Transcript MOBBİNG Dr. Mustafa BOLKAN Slayt için tıklayınız

Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve
Araştırma Hastanesi
“MOBBİNG”
İşyerinde Psikolojik Taciz
Dr.Mustafa BOLKAN
ANKARA
2014
KONU BAŞLIKLARI
 Mobing Nedir?
 Mobing Nasıl Uygulanır?
 Yasal Boyut
 Mobingle Mucadele İçin Neler Yapılabilir?
Latince Bir Kavram olan MOBBİNG,
Psikolojik Şiddet
Baskı
Kuşatma
Taciz
Rahatsız Etme
Sıkıntı Verme….
TANIM
 Mobbing
İşyerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer
kişi yada kişilere yönelik gerçekleştirilen , belirli bir
süre sistematik biçimde devam eden, yıldırma,
pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan;
mağdur yada mağdurların kişilik değerlerine,
mesleki durumlarına ,sosyal ilişkilerine ve
sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı,
olumsuz tutum ve davranışlar bütünüdür.
!!!!!!!!!!
Özellikle hiyerarşik yapılanmış
gruplarda ve kontrolün zayıf
olduğu örgütlerde, gücü elinde
bulunduran kişinin ya da
grubun diğerlerine psikolojik
yollardan uzun süreli sistematik
baskı uygulamasıdır. Üstlerin
mobbing alanları ile astların
mobbing alanları farklılıklar
gösterir.
Tanım ilk olarak 1980’li yıllarda Dr. Heinz
Leymann tarafından kullanılmıştır.
Leymann’a göre,
Mobbing uygulayan kişiler, aşırı kontrolcü,
korkak,nevrotik ve iktidar açlığı olan kişilerdir.
Mobbing Nasıl Uygulanır?
 Kişiye yetenek ve becerilerinin çok altında veya
uzmanlık alanına girmeyen işler verilir.
 İşle ilgili tüm önerileri reddedilir.
 Geliş gidiş saatleri, telefon konuşmaları,çay kahve
molaları ayrıntılı olarak kontrol edilir.
 Sürekli eleştirilir veya küçümsenir.
 İşle ilgili önemli gelişme ve haberlerin dışında bırakılır.
 Arkasından çeşitli söylentiler çıkartılır.
Mobbing Yöntemleri Nelerdir?
1.
Kişinin kendini
göstermesinin ve
sağlıklı iletişim
kurmasının
engellenmesi.
•
Sık sık sözünüz kesilir,
yaptığınız iş sürekli
olarak olumsuz
eleştirilir. Jest ve
bakışlarla rahatsızlık
verilir. Tehdide kadar
uzar.
devam…
2. Sosyal ilişkilere
saldırı.
•
Sosyal ortamdan tecrit
edilmesine çalışılır. En
ufağından her türlü ilişki
kesilir. Yok gibi kabul edilir
ki bu ağır bir taciz
yöntemidir.
3. İtibar ve Şöhrete saldırı • Sürekli dedikodu üretilir.
İmajınız zedelenmeye ve
böylece güvenirliliğinizin
yitirilmesine çabalanır.
devam…
4. Kişinin yaşam
standartları ve mesleki
konumuna yönelik
saldırı.
5. Kişinin sağlığına
yönelik saldırı
 Yetenek ve
birikimlerinizle
orantısız işler verilir.
Sürekli iş değişikliği
yapılır.
 Fiziksel olarak
kaldıramayacağınız
yoğunlukta işler
yaptırılır.
Mobbing Unsurları
 İşyerinde gerçekleşmelidir.
 Üstler tarafından astlarına uygulanabileceği gibi,
astları tarafından üstlerine de uygulanabilir ya da
eşitler arasında gerçekleşmesi mümkündür.
 Astın görevden sakınma amacıyla üstüne sürekli
itirazı.
 Sistemli bir şekilde yapılmalıdır.
 Süreklilik kazanmış bir sıklıkla
tekrarlanmalıdır.
 Kasıtlı yapılmalıdır.
devam…
 Yıldırma, pasifize etme ve işten uzaklaştırma amacında
olmalıdır.
 Mağdurun kişiliğinde, mesleki durumunda veya
sağlığında zarar ortaya çıkmalıdır.
 Kişiye yönelik olumsuz tutum ve davranışlar gizli veya
açık olabilir.
Peki Taciz Olmayan Durumlar?
 Farklı hukuki nitelik ve sonuçlar içerdiğinden fiziksel
şiddet, cinsel taciz ve/veya hakaret niteliğindeki
davranışlar.
 Arizi, tek seferlik ya da birden çok tekrarlansa bile
strese ve doğal iş yorgunluğuna bağlanabilecek,
süreklilik arz etmeyen olumsuz tutum, davranış,
tartışma ve çekişmeler.
 İşyeri dışında gerçekleşen tutum ve davranışlar ve
benzeri uyuşmazlıklar.
 İşin ve/veya görevin vasfı ve niteliğine ait kuralların
uygulanması.
Mobbing Durumu Nasıl Ortaya Çıkar?
 Mesleki yeterliliğin sorgulanması,
 Kişiye güvenilmediğinin hissettirilmesi,
 Kasten, verilen süre içerisinde bitirilmeyecek
görevler verilmesi,
 Kişiden bilgi saklanması,
 Kişinin görmezden gelinmesi, gruptan izole
edilmesi,
 Yetkilerinin azaltılması.
Mobbing’in Etkileri
 Mobbing,
insanın mesleki bütünlük ve benlik
duygusunu zedeler.
 Paranoya ve kafa karışıklığına neden olur.
 Maruz kalan kişi kendine güven duygusunu yitirir,
toplumdan soyutlanabilir.
 Huzursuzluk, korku, utanç, öfke ve endişe duygularını
yoğun bir şekilde yaşar.
 Mobbing, ağlama, uyku bozuklukları, depresyon,
yüksek tansiyon, panik atak, kalp krizine kadar giden
sağlık sorunları ve travma sonrası stres bozukluğu
yaratabilir.
MOBBİNG’İN
YASAL BOYUTU
NEDİR?
Borçlar Kanunu Tasarısı’nın
yasalaşması ile Türkiye “mobbing”
kavramı ile tanışmıştır.
 Kanun, işverene işyerinde psikolojik tacizi
engelleme yükümlülüğü getirir.
 6098 sayılı Borçlar Kanunun 417. Maddesinde,
işçinin hem kişiliğinin, hem yaşam ve vücut
bütünlüğünün korunmasına yönelik düzenleme
yapılmıştır.
Madde 417
 İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak
ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine
uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin
psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür
tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar
görmemeleri için gerekli önlemleri almakla
yükümlüdür…..
BAŞBAKANLIK GENELGESİ

19 Mart 2011 CUMARTESİ
Resmî Gazete
Sayı : 27879
GENELGE
Başbakanlıktan:
Konu : İşyerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi.
GENELGE
2011/2
Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör işyerlerinde gerçekleşen psikolojik taciz, çalışanların itibarını ve onurunu zedelemekte,
verimliliğini azaltmakta ve sağlığını kaybetmesine neden olarak çalışma hayatını olumsuz etkilemektedir.
Kasıtlı ve sistematik olarak belirli bir süre çalışanın aşağılanması, küçümsenmesi, dışlanması, kişiliğinin ve saygınlığının
zedelenmesi, kötü muameleye tabi tutulması, yıldırılması ve benzeri şekillerde ortaya çıkan psikolojik tacizin önlenmesi gerek iş
sağlığı ve güvenliği gerekse çalışma barışının geliştirilmesi açısından çok önemlidir.
Bu doğrultuda, çalışanların psikolojik tacizden korunması amacıyla aşağıdaki tedbirlerin alınması uygun görülmüştür.
1. İşyerinde psikolojik tacizle mücadele öncelikle işverenin sorumluluğunda olup işverenler çalışanların tacize maruz kalmamaları
için gerekli bütün önlemleri alacaktır.
2. Bütün çalışanlar psikolojik taciz olarak değerlendirilebilecek her türlü eylem ve davranışlardan uzak duracaklardır.
3. Toplu iş sözleşmelerine işyerinde psikolojik taciz vakalarının yaşanmaması için önleyici nitelikte hükümler konulmasına özen
gösterilecektir.
4. Psikolojik tacizle mücadeleyi güçlendirmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi, ALO 170 üzerinden psikologlar
vasıtasıyla çalışanlara yardım ve destek sağlanacaktır.
5. Çalışanların uğradığı psikolojik taciz olaylarını izlemek, değerlendirmek ve önleyici politikalar üretmek üzere Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı bünyesinde Devlet Personel Başkanlığı, sivil toplum kuruluşları ve ilgili tarafların katılımıyla "Psikolojik
Tacizle Mücadele Kurulu" kurulacaktır.
6. Denetim elemanları, psikolojik taciz şikâyetlerini titizlikle inceleyip en kısa sürede sonuçlandıracaktır.
7. Psikolojik taciz iddialarıyla ilgili yürütülen iş ve işlemlerde kişilerin özel yaşamlarının korunmasına azami özen gösterilecektir.
8. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı ve sosyal taraflar, işyerlerinde psikolojik tacize
yönelik farkındalık yaratmak amacıyla eğitim ve bilgilendirme toplantıları ile seminerler düzenleyeceklerdir.
Bilgilerini ve gereğini rica ederim.
Recep Tayyip ERDOĞAN
Başbakan

Mobbingle ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim
Merkezi, çalışma ve sosyal güvenlik hakkında her türlü;
Soru
Öneri
Eleştiri
İhbar
Şikayet
Başvuru ve
talepler
Etkin ve hızlı bir biçimde
çözüme kavuşturabilmek
amacıyla kurulmuştur
7 Gün 24 Saat aranabilir.
Mobbingle
Mücadele
İçin Neler
Yapılabilir?
Herkesin başına gelebilir.
 Mobbing, cinsiyet, hiyerarşi, kıdem gibi farklılıklar
gözetmez.
 Toplumsal ve Kurumsal bilincin geliştirilmesi ve
farkındalığın arttırılması önemlidir.
PEKİ Mobbingle mücadele
kapsamında neler yapabiliriz!
 Mobbing imtina edilerek kullanılması gereken bir




kavramdır.
Konunun aşırı magazinleştirilmesi, bilgi kirliliğine
neden olmaktadır.
Mobbing kavramı, yaşanan her türlü olumsuzluğa ve
baskıya genel bir ad olma tehlikesiyle karşı karşıyadır.
Kurumlarda muhtemel bir mobbing sürecinde
personelin nasıl hareket edeceği, ne yapacağı ve nasıl
bir yol izlenmesi gerektiği belirlenerek yazılı olarak
çalışanlara duyurulmalıdır.
Aday personele ve görevde yükseleceklere mobbingin
önlenmesi, sürecin yönetimi ve sonrasında yapılması
gerekenlere ilişkin eğitim verilmelidir.
Yapılan akademik çalışmalar
göstermektedir ki,
Mobbinge en fazla maruz
kalanlar “sağlık çalışanları”
sonuç…
 Mobbing konusunda farkındalığı artırıcı bilgilendirici
çalışmalara hız verilmelidir.
 En mutlu ülkeler; Danimarka, Norveç,
İsviçre, Hollanda ve İsveç
 En mutsuz ülkeler; Orta Afrika
ülkeleri Ruanda, Burundi ve Orta Afrika
Cumhuriyeti ile Batı Afrika ülkeri Benin ve Togo
Türkiye 77. sıradadır.
mutluluk ellerimizde
teşekkürler…