Transcript ppt - Szkoła Współpracy

Szkolenie dla uczniów gimnazjów
i szkół ponadgimnazjalnych
Cele szkolenia
• Przekazanie uczniom głównych założeń projektu Szkoła
Współpracy
• Pokazanie możliwości prawnych, jakie mają samorządy
uczniowskie
• Pokazanie przykładów skutecznych działań SU
• Zastanowienie się, co pomaga, a co przeszkadza młodym ludziom
we współpracy z nauczycielami i rodzicami
• Poznanie warunków udanej współpracy
• Przygotowanie uczniów do przeprowadzenia badania poziomu
współpracy w ich szkołach
Szkoła współpracy
Szkoła współpracy to przestrzeń, w której każde dziecko i młody
człowiek, każdy rodzic i nauczyciel zaproszeni są do wspólnej
rozmowy, pracy, uczenia się i zabawy.
Szkoła współpracy oznacza, że uczniowie i uczennice w szkole
uczą się współpracy. Chodzi o uczenie współpracy dzieci
i młodych ludzi przez odpowiednie metody dydaktyczne
(praca w grupach, projekty, debaty itp.); przez zajęcia
pozalekcyjne sprzyjające współpracy, a także codzienną
aktywność i współdecydowanie o sprawach szkoły.
Współpraca, jaką chcemy rozwijać i promować
w ramach naszego projektu, jest:
• Włączająca wszystkich zainteresowanych: nauczycieli, uczniów,
rodziców.
•
Systematyczna, czyli podejmowana z pewną regularnością, zapisana
w dokumentach szkoły, zawierających pewne stałe formy współpracy.
•
Ucząca zarówno dla uczniów, jak i rodziców.
• Wielotematyczna. Współpraca powinna dotyczyć organizacji pracy
szkoły, sposobów uczenia, finansów szkolnych, oferty obowiązkowej
i ponadobowiązkowej, celu i form współpracy z partnerami
pozaszkolnymi itp.
• Prowadzona w odpowiednich, różnorodnych formach.
• Oparta na jasnych regułach.
• Wewnątrz szkoły oraz wykraczająca poza nią.
Kapitał Ludzki vs Kapitał Społeczny
Rola Kapitału Ludzkiego – rozwijać się indywidualnie, dzięki
osobistym kompetencjom, wiedzy, doświadczeniu, znajomości
języków, , zdrowiu, etc.
Rola Kapitału Społecznego – rozwijać się we współpracy zespołowej,
dzięki właściwym relacjom społecznym, zaufaniu, optymalnemu
przepływowi wiedzy i doświadczenia, docenianiu różnorodności.
Kapitał społeczny
Kapitał społeczny to „relacje, które budowane są
na zaufaniu, sprzyjają współpracy, komunikacji
i kreatywności oraz wiążą jednostkę ze społeczeństwem
w sposób umożliwiający jej współdziałanie z innymi
i realizowanie wspólnych celów”.
Zależy nam na wzmacnianiu pomostowego kapitału społecznego.
Kapitał budujący pomosty odnosi się do sieci, związków, które łączą
zupełnie różnych ludzi, reprezentujących różne grupy.
Nowoczesna szkoła to:
Nowoczesne metody: tu szczególnie związane ze współpracą, zabawą,
nowymi technologiami, o ile te ostatnie dają nowe możliwości
dydaktyczne.
Aktualne treści: zajęcia szkolne realizując podstawę programową
są reakcją na aktualne problemy i wydarzenia,
istotne dla społeczności lokalnej, ale także szerszych społeczności.
Otwartość na współpracę z podmiotami zewnętrznymi –
wzbogacanie nauczania dzięki zasobom zewnętrznym.
Relacja nauczyciel – uczeń ma charakter podmiotowego traktowania.
Nauczyciel jest przewodnikiem, osobą wspierającą uczniów
w procesie poznawania i rozwoju.
„Cebula współpracy”
Cebula współpracy
Czego potrzebujemy, by budować KS w szkole?
Komunikacja - nastawienie na słuchanie drugiej strony
oraz jasne komunikowanie swoich potrzeb i wątpliwości.
Proaktywność - gotowość i wola do działania na rzecz dobra
wspólnego oraz branie odpowiedzialności za innych.
Sieci społeczne - kontakty i relacje międzyludzkie,
znajomości (szczególnie nieformalne).
Zaufanie - dawanie przestrzeni innym osobom na realizację
ich pomysłów, wiara w to, że mogą być pomocni.
Wzajemność - inwestycja na przyszłość, a nie wymiana „1 za 1”.
Jak wg badań funkcjonują samorządy uczniowskie?
Źródło:
Raport Roczny Programu Społecznego „Szkoła bez przemocy”, Warszawa 2009, s. 98.
Jak wg badań funkcjonują samorządy uczniowskie?
Źródło:
Opinie i Diagnozy 19, Centrum Badania Opinii Społecznej i Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii 2011, s. 33.
Co powinien robić samorząd wg uczniów?
artykuł 55 Ustawy o systemie oświaty, pkt 5
Samorząd może przedstawiać radzie szkoły lub placówki, radzie pedagogicznej
oraz dyrektorowi wnioski i opinie we wszystkich sprawach szkoły lub placówki,
w szczególności dotyczących realizacji podstawowych praw uczniów, takich jak:
1) prawo do zapoznawania się z programem nauczania, z jego treścią, celem
i stawianymi wymaganiami;
2) prawo do jawnej i umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu;
3) prawo do organizacji życia szkolnego, umożliwiające zachowanie właściwych
proporcji między wysiłkiem szkolnym a możliwością rozwijania i zaspokajania
własnych zainteresowań;
4) prawo redagowania i wydawania gazety szkolnej;
5) prawo organizowania działalności kulturalnej, oświatowej, sportowej oraz
rozrywkowej zgodnie z własnymi potrzebami i możliwościami organizacyjnymi,
w porozumieniu z dyrektorem;
6) prawo wyboru nauczyciela pełniącego rolę opiekuna samorządu.
Co to znaczy reprezentować uczniów?
Samorząd uczniowski reprezentuje uczniów poprzez:

konsultowanie, czyli włączenie w proces podejmowania ważnych
decyzji z życia szkoły;

realizowanie oddolnych projektów;

organizowanie debat;

udział w regularnych, cyklicznych spotkaniach z dyrekcją;

udział w radach pedagogicznych (rozpoczynających i kończących
semestr lub rok szkolny);

udział w radach rodziców;

rzecznictwo praw uczniów.
Konsultacje
Konsultowanie to proces zasięgania opinii adresatów decyzji.
Opinie nie są wiążące dla dyrekcji.
Typy konsultacji:
• Konsultacje otwarte dla wszystkich uczniów, dotyczące
konkretnych zagadnień
• Stała obecność uczniów w ciałach kolegialnych: rada pedagogiczna,
rada rodziców
• Udział uczniów w zbieraniu danych potrzebnych do podjęcia
decyzji – uczeń jako badacz
Jakie decyzje warto skonsultować z uczniami?
Oto kilka przykładów z polskich szkół:
• udział szkoły w ogólnopolskich programach i akcjach, organizowanych
przez zewnętrznych partnerów szkoły, m.in. organizacje pozarządowe
• lista i tematyka zajęć pozalekcyjnych
• tematyka apeli szkolnych
• zmiany w systemie oceniania
• wybór nagród dla najlepszych uczniów
• zmiany w statucie szkoły
• zmiany związane z aranżacją wnętrz, wystrojem szkoły
• zasady zmiany obuwia
• długość przerw
Oddolne projekty uczniowskie
Źródła finansowania -przykłady
Działalność szkoły w zakresie krajoznawstwa i turystyki, w tym koszty
przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia kierowników i opiekunów
wycieczek lub imprez, może być finansowana ze środków
pozabudżetowych, a w szczególności:
1) z odpłatności uczniów biorących udział w wycieczce
lub imprezie,
2) ze środków pochodzących z działalności samorządu
uczniowskiego i organizacji młodzieżowych działających
na terenie szkoły,
3) ze środków wypracowanych przez uczniów,
4) ze środków przekazanych przez radę rodziców lub radę szkoły,
a także osoby fizyczne i prawne.
Debatowanie – główne zasady
• By debata była udana, kluczowe jest sformułowanie jej
tematu.
• Do udziału w debacie warto zaprosić wszystkich uczniów
i nauczycieli.
• Trzeba wyznaczyć osobę, która będzie prowadziła debatę.
• Konieczne jest zakreślenie czasu dyskusji.
• Trzeba zarezerwować czas na wypracowanie
rekomendacji, czyli propozycji, jak zmienić niekorzystną
sytuację.
Plan debaty
1. Wprowadzenie do dyskusji zawierającej opis obecnego stanu
realizacji: np. liczba sprawdzianów w tygodniu.
2. Wystąpienie przedstawiciela SU i nauczyciela na tezy zawarte
we wprowadzeniu do dyskusji.
3. Dyskusja uczestników – diagnoza stanu obecnego.
4. Dyskusja uczestników – rekomendacje dla zmian.
5. Wystąpienie przedstawiciela nauczycieli, dyrekcji, propozycje
działań, zmian, postulaty młodzieży.
6. Podsumowanie debaty, powtórzenie rekomendacji wypracowanych
przez młodzież.
7. Upublicznienie tych rekomendacji np. w gazetce szkolnej.
Regularne spotkania z dyrekcją
• Dzięki nim samorząd uczniowski będzie wiedział, jakie są plany
dyrekcji dotyczące funkcjonowania szkoły.
• Dyrektorzy będą mieli okazję do rozmowy na temat problemów
uczniów, planów samorządu uczniowskiego.
• Spotkania takie sprzyjają planowaniu wspólnych działań uczniów
i nauczycieli oraz mogą przyczynić się do przełamania antagonizmu
nauczyciele – uczniowie.
• Są okazją do wypracowywania wspólnych rozwiązań różnego
rodzaju problemów.
Co powinna robić szkoła, by budować swój kapitał społeczny?
• Relacje/klimat społeczny: warunkiem współpracy w szkole
jest stworzenie opartych na szacunku i zaufaniu relacji uczniów
z nauczycielami i rodzicami.
• Organizacja pracy szkoły: uzgadniana w dialogu z rodzicami
i uczniami.
• Dydaktyka: stosowanie pewnych metod dydaktycznych
sprzyja rozwijaniu kreatywności, samodzielności i gotowości
do współpracy.
• Przestrzeń szkoły: urządzenie sal, korytarzy, szatni
powinno sprzyjać współpracy, rozmowie i zaufaniu.
Przestrzeń nie powinna separować.
Organizacja pracy szkoły
• Istotny jest współudział uczniów i rodziców w tworzeniu reguł
szkolnych (statutu, regulaminów i kodeksów szkolnych).
• Ważny jest udział uczniów i rodziców w wyborze sposobów
codziennego funkcjonowania szkoły: przerwy, organizacja szatni,
recykling, korzystanie z sal gimnastycznych itp.
• Udział uczniów i rodziców w wyborze treści i metod nauczania
(w zakresie dopuszczalnym przez prawo).
• Udział w decyzjach dotyczących finansów szkolnych, zarówno rady
rodziców, jak i budżetu szkolnego.
• Udział w ewaluacji pracy szkoły i wpływ na wprowadzanie zmian,
wynikających z rekomendacji ewaluacyjnych.
Dydaktyka
Zakładamy, że stosowanie pewnych metod edukacyjnych sprzyja
rozwijaniu umiejętności psychospołecznych i gotowości
do współpracy. Należą do nich:
• praca metodą projektów edukacyjnych;
• praca w podgrupach, częste „mieszanie” zespołów;
• debatowanie, dyskusje;
• samodzielne podejmowanie decyzji;
• zapraszanie rodziców jako ekspertów;
• włączanie rodziców w proces edukacyjny - np. wspólne wywiadówki
rodzice, uczniowie i nauczyciel.
Przestrzeń szkoły
Dla rodziców
Konieczne są miejsca spotkań
rodziców, miejsca, gdzie
nauczyciel może spokojnie
zaprosić rodzica i porozmawiać
z nim w „cztery oczy”.
Chodzi także o organizację
przestrzeni na zebraniach.
Dla uczniów
Miejsca dla współpracy,
wspólnej zabawy (korytarze,
boisko szkolne, skwer przed
szkołą...) i nauki (wspólne stoliki,
kąciki zainteresowań, pomoce
szkolne...).
Narzędzie badawcze
Dziękujemy za uwagę!