Transcript ATE kafedrasi

QAZLİFT KOMPLEKSİNİN
İDARƏETMƏ VƏ DİAQNOSTİKA
MƏSƏLƏLƏRİNİN TƏDQİQİ
Rəhbər: Yusifov S.İ.
İcraçılar: Əliyev R.S.
Səfərov R.S.
QAZLİFT QUYULARINDA DİNAMİK
MODEL ƏSASINDA QƏRARLAŞMIŞ İŞ
REJİMİNİN TƏYİNİ
• Məsələnin qoyuluşu. Məlumdur ki, qazlift
quyusunun əsas xarakteristikasının alınması
üçün aktiv eksperiment üsulundan geniş
istifadə edilir ki, bu da bəzən quyunun işləmə
səmərəliliyinin aşağı salınmasına gətirir. Bu
çatışmazlığı aradan qaldırmaq üçün quyunun
dinamik modelindən istifadə olunması
əsasında
xarakteristikasının
alınması
məsələsinə baxılır.
Qazlift quyusunun lay sistemi ilə birlikdə işinin
dinamik modeli aşağıdakı ifadələr əsasında
formalaşdırılır
•
Q m  a (p1  p)
Qm  bp
Qq  a (p  p1 )  Qv
2
Qq.d
.
A
Qm
P1=Play=const.
B
P=Pquyu(t)
Qq.a.
Q/m
Qq
Qq  cp
• Burada, Qm və Q/m – uyğun olaraq quyuya gələn və quyudan çıxarılan
mayenin miqdarıdır; Qq və Q/q – uyğun olaraq quyuya gələn və quyudan
çıxarılan qazın miqdarıdır; Qv – quyuya vurulan qazın miqdarıdır; P1 – lay
təzyiqidir;  – qazın neftdə həllolma əmsalıdır; P – quyudibi təyziqdir, a, b,
c – isə lay-quyu sistemində gedən prosesləri xarakterizə edən əmsaldır.
Qazlift quyularının stasionar iş rejimini təyin
edən bərabərliklər
Ap st.  Bpst.  C  RTQ v  0
2
q  Qm  Qm
Qm  bp
• Quyunun stasionar xarakteristikası
b3 B2 b3C  b b3 RT 
b 2 B B2 b 2 Cb 2 RTb 2
q

 


Qv
Q v 
2
2
2acA
aAc  c
acA 
acA 4A
A
A
“Lay-qazlift quyusu” sisteminin idarəetmə modeli


dP AP  B  B Pq.a P  C  cRTPq.a .  RTQ q.d. 



dt
V  Vm

dVm

 a  b P  aP1  bPq.a .

dt
2
'
''
'
2
Qazlift quyusunun statik xarakteristikası
• q=f(Qv) asılılığı
QAZLİFT QUYUSUNUN QEYRİ-SƏLİS
İDARƏ EDİLMƏSİ
• Məsələnin qoyuluşu – tapşırıq təsirindən
meyletməyə və meyletmənin törəməsinə görə
qeyri-səlis kontroller əsasında idarəetmə
sisteminin qurulması.
Xəta (), xətanIn törəməsi (/) və idarəetmə
təsiri (U) linqvistik dəyişənlərinin termləri
•
•
•
•
•
•
•
NB – mənfi böyük,
NM – mənfi orta,
NS – mənfi kiçik,
Z – sıfır,
PS – müsbət kiçik,
PM – müsbət orta,
PB – müsbət böyük.
Burada
N – negative (mənfi), Z – zero (sıfır), P –
positive (müsbət), B – big (böyük), M – middle
(orta), S – small (kiçik).
LİNQVİSTİK QAYDALARIN
MÜƏYYƏN EDİLMƏSİ
• <0 OLSA
ONDA
• >0 OLSA
ONDA
• /<0 OLSA
ONDA
AZALTMAQ LAZIMDIR
• />0
ONDA
ARTIRMAQ LAZIMDIR
• =Z
OLSA
• /=Z
OLSA
U=N* OLMALIDIR
U=N* OLMALIDIR
V-ni
SÜRƏTLƏ
V-ni
SÜRƏTLƏ
U=Z OLMALIDIR
U= OLUR.
U=F(,/) LİNQVİSTİK QAYDALAR
CƏDVƏLİ

NB
NM
NS
Z
PS
PM
PB
NB
NB
NM
NM
Z
PM
PM
PM
NM
NB
NM
NS
Z
PS
PM
PB
NS
NM
NM
NS
Z
PS
PM
PM
Z
NB
NM
NS
Z
PS
PM
PB
PS
NM
NM
NS
Z
PS
PM
PM
PM
NB
NM
NS
Z
PS
PM
PB
PB
NM
NM
NM
Z
PM
PM
PB
/
CƏDVƏLDƏ VERİLMİŞ LİNQVİSTİK
QAYDALARIN TƏSVİRİ
CƏDVƏLDƏ VERİLMİŞ LİNQVİSTİK
QAYDALARA UYĞUN SƏTH
QEYRİ-SƏLİS KONTROLLER ƏSASINDA
QURULMUŞ SADƏ İDARƏETMƏ SİSTEMİNİN
MODELİ
QEYRİ-SƏLİS İDARƏETMƏ SİSTEMİNİN
FƏALİYYƏTİ NƏTİCƏSİNDƏ OBYEKTİN
ÇIXIŞINDA ALINAN SİQNAL
•
•
•
•
Nəticələr
“Lay-qazlift” sisteminin dinamik modeli yaradılmışdır.
Dinamik modelin parametrləri əsasında qazlift quyusunun
əsas xarakteristikasının identifikasiya məsələsi həll
edilmişdir.
Tapşırıq təsirindən meyletməyə və meyletmənin
törəməsinə görə qeyri-səlis kontroller əsasında idarəetmə
sisteminin modeli qurulmuşdur.
Xəta (), xətanın törəməsi (/) və idarəetmə təsiri (U)
linqvistik dəyişənlərinin termləri müəyyən edilmişdir.
Linqvistik qaydalar müəyyən edilmiş və linqvistik
qaydalar cədvəli tərtib edilmişdir.