Transcript WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tarnawie Dolnej Część II.

WIEDZA
O SPOŁECZEŃSTWIE
w Gimnazjum im. Jana Pawła II
w Tarnawie Dolnej
Część II. Utrwalenie wiadomości i umiejętności
Rozdział II – Samorządna Rzeczpospolita
Klasa III B – 2013/2014
Opieka - Marek Drwięga
Wersja: 1/sr/14
Wszelkie prawa zastrzeżone ® ☺
INFORMACJE
https://encryptedtbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQik3vVJkkk
gumAvVExnI4RHC5BuHtxKzb_-jGgiuN4gQwwEqMs
Gdy klikniesz
, to przełączysz się na slajd
„Spis treści”. Będziesz mogła/mógł przechodzić
do każdego tematu niezależnie.
Gdy klikniesz
, to przejdziesz do slajdu
zgodnego z podpisem („Mapa”, „Powrót” ...).
Gdy klikniesz inne miejsce, to przejdziesz do
następnego slajdu.
Władza centralna a samorząd
terytorialny

Samorządem nazywamy współpracę obywateli, dzięki której
osiągają oni własne cele poprzez wybieranie przez siebie
organów władzy.
Rodzaje samorządów
Terytorialne
Samorządy, które
działają na
określonym
terytorium
Specjalne
Samorządy
zawodowe
oraz
gospodarcze
Inne
Samorządy oparte
na innych
więziach
(uczniowski,
myśliwych...)
Maciej Molek 
Samorząd terytorialny
• Jest drugim co o wielkości, po administracji rządowej, ważnym elementem
administracji publicznej
• Tworzą go niepodporządkowane sobie nawzajem gminy, powiaty i województwa
• Obszary ich działań zostały wyznaczone w taki sposób, aby uwzględnić więzi
społeczne, gospodarcze i kulturowe łączące ludzi zamieszkałych na danym obszarze
• Istnienie samorządu terytorialnego jest przejawem decentralizacji władzy
publicznej
Źródło: http://www.zycie-chotomowa.pl/wp-content/uploads/2011/02/Samorzad.jpg
Tekst: podręcznik
Dawid Kieca
Podział zadań samorządu
Zadania samorządu terytorialnego:
• Własne:
- dotyczą edukacji, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, ochrony środowiska, kultury
i porządku publicznego na terenie konkretnej społeczności.
• Zlecone:
- przygotowanie i przeprowadzanie wyborów oraz referendów, a także prowadzenie
ewidencji ludności.
Źródło: http://www.h-net.org/~eopolska/Ksztalcenie/Images/28A_ZAD.gif
Tekst: podręcznik
Dawid Kieca
Podział terytorialny Polski
Aby nasz kraj mógł sprawnie funkcjonować, jego
terytorium podzielono na części. Zgodnie
z obowiązującym od 1 stycznia 1999 r. podziałem
w Polsce jest :
• 16 województw,
• 379 powiatów,
http://uniwersytety-trzeciegowieku.studentnews.pl/serwis.php?s=1491&pok=29469
• 2478 gmin.
http://www.kupsprzedaj.pl/Content/Maps/polska/po
morskie/gdanski.gif
http://www.archiwum.kalisz.
pl/archiwum-zakres-dzialania
Kornelia Tworzydlak
Nadzór nad samorządem terytorialnym
Nadzór nad samorządem terytorialnym
Sposób
nadzorowania
 Żądanie informacji
 Wizytacje
 Kontrole
 Rozwiązanie zarządu,
rady, sejmiku
 Stwierdzanie
nieważności uchwał
 Wstrzymanie
działalności organów
jednostki samorządu
 ...
Kto
nadzoruje?
 Premier, wojewoda,
Regionalna Izba
Obrachunkowa
 Sejm na wniosek
premiera
Maciej Molek 
SAMORZĄD GMINNY
Gmina i jej rodzaje
Gmina to podstawowa
jednostka w trójstopniowym
podziale administracyjnym
Polski. Zajmuje się sprawami
na szczeblu lokalnym.
Wyróżniamy gminy:
- wiejskie,
- miejsko-wiejskie,
- miejskie.
Władze gminne i ich uprawnienia
(wybierz ścieżkę)
Klaudia
i Ima
Kornelia
i Sandra
http://www.elektroonline.pl/img/media/9439
Autorka – Ima Sghir
Władze gminne i ich uprawnienia
W gminie wiejskiej władzę sprawuje
rada gminy i wójt.
W gminie miejskiej władzę sprawuje
rada miasta i prezydent miasta.
Rada jest organem stanowiącym
i kontrolującym samorząd. Sprawuje
władzę uchwałodawczą. Wójtowie,
burmistrzowie oraz prezydenci
stanowią władzę wykonawczą.
http://www.portrety.sklep.pl/gallery_image/full/1094.jpg
W gminie miejsko-wiejskiej władzę
sprawuje rada miasta i burmistrz.
Autorka – Ima Sghir
Zadania i finanse gminy
Władze lokalne dbają o sprawne funkcjonowanie gminy i o odpowiednie warunki
życia jej mieszkańców. Współpracują również z innymi gminami i organizacjami.
Fundusze na realizację działań pozyskują m.in. z:
- podatków,
- opłat lokalnych,
- majątków gminnych,
- funduszy europejskich.
Dzięki nim gminy pozyskują pieniądze m.in. na budowę dróg, utrzymanie
służby zdrowia, zakładanie publicznych przedszkoli.
http://www.gazetaprawna.pl/konferencje/fu_old/naglowek.jpg
Autorka – Klaudia Tkacz
Gminne dochody i wydatki
Dochody gminne:
- podatki i opłaty,
- pieniądze z budżetu państwa,
- majątek gminy.
Wydatki gminne:
- techniczne (drogi, kanalizacja...),
- dotyczące porządku i bezpieczeństwa,
- społeczne (współfinansowanie szkół,
bibliotek, itd.)
- dotyczące środowiska naturalnego.
Kliknij tutaj!
http://infogrodzisk.pl/edukacja/szkoly/322-szkolapodstawowa-w-ksiazenicach-otwarta
http://www.se.pl/wydarzenia/warszawa/warszawa
-wojna-o-smieci-smieciarka-przyjedzie-raz-nadwa-tygodnie_327011.html
http://expresskaszubski.pl/aktualnosci/2010/11/somonino-gmina-samorzadowego-sukcesu
Autorka – Klaudia Tkacz
Władze gminne i ich uprawnienia
Gmina posiada władze, których zadaniem jest podejmowanie decyzji
dotyczących spraw lokalnych.
Samorząd gminy
wypełnia zadania
publiczne, które
służą do
zaspokojenia
potrzeb wspólnoty
samorządowej i są
wykonywane jako
własne (art.166
Konstytucji).
Wykonuje także
zadania zlecone,
które wynikają
z potrzeb państwa.
http://upload.wikimedia.org/wikibooks/pl/7/72/W%C5%82adze_gminy.png
Sandra Ścieranka
Zadania gminy
Władze lokalne wykonują swoje zadania, aby zapewnić sprawne
funkcjonowanie gminy a mieszkańcom odpowiednie warunki do
życia.
Zadania gminy dzielimy na własne i zlecone.
Do zadań własnych gminy należą zadania z zakresu:
• lokalnego transportu zbiorowego,
• wodociągów i zaopatrzenia w wodę,
• kanalizacji i odprowadzania ścieków,
• pomocy społecznej,
• edukacji publicznej,
• kultury fizycznej i turystyki,
• ochrony środowiska,
• ochrony zdrowia,
• dróg gminnych, ulic i mostów.
http://www.czorsztyn.pl/pl/5424/0/Urzad_Gminy.html
Zadania własne wynikają z ustaw, natomiast zlecone
przekazywane są przez inne samorządy lub pochodzą od
administracji rządowej.
Kornelia Tworzydlak
Finanse gminy
Źródła funduszy gminnych
Środki unijne
Budżet wojewódzki
Podatki i opłaty lokalne
Majątek gminny
Budżet centralny
http://biznes.interia.pl/news/fundusze-pienieznedaja-bezpieczenstwo,1733248,2216
Kornelia Tworzydlak
Wpływ obywateli na życie gminy
Mieszkańcy gminy mogą brać udział w sprawowaniu władzy poprzez:
- głosowanie w wyborach samorządowych,
- składanie petycji, skarg lub wniosków,
- uczestniczenie w referendum czy konsultacjach.
https://plus.google.com/photos/112731787814652569936/albums/5929401346721361681/5929
401643186797058?banner=pwa&authkey=CNya_7fqvYb0IQ&pid=5929401643186797058&oid=
112731787814652569936
Autorki – Ima Sghir i Klaudia Tkacz
SAMORZĄD POWIATOWY
Rodzaje powiatów i ich władze
Powiaty Grodzkie
Powiaty ziemskie
- Obejmują jedno duże miasto
- Podlega pod nie kilka lub
Rada miasta
Rada Powiatu
liczące powyżej 100 tysięcy
mieszkańców.
- Na czele stoi Prezydent .
- Posiada władzę
uchwałodawczą.
kilkanaście gmin.
- Na czele stoi Starosta.
- Sprawuje władzę
uchwałodawczą
i kontrolną.
Zarząd Powiatu
- Sprawuje władzę
wykonawczą.
Zadania powiatu
Utrzymywanie dróg
powiatowych
http://www.trans-syp.pl/oferta/utrzymanie-drog.html
Ochrona praw
konsumenta
Ochrona środowiska
http://www.wierzchoslawice.pl/redwag/content/bl
ogcategory/34/79/
Prowadzenie szpitali
powiatowych i rejonowych
http://www.powiatleski.pl/pl/342,352/2/zdrowie_i_opieka_spoleczna.html
http://uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=2736
SAMORZĄD WOJEWÓDZKI
Województwo
Województwo jest największą jednostką podziału terytorialnego w Polsce.
Obecnie, od 1999 roku, Polska jest podzielona na 16 województw.
Stolicą województwa jest najbardziej rozwinięte gospodarczo miasto regionu.
Województwa łączy wspólna historia, kultura, położenie geograficzne albo
dominujący rodzaj działalności gospodarczej.
Autorzy: Szymon Jaworski, Bartłomiej Osenkowski
Reformy administracyjne w Polsce
Po II wojnie światowej w Polsce kilkakrotnie dochodziło do zmian
w podziale administracyjnym. Najważniejsze reformy
administracyjne zostały przeprowadzone w 1950, 1975 i 1999 r.
Podział z 1950 r.
Podział z 1975 r.
http://1.bp.blogspot.com/6HXGGo2jLhI/UU1u3EpJqsI/A
AAAAAAAAF0/AjIWAtKHA-0/s1600/pol_1950.jpg
http://i.wp.pl/a/f/jpeg/29726/7_adm_1975-600.jpeg
Autorzy: Szymon Jaworski, Bartłomiej Osenkowski
Obecny podział administracyjny Polski
Podział z 1999 r.
http://www.ordynacja.profnet.pl/images/mapapolski1.gif
Autorzy: Szymon Jaworski, Bartłomiej Osenkowski
Kto rządzi województwem?
Władzę uchwałodawczą i kontrolną sprawuje sejmik województwa. Tworzy go
co najmniej 30 radnych wybieranych co 4 lata.
Władzę wykonawczą sprawuje zarząd województwa składający się z 5 osób
wybieranych przez sejmik. Na czele zarządu stoi marszałek województwa.
http://www.malopolskie.pl/Img/Wydarzenia/2014/duze/389701_ARP_4816_640_500.jpg
Autorzy: Szymon Jaworski, Bartłomiej Osenkowski
Przedstawiciel rządu w województwie
Wojewoda - przedstawiciel Rady Ministrów, powoływany przez
premiera na wniosek ministra spraw wewnętrznych i administracji.
Do głównych zadań wojewody należy:
- reprezentowanie Rady Ministrów podczas wizyt w województwie
przedstawicieli innych państw,
- dostosowanie polityki Rady Ministrów do warunków lokalnych,
- badanie zgodności działań samorządów z prawem,
- nadzorowanie wypełniania obowiązków przez administrację rządową.
Autorzy: Szymon Jaworski, Bartłomiej Osenkowski
JAK ZAŁATWIĆ SPRAWĘ
W URZĘDZIE?
Idziemy do urzędu
Aby uniknąć w urzędzie
stania w kolejkach należy
wcześniej uzyskać
podstawowe informacje:
1. Jaka instytucja zajmuje
się daną sprawą.
2. Gdzie znajduje się
siedziba.
3.W jakich godzinach
przyjmuje się petentów.
4. Do jakiego urzędnika
mamy się zgłosić.
http://bi.gazeta.pl/im/9/9495/z9495599Q,Kolejki-w-urzedzie-skarbowym-w-Lublinie.jpg
Autorki: Sandra Ścieranka, Aleksandra Gocek
Wypełnianie formularzy
By dana instytucja zajęła się sprawą
obywatela, bardzo często potrzebny
jest wniosek lub podanie.
Aby dobrze wypełnić formularz
musimy pamiętać, że:
- Formularze wypełniamy czytelnie
(najlepiej drukowanymi literami).
- Przed wypełnieniem rubryki
dokładnie sprawdzamy co się w niej
ma znaleźć.
- Nie powinniśmy skreślać ani
poprawiać.
- W razie pomyłki musimy wypełnić
nowy formularz.
http://podatnicy.org/wp-content/uploads/2012/03/wype%C5%82nianie-formularza.jpg
Autorki: Sandra Ścieranka, Aleksandra Gocek
Jak otrzymać dowód osobisty?
Aby otrzymać dowód osobisty, należy złożyć
wniosek o wydanie dowodu w urzędzie miasta
i gminy. Czas oczekiwania na dokument to
ok. 30 dni.
Wniosek ten powinien zawierać:
- Imiona i nazwisko
(osoby składającej wniosek).
- Imiona rodziców.
- Pesel, datę urodzenia.
- Kolor oczu, wzrost.
- Adres zamieszkania.
- 2 aktualne fotografie.
http://d.naszemiasto.pl/k/r/08/5b/4d7881d433fbd_g1.jpg.
- Podpis na wniosku
(należy złożyć tylko w obecności urzędnika).
Autorki: Sandra Ścieranka, Aleksandra Gocek
Jak uzyskać informacje?
Informacje o danym urzędzie możemy
poszukać w Internecie lub na
specjalnych kartach opisu usługi.
Karty te zawierają najpotrzebniejsze
informacje, a mianowicie: stanowisko
osoby, która zajmuje się danym
rodzajem sprawy, numer pokoju
i telefonu oraz godziny pracy urzędnika.
Dokument zawiera również dodatkowy
wykaz niezbędnych formularzy, podana
jest wysokość opłat, a także sposoby
realizacji sprawy i tryb odwoławczy od
decyzji.
http://warsaw--bs.crazylife.pl/
Autorki: Sandra Ścieranka, Aleksandra Gocek
Urząd on-line
Polskie prawo
wymaga aby każda
instytucja miała
swoją stronę
internetową, na
której będą
zamieszczone
informacje danej
instytucji - Biuletyn
Informacji
Publicznej –
www.bip.gov.pl
Urząd on-line, to
załatwianie sprawy
urzędowej nie
wychodząc z domu
i przesłanie jej drogą
elektroniczną.
http://www.eostroleka.pl/luba/dane/pliki/obrazy/bip.jpg
Autorki: Sandra Ścieranka, Aleksandra Gocek
Treści slajdów przygotowano w oparciu o podręcznik, z którego
korzystają uczniowie w szkole - „Dziś i jutro. Wiedza
o społeczeństwie. Podręcznik z ćwiczeniami dla gimnazjum”.
Część druga: I. Janicka, A. Janicki, A. Kucia, T. Maćkowski,
Wydawnictwo Era Sp. z o.o., Warszawa 2010
SPIS TREŚCI
Informacje
Władza centralna a samorząd terytorialny
(samorząd,
decentralizacja, zadania własne i zlecone, Regionalna Izba Obrachunkowa)
Koniec
Samorząd gminny
(gmina, rodzaje gmin, władze i ich uprawnienia oraz zadania, finanse:
dochody i wydatki, wpływ obywateli na życie gminy)
Samorząd powiatowy
(rodzaje powiatów, władze, zadania)
Samorząd wojewódzki
(województwo, sejmik województwa, zarząd i marszałek
województwa, wojewoda)
Jak załatwić sprawę w urzędzie?
osobisty, karta opisu usługi, urząd on-line)
(przygotowanie się, wypełnianie formularzy, dowód