mı?
 1.1.4 Araştırmanın amaçları açıkça belirtilmiş mi?
Örnek değerlendirme kriterleri
 1.2 Yaklaşım:
 1.2.1 Kavramsal çerçeve ve teorik önkabuller açıkça
belirtilmiş mi?
 1.2.2 Projenin deseni, veri toplama ve analiz metotları
araştırmanın amacına uygun mu?
Örnek değerlendirme kriterleri
 1.3 Önem:
 1.3.1 Araştırma alana özgün bir katkı sağlar mı? Alana
veya disiplinlerarası yeni bilgi veya yenilikçi bir
uygulamaya yol açar mı?
 1.3.2 Önerilen araştırmanın yeni araştırmalara yol açma
potansiyeli var mı?
Değerlendirme
1.
Nitel ve nicel araştırma önerileri aşağıdaki boyutlardan hangisinde farklılık
gösterir?
a) Araştırma tasarımındaki özgünlük derecesi
b) Literatür taramasının doğası
c) Veri analizi bölümü
d) Hepsi
2. Araştırma önerisi hazırlamak aşağıdakilerden hangisini içerir?
a) Benzersiz bir format ve stil kullanmak
b) Yazarı format seçiminde ve stil düzenlemede özgür bırakmak
c) Yazımda birinci tekil şahıs kullanma
d) Gerekli format ve stili dikkatlice takip etmek
3. Aşağıdakilerden hangisi araştırma önerilerinin tipik bir zayıflığıdır?
a) Problemin sınırlarının belirlenmemesi
b) Problemin, önerilen araştırma tasarımına kıyasla çok kapsamlı olması
c) Önerilen çalışmanın, bilgi gelişimine katkıda bulunma potansiyelinin olması
d) Metodolojinin, önerilen çalışmaya uygun olarak detaylandırılması