Transcript Publikacje naukowe jako element oceny parametrycznej i

Publikacje naukowe jako element
oceny parametrycznej i kategoryzacji
jednostek naukowych
Prof. dr hab. Marek Ratajczak
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego
Reforma nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce:
• Cele reformy: jakość, innowacyjność, miejsce
na naukowej i akademickiej mapie świata
• Idee przewodnie: konkurencja (instytucji i
osób), internacjonalizacja, menedżeryzm,
ekonomizacja, zmiana roli państwa (regulator i
weryfikator
a
nie
bezwarunkowy
„ubezpieczyciel ostatniej instancji”)
• Narzędzia: zmiany legislacyjne, a w tym
związane ze sferą finansowania nauki i
szkolnictwa wyższego
Reforma nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce: zmiany legislacyjne
•
•
•
•
USTAWA z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Nauki
USTAWA z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki
USTAWA z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych
USTAWA z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Badań i
Rozwoju
• USTAWA z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk
• USTAWA z dnia 30 kwietnia 2010 r. Przepisy wprowadzające ustawy
reformujące system nauki
• USTAWA z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o
szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule
naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie
niektórych innych ustaw
Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych i jego zadania
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o zasadach finansowania nauki „Do zadań
Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych należy:
1) przeprowadzanie, nie rzadziej niż co 4 lata, kompleksowej oceny jakości
działalności naukowej lub badawczo-rozwojowej jednostek naukowych;
2) przedstawianie Ministrowi wniosków w sprawie przyznania poszczególnym
jednostkom naukowym kategorii;
3) wskazywanie Ministrowi wiodących pod względem jakości działalności
naukowej lub badawczo-rozwojowej jednostek naukowych, które w wyniku
oceny, o której mowa w pkt 1, znacznie wyróżniają się poziomem
prowadzonych badań naukowych lub prac rozwojowych, w celu uwzględnienia
przy określaniu wysokości środków finansowych na utrzymanie potencjału
badawczego w kolejnych latach budżetowych;
4) opracowywanie projektu szczegółowych parametrów i kryteriów oceny
jednostek naukowych oraz trybu przeprowadzania ponownej oceny jednostek,
które otrzymały kategorię C;
5) opracowywanie planu działania zespołów do spraw ewaluacji jednostek
naukowych, zwanych dalej „zespołami ewaluacji”, przeprowadzających
ocenę działalności różnych rodzajów jednostek naukowych;[…]
Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy o zasadach finansowania nauki „Kompleksowa
ocena jakości działalności naukowej lub badawczo-rozwojowej jednostek […],
jest przeprowadzana na podstawie wyników oceny poziomu naukowego
prowadzonych badań naukowych lub prac rozwojowych oraz ich efektów w
odniesieniu do standardów międzynarodowych, a także oceny znaczenia
działalności jednostki naukowej dla rozwoju nauki w skali międzynarodowej
oraz wzrostu innowacyjności w skali kraju.[…]”
Z art. 42 ust. 5 ww. ustawy wynika, że „Podstawowymi kryteriami
kompleksowej oceny jakości działalności naukowej lub badawczo-rozwojowej
jednostek naukowych jest ocena:
1) poziomu naukowego prowadzonych badań naukowych lub prac
rozwojowych;
2) efektów działalności naukowej w odniesieniu do standardów
międzynarodowych
— w tym zwłaszcza publikacje autorstwa pracowników jednostki naukowej w
renomowanych wydawnictwach oraz monografie naukowe, opracowane
nowe technologie, materiały, wyroby, systemy i usługi, wdrożenia, patenty,
licencje i prawa ochronne na wzory użytkowe, a także ocena znaczenia
działalności jednostki naukowej dla rozwoju nauki w skali międzynarodowej
oraz wzrostu innowacyjności w skali kraju, a w zakresie twórczości artystycznej
aktywny udział w międzynarodowych wystawach, festiwalach, wydarzeniach
artystycznych, plastycznych, muzycznych, teatralnych i filmowych.”
Publikacje podlegające ocenie (na przykładzie
Nauk Humanistycznych i Społecznych)
• Publikacje w czasopismach
–
–
–
–
Publikacje w czasopiśmie posiadającym Impact Factor (JCR) tzw. lista A
Publikacje w czasopismach bez IF tzw. lista B
Publikacje w czasopismach z listy ERIH
Publikacje w innym recenzowanym czasopiśmie zagranicznym w języku
podstawowym dla danej dyscypliny lub języku kongresowym
• Monografie: autorskie w języku podstawowym dla danej
dyscypliny lub języku kongresowym, autorskie w języku polskim
(jeśli nie jest językiem podstawowym dla danej dyscypliny) lub
w języku niekongresowym, rozdziały w monografiach i redakcje
monografii z uwzględnieniem języka publikacji.
Kwestie najczęściej podnoszone w uwagach
kierowanych do Ministerstwa:
1.Wymogi związane z wpisaniem na listę B stawiane redakcjom
(program Index Plus)
2.Preferencje dla publikacji w językach obcych i rola języka
polskiego
3.Szczegółowe kwestie punktacyjne i problemy przekształceń
organizacyjnych
4.Stopień uwzględniania specyfiki poszczególnych dziedzin
i dyscyplin
Uwagi końcowe:
1.
2.
3.
4.
Polska nauka musi, oczywiście z uwzględnieniem specyfiki
poszczególnych dziedzin i dyscyplin, coraz bardziej być włączana do
obiegu międzynarodowego w obszarze publikacji i innych efektów
aktywności naukowej.
Proponowane rozwiązania w zakresie oceny parametrycznej i
kategoryzacji jednostek uwzględniają odrębności poszczególnych grup
nauk.
W ramach nauk humanistycznych i społecznych można mówić o
premiowaniu za dodatkowy wysiłek (publikowanie w językach obcych,
wprowadzenie polskiego czasopisma na listę ERIH czy listę JCR) a nie o
zmuszaniu polskich naukowców (np. filologów polskich) do pisania po
angielsku czy w innym języku obcym.
Opinie środowiskowe stanowią i stanowić będą istotną przesłankę
kształtowania systemu ewaluacji i wprowadzania do niego ewentualnych
korekt.
Dziękuję za uwagę!