Transcript Document

Sumqayıt Y.Məmmədəliyev adına 31№-li tam orta
məktəbin müəllimi Cəfərova Nailə
1
ab
V= ?
c
b
a
zy
3b
2a
x
xy
V= 2a ∙ 3b ∙ c
V= x ∙ xy ∙ yz
V= a ∙ b ∙ab
Ədəd, dəyişənlər və ya onların
müəyyən qüvvətlərinin hasilindən
ibarət olan ifadəyə birhədli deyilir.
Birhədlinin standart şəkli
 Birinci vuruğu ədəd hər bir dəyişən isə bir
dəfə olmaqla, dəyişənlərin müəyyən
qüvvətlərinin hasili şəklində yazılmış
birhədliyə onun standart şəkli deyilir.
V= 2a ∙ 3b ∙ c = 6abc
2
2
2
2
V= x ∙ xy ∙ yz = x y z
V= a ∙ b ∙ab = a b
 Standart şəkildə yazılmış birhədlinin ədədi vuruğu
birhədlinin əmsalı adlanır.
3
7a b
2
 Bir-birinə bərabər və ya bir-birindən yalnız əmsalları ilə
fərqlənən birhədlilər oxşar birhədlilər adlanır.
3
3a b
2
5
7a b
3
 Yalnız işarələri ilə fərqlənən iki birhədli əks birhədlilər
adlanır.
3
a b
2
-a
3
b
2
 Birhədlinin dəyişənlərinin qüvvət üstlərinin cəminə
birhədlinin qüvvəti deyilir.
5+3=8
5
7a b
3
5+3+1=8
5
3
7a b c
Birhədlinin hasili birhədlidir.
2 2 2
∙ ∙ 3bc = 18a b c
2ac ∙ 3ab
2x ∙ 4xy =
2
8x y
Birhədlinin hasilini taparkən, nəticəni
sadələşdirib, standart şəkildə yazmaq
lazımdır.
Birhədlinin qüvvəti birhədlidir.
2
3
2
2
2 2
( 6a b c ) = 6 ∙ (a )
3 2
∙ (b ) ∙
2
4
6 2
(c) = 36a b c
Birhədlinin qüvvətə yüksəltmək üçün onun
vuruqlarının hər birini həmin dərəcədən qüvvətə
yüksəldib alınan nəticəsini standart şəkildə
yazmaq lazımdır.