       Başkalarına Neden İhtiyaç Duyarız?

Kişilerarası Çekimi Yaratan Nedir?

İlişkiler Nasıl Gelişir?

İlişkiler Nasıl Sürer?

İlişkiler Neden Biter?

İlişkiler Nasıl Biter?

‘Farklı’ İlişkiler Nelerdir?

‘İnsanlar diğer insanlara gereksinim duyarlar.’ ‘Ait olmak bir istekten çok ihtiyaçtır.’ ‘İnsanlar kalıcı, olumlu, anlamlı kişilerarası ilişkiler geliştirmek ve bu ilişkileri sürdürmek için yaygın bir güdüye sahiptir.’ Baumeister ve Leary (1995)

     İnsanların beni kabul etmesini isterim.

Yalnız olmaktan hoşlanmam.

Arkadaşlarımdan uzun süre ayrı kalmak beni rahatsız eder.

İnsanların planlarına dahil edilmediğimde çok rahatsız olurum.

Diğerlerinin beni kabul etmediğini hissettiğimde duygularım kolaylıkla incinir.

 Bebekler en sık ve en severek etkileştikleri kişilere duygusal olarak bağlanırlar.  Düzenli temas kurdukları kişiye (genellikle ana babadır) olumlu tepki verir, yanlarındayken daha rahat hisseder, korktuğunda onu arar.

 Güvenli bağlanma (%59)  Kaçınmacı bağlanma (%25)  Kaygılı/kararsız bağlanma (%11)



Güvenli bağlanma stili: Sevgilimle kolaylıkla yakınlık kurabiliyorum. Rahatlıkla ona bağlanabiliyorum ve o da bana bağlanabiliyor. Terk edilmekten ya da bir başkasının bana çok yakınlaşmasından endişelenmem.



Kaçınmacı bağlanma stili: Başkalarıyla rahatlıkla yakınlık kuramıyorum ve bağlanmakta güçlükler yaşıyorum. Sevgilim bana çok yakın olduğunda sinirleniyorum. Benim istediğimden daha fazla benimle yakınlık kurmak istediğini düşünüyorum.



Kaygılı- kararsız bağlanma stili: Sevgilim benim istediğim kadar benimle yakınlık kurmak istemiyor. Genellikle sevgilimin beni gerçekten sevmediğini ya da benimle birlikte olmak istemediğini düşünüyorum.

 Bağlanma ölçümü üç yerine dört biçemi kapsayacak biçimde geliştirilmiştir (örn. Bartholomew, 1990): › güvenli, › › saplantılı, kaçınmacı (gözden çıkarıcı) ve › korkulu kaçınmacı

 Evrimsel görüşe göre; güzel ya da yakışıklı bir yüz iyi genlerin belirtisi olabilir, sağlıklı ve üremeye uygun olmaya işaret eden bir ipucu olabilir.

 Hale Etkisi Ayın halesi yakında olanları içine çeker  Güzelliğin yayılan etkisi Güzel ya da yakışıklı biriyle görülmek ödüllendiricidir

 Küçük burun, küçük çene, büyük göz, parlak saç  Kadınlarda bel-kalça oranı 0.7

 Erkeklerde bel-kalça oranı 0.9

 Mahrem mesafe (45 cm)  Kişisel mesafe (45 cm-1.25 m)  Sosyal mesafe (1.25 m- 3.70 m)  Kamusal mesafe (vücuttan 3.70 m nin ötesi) Hall (1966)

 Başlangıçta kişileri birbirine çeken kimi özelliklerin ilişkinin bitmesine neden olması Partnerin başlangıçtaki yoğun ilgisi sonradan kıskanç ve sahiplenici olma kusuruna dönüşebilir   Toplumsal cinsiyet rollerine uymayan, genelden farklı ve partnerin kendinden farklı bireylerde daha yaygın %30

 Din, siyaset, toplumsal sınıf, eğitim, yaş, zeka, tutum benzerlikleri çekiciliği artırır.

 Görme sıklığı kişinin uyarıcıya yönelik olumlu tutum geliştirmesi için yeterli bir koşuldur Zayonc, 1968

    Dışadönüklük Neşelilik Orta derecede seçicilik Üstün yetenekleri ama aynı zamanda insani kusurları olmak

   İnsanların başkalarına kendi düşünce, duygu ve deneyimleriyle ilgili bilgileri açıklama düzeyi Karşılıklılık ilkesi: biz, bize açılana açılıyoruz!

Kadınlar >Erkekler

    Kayıtsızlık Reddedilme Kontrol kaybı Ele verme

Evrim Kuramı  Mellen’e göre aşk, bebeklerini besleyip koruyacak olan ana babaları birbirine bağlamak için evrim geçiren daha ilkel duygusal bağlanmanın çağdaş sürümüdür.  Böyle bir bağlanma, türlerin hayatta kalmasını kolaylaştıracaktır

 Fiziksel çekiciliğe, aşka dair tutumlarımız kültür, akran, ana baba vb etkisi ile şekillenmektedir

Benliği Genişletme Kuramı (Aron ve Aron, 1996)

  İnsanlar, deneyimleri, insanları ve sahibi oldukları şeyleri kendi benlik kavramları içinde kaynaştırarak büyümeye ve benliklerini geliştirmeye çalışırlar.

Başka biriyle paylaşılan aşk, benliği genişletmenin temel bir kaynağıdır.

      Romantik Aşk Sahiplenici Aşk En iyi arkadaş aşkı Yararcı aşk Özgeci aşk Oyun aşkı

Sevgi (öncelikle yakınlık) Romantik Aşk (yakınlık + tutku) Kusursuz Aşk (yakınlık, tutku ve bağlanma) Arkadaşça Aşk (yakınlık + bağlanma) Delicesine Aşk (öncelikle tutku) Aptalca Aşk (tutku + bağlanma) Boş Aşk (öncelikle bağlanma)

 Uyumsal davranış  Özveri göstermeye isteklilik  İhaneti bağışlama

 Bilişsel karşılıklı bağımlılık  Pozitif yanılsama  Çekici seçenekleri küçümseme

        Aşırı kıskançlık Aldatma Sevgi eksikliği Kötü eşleşmiş partnerler Savunmacılık Partnere karşı saygılı olmama Cinsel uyumsuzluk Eleştiricilik

 Seslendirme (voice)  Bağlılık (loyalty)  Boş verme (neglect)  Bitirme (exit) Rusbult (1987)

 Çözülme  İç ruhsal evre  İkili evre  Toplumsal evre  Kefenleme/Mezar Düzenleme Duck (1985)

 Geleneksel aile biçimi; birlikte yaşayan, sürekli, cinsel olarak başkalarına kapalı, ilk evliliklerini yaşayan, yasal olarak birleşmiş, çocukları olan, bir erkek ve bir kadından oluşur.

 Yeniden evlilik yoluyla oluşan aileler  Eşcinsel kadın ve eşcinsel erkek ilişkileri  Çok kültürlü/çok ırklılık ilişkiler  Birlikte yaşayan çiftler