Transcript Dinlendirici gözlük Var mıdır?

Dinlendirici gözlük
Var mıdır?
Op. Dr. Alp ALALUF
S.B.Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi
İzmir
25 Haziran 2011
Dinlendirici gözlük var mıdır?
Yanıtı, dinlendirici gözlüğün tanımında
saklıdır
Dinlendirici gözlük nedir?
Halk gözüyle
• 0.25, 0.50 gibi küçük numaralı gözlüklere halk arasında
•
•
•
•
•
verilen isimdir (Uludağ sözlük)
Genellikle bu civardaki göz bozuklukları, görememekten
çok göz yorulmasına yol açtığından bu isim verilmiştir
(Uludağ sözlük)
Küçük çaplı göz bozukluklarının ilerlememesi için verilen
gözlüklerdir (Ekşi sözlük)
Göz doktorlarının, gelen müşteriyi eli boş yollamayalım
prensibiyle bütün gözüne baktırmaya gelenlere bir tane
verdiği gözlüklerdir (Ekşi sözlük)
Gözlük satışlarını arttırabilmek adına uydurulmuş bir
masaldır
Yorgun olunduğunda takılan gözlüktür
Dinlendirici gözlük nedir?
Hekim gözüyle
• Bir devlet hastanesi göz polikliniğinde kapıya
•
•
asılan yazı: “Dinlendirici gözlük diye bir şey
yoktur, istemeyiniz.“
Göz doktorundan yanıt: ‘Dinlendirici gözlük diye
bir şey yapılsın ilk ben alacağım.’
Bilinenin aksine dinlendirici gözlük olarak
isimlendirilen gözlüklerin tedavi edici özelliği
olmadığı gibi dinlendirici yada rahatlatıcı bir
özelliği de yoktur.Göz sağlığı normal olan kişilerin
herhangi bir gözlük kullanmalarına gerek yoktur.
Gözü sağlam olanlar için “Dinlendirici Gözlük” var
mıdır?
Hayır. Gözlük bir kırılma kusuru olanlar için yardımcı bir
araçtır. Bu açıdan sağlıklı olan, yani kırılma kusuru
bulunmayanları dinlendiren bir gözlük yoktur. Nasıl koltuk
değneği yalnızca ayak veya bacaklarında sorunu olan biri
için yardımcı iken, sağlıklı biri için hiç bir yardımı yoksa,
gözü sağlıklı biri için de numaralı gözlük yardımcı bir araç
sayılmaz, yarar sağlamaz.
Dinlendirici gözlük var mıdır?
Gözlük camlarında bulunabilecek
bazı özellikler nedeniyle gözlüklerin
ikincil kazançları olabilir:
•
•
•
•
•
•
•
UV emilimi
Yansıma azaltıcı kaplama
Ayna kaplama
Renklendirilmiş camlar
Fotokromik camlar
Polarize camlar
Özel filtreli camlar
Verilmiş olan numaralı camın bu
özellikleri kişiyi rahatlatabilir, hatta
yararı küçük numaralı camın önüne
de geçebilir
Dinlendirici gözlük nedir, var mıdır?
• Hiçbir kusuru olmayan gözlere, az yorulsun
– dinlensin diye verilen gözlüklerdir:
Yoktur.
• Görmeyi çok fazla etkilemeyen, küçük
numaralı kırma kusurları için göz
hekimlerince, göz yorgunluğu (astenopi)
oluşmaması için, devamlı takılmasa da olur
ibaresiyle verilmiş gözlüklerdir: Vardır.
Göz yorgunluğu (astenopi) nedir?
Özellikle göz yükünün artması ile ortaya çıkan:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gözlerde kaşıntı,
Gözlerde yanma,
Gözlerde sulanma,
Göz ve göz kapaklarında gerginlik hissi,
Gözlerde ağırlık hissi,
Gözlerde yorgunluk hissi,
Fotofobi,
Gözlerde kamaşma,
Bulanık görme,
Çift görme,
Baş ağrısı,
Baş dönmesi bulguları ile ortaya çıkan durumdur.
Göz yorgunluğu (astenopi)
• Öğlen ve akşam saatlerinde daha sıktır
• Mükemmeliyetçi kişilerde sıktır
• Sorgulamada benzer bulgular verebilecek:
Hipotiroidi,
Depresyon,
Antidepresan, antikolinerjik, sakinleştirici ilaç
kullanımı,
Uyuşturucu, aşırı sigara, alkol, çay, kahve
tüketilmesi araştırılmalıdır.
Dinlendirici gözlük: Miyop
• Uzak görme azalmıştır ve optik amaçlı
gözlük takmak gerekir
• Görmeyi çok etkilememiş küçük
numaralarda, daha net görmek amacıyla,
gözler kısılıyorsa, göz yorgunluğuna neden
olabilir ve küçük numara reçete edilmelidir
Dinlendirici gözlük: Hipermetrop
• Göz yorgunluğu ile ilgili, en eski ve en çok
•
•
•
•
suçlanan durumdur
Görmeyi etkilemediği için gizli hipermetropi
gözden kaçabilir
Gizli hipermetropiyi yakalamak için etkili bir
sislendirme yapılmalıdır
Genellikle sikloplejikli muayene gerekir
Mevcut uyum gücünün yarısının sorunsuzca
kullanılabileceği öngörüsünden faydalanılabilir
Dinlendirici gözlük: Astigmat
• Bir veya iki meridyeni retina arkasına
odaklanmış hipermetrop astigmatlarda,
uyum kullanılarak en az bulanıklık halkası
retina üstüne veya yakınına getirilebilir
• Bir veya iki meridyeni retina önünde
odaklanmış miyop astigmatlarda, yakına
bakışta benzer bir durum ile uyum
gerekebilir
Dinlendirici gözlük: Binoküler
görme anomalileri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Konverjans yetmezliği
Konverjans aşırılığı
Diverjans yetmezliği
Diverjans aşırılığı
Basit ekzoforya
Basit ezoforya
Vertikal forya
Anizometropi
Şaşılık
Dinlendirici gözlük:Konverjans
yetmezliği
• Düşük AC/A oranı nedeniyle yakında yüksek ekzoforya
•
•
•
•
vardır
Aşırı pozitif füzyonel verjans gerekir
Uzamış yakın çalışmada göz yorgunluğu hatta çift görme
ortaya çıkabilir
Konverjans egzersizleri faydalı olabilir
Yakın forya ölçümünde Maddox kanadı pratik bir araçtır
Dinlendirici gözlük:Konverjans
aşırılığı
• Yüksek AC/A oranı nedeniyle yakında uzaktan daha fazla
•
•
•
•
ezoforya
Aşırı negatif füzyonel verjans gerekir
Uzamış yakın çalışmada göz yorgunluğu ve baş ağrısı
ortaya çıkabilir
Varsa, hipermetropinin tashihi gerekir
Yetmezse, genç olsa bile, yakın gözlüğü veya çok odaklı
gözlük vermek gerekir
Dinlendirici gözlük:Diverjans
yetmezliği
• Uzakta, yakından daha fazla ezoforya
• Hem yakın, hem uzak çalışmada göz
yorgunluğu ve baş ağrısı ortaya çıkabilir
• Varsa az da olsa hipermetropinin tam
tashihi gerekir
• Yetmezse, tabanı dışta prizma ilave
edilmelidir
Dinlendirici gözlük:Diverjans aşırılığı
•
•
•
•
•
•
Uzakta, yakından daha fazla ekzoforya
Yüksek AC/A oranı mevcuttur
Pek göz yorgunluğu yapmaz
Araba kullanma ve TV seyretme gibi uzak görmede anlık
çift görmeler ortaya çıkabilir
Estetik problem oluşturabilir
Uzakta eksi cam kullanımı denenebilir
Dinlendirici gözlük: Basit ekzoforya
• Uzakta ve yakında birbirine yakın
ekzoforya
• Uzakta veya yakında veya her iki durumda
arada çift görme ortaya çıkması
• Uzun süreli yakın çalışma sonrası göz
yorgunluğu
• Eksi cam kullanımı denenebilir
• Tabanı içte prizma gerekebilir
Dinlendirici gözlük: Basit ezoforya
• Uzakta ve yakında birbirine yakın ezoforya
• Diverjans yetmezliğinden farkı, yakında da
ezoforyanın varlığıdır
• Hem uzak hem de yakın göz mesailerinde
göz yorgunluğu ve baş ağrısına neden
olabilir
• Varsa hipermetropi tashih edilir
• Tabanı dışta prizma gerekebilir
Dinlendirici gözlük: Vertikal forya
• Vertikal forya varsa ve vertikal füzyonel
kapasite yetersiz ise, göz yorgunluğu, çift
görme ve baş ağrısı nedeni olabilir
• Vertikal prizmalar iyi bir çözüm olabilir
Dinlendirici gözlük: Anizometropi
• Anizometropi az bile olsa, telafi edici bir mekanizma
•
•
•
olmadığından, göz yorgunluğuna neden olabilir
2.0 D ve üstü gibi yüksek anizometropilerde, binoküler
tek görme çabası olmadığından, genellikle bulgu vermez
Bir gözde kırma kusuru yok veya az ise saptanması
zordur
Saptanması için, kırma kusuru muayenelerinde binoküler
denge testlerinin düzenli olarak yapılmaları gerekir
Dinlendirici gözlük: Şaşılık
• Fonksiyonel (konkomitan) şaşılıklarda adaptif
•
mekanizmalar nedeniyle pek göz yorgunluğu
bulgusu görülmez
Erişkin dönemde ortaya çıkan paralitik
(inkomitan) şaşılıklarda, çift görme ve çift
görmeyi engelleme çabaları nedeniyle yoğun göz
yorgunluğu şikayetleri olabilir
Dinlendirici gözlük: Baş ağrısı
• Baş ağrısı nedenlerinden, tespiti ve muayenesi
•
•
•
en kolay olduğu düşünüldüğünden, genellikle
ilk araştırılanlar, gözle ilgili olanlardır
Gözlerin yoğun kullanılması sonrası ortaya
çıkışı tipiktir
Drews yoğun bir günün ertesi sabahında da
ortaya çıkabileceğini bildirmiştir
Başvurulduğunda; genellikle haftalar, aylardır
süren, meslek veya görsel ihtiyaçların
değişmesi sonrasında ortaya çıkmış, kaş, göz
etrafı ve arkası bölgede, orta şiddette, donuk
bir ağrı söz konusudur
Dinlendirici gözlük: Ne zaman
yazalım?
• Cevabı zordur
• + 0.50 D hipermetropi veya hipermetropik
•
•
astigmatın tashihi ile şikayetler geçebilir
Toplum kırma kusurları dağılımı eğrisinin
tepe noktasının + 0.50 civarında olduğu
unutulmamalıdır
New Zealand’dan Malcolm Cholerton, göz
yorgunluğu şikayeti ile baş vurmuş, kırma
kusuru olmayan veya çok az olan olgulara,
numarasız cam verdiğinde; plasebo etkisiyle,
şikayetlerin aylarca geçtiğini, ancak bir süre
sonra tekrar ortaya çıktığını saptamıştır.
Dinlendirici gözlük: Ne zaman
yazalım?
• Hikaye önemli; hafta sonu veya tatilde devam ediyorsa,
•
•
•
•
•
başka bir neden olabilir
Muhasebeci, bankacı gibi yoğun göz mesaisi olanlarda
verilebilir
Sadece kırma kusurları değil, binoküler görme
anomalileri de araştırılmalıdır
Genel bir tıbbi kontrol ve diş muayenesinde baş ağrısına
neden olacak bir bulgu saptanmamışsa, kırma kusurunun
tashihi ile şikayetlerin geçip geçmeyeceğinin deneyip
görülmesi, ucuz ve invazif olmayan bir yoldur
BBT, EEG, MRG ve anjiografi gibi daha invazif yöntemlere
gerek kalmayabilir
Düşük değerli sferik, astigmatik, prizmatik camlar, pahallı
olmayan gözlükler şeklinde reçete edilip bir iki ay
denetilebilir ve başarılı olunursa kalıcı bir gözlüğe
geçilebilir
Sonuç
Yukarıda tanımlandığı şekliyle ‘dinlendirici
gözlükler’; gözlük satışını artırmak gibi bir
art niyet gözetilmeksizin, objektif ve
sübjektif bulgulara dayanarak,
gerektiğinde vermekten kaçınmamamız
gereken gözlüklerdir