Transcript File

Tema 4
Teknikat e Analizes Financiare
1
Objektivat e Analizes se Raporteve
 Standartizimi informacionin Financiar per qellime
krahasimi
 Vlersimi operacioneve aktuale
 Krahasimi i performances se tanishme me ate te
ardhshme
 Krahasimi i performaces se kompanise me kompanite
e tjera apo me indeksin e industrise
 Studimi i eficences se operacioneve
 Studimi i riskut te operacioneve
2
Arsyet Perse Eshte e Nevojshme Analiza e
Raporteve
Raportet tregojne sesi situata e firmes ndryshon nga
 E kaluara e saj
 firmat e tjera
 industria
 Ekonomia
Raportet ndahen ne 5 grupe kryesore:
1. Raportet e aktivitetit
2. Raportet e likuiditetit
3. Raportet e borxhit
4. Raportet e perfitueshmerise
5. Raportet e vleres
3
Vleresimi i Likujditetit te Brendshem
 Raportet e likujditetit
 Masin aftesine e kompanise per te mbuluar detyrimet korente
(afatshkurtra)
1.Raporti korent-Eshte matesi me i njohur i likujditetit:
Raporti korent =Aktive A.shkurtra /Pasive A.shkurtra
Impikimi analitik :Sa me i larte raporti korent aq me shummundesi ka kompania te
paguaje detyrimet afat shkurtra .
Nje raport korent me i vogel se 1 do te thote qe kompania ka kapital qarkullues
negativ dhe se eshte duke kaluar krize likujditeti
4
Vlersimi i Likujditetit te Brendshem
2. Prova acide ( raporti i shpejte) –eshte nje raport me konservativ se
Raporti koret pasi ne llogaritje nuk perfshihet inventari ose aktive te
tjera te cilat nuk jane shume likuide
Prova acide= (Aktive A.Sh- Inventari) / Pasive A.Shkurtra
Implikimi Analitik: Prova acide dhe raporti korent ndryshojne vetem ne
likuditetin e supozuar per shlyerjen e detyrimeve afatshkurta.
5
Raportet e Aktivitetit
1. Raporti i qarkullimit e llogarive te arketueshme -mat i likuditetit te
llogarive te arketueshme
Qarkullimi i llog. Te arkeueshme = shitjet/ mesatare llog. Te arketueshme
Implikimi analitik: konsiderohet i mire nje raport qarkullimi te llog. te
arketueshme i cili eshte i perafert me normat e industrise.
2. Koha mesatare e arketimit – mat mesatarisht sa kohe i duhet kompanise te
arktetoje llogarite e arketueshme:
Koha mesate e aretimit = 365/Qarkullimin e llog te arketueshme
Imlikimi: anlaitik: konsiderohet i mire ky raport kur eshte afer normave te
industrise. Kur ky raport eshte i larte tregon qe klientet jane shume te
ngadalshem ne pagesat e tyre. Kur ky raport ehte shume i ulet kompania
ka nje politike shrengueshe persa i perket shijes me kredi, qe qe ndikon ne
ulje te sasive te shitura .
6
Raportet e Aktivitetit
3.Raporti i qarkullimit te inventarit –mat efektivitetin e komanise ne
pocesimin dhe menaxhimin e inventarit.
Qarkullimi i inventarit= kosto e mallarve te shitura /mes. e inventarit
4. Koha mesatare e procesimit te inventarit – mat mesatarisht sa kohe i
duhet
teinventarit=365/Qarkullimin
procesoje inventarin e esaj
Koha
mes. kompanise
e procesimit te
inventarit
Imlikimi: anlaitik: keto raporte konsiderohen te mira kur jane afer normave te
industrise. Nje kohe procesimi shume e larte tregon se kompania bllokon
nje sasi te konsiderueshme kapitali ne inventare, ndoshta nga qe inventari
eshte i vjeteruar;
Nje kohe procesimi shume e ulet mund te tregoje se kompania ka nje sasi
te ulet inventari gje qe mund te ndikoje negativisht shitjet.
7
Raportet e Aktivitetit
5.Raporti i qarkullimit te llogarive te pagueshme–mat
perdorimin te blerjeve me kredi nga ana e kompanise.
Qarkullimi i llog. Te pagueshme = kosto e mallarve te shitura /mes. e llog. Te pagueshme
6. Koha mesatare e qarkullimit te llogarive te pagueshme
– mat mesatarisht sa kohe i duhet kompanise te
paguaje llogarite e pagueshme
Koha mes. e pageses =365/Qarkullimin i llogarive te pagueshme
.
8
Raportet e Aktivitetit
7.Cikli i konvertimit ne para: eshte periudha kohore qe i duhet
firmes per te konvertuar investimet afatshkurtra te firmes ne
para.
Periudha e
konvertimit =
ne para
koha mes.
Koha mes.
e arketimit
+ e procesimit te llog. Arket.
te inventarit
Koha mes.
e pageses
se llog. Pagueshme
Implikimi Analitik: nje cilel i gjate konveritmi eshte i
padeshirueshem. Nje cikel i gjate konvertimi tregon qe firma
ka bllokuar nje kapital te madh ne procesin e shitjes qe qe
mund te coje ne probleme me likujditetin.
9
Krahasimi i Raporteve
2.5
Current Ratio
2
1.5
1
0.5
0
Dell
Industry
Jan-96
Jan-97
Jan-98
Jan-99
Jan-00
2.08
1.80
1.66
1.80
1.45
1.90
1.72
1.60
1.48
10
Raportet e Aktivitetit
1. Qarkullimi i aktiveve totale: mat e eficencen e kompanise
ne perdorimin e aktiveve mjeteve te saj.
Qarrkullimi i aktiveve = shitjet / mesatarja e Aktive totale
Implikimi Analitik: Interpretimi i ketij raporti varet nga industria ne te cilen
operon kompania. Bizneset prodhuese te cilat kane nevoje per investime
intensive mund ta kene kete raport afer 1.
Bizneset tregetare mund ta kene kete raport afer 10. Ky raport
konsiderohet i mire nese luhatet rreth normave te industrise. Nje qarkullim
i ulet tregon qe kompania ka shume investime ne aktive per nivelin e
shitjeve qe realizon. Nje raport shume i larte tregon qe firma ka shume pak
aktive, ose ato jane shume te vjetra (kosto historike e ulet), gje qe mund te
ndikoje ne vleren e shitjes se tyre.
11
Raportet e Aktivitetit
1. Qarkullimi i aktiveve fikse: mat e eficencen e kompanise ne
perdorimin e aktiveve fikse.
Qarrkullimi i aktiveve = shitjet / mesataren Aktive fikse
Implikimi Analitik:. Ky raport konsiderohet i mire nese luhatet rreth normave
te industrise. Nje qarkullim i ulet tregon qe kompania ka shume investime
ne aktive fikse per nivelin e shitjeve qe realizon. Nje raport shume i larte
tregon qe firma ka shume pak aktive fikse , ose ato jane shume te vjetra
(kosto historike e ulet), gje qe mund te ndikoje ne vleren e shijtes se tyre.
12
Raportet e Aktivitetit
1. Qarkullimi i kapitalit te vet: mat perdorimin e kapitalit te
Vet
Qarrkullimi i Kapitalit te vet= shitjet / mes. e kapitalit te vet
• Tek ky raport ne zerin Kapitali i vet mund te futen aksionet e preferuara
dhe te zakonshme te paguara, si dhe fitimi i pa shperndare. Disa analiste
preferojne te fusin vetem Kapitalin aksioner i cili perjashton aksionet e
preferuara.
• Implikimi Analitik: Analistet duhet te marrin parasysh strukturen e
kapitalit kur vlersojne kete raport pasi, ky raport mund te rritet nese
kompania perdor me shume financimin me ane te borxhit.
13
Raportet e perfitueshmerise
Raportet e kthimit ( perfitueshmerise) operacionale
1. Raporti i marxhit te fitimit bruto mat % qe ze fitimi bruto tek
shitjet.
Marxhi i fitimit Bruto = Fitmi Bruto / shtitjet
Implikimi analitik: Nje raport i ulet i marxhit te fitimit bruto
eshte shume shqetesues, pasi ai tregon se firma Prodhon me
kosto te larta ne krahasim me cmimin e produktit.
14
Raportet e Perfitueshmerise
Raportet e kthimit ( perfitueshmerise) operacionale
1.
Raporti i marxhit te fitimit operativ mat % qe ze fitimi operativ tek
shitjet. Fitmi operativ referohet gjithashtu si fitimi para interesave dhe
taksave ( EBIT).
Marxhi i fitimit operativ = Fitmi operativ / shtitjet
Implikimi analitik: Nje raport i ulet i marxhit te fitimit operativ eshte
gjithashtu shume shqetesues, pasi ai tregon se firma ka nje mbulim jo te
mire te kostove te prodhimit dhe te shpenzimeve te tjera operacionale.
15
Raportet e Perfitueshmerise
Raportet e kthimit ( perfitueshmerise) operacionale
1.
Raporti i fitimi neto mbi shitjet mat % qe ze fitimi neto tek shitjet. Fitmi
neto i referohet vetem fitimit neto nga operacionet e zakonshme te
biznesit duke perjashtuar fitimet te vijne nga operasione jo te zakonshme
te biznesit.
Marxhi i fitimit neto = Fitmi neto / shtitjet
Implikimi analitik: Nje raport i ulet i fitimit neto mbi shitjet tregon se lidhja
cmimi eshte shume afer kostos mesatare totale te produktit . E ardhmja
e firmes nuk eshte optimiste.
16
Raportet e Perfitueshmerise
Raportet e kthimit ( perfitueshmerise) operacionale
1.
Kthimi nga kapitali ( ROC) ( Return on Total Capital ): mat kthimin
(perfitueshmerine )nga kapitali i Kompanise.
Kapitali total = Borxhi afatshkurter+borxhi afatgjate+ kapitali I vet
ROC= Fitmi neto+Shpenzimet e interesit
+taksat /mes. e kapitalit
Implikimi analitik: Nje raport i ulet i kthimit nga kapitali eshte shqetesues,
pasi tregon se kompania nuk realizon fitim te mjaftueshem , krahasuar
me kapitalin total te perdorur.
17
Raportet e Perfitueshmerise
Raportet e kthimit ( perfitueshmerise) operacionale
1.
Kthimi nga kapitali i vet ( ROE) ( Return on equity ): mat kthimin
(perfitueshmerine ) e kompanise nga kpaitali i VET ( duke perfshire dhe
aksionet e preferuara.
ROE= Fitmi neto/mes. Kapitalit te Vet
Implikimi analitik: Nje raport i ulet i kthimit nga kapitali i vet tregon se firma
nuk ka realizon shume fitime per aksioneret e vet. Nje raport i larte
tregon eshte shume i deshirueshem, por gjithesesi duhet pasur ne
konsiderate struktura e kapitalit pasi ky raport rritet nga perdorimi i
borxhit.
18
Raportet e Borxhit
1. Raporti i borxhit mbi kapitalin e Vet- mat perdorimin e burimeve te
financimit me kosto fikse:
Borxhi mbi kapitalin e Vet= Borxhi afatgjate / Kapitalin e vet
Implikimi Analitik: Rritja ose zvogelimi i ketij raporti sygjeron nje ulje ose
ngritje te perdorimit te borxhit si burim financimi.
19
Raportet e Borxhit
2. Raporti i borxhit total mat perdorimin e borxhit afatshkurter dhe afatgjate
si burim financimi :
Raporti i borxhit total = Borxhi total / Totalin e pasiveve
Implikimi Analitik: Rritja ose zvogelimi i ketij raporti sygjeron nje ulje ose
ngritje te perdorimit te borxhit si burim financimi.
20
Raportet e Borxhit
3. Raporti i mbulimit te interesave -mat aftesine e kompanise per te paguar
detyrimet e saj:
Raporti i mbulimit te interesave = EBIT/ shpenzimet e interesave
Implikimi Analitik: Sa me i vogel ky raport aq me e vogel mundesia e firmes
per te perballuar interesat e borxhit.
21
Raportet e Borxhit
4. Raporti i mbulimit te kostove fikse te financimit -mat aftesine e kompanise per te
paguar detyrimet qe rrjedhin nga financimet me kosto fikse .
Ky raport merr parasysh edhe kostot e qiramarrjes duke i konsideruar qirane si burim
financimi
. Raporti i mbulimit te kostove fikse te financimit = EBIT/ (shpenzimet e interesave
+1/3 te qerarse)
Agjensite e klasifikimit te obligacioneve sygjerojne qe 1/3 e qerase mund te
konsiderohet interes efektiv i huamarrjes.
Implikimi Analitik: Sa me i vogel ky raport aq me e vogel mudesia e firmes per te
perballuar kostos fikse te financimit
22
Raportet e Borxhit
5. Raporti i mbulimit interesave nga flukset e parase -mat aftesine e kompanise per te
paguar detyrimet qe rrjedhin nga financimet me borxh
Ky raport merr parasysh:
fluskin e parase tradicional = Fitim neto +shpenzimet e amortizimit+rritjen ne taksa
te shtyra.
. Raporti i mbulimit te
interesave nga
flukset e parase
= Fluksin e parase /Shpenzimet e interesit
Implikimi Analitik: Sa me i vogel ky raport aq me e vogel mudesia e firmes per te
perballuar kostos fikse te financimit . Ne vend te perdorimit e Fluksit tradicional
analisti mund te perdor Fluksin operacional si dhe fluksin e lire .
23
Raportet e Borxhit
6. Raporti i Fluksit te parase mbi borxhin afatgjate – eshte nje menyre tjeter qe mat
aftesine e kompanise per te paguar detyrimet afat gjata
Ky raport merr parasysh:
fluskin e parase tradicional = Fitim neto +shpenzimet e amortizimit+rritjen ne taksa
te shtyra.
. Raporti fluksit
te parase mbi
= Fluksi i parase / Vleren e librit te detyrimeve AGJ
detyrimet afat gjata
Implikimi Analitik: Sa me i vogel ky raport aq me e vogel mudesia e firmes per te
perballuar detyrimet afat gjata .
24
Analiza e Rritjes
 Aksioneret dhe kreditoret jane te interesuar per potencialet e rritjes te
kompanise.
1.
2.
Aksioneret- interesohen per potencialin e rritjes sepse Vleresimi i
aksionit bazohet ne normen e rritjes
Kreditoret – interesohen per normen e rritjes sepse prespektiva eshte e
rendesishme per mbulimin e detyrimeve aktuale. Nese kompania nuk
rritet ka shume mundesi qe ajo te mos perballoje detyrimet ne te
ardhmen.
 Teorikisht kompania rritet duke pasur fitim te larte mbi kapitalin e vet
,duke investuar pjese te ketij fitimi ne kompani
25
Analiza e Rritjes
• Norma e rritjes se panderprere – tregon se sa shpejt firma
duhet te rritet ne te ardhmen.
g = ROE * RR
RR – norma e rinvestimit te fitimit
RR= 1- Dividendi i deklaruar /EAT
26
Likujditeti i Jashtem
 Likujditeti i jashtem eshte aspekt shume i rendesishem i cdo instrumenti
1.
financiar i cili tregetohet. Ka 3 mates kryesor te likujditetit te jashtem:
Vlera totale te tregut te aksioneve ne qarkullim – numri i aksioneve
shumezuar me cmimin per aksion.
2.
Numri i aksionereve – sa me i madh numri i aksionereve aq me likuid
konsiderohet aksioni
3.
Qarkullimi i aksioneve – i cili matet si raport i numrit te aksioneve te
tregetuara ne vit me numrin e total te aksioneve te kompanise.
27
Raportet e vleresimit
•
•
•
•
•
•
•
1- raporti I cmimit me te ardhurat
P/E= cmimi per aksion/te ardhurat per aksion
2- P/Cash Flow
3- P/S
= Cmimi per aksion/shitjet per aksion
4- Cmimi me vleren kontabel
P/B= Cmimi per aksion/vleren kontabel per
aksion
28
Raportet e Vleresimit
•
•
•
•
•
Shumat per aksion
- Basic EPS
Diluted EPS
Cash flow per aksion
EBITDA per aksion= EBITDA/numrin mesatar
te aksioneve
• Dividente per aksion
29
Analiza DuPont
 Analiza Dupont eshte nje menyre e cila mund te perdoret per
te analizuar kthimi nga kapitali i vet( ROE).
 Metoda e ndan ROE ne :
– ROA (kthimi nga aktivet) dhe multiplikatorin e
kapitalit te Vet
 ROA ndahet me tutje si :
– Marxhi i fitimit and Qarkullimi i aktiveve
 Ndihmon ne identifikimin e pikave te dobta dhe te forta te
performances aktuale
 Ndihmon fokusimin ne burimet e vlerave te kompansie
30
Analiza DuPont
• Sistemi DuPont
ROE
ROA
Marxhi i fitimit
Multiplikataori i kapitait te
vet
Qarkullimi i totalit
te aktivit
31
The DuPont System
ROE  ROA  multiplikatori i kapitalit te vet
Fitimi neto
Totali i Aktiveve


Totali i aktiveve
Kapitalin e Vet
32
Analiza DuPont
ROA  Marxhi i fitimit  Qarkullimi i Aktiveve
fitimi neto
Shitjet


Shitjet
Totali i aktiveve
33
Analiza DuPont
ROE  Marxhi i fitimit  qarkullimi i aktiveve  multipikat ori i kapitalit te vet
Fitimi neto Shitjet Totali i Aktiveve



Shitjet Totali i Aktiveve Kapitali i Vet
34
Analiza e Raporteve Financiare
Raportet ndihmoje per:
 Vlersimin e performances

 Analizen e struktures se kapitalit
 Tregojne lidhjen midis aktiviteteve dhe performances
Vlera e nje raporti duhet gjykuar me nje nga sistemet e referimit :
 Performanca e kaluar e kompanise
 Normat e industrise
 Normat e ekonomise ne teresi
35
Kufizimet e Analizes se Raporteve
Raportet Financiare te izoluar nuk jane te perdorshem. Ato
kane vlere vetem kur krahasohen me performancen e kaluar
ose me performancen e kompanive te ngjajshme.
Kategoria e industrise shpesh eshte e veshtire per tu
identifikuar
Praktikat kontabile ndryshojne midis kompanive
Raportet e industrise shpesh mund te mos jene nje target i
deshirueshem
Sezonaliteti ndikon ne raporte
Shpesh eshte e veshtire te interpretosh deviacionet ne vlerat e
raporteve
36
Raportet dhe Parashikimi
• Vlersimi i aksioneve bazohet
– Nga Flukset e pritura te parase per aksioneret
– ROE eshte nje nga faktoret kryesor percaktues te
flukseve per aksioneret
• Raportet influencojne pritjet duke:
– Treguar ku eshte firma sot
– Dhene konteksion e performances se sotme
• Informacioni i tanishem influencon pritjet duke:
– Treguar zhvillimet qe do te ndryshojne
performancen e ardhshme
37