اینجا - شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران
Download
Report
Transcript اینجا - شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران
کارفرما:
مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری
بررس ی ،ارزیابی و تحلیل و همسانسازی شرح خدمات تهیه طرحهای بهسازی و نوسازی بافتهای
فرسوده و ناکارآمد شهری و میزان ناکارآمدی آن از طریق شناسایی و تحلیل طرحها و برنامههای اجرایی
دهه گذشته و
ارائه شرح خدمات و طرح پیشنهادی جدید
مجری و مدیر طرح:
کیومرث حبیبی
همکاران اصلی طرح:
مهندس مجتبی صفدر نژاد
مهندس پروانه زندی
مهندس اباذربو
مهندس وحید محکی
مهندس کمال ترابی
مهندس الهه شفیعی
بیان مسئله
از آنج ا ااا ک ا ااه مداشه ا ااه در بااهه ا ااای ش ا ااهری ب ا ااا رو ا اارد و اه ا اادا م تها ا ا ص ا ااور می ا ا ا د و
گرایش‌ه ااای س االیمه‌ای و من ااافت بهی ا ی و دس ااتهاطر میتوان ااد این ون ااه طرحه ااا را ب ااه س امت و
سااوی مهتل اای هاادایت نااد ،ضاارور تاادو ح شاارح شاادما هم انسااازی ب ارای یااه طرحهااای
ب ااازی و نوس ااازی اح اااس میش ااود .ب ااد ای اس ااه ک ااه ا ااح هم انس ااازی با ااد ب ااورتی انج اام
شود که و ژگیهای محیطی و شرا ط شاص هر بااه بتواند در یه طرحها مادنرر و توجاه رارار
د.
تجااارح حاصااهه ب ارای «بررس ا ی»« ،ت ااو »« ،اج ارا» ،و «نرااار باار اج ارا»ی طرحهااای ب ااازی و
نوسااازی بااههااای ارسااودآ و نارارآمااد شااهری و سااکونتناههای ا رس ا ی ااان دادآ اس اه کااه
شاارح خاادمات طرحهااای فااور ،فااااد روآ‌هااای کاراآمااد در تحمق‌شااان بااوده اساات ،ل ا ا شاارح
شدما ا ح طرحها نیاز به بازنگری دارد.
بررسا ی نرر ااا و مکات ا ا ااری در حااوزآ ب ااازی و نوسااازی بااههااای شااهری ،گو ااای ض ارورت
حهااا (بااا
حهااا (بااا نهاااه کا واادی و فیزی اای) بااه شاایوه توسااته‌ای تهی اه طر
گااذار از شاایوه ساان‌ی طر
نهاه ی ی و مردم محو ر) میباشد.
سواالت کلیدی و اهداف پژوهش
اهداف طرح
نوع پژوهش
متدو وژی طرح
پیشنهادی
روششناس ی ا متدولوژی (به اننهیس ی :
)Methodologyوسیهه شناشه هر عهم اسه.
روششناس ی در مفهوم مطهق شود به روشهایی فته
میشود که برای رسیدن به شناشه عه ی از آنها
استفادآ میشود واژآ روششناس ی گاآ ن ز به معنی
«روش َامندی» و ا مجموعهای از روشها بکار میرود.
روش شناس ی یعنی شناشه مجموعه راههایی که مارابه
حقیقه عه ی رهنمون می سازد
.روش شناس ی شناسایی دریق مق د و شیوآ راهیابی
به آن واستفادآ از ابزار مقتض ی برای رسیدن به آن اسه
دا ش به استانداردها و اصولی که در ک مطالعه با
پارادا م معهوم ،انت اح ،ساشتاربندی ،ارآ ند و راربری
روش ها را مشخص می کند.
شناخت شرح خدمات سه گانه،سازمانهای مسئول،مستندات مداخله
سه سطحی (راهب دی ،
تف یلی ،اجرایی)
شرکه مادر ت ص ی عمران
و ب ازي شهري
به استناد به تعار مندرج در مواد 6و
7اساسنامه شرکه مادر ت ص ی
عمران و ب ازی شهری
طرح تف یلی و ژآ
شهرداری ا و سازمان
شهرداری های ک ور
بر اساس م تندا رانو ی شود شامل مادآ 111از رانون
شهرداری و مقررا مرتبط با آن و مادآ 1رانون عمران و
نوسازی شهری م وح 7/9/1347و ن ز شرح وظا دات
عمران و توسعه شهری م وح آبان 1383
طرح حفاظه جامع بااه
تار خی
سازمان م اث ارهننی ،
صنایع دستی و ردشگری
به استناد رانون اساسنامه سازمان م اث ارهننی
ک ور به شمارآ -3487ق مورخ ، 28/4/67مواد 558
تا 568رانون مجازا اسالمی ،آ ننامه اجرایی بند
(ج) مادآ ( )166رانون برنامه سوم توسعه؛ و مادآ
115رانون برنامه چهارم
تتریف پروژه
طرح ت صیلر
طرح راهبردی
طرح ت صیلر
طرح منظر شهری در
ممیاس محله
طرح ح اظت جامت بافت تاریخر
شهر
طرح ساماندطر بافت در ممیاس
محله
شر ت
شرح خدمات سه سطحر (راهبردی – ت صیلر – اجرایی)
عمران و بهسازی شهری
• -1شناشه کلی شهر و ناحیه
• -2تدریق محدودآ بااه ارسودآ
• -3تعی ن معیارهای گونه بندی بااه ارسودآ و شناسایی گونه های م ته
در محدودآ
• -4مطالعه اسناد باالدسه و ا سا ر طرح های مرتبط با موضوع
• -5به هننام کردن اطالعا اسناد باالدسه در حد نیاز در محدودآ بااه ارسودآ
• -6بررس ی ارداما جاری و آتی سا ر ن ادهای مد ر ه شهری
• -7تعی ن نقش و جا ناآ محدودآ مطالعاتی در شهر به لحاظ ارت ادی ،اجتماعی ،رارکردی و ...
سطح :1
مطا تات راهبردی
• -8بررس ی چ م انداز محدودآ طرح از نناآ مد ران ،م ئوالن و رارشناسان و ااراد مطهع محلی به منرور دستیابی به و ژگی های رالبدی ،عمه ردی ،ارت ادی ،ز باشناشتی و بو ژآ زمینه های م ارکه جویی مردم
• -9استنتاج و ژگی ها ،م ائل و ارصه های بااه ارسودآ حاصل از مطالعا اوق
• -10ارائه چ م انداز مقدماتی از توسعه محدودآ مطالعا
• -11تدو ح اهدا و راهب دهای کالن برای محدودآ در زمینه های م ته مطالعاتی و در تعامل با شهر
• -12تدریق شرح شدما سطح 2بر اساس و ژگی ها و نیازهای مطالعاتی محدودآ بااه ارسودآ
• -1شناشه ساشتار وضع موجود محدودآ
• -2ارز ابی طرح تف یلی در محدودآ مطالعاتی
سطح : 2
شناخت وضت موجود
محدوده و ارزیابی طرح
ت صیلر
سطح : 3
تتریف پروژه و ام ان
سنجر
• -3سنجش وضعیه
• -4تدو ح چ م انداز
• -5ارائه پی ن ادا در ش وص محدودآ بااه ارسودآ
• .1مقای ه و اولو ه بندی پروژآ های شناسایی شدآ بر اساس معیارهای ارز ابی از جمهه نیاز به نوسازی ،ارتقای ارزش زم ن ،احیا بااه پ امون ،تحقق پ ری ،وجود زمینه م ارکتی مردمی ،تقاضا و تما ل برای سرما ه اری و ...
ً
• .2انت اح تعدادی پروژآ ( ا م احه جمعا 20ه تار) با توجه به معیارها و با اولو ه شاشص م ارکه پ ری با هماهننی ااراد و روآ های ذ نفع و ذ نفوذ ،شهرداری ،سازمان م ح و شهرسازی ،معرفی پروژآ ها شامل پروژآ های
ً
هد و النوسازی معماری (پروژآ های هد با م احه حدود 5000الی 20000مت مربع و ترجیحا به صور بهوک رامل و پروژآ های النوسازی معماری که توسط ب ش دولتی و ا عمومی و با م ارکه مردم ساشته می شوند ا مسحه
حدود 200الی 1000مت مربع) شواهد بود.
• .3پیمایش اجتماعی و ارت ادی در پروژآ های هد
• .4برنامه ر زی م ارکتی
ویژگی های لر و مهم منتج از شرح خدمات شر ت مادرتهصص ی عمران و بهسازی
شهری ایران
شرح خدمات طرح ساماندطر بهسازی – نوسازی بافت های فرسوده
شهری (طرح ت صیلر ویژه)
ویژگی های کلی و اصلی شرح خدمات طرح ساماندهی بهسازی – نوسازی بافت های فرسوده شهری
(طرح تفصیلی ویژه)
ویژگی
سازمان مسئول
سازمان همکار
سازمان مجری طرح
کاربرد شرح خدمات
شرح
شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران -شهرداری ها
سازمان شهرداری های کشور
شهرداریها
ساماندهی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری (واجد ارزش – میراث شهری و فاقد ارزش)
دامنه کاربرد
سطوح اصلی شرح
خدمات
بافت های فرسوده و ناکارآمد ارزشمند و فاقد ارزش شهری
به طور مشخص تعیین نشده است.اما به نظر می رسد از دو سطح تفصیلی و منظر شهری تشکیل شده است.
اهداف شرح خدمات
طرح تفصیلی ویژه محدوده مورد نظر
روش انجام کار
برداشت دقیق میدانی (کالبدی ،اجتماعی ،اقتصادی)
محصوالت طرح
به طور مشخص بیان نگردیده است.
رئوس اصلی مطالعات
معرفی طرح (مشخصات و سابقه پروژه ،ارائه برنامه و زمانبندی فرآیند طرح) -1شناخت وضع موجود در مقیاس شهر و محدوده
-2تحلیل
-3طرحها و پیشنهادهای ساماندهی بافت
-4مطالعات اختصاصی بافت فرسوده دارای ارزش (میراث شهری) و مطالعات اختصاصی بافت فرسوده فاقد ارزش
-5پیشنهادهای ساماندهی و بهسازی (برای بافت فرسوده دارای ارزش) و پیشنهادهای نوسازی ( برای بافت فرسوده فاقد
ارزش)
-6اولویت بندی اقدامات اجرایی
-7شناسایی و معرفی پروژه های محرک توسعه و الگو و برنامه ریزی مشارکتی
ویژگی های لر شرح خدمات ت صیلر طرح ح اظت
جامت بافت تاریخر
شرح
ویژگی
سازمان مسئول
سازمان میراث فرهنگی
سازمان همکار
سازمان شهرداری های کشور -اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استانها
سازمان مجری طرح
کاربرد شرح خدمات
دامنه کاربرد
سطوح اصلی شرح خدمات
اهداف شرح خدمات
شهرداریها ،اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استانها
تدوین طرح مرمت بافت تاریخی شهر
محدود به بافت تاریخی واجد ارزش
سطح :1طرح جامع مرمت بافت تاریخی
سطح :2طرح ساماندهی بافت در مقیاس محله
هدف از انجام این شرح خدمات عبارت است از تدوین طرح مرمت بافت تاریخی شهر -با رویکرد استراتژیک و فعال به گونه ای که ضمن بهره
مندی و رعایت از مبانی تئوریک ،تجارب ملی و بین المللی همچنین ضوابط ،قوانین و دستورالعمل های تخصصی حوزه میراث فرهنگی ،مرمت و
احیای کلیه پیشنهادات در قالب طرح های اجرایی مشخص و هدفمند در بخش مشخصی از محدوده این قرارداد به تدوین و ارائه راه حل های اجرایی
مشخص و هدفمند در بخش مشخصی از محدوده این قرارداد به تدوین و ارائه راه حل های اجرایی منتهی گردد.بدینوسیله ضمن ارائه نمونه ای از
فرآیند تدوین طرح مرمت شهری که تمامی حوزه های اقتصادی ،اجتماعی و مدیریتی ،کالبدی ،مطالعات پایه ،تطبیقی و آسیب شناسی و در ارائه
ضوابط پیشنهادات کلی و مشخصی را تحت پوشش قرار می دهد می توان زمینه های تدوین دستورالعمل جامع مرمت شهری بافت های کشور را
فراهم نمود.
روش انجام کار
برداشت های میدانی (کالبدی ،اجتماعی و اقتصادی) همراه با برداشت دقیق فضاها و بناهای تاریخی و با ارزش است.
محصوالت طرح
تبیین نشده است.
رئوس اصلی مطالعات
بررسی و شناخت وضع موجود (در محدوده طرح)
مطالعات تطبیقی
تجزیه و تحلیل مطالعات و استنتاج از بررسی های وضع موجود
طرح ها و پیشنهادهای حفاظت جامع از محدوده طرح
اولویت بندی اقدامات اجرایی بر اساس اهداف و ضرورت ها
برآورد مالی هزینه اجرایی و تنظیم تراز مالی درآمد و هزینه
چشم انداز از تحقق طرح
طرح ساماندهی بافت در مقیاس محله
آسیب شناس ی و تحلیل شرح خدمات سه گانه از منظر بررس ی و تحلیل محتوایی ،روآشناس ی ،میزان کارآیی و کاس‌یها
و نارساییهای آنها (سه سطحر)
تحهیل موضوع در چهارچوح شرح شدما
موضوع
3سطحی و از کالن به شرد اسه ( روش استقرایی).
ساختار
مطا تات
روآ شناس ی
مق د و هد ن ایی مشخص اسه و شیوآ راهیابی به آن با استفادآ از ابزارهای م تهفی صور راته که از جمهه آن مطالعا اسنادی ،برداشه میدا ی ،م اکرا محلی و برپایی رارگاههای م ارکتی
برپایی رارگاههای م ارکتی اسه .از تابع کالسیک برنامه ر زی استفادآ می کند ( -1برنامه ر زی -2سازماندهی -3ت یال -4رهب ی -5کنت ل).
ً
بتا رامل دارد .اما هد
محتوا
کارآیی
نماط ضتف ،
کاس‌ی ها و
نارساییها
نماط اوت
ن ایی شکل
ی پروژآ های پی نام نوسازی اسه
با توجه به در نرر راتن ابعاد(اسناد ارادسه ،اجتماعی ،ارت ادی ،رالبدی ،رارکردی ،ز ر بنایی ،مد ر تی ،مال یه اراض ی ،شب ه ارتباطی و زی ه محیطی ،محتوایی
ی پروژآ های پی نام نوسازی اسه و حوزآ مداشهه متکی بر ب ش رالبدی اسه.
رعا ه سه هه مرات برنامه ر زی(راهب دی تا طراحی شهری) ،ات ال به طرح های باالدسه ،مقیاس مناس ()1:500 – 1:2000صور راته اسه .امارارایی آن برای شهرهای دارای باات ای تار خی کمت اسه .ز را مطالعا تار خی آن تن ا به بررس ی
اسه .ز را مطالعا تار خی آن تن ا به بررس ی و شناسایی محوطه ها ،بناها و عناصر تار خی و ارزشمند در محدودآ محدود می ردد .وحداکث انترار از طرح به صور مشخص" تدو ح ضوابط و مقررا ب ازی و حفاظه و احیا در بااه تار خی با
ب ازی و حفاظه و احیا در بااه تار خی با هماهننی ادارآ رل م اث ارهننی و ردشگری استان" اسه .بد ای اسه محدود سازی نفش ادارآ م اث به همیاری در تدو ح ضوابط ساشه و ساز دور از انترار اسه .به و ژآ آن ه ا ح ضوابط و مقررا
.به و ژآ آن ه ا ح ضوابط و مقررا الزم اسه که " به نحوی تنریم ردد که بوسیهه ابزارهای "ت و ق کنندآ ا بازدارندآ" تحقق اهدا طرح را ت هیل کند و هدا ه ر توسعه محدودآ مورد نرر" باشد .امری که تاکنون محدود اتفاق ااتادآ
تاکنون محدود اتفاق ااتادآ اسه .ضوابط و مقرار ه ته تار خی زنجان ،اصفهان ،و....شاهدی بر مدعاسه.
عدم تعی ن معیارهای تدریق محدودآ بااه ارسودآ و بومی سازی شاش های ارسودگی(همانند ر ز داننی)
ضع روند یه طرح است اتژ ک برای رسیدن به وضع مطهوح از طر ق بررس ی نقاط رو و ضع ،ارصت ا و د دهای وضع موجود برای رسیدن به آن در سطح 1
عدم توجه به اسناد رامل ارادسه همچون طرحهای ساماندهی ،ب ازی و ا تف یلی و ژآ م وح و ا حقوق م ت به (م وبا کمی یون مادآ 100و مادآ )5
تمرکز اصلی طرح بر مداشهه از طر ق پروژآ های پی نام نوسازی و ا بازسازی و عدم توجه به پروژآ های ب ازی رالبدی و توانمند سازی اات ادی -اجتماعی
عدم وااع نگری در تعی ن بی ینه و کمینه پروژآ های هد (حدارل م احه پروژآ های هد 5000مت و حداکث آن 20000مربع اسه که با احت اح میانگ ن 100مت مربع ن ز شامل تجمیع 50تا 200واحد م کو ی اسه .با توجه به
م کو ی اسه .با توجه به وارعیت ای موجود ارت ادی و ارهننی باات ای ارسودآ انجام ا ح امر دور از ذهح اسه از طر د گر ررار ی تن ا ک واحد از ساشتمان ای تجمیعی م رور در حر م آثار تار خی و م اثی اجرایی بودن پروژآ را با ما ع
م اثی اجرایی بودن پروژآ را با ما ع م کل مواجه می سازد) .
عدم تدو ح ماتریس هز نه – اا دآ ( )Cost Benefit Analysesپروژآ ها از منرر رالبدی – اجتماعی و ن ا تا ارت ادی
عدم ارائه برنامه زمانبندی طرح (روتاآ – متوسط و بهند مد )
عدم توجه به مطالعا مبا ی نرری و استفادآ از تجارح بومی سازی شدآ نمونه های م ابه رابل استفادآ
مشخص بودن روند ساشتاری انجام مطالعا در سه سطح
مع ن بودن مح وال مورد انترار از هر سطح مطالعاتی
جامع شمول بودن ا نرر راتن تمامی ابعاد برنامه ر زی (اسناد ارادسه ،اجتماعی ،ارت ادی ،رالبدی ،رارکردی ،ز ر بنایی ،مد ر تی ،مال یه اراض ی ،شب ه ارتباطی و زی ه محیطی ،و) ...
بی ورودی ها و شروجی های هر مرحهه)
صحه ارآ ند انجام شرح شدما از د دگاآ مد ر ه پروژآ (تعی ن تکهی
پیش بینی امکان تدریق شرح شدما راربردی سطح 2بر پا ه شناشه مقدماتی محدودآ مورد مطالعه در سطح ک
توجه به معیارهای گونه بندی بااه ارسودآ و شناسایی گونه های م ته در محدودآ
توجه همزمان به نررا ذی نفوذان و ذی نفعان در بررس ی چ م انداز محدودآ طرح
توجه به نقش مردم و ضرور ح اس سازی آن ا در زمینه م ارکه وارعی در طرح
توجه به روند صحیح مد ر ه است اتژ ک در سطح 2
توجه به روند صحیح برنامه ر زی شهری در ارائه پی ن ادا مبتنی بر جمعیه پ ری محدودآ و ظرایه سنجی محدودآ
در بر ی طرح تف یلی و ژآ و طراحی شهری در زمینه ارائه طرح که در مرحهه تدریق با رارارما صور می د.
م ارکه سازمان م اث به عنوان کی از 3مداشهه ر عمدآ در تدو ح ضوابط و مقررا طرح
توجه به حوزه بندی مداخله و اولویت های آن
در نمودن مهندس ن م اور یه کنندآ در طرحهای عمهیاتی پی ن ادی با هد نرار ،تدریق ،م ئولیه پ ری و ...
آسیب شناس ی و تحلیل شرح خدمات سه گانه از منظر بررس ی و تحلیل محتوایی ،روآشناس ی ،میزان کارآیی و کاس‌یها
و نارساییهای آنها (ت صیلر)
وضعیه شرح شدما
موضوع
ساختار مطا تات
روآ شناس ی
از اصول سه هه مراتبی به صور رامل پ وی ن ردآ و دارای دو ب ش مطالعا عمومی و اشت اص ی اسه .مطالعا اشت اص ی بااه ارسودآ دارای ارزش (م اث شهری) ومطالعا اشت اص ی بااه ارسودآ اارد ارزش یه می ردد .
اساس طرح بر همان النوی دس ی (شناشه -تحهیل – طرح) استوار اسه
محتوا
ارا تر از طرح تف یلی تیپ اسه .ابعادی چون النوی مال یه و اشتغال ،تدو ح اهدا و سیاسه ،آسی شناس ی عناصر تار خی و واجد ارزش ،کیفیه محیط و ....مد نرر ررار دارد.
کارآیی
نه تن ا برای بااه های تار خی ح اسیه ها و رارآیی الزم را نداردبه ه به عهه تمرکز بر سیالیه راربری ها در بند -2-2-5تحقق پ ری طرح را دشوار می سازد.
عدم نگرش سی ت ی به زمینه های مطالعاتی و شناشه تف یک شدآ از آن ا عه ام ا ح موضوع که بااه ک سی تم باز اسه که از ال ه های م تهفی ت
شهر تاث می د و بر شهر تاث ار اسه.
نماط ضتف ،کاس‌ی ها و
نارساییها
نماط اوت
یل شدآ اسه و از شهر تاث می
د و بر شهر
عدم استفادآ ازتوابع نو ح برنامه ر زی ( -1طراحی چ م انداز -2اهدا آرما ی -3اهدا کیفی -4است اتژی -5سیاست ا و -6برنامه عمهیاتی).
ماهیت سیال طرح به و ژآ در ب ش راربری ها چرا که بند ( -2-2-5ارائه ز نه های م ته برای انواع راربری هایی که استقرار آن ا در محدودآ طرح پی ن اد و ت و ق می ردد) از نرر یه کنندگان ا ح طرح اارد هر نوع پ توانه عه ی اسه .
تف یک ب ش شناشه و تحهیل از د گر که می بای تی به طور همزمان انجام د تا از ت رار مطال و بی ودآ راری مما عه شود.
عدم تهفیق مطالعا م ته در راستای تبد ل آن ا به ما به ازای رالبدی برای شکل ی و وروع عناصر ا رالبدی
شناسایی جا ناآ محدودآ طرح در طرح های باالدسه می بای تی عالوآ بر انتقال مواردی چون سیاسه های جمعیتی ،راربری ،ردآ عمه ردی ،نرام تق یما شهری ،در راستای بررراری ارتباط مجدد محدودآ با رهیه شهر و ن ز شناسایی پتا یل های توسعه آتی بااه و شدمه رسا ی به شهر صور
آتی بااه و شدمه رسا ی به شهر صور بگ د ،ل ا شناسایی تن ا رافی نی ه و نحوآ استفادآ از آن مطالعا با د مطرح ردد.
همانطور که مطرح شد ،ابعاد ارسودگی و عوامل موثر بر آن متفاو اسه و تن ا به زمینه رالبدی باز ن ی ردد ،اما عنوان شرح شدما ،پیش از مطالعه ،نوع مداشال و روش برشورد با بااه را مع ن می کند" .طرح ساماندهی ب ازی – نوسازی" که روش مداشهه را مطرح می کند ا (طرح تف یلی
روش مداشهه را مطرح می کند ا (طرح تف یلی و ژآ) که برشورد از نوع طرح تف یلی را به ذهح متبادر می کند که در ن ا ه سازمان اجرایی طرح هم با د دگاآ تراکم ،راربری ،معب به آن می نگرد و تف ر است اتژ کی در زمینه برشورد با بااه را حتی در صورتی که در طرح پیش بینی شدآ
بااه را حتی در صورتی که در طرح پیش بینی شدآ باشد ،بر ن ی تابد.
ً
در شرح شدما مشخص نگرد دآ که تدریق محدودآ بااه ارسودآ بر اساس چه معیارهایی با د صور
د ،ب وص که پیش از مطالعا شناشه میدا ی مطرح رد دآ و م هما مالری برای اعطای ت هیال مالی بااه های ارسودآ ن ز ررار شواهد راه .بعالوآ ،مشخص نی ه که در ا نجا هم
بعالوآ ،مشخص نی ه که در ا نجا هم منرور اقط ارسودگی رالبدی اسه ا ترمیم سا ر عوامل موثر بر ارسودگی هم مورد نرر اسه تا پی گ ی از ارسودآ سازی های بعدی صور بگ د.
با توجه به پیچیدگی های مال یتی ااه بااه های ارسودآ ،ضرور تعی ن ورودی های طرح که نق ه ها و اطالعا مم زی امالک باشد ،اح اس می شود .شروجی های مطهوح بر اساس ورودی های مشخص در شرح شدما ،حاصل می شود .درا ح ارتباط تعی ن ورودی ها در شرح شدما الزم و
ارتباط تعی ن ورودی ها در شرح شدما الزم و مهمت از آن اراهم کردن آن ا از سوی رارارما سه .ا ح امر شروجی ها ی رارامدتری به همراآ دارد.
معیارهای تعی ن مقاومه بناها در شرح شدما مشخص نگرد دآ و ل ا برشورد سهیقه ای م اوران را به دنبال شواهد داشه.
تعر واژگان در راستای هم وسازی ارآ ند و اهدا یه کنندآ شرح شدما و انجام دهندآ آن ،ساشتار و ارآ ند انجام مطالعا به صور کلی ،مح وال مورد انترار و روش پی ن ادی انجام رار ضروری به نرر می رسد.
جمع بندی مطالعا ب ش شناشه الزم اسه اما تحهیل و مقای ه آن با استانداردها ،ضروری تر اسه.
در ر مه پی ن ادهای ساماندهی بااه ،به نرر می رسد روند تعی ن شدآ بر اساس ارآ ند مد ر ه است اتژ ک مورد نرر بودآ ،اما نوارص ی به همراآ دارد و روند انجام رار ن ز مب م اسه؛ به طوری که چ م انداز ا وضع مطهوح برای بااه تدو ح دآ که بر اساس آن ،ااصهه و شکا موجود ب ن
اساس آن ،ااصهه و شکا موجود ب ن وضع مطهوح و وضع موجود شناسایی ردد و بر پا ه ا ح ااصهه است اتژی ا (راهب دها) برای رسیدن به وضع مطهوح مشخص ردد .مضا بر آن ،راهب دها بر اساس روند مد ر ه است اتژ ک ،می بای تی از ترکی نقاط رو ،ضع ،ارصت ا و
بای تی از ترکی نقاط رو ،ضع ،ارصت ا و د دها است راج شوند.
عدم تعی ن معیارهای تدریق محدودآ بااه ارسودآ و بومی سازی شاش های ارسودگی(همانند ر زداننی)
عدم توجه به اسناد رامل ارادسه همچون طرحهای ساماندهی ،ب ازی و ا تف یلی و ژآ م وح و ا حقوق م ت به (م وبا کمی یون مادآ 100و مادآ )5
عدم تدو ح ماتریس هز نه – اا دآ ( )Cost Benefit Analysesطرح از منرر رالبدی – اجتماعی و ن ا تا ارت ادی
عدم ارائه برنامه زمانبندی طرح(روتاآ – متوسط و بهند مد )
عدم توجه به مطالعا مبا ی نرری و استفادآ از تجارح بومی سازی شدآ نمونه های م ابه رابل استفادآ
نحوآ تام ن منابع مالی اقط به بند ح تب رآ مادآ 6محدود ن ی ردد .به و ژآ آن ه ب ش اعر ی از منابع مالی مادآ اوق به م ح مهر اشت اص ااته اسه .
تعی ن تکهی و رطعی ز نی ز نه نوسازی در زمینه بااه اارد ارزش و ب ازی در زمینه بااه دارای ارزش (م اث شهری) در مطالعا اشت اص ی مرتبط
عدم توجه به مطالعا مبا ی نرری و استفادآ از تجارح بومی سازی شدآ نمونه های م ابه رابل استفادآ
تشخیص پیش از مطالعه در مورد بااه به عبارتی د گر تمرکز اصلی طرح بر مداشهه از طر ق پروژآ های پی نام نوسازی و عدم توجه به پروژآ های ب ازی رالبدی و توانمند سازی اات ادی – اجتماعی اسه.
پیش تجو ز نوع مداشهه که در شرح شدما تحه عنوان مطالعا و طرح ساماندهی ،نوسازی و ب ازی آوردآ شدآ اسه.
برشورد عمدآ طرح از نوع طرح تف یلی تیپ(اصالح شب ه ،رهربری ،تدو ح ضوابط و مقررا ) اسه ،حال آن ه بااه های ارسودآ (نارارآمد) نیاز به برشوردی اراتر از طرح تف یلی دارد.
توجه به جا ناآ بااه ارسودآ در شهر و تعی ن جهه ی های کلی برای آن (تجد د ارتباط محدودآ و شهر)
ضرور شناشه همه جانبه بااه (طبیعی – جغراایایی ،و ژگی های عمه ردی /راربردی /اعالیتی ،جمعیتی /اجتماعی ،ارت ادی ،رالبدی ،شب ه راه و آمد ،تاسی ا و تجه زا شهری)
ضرور جمعبندی مطالعا ب ش شناشه مقیاس محدودآ شهر در زمینه های مطالعاتی گوناگون
توجه و ژآ به تحهیل کیفیه محیط
ارائه برنامه زمانبندی طرح
وجه و ژآ به م اث باارزش تار خی شهری از طر ق تف یک ب ش ی از مطالعا اشت اص ی و ژآ آن
آسیب شناس ی و تحلیل شرح خدمات سه گانه از منظر بررس ی و تحلیل محتوایی ،روآشناس ی ،میزان کارآیی و کاس‌یها
و نارساییهای آنها (تاریخر)
موضوع
ساختار مطا تات
روآ شناس ی
محتوا
کارآیی
وضتیت شرح خدمات
دارای اصول ساسهه مراتبی نامنرم اسه .حرکه از محدودآ مطالعا به شهر و باز ه دوبارآ به محال تار خی واجد ارزش می تواند به سه هه مراتبی از (شهر – حوزآ مرکزی /بااه تار خی –
رامال هدامند و تمامی ابزارها و ت نی ها در راستای مق دی به نام حفاظه
ابعاد محتوایی راملی دارد ز را تمامی حوزآ های ارت ادی ،اجتماعی و مد ر تی ،رالبدی ،مطالعا پا ه ،تطبیقی و آسی شناس ی را در بر راته اما جهه
شدما طرح ن ی تواند در ارتباط با ماهیه بااه های تار خی باشد .ز را توجه پتا یل های ردشگری و م اثی بااه در راستای توسعه پا دار شهری نی ه .
بی بااه تار خی اسه.
ی شرح شدما طرح ن ی تواند در
ارا
تف یک ب ش شناشه و ب ش تجز ه و تحهیل از د گر
عدم وجود تقدم و تاشردر بندها (به عنوان مثال بند " -2-4-7بررس ی م زان م ارکه مردمی برای اجرای طرح" در ابتدای طرح و ب ش شناشه آمدآ که ناظر بر م ارکه مردمی در اجرای طرحهای
م ارکه مردمی در اجرای طرحهای حقاظتی و مرمتی و با د در راستای امکان سنجی طرحهای پی ن ادی ررار د .
ساسهه مرات نامنرم چون حرکه از محدودآ مطالعا به مطالعا شهرمادر و سپس باز ه دوبارآ به محال تار خی واجد ارزش در ساشتار شرح شدما د دآ می شود .
ن ی باشد و برای بااه های اارد ارزش تار خی راربردی نی ه.
نماط ضتف ،کاس‌ی
ها و نارساییها
نماط اوت
جمعبندی هر ک از ب ش های مطالعا
توجه به مطالعا تطبیقی
برآورد مالی هز نه اجرایی و تنریم تراز مالی درآمد و هز نه
مطرح نمودن بحث آسی شناس ی و تجز ه و تحهیل عوامل و عوارض ناب اما ی رالبدی و عمه ردی در محدودآ طرح
ت یه بر مطالعا تطبیقی و بررس ی نمونه های م ابه در تجربیا داشل و شارج ک ور در زمینه احیای ساشتارهای اجتماعی و ارهننی ،ارت ادی و رالبدی
یه پا ناآ اطالعاتی از محهه شامل :سکونه ،جمعیه (واحدهای م کو ی) ،اشتغال ،شااه ن (واحدهای ارت ادی) ،حمل و نقل (شب ه و سی تم و ملحقا ) ،ز رساشت ا (آح و انرژی)-
(آح و انرژی) -م ابرا
ممایسه ویژگی های لر سه شرح خدمات با یکدی ر
ممایسه اهداف
اهداف شرح خدمات شر ت مادرتهصص ی عمران و بهسازی شهری ایران
اهداف سطح :1
-1پر کردن شال مطالعا طرح جامع در پرداشتن به جا ناآ بااه ارسودآ در شهر و تعی ن
شهر و تعی ن جهه ی های کلی برای آن
-2تدو ح شرح شدما راربردی برای سطح 2بر پا ه شناشه مقدماتی محدودآ مورد مطالعه
اهداف سطح :2
-1ارز ابی پی ن ادا طرح تف یلی در رابطه با بااه ارسودآ
-2شناشه وضع موجود محدودآ و شناشه نقاط ضع ،رو ،ارصت ا و د دهای آن
اهداف سطح :3
-1برنامه ر زی کلی اضایی – عمه اردی محادودآ هاد و اساتفادآ از نتاا ب آن باه منراور ااراهم
منرور اراهم کردن مقدما امکان سنجی ارت ادی – اجتماعی
-2امکان سانجی مقادماتی پاروژآ هاا و ارز اابی آن اا از جنباه هاای توجیاه ارت اادی ،تاث ا اری در
تاث ا اری در احیااای بااااه ،زمینااه سااازی در جهااه م ااارکه مردماای و زمینااه هااای ساارما ه ا اری و
سرما ه اری و تحقق پ ری
-3ح اس سازی مردم
اهداف شرح خدمات طرح ساماندطي،
نوسازي و بهسازي (طرح ت صيلي ويژه)
در شرح شدما ،اهدافی به صور مشخص
مشخص تعی ن نگرد دآ اسه .اما مهمت ح هد
هد رابل است راج از محتوا طرح تف یلی و ژآ
و ژآ در راستای اصالح شب ه دست س ی ها ،راربری
،راربری زمبن ،بازنگری در ضوابط ،ب ازی و
ب ازی و نوسازی آثار بارزش و و در رل مطالعا
مطالعا اشت اص ی بااه ارسودآ دارای ارزش
ارزش (م اث شهری) ....می باشد.
مهمت ح وجه تفاوتی ا ح شرح شدما با
با تف یلی تیپ شناسایی و معرفی پروژآ های
های محرک توسعه و النو و برنامه ر زی م ارکتی
م ارکتی اسه که در طرحهای معمولی تیپ کم
کم رنگ اسه و ا م اور موظ به یه آن
نی ه.
.
اهداف شرح خدمات ح اظت
جامت بافت تاریخر
اهداف طرح ح اظت جامت بافت تاریخر :
تدو ح طرح مرمه بااه تار خی شهر -با رو رد است اتژ ک و اعال به گونه ای
اعال به گونه ای که ضمح ب رآ مندی و رعا ه از مبا ی تئور ک ،تجارح ملی و ب ن
تجارح ملی و ب ن املهلی همچن ن ضوابط ،روان ن و دستورالعمل های ت ص ی
ت ص ی حوزآ م اث ارهننی ،مرمه و احیای رهیه پی ن ادا در رال طرح های
طرح های اجرایی مشخص و هدامند در ب ش مشخص ی از محدودآ ا ح ررارداد به
ررارداد به تدو ح و ارائه راآ حل های اجرایی مشخص و هدامند در ب ش مشخص ی
مشخص ی از محدودآ ا ح ررارداد به تدو ح و ارائه راآ حل های اجرایی منتای
منتای ردد.بد نوسیهه ضمح ارائه نمونه ای از ارآ ند تدو ح طرح مرمه شهری که
شهری که تمامی حوزآ های ارت ادی ،اجتماعی و مد ر تی ،رالبدی ،مطالعا پا ه
مطالعا پا ه ،تطبیقی و آسی شناس ی و در ارائه ضوابط پی ن ادا کلی و
و مشخص ی را تحه پوشش ررار می دهد می توان زمینه های تدو ح دستورالعمل
دستورالعمل جامع مرمه شهری بااه های ک ور را اراهم نمود
در ممیاس محله:
اهداف طرح ساماندطر بافت
در ا ح ب ش با د با ت یه بر موارد بررس ی شدآ و تدریق آن ا در محدودآ جزء
محدودآ جزء مورد نرر ،طرح ساماندهی بااه به نتا ب مشخص اجرایی در مقیاس
در مقیاس محهه بیانجامد.
عناو ح شرح شدما اعم از ب ش ی و ب ن ب ش ی شامل بررس ی سوابق ،وضع
،وضع حال و موارد تغی در آن اسه و متکی به تعار ربلی اسه.
ممایسه روآ کار
شرح خدمات طرح ساماندهي ،نوسازي و بهسازي (طرح
تفصیلي ویژه)
شرح خدمات شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی
شهری ایران
برداشت دقیق میدانی (کالبدی ،اجتماعی ،اقتصادی)
روش کار سطح -1مطالعات راهبردی :مطالعه اسنادی ،پیمایش
میدانی ،مصاحبه
روش کار سطح -2شناخت وضع موجود محدوده و ارزیابی طرح
تفصیلی :برداشت میدانی ،مصاحبه و پرسشنامه ،مطالعه اسناد
روش کار سطح -3تعریف پروژه و امکان سنجی :مصاحبه ،مذاکره
،پیمایش میدانی ،کارگاه های مشارکتی
شرح خدمات حفاظت جامع بافت تاریخی
برداشت های میدانی (کالبدی ،اجتماعی و اقتصادی) همراه با
برداشت دقیق فضاها و بناهای تاریخی و با ارزش است.
ممایسه محصوالت طرح
شرح خدمات شرکت مادرتخصصی عمران
و بهسازی شهری ایران
سطح -1مطالعات راهبردی
تعیین جایگاه محدوده در شهر -2نقشه محدوده تدقیق شده بافت فرسوده
-3نقشه گونه بندی بافت فرسوده
-4بیانیه چشم انداز مقدماتی
-5اهداف و راهبردهای موضوعی و موضعی مداخله به تفکیک
گونه های مختلف بافت
-6شرح خدمات تفصیلی سطح دو
سطح -2شناخت وضع موجود محدوده و ارزیابی طرح تفصیلی
چشم انداز توسعه محدوده به همراه اهداف و راهبردهای توسعه -2طرح پیشنهادی
-3تغییرات در طرح تفصیلی مصوب و مالک عمل با توجه به
اهداف نوسازی
-4معرفی حوزه های مداخله
-5سند ضوابط و مقررات ساخت و ساز به همراه نقشه فضاها و
عرصه های همگن
سطح -3تعریف پروژه و امکان سنجی
شرح خدمات طرح ساماندهي
نوسازي و بهسازي بافت فرسوده
شهری (طرح تفصیلي ویژه)
محصوالت مورد انتظار مشخصا معرفی نگردیده اند.
اما می توان نقشه تغییرات کاربری زمین (برنامه ریزی
کاربری زمین) ،تنظیم و بهسازی شبکه رفت و آمد ،ارائه
ساختار پیشنهادی ،تعیین و معرفی حدود و مشخصات
پروژه های طراحی شهری و معماری ،ارائه چارچوب
پیشنهادی کلی برای تدوین ضوابط و مقررات ساخت و
ساز و نگهداری و مرمت ،پیشنهادهای کلی برای تدوین
ضوابط و مقررات و مولفه های معماری مربوط به
ساختمان سازی و نماسازی شهری ،حفاظت و نگهداری
از بناها و کالبدهای شهری موجود (با توجه به ضوابط و
مقررات حفاظتی سازمان های مسئول) را به عنوان
مهمترین خروجی در نظر گرفت .
شرح خدمات حفاظت جامع بافت
تاریخی
محصوالت مورد انتظار مشخصا معرفی نگردیده اند .اما می
توان ایده های اصلی بهسازی عملکردی کالبدی در محدوده طرح
و پیشنهادات مربوط به تغییرات کاربری زمین ،تعیین و معرفی
حدود و مشخصات پروژه های طراحی شهری و معماری ،
اصالح شبکه رفت و آمد در راستای طرح حفاظت از محدوده
تاریخی ،ارائه چارچوب پیشنهادی کلی برای تدوین ضوابط و
مقررات حفاظت از محدوده تاریخی و ضوابط و مقررات پشتیبان
طرح حفاظت جامع را نام برد که در ترکیب با اولویت بندی
اقدامات اجرایی بر اساس اهداف و ضرورت ها ،برآورد مالی
هزینه اجرایی و تنظیم تراز مالی درآمد و هزینه و نهایتا طرح
ساماندهی بافت در مقیاس محله را تشکیل می دهد.
م هوم شناس ی پایه جهت رسیدن به تتاریف یکسان در شرح خدمات
:1 . 3 . 2تتاریف مرتوط با بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری
:2 . 3 . 2زمینه نظری فرسودگی ،ناکارآمدی و نابسامانی
ا ف -بررس ی زمینه های فرسودگی و فرایند ش ل گیری بافت های فرسوده
ب -ابتاد گوناگون فرسودگی
ج -انواع بافت های فرسوده
د -نمودهای خارجر و مشخصه های ناکارآمدی بافت های فرسوده
ه -شناسههای شناخت محدوده بافتهای فرسوده
و -شناسههای شناخت گونههای بافت فرسوده
:3 . 3 . 2مداخله
ا ف -گونههای مداخله در بافتهای فرسوده
ب -شناسههای شناخت گونههای مداخله در بافتهای فرسوده
•
•
•
•
•
ب -1-اهداف مداخله
ب -2-محتوای مداخله
ب -3-زمینه مداخله
ب -4-بستر مداخله
ب -5 -روآهای مداخله در بافتهای فرسوده
:4 . 3 . 2برنامه ریزی و سطوح آن در شهرها
جایهاه طرح های مرتوط با بافت فرسوده در بین طرح های شهری
:5 . 3 . 2پروژه ،شرح خدمات و ساختار آن
•
•
•
•
پروژه
تتامالت فرآیندی
شرح خدمات
چرخه حیات پروژه
فرآیندهای پروژه
:6 . 3 . 2روند انجام مطا تات به منظور انجام فرآیند صحیح مواجهه با بافت های نابسامان و فرسوده
: 7 . 3 . 2برنامه استراتژیک ،مدیریت استراتژیک ،ت کر استراتژیک
:8 . 3 . 2تجزیه و تحلیل و نتایج مرتوط با موانی نظری بافت های فرسوده ،ناکارآمد و نابسامان شهری و استهراج متیارهای سنجش
تجزیه و تحلیل حاصل از موانی نظری پشتیوان
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
چنوننی و عامل شکل ی بااه ها طی دوران حیا شهری متنوع اسه و در نرر راتن عامل زمان مهم اسه.
چنوننی پیوند بااه ارسودآ با شهر در زمان شکل ی آن ،دوران حیا و وضع اعلی با د مد نرر ررار د.
در نرر راتن بااه به عنوان ک سی تم باز مرتبط با شهر که از بناها ،مجموعهها ،راآ ها ،اضاها ،تأسی ا و تجه زا شهری ترکی شدآ اسه.
م ئهه نارارآمدی و راهش رارآیی در ریاس با سا ر بااه های شهری نیازمند به تحهیل و ژگی های وضع موجود در ارتباط با سا ر باات ا و استانداردهای مالک عمل برنامه ر زی و طراحی شهری اسه.عامل شه زمان ،عدم وجود برنامه توسعه شهری ،نرار ب ینه ،تغی در معیارها و سبک زندگی ،ارت اد ضعی ،کمبود شدما و تجه زا شهری و .....به عنوان عوامل اصلی شکل ی بااه نارارآمد و ارسودآ مد
نرر ررار ند .
ی
ن
تجلی ارسودگی بااه در نابودی منزله آن در اذهان شهروندان به اشکالی چو راهش و ا اقدان شرا ط زی هپ ر و ا منی و ن ز ناب اما یهای رالبدی ،اجتماعی ،ارت ادی و تأسی اتی م اهدآ می ردد.
ضرور توجه رالبدی و ا رالبدی به معیارها و شاشص های ارسودگی از جنبه های م تهفی مانند مقابهه با زلزله ،رارآمد کردن بااه ،اازایش کیفیه زندگی ساکنان ،ب بود زی تناآ و ...به عنوان ک رل ارا در تدریق
محدودآ های ارسودآ و بر اساس نوع و م زان ارسودگی الزامی اسه.
.8تاث عوامل و زمینه های ارت ادی ،اجتماعی و ارهننی ،رالبدی ،زی ه محیطی ،حقوقی و مد ر تی به عنوان عوامل زمینه ساز و ب ت ساز در ا جاد ارسودگی و نامناس
شدن محیط های شهری و بروز آن به اشکال م ته در جوامع م ته مد نرر ررار د.
.9
.10
.11
.12
.13
.14
.15
.16
.17
.18
.19
.20
.21
ی زمینه های اولیه (عوامل ب ت ساز) ،ظهور
انه های ارسودگی (عالئم توسعه نیااتنی) ،نامناس شدن محیط زندگی و مطهوبیه آن و
مطالعه و استقرار سی تم پایش در بااه های ارسودآ جهه بررس ی چرشه شکل
راهش رارآیی آتی ،ت میل روند ارسودگی و انه های هر مرحهه ضروری اسه .
تغی ذهنیه مد ران و برنامه ر زان شهری در شناسایی ابعاد متقابل ارسودگی صورد تا از ارسودگی صر رالبدی به :ارسودگی رالبدی /سازآای ،ارسودگی رارکردی ،ارسودگی در ت و ر ذهنی ،ارسودگی «رانو ی»
و «رس ی» ،ارسودگی مکا ی ،ارسودگی بی ا ارت ادی معطو ردد .
ضرور شناسایی نوع بااه ارسودآ و ارا ی شرح شدما و رابهیه ازا ندآ آن برای پوشش انواع بااه (واجد ارزش و م اث شهری با تشخیص نوع ارزش آن و اارد ارزش و حتی سکونتناآ ا رس ی) اح اس می ردد .شناسایی مشخ ه های نارارآمدی بااه و توجه به ا ح موضوع هوو تی که در بااه ارسودآ ارزش های پ رش شهروندی راهش ااته ،ساکنان از شرا ط زندگی در محل رضا ه و ا منی شاطر نداشته و نیازهای اساس ی و
حیاتی که حق هر ا ا ی اسه ،برآوردآ ن ی شود.
شناسایی گونه های بااه و ترکی آن ا با هم بر ح شناسههای شناشه گونههای بااه ارسودآ الزم و ضروری اسه .
شناشه گونه های مداشهه (ب ازی ،نوسازی ،بازسازی) مورد نیاز در بااه بر ح شناسه های شناشه آن ا ضرور دارد ز را اهدا و محتوای مداشهه ،طی ارداما ،زمینه مداشهه (رالبدی و ا رالبدی) ،ب ت
مداشهه (بااه شهری ،مجموعه شهری ،اضاهای شهری ،بناها) ،روش های مداشهه متفاوتی را می طهبد .
هر نوع برنامه ر زی در بااه های ارسودآ و نارارآمد با ت و ری روشح از اهدا رابل ح ول صور راته و ابزار و روش های مناس رای رسیدن به آن ارائه ردد .
.برنامه ر زی عمهیاتی ،ارآ ندی اسه برای رسیدن به اهدا مشخص با ابزارهای مشخص ا به عبار د گر برداشتن گام های و ژآ ا انجام ارداما مشخص برای انجام رارهایی که به هد های -ضرور توجه به مفاهیم
جد د برنامه ر زی مانند برنامه راهب دی (است اتژ ک) ز راارآ ندی اسه که راآ های اصلی و اساس ی برای رسیدن به هد ( )Goalرا ترسیم می کند و ابزارهای الزم را برای ا ح مامور ه اراهم می کند .برنامه ر زی تاکتیکی ،
ارآ ندی اسه که به وسیهه آن برای تحقق ک راهب د مشخص دسته ای از اعالیت ای مرتبط تعر می شود .مشخص نا ل می شود .توجه به ا ح موضوع که برنامه ر زی راهب دی بدون برنامه ر زی های تاکتیکی و عمهیاتی ،
ا رابل اجرا اسه و از سوی د گر ،برنامه های عمهیاتی و تاکتیکی ن ز بدون هماهننی ت دآ و بدون درک اهدا برنامه ر زی راهب دی مفهوم شود را از دسه می دهند حیاتی اسه.
توجه به جا ناآ طرح های مرتبط با بااه های ارسودآ ،نارارآمد و ناب امان در ارتباط با سطح و مورعیه درسه آن در ب ن سا ر برنامه های و طرح های مرتبط با شهر و ارتباط آن با برنامه های باالدسه و پا ن دسه الزامی
اسه .به عنوان مثال توجه به طرح جامع و ا تف یلی شهر در تعی ن مناطق نوسازي ،ب ازي و اولويه هاي مربوط به آن ا و ضوابط و مقررا مربوط و همچن ن ضوابط مربوط به حفظ بنا و نماهاي تاريخي مد نرر ررار د
.
توجه به پا ن دسه بودن طرح هاي ب ازي ،نوسازي ،بازسازي و مرمه بااهها ز را ا ح نوع از برنامه ها طرحهايي ه تند كه براي ب ازي ،نوسازي و بازسازي محال شهر اعم از رديم ،جديد و يا م الهدار به عنوان طرحتف يلي ب ش ي از بااه موجود شهر يه ميشوند .بنابرا ح نبا د از لحاظ ساشتاری متضاد با اسناد ارادسه یه ردند.
اری ،ز مان بندی از مهمت ح شاش ه های ک پروژآ ه تند .
پروژآ ها به عنوان وسیهه ای جهه دستیابی به برنامه ا طرح راهب دی اجرا می شوند و به عبارتی د گر ابزاری برای پیادآ سازی راهب دها ه تند .بنابرا ح هد
مضا برآن ک پروژآ ،تعاملی ارآ ندی اسه ،پس تعی ن ارآ ند ،ورودی ها و شروجی های و هر ک از مراحل آن و ابزارها و ت نی ها به عنوان ارآ ند تبد ل ورودی ها به شروجی ها ضرور دارد.
توجه به مراحل چرشه حیا و محدودآ پروژآ و ن ز مشخص نمودن دستاوردهای هر مرحهه به عنوان ورودی های مرحهه بعد با د مد نرر باشد که در ترکی با ارآ ندهای مد ر ه پروژآ و ارآ ندهای مح ول را شا س
مواقیه را دو چندان می سازد.
ارآ ند منطقی انجام پروژآ توجه به نقاط دروازآ ای(عط ) و ت و دستاوردها برای شروع مراحل بعدی اسه چون ارا ندی گام به گام اسه.
شاخص و شاخص سازی
..1واژآ معادل Indicatorدر زبان عربی شاشص ا معیار اسه که
به معنای انگر میباشد
ا عمل
.2از آن برای ان دادن و ا اشارآ کردن به حاله ،م
شاص ی استفادآ میشود.
.3هر شاشص در وارع نوعی معر اسه که عناصر عهه و معهول و
ارداما و پیامدهای شطمش ی را رابل اهم میکند.
.4شاشصها ،دادآ نی تند به ه مدلهایی برای ت هیل درک ک
موضوع پیچیدآ میباشند و براحتی برای شطمش ی اران و عموم
ً
مردم رابل اهماند .شاشصها راربرمدار بودآ و معموال ب یار کلی
ه تند
متیارهای ممایسه در ارتواط با ساختار شرح خدمات
معیار
ب ش
تعی ن اهدا
ساختار شرح خدمات
سطح بندی
تعر
مناس چرشه حیا پروژآ
تعر
واژگان
امکان تدریق شرح شدما با توجه به شناشه از آن در طول پروژآ
(تف یل ازا ندآ)
مشخص بودن ورودی ها ،ارآ ند و روش انجام رار و مح وال
شناسایی مراجع مداشهه ر ،ت و
کنندآ و ارا ندهای پروژآ
متیارهای ممایسه در ارتواط با محتوای شرح خدمات
بهش
محتوای شرح خدمات
متیار
پتا یل سنجی برای توسعه پا دار (اجتماعی ،ارت ادی ،زی ه محیطی) بااه
پوشش چ م انداز و هد برنامه های مرتبط سطح کالن مثل برنامه توسعه چهارساله اجتماعی و ارت ادی جمهوری اسالمی ا ران
شناشه جا ناآ محدودآ بااه در ارتباط با شهر و پتا یل آتی توسعه و تعی ن جا ناآ و جهه ی ها برای آن
شناشه و تحهیل و ژگی های محدودآ
جمعبندی ب ش های م ته مطالعا و نتیجه ی های الزم در راستای برنامه ر زی و طراحی
تهفیق مطالعا رالبدی و ا رالبدی
مطالعا تطبیقی در ارتباط با مبا ی نرری و تجارح م ابه داشلی و شارجی
آسی شناس ی و م ئهه ابی
اجتناح از تعی ن نوع بااه و نوع مداشهه الزم پیش از انجام مطالعا مورد نیاز
ارا ی و رارآیی شرح شدما در ارتباط با انواع بااه نارارآمد (واجد ارزش م اثی و اارد ارزش)
استفادآ از ورودی های رابل تام ن و موجود برای انجام شرح شدما
شروجی های مشخص و رابل ح ول که رابل اجرا ه تند.
ارآ ند صحیح انجام مطالعا و اولو ه های انجام بندها در جای مناس
تعی ن حوزآ های هماهنگ از نرر نوع ارسودگی ها و تعی ن روش و سطح مداشهه بر مبنای حوزآ های تعی ن شدآ
توجه به نحوآ تام ن منابع مورد نیاز برای تحقق پ ری طرح
توجه به مکان زم اجرای طرح و تعی ن سازمان اجرایی مورد نیاز
توجه به اصول توسعه پا دار و کیفیه زندگی ساکنان و ارزش های ن فته در بااه
توجه به توسعه تف ر است اتژ ک در یه و اجرای طرح در بدنه مد ر ه شهری و در کردن مد ر ه شهری در ارآ ند انجام پروژآ
توجه به م ارکه در تمامی سطوح از ت میم ی تا اجرا
توجه به تمامی عوامل موثر بر ارسودگی و ارائه پی ن ادا سازگار در تمامی زمینه های موثر
ت یه بر توا نجی صحیح بر مبنای روش SWOTو است راج راهب دها بر مبنای نقاط رو ،ضعفها ،ارصت ا و د دها
سطح بندی صحیح در ارتباط با برنامه ها و طرح های ارادسه و ارودسه
امکان بازشور در طرح بر اساس دورآ های روتاآ مد
ا عطا پ ری شرح شدما بر ح نوع بااه
معیارهای ارسودگی
مد های تل یق چند متغیره جهت سنجش و ضتیت شرح خدمات
.1مدل منطق بو ین ()Boolean Logic
.2مدل شاخص‌های وزنی ()Index overlay
.3مدل ا وریتم ژنتیک
.4مدل جاذبه
.5مدل ا وت
.6مدل تا سونومی عددی
.7مدل تحلیل سلسله مراتبی ()AHP
.8مدل منطق فازی()Fuzzy logic
ارزیابی مد ها و انتهاب مدل نهایی
.1مدل منطق بو ین ()Boolean Logic
.2مدل شاخص‌های وزنی ()Index overlay
.3مدل ا وریتم ژنتیک
.4مدل جاذبه
.5مدل ا وت
.6مدل تا سونومی عددی
.7مدل تحلیل سلسله مراتبی ()AHP
.8مدل منطق فازی()Fuzzy logic
ارزیابی مد ها و انتهاب مدل نهایی
مدلهای تهفیقی چند متغ آ رادرند بعض ی از عوامل ک ی و کبفی را در شود جای دهند و آن را صور
ً
بندی ر اض ی ب ند .امروزآ بعضا عوامل کیفی ا عواملی که رابهیه ک ی شدن ندارند را ن یتوان به
مدلها معرفی نمود .بنابرا ح شیلی از عوامل هرچند با اهمیه باشند در سطح بندی و ا تعی ن محل
واحدهای مورد نرر دشاله دادآ ن یشوند .هر ک از ا ح مدلها راربردهای و ژآای دارند به عبار د گر
هر مدل با توجه به ش وصیا هندس ی اضا ،نوع شدمه ا صنعه مورد مطالعه و هد مد ران و…
دارای شرا ط ،امکانا و محدود ت ای شاص شود میباشد که با توجه به همه شرا ط با د انت اح مدل
مناس صور
د .مدل AHPا تحهیل سه هه مراتبی کی از شناشته شدآ تر ح مدلهای آنال ز
چند متغ آ اسه که در عهوم م ته راربرد دارد .مزا ا و م ائلی چون :
ک ساشتار سه هه مراتبی از موضوع مورد بررس ی ا جاد میکند ،سپس وزن ز نهها را بررس ی و سازگاری
منطقی میان رضاو ها بررس ی مینما د.
در مقیاس وسیع و محدود پیادآ میشود.
چند واحد را از نرر مناسبه برای استقرار راربری مقای ه میکند.
به سازگاری در مدل درسه بودن محاسبا و نتیجه را اثبا میکند.
ت میم ی میان چند آلت ناتیو را می ر میکند.
باعث شدآ به عنوان کی از ز نه های ارز ابی در ا ح تحقیق مد نرر ررار د .
مد سازی بهش ها و زیر متیارها در ماتريس كمي برنامه ريزي استراتژيك
(شاخص وزن دطر)
پیادآ سازی ب ها و ز ر معیارها در ا ح مدل در رال امتیازاتی معادل 5 -1
انجام شدآ تا دامنه دادآ ها بی ت شدآ و عوامل ا ز ر معیارهای مهمت نقش
مهمت ی را در نتیجه مدل ا فا نما ند.
نتا ب به رار ی ا ح مدل روی شرح شدما سه گانه ان داد که شرح
شدما سه سطحی شرکه مادر ت ص ی عمران و ب ازی شهری ا ران رتبه
اول ،شرح شدما طرح حفاظه جامع بااه تار خی در رتبه دوم و ن ا تا شرح
شدما تف یلی و ژآ در جا ناآ سوم ررار می د.
ا ی به دسه داد بنابرا ح می توان
نتا ب حاصل از دو مدل نتا ب تقر با
فه ا ح امر ناش ی از ساشتار مدل ،سهیقه ااراد موثر در وزن دهی و شاشص
های انت ابی اسه و ا ر معیارها ،ااراد رارشناس و مدلهای چند متغ آ
تهفیقی عوض شوند امکان هر نوع تغی در نتا ب وجود دارد .
شرح خدمات
طرح تفصیلی ویژه
شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری
ایران
معیارهای مقایسه
وزن معیار
امتیاز شرح خدمات
( 0تا)5
امتیاز موزون
امتیاز شرح
خدمات
(0تا)5
امتیاز
موزون
امتیاز
شرح
خدمات
(0تا)5
امتیاز
موزون
تعیین اهداف
سطح بندی
تعریف مناسب چرخه حیات پروژه
0.040
4
0.160
0
0.000
2
0.080
0.036
3
0.107
2
0.071
2
0.071
0.027
3
0.080
2
0.053
2
0.053
تعریف واژگان
0.027
0
0.000
0
0.000
0
0.000
امکان تدقیق شرح خدمات با توجه به شناخت از آن در طول پروژه (تفصیل فزاینده)
0.036
3
0.107
0
0.000
0
0.000
مشخص بودن ورودی ها ،فرآیند و روش انجام کار و محصوالت
0.040
4
0.160
0
0.000
2
0.080
شناسایی مراجع مداخله گر ،تصویب کننده و فرایندهای پروژه
0.040
1
0.040
1
0.040
1
0.040
پتانسیل سنجی برای توسعه پایدار (اجتماعی ،اقتصادی ،زیست محیطی) بافت
0.040
2
0.080
0
0.000
1
0.040
پوشش چشم انداز و هدف برنامه های مرتبط سطح کالن مثل برنامه توسعه چهارساله اجتماعی و اقتصادی جمهوری اسالمی ایران
0.040
1
0.040
0
0.000
0
0.000
شناخت جایگاه محدوده بافت در ارتباط با شهر و پتانسیل آتی توسعه و تعیین جایگاه و جهت گیری ها برای آن
0.031
3
0.093
0
0.000
1
0.031
شناخت و تحلیل ویژگی های محدوده
0.040
4
0.160
4
0.160
4
0.160
جمعبندی بخش های مختلف مطالعات و نتیجه گیری های الزم در راستای برنامه ریزی و طراحی
0.027
1
0.027
2
0.053
4
0.107
تلفیق مطالعات کالبدی و غیرکالبدی
0.040
3
0.120
1
0.040
1
0.040
مطالعات تطبیقی در ارتباط با مبانی نظری و تجارب مشابه داخلی و خارجی
0.027
0
0.000
0
0.000
3
0.080
آسیب شناسی و مسئله یابی
0.036
1
0.036
0
0.000
3
0.107
اجتناب از تعیین نوع بافت و نوع مداخله الزم پیش از انجام مطالعات مورد نیاز
0.022
2
0.044
1
0.022
1
0.022
فراگیری و کارآیی شرح خدمات در ارتباط با انواع بافت ناکارآمد (واجد ارزش میراثی و فاقد ارزش)
0.040
3
0.120
2
0.080
2
0.080
استفاده از ورودی های قابل تامین و موجود برای انجام شرح خدمات
0.022
3
0.067
3
0.067
2
0.044
خروجی های مشخص و قابل حصول که قابل اجرا هستند.
0.040
3
0.120
2
0.080
2
0.080
فرآیند صحیح انجام مطالعات و اولویت های انجام بندها در جای مناسب
0.022
3
0.067
3
0.067
3
0.067
تعیین حوزه های هماهنگ از نظر نوع فرسودگی ها و تعیین روش و سطح مداخله بر مبنای حوزه های تعیین شده
0.022
2
0.044
1
0.022
2
0.044
توجه به نحوه تامین منابع مورد نیاز برای تحقق پذیری طرح
0.031
3
0.093
3
0.093
3
0.093
توجه به مکانیزم اجرای طرح و تعیین سازمان اجرایی مورد نیاز
0.031
3
0.093
3
0.093
3
0.093
توجه به اصول توسعه پایدار و کیفیت زندگی ساکنان
0.040
1
0.040
1
0.040
1
0.040
توجه به توسعه تفکر استراتژیک در تهیه و اجرای طرح در بدنه مدیریت شهری و درگیر کردن مدیریت شهری در فرآیند انجام پروژه
0.018
0
0.000
0
0.000
0
0.000
توجه به مشارکت در تمامی سطوح از تصمیم گیری تا اجرا
0.022
2
0.044
2
0.044
2
0.044
توجه به تمامی عوامل موثر بر فرسودگی و ارائه پیشنهادات سازگار در تمامی زمینه های موثر
0.040
1
0.040
1
0.040
1
0.040
تکیه بر توانسنجی صحیح بر مبنای روش SWOTو استخراج راهبردها بر مبنای نقاط قوت ،ضعفها ،فرصتها و تهدیدها
0.031
3
0.093
2
0.062
1
0.031
سطح بندی صحیح در ارتباط با برنامه ها و طرح های فرادست و فرودست
0.027
3
0.080
2
0.053
2
0.053
امکان بازخور در طرح بر اساس دوره های کوتاه مدت
0.022
1
0.022
1
0.022
1
0.022
انعطاف پذیری شرح خدمات بر حسب نوع بافت
0.027
3
0.080
3
0.080
1
0.027
معیارهای فرسودگی
0.018
1
0.018
1
0.018
1
0.018
مولفه
ساختار شرح خدمات
محتوای شرح خدمات
مجموع
طرح حفاظت جامع
بافت تاریخی
34معیار فرعی
1.000
2.276
1.302
1.68
9
مد سازی بهش ها و زیر متیارها در مدل تحلیل سلسله مراتبی ()AHP
ارزش
وضعیت مقایسه iنسبت
ترجیحي
به j
1
اهمیت برابر
3
نسبتا ً مهمتر
گزینه یا شاخص iنسبت به jكمي مهمتر است.
5
مهمتر
گزینه یا شاخص iنسبت به jمهمتر است.
7
خیلي مهمتر
گزینه یا شاخص iداراي ارجحیت خیلي بیشتري از jاست.
9
كامالً مهم
گزینه یا شاخص مطلقا ً iاز jمهمتر و قابل مقایسه با jنیست.
2و4و6و8
توضیح
گزینه یا شاخص iنسبت به jاهمیت برابر دارند و یا
ارجحیتي نسبت به هم ندارند.
ارزشهاي میاني بین ارزشهاي ترجیحي را نشان ميدهد مثال
،8بیانگر اهمیتي زیادتر از 7و پایینتر از 9براي Iاست.
ارزیابی شرح خدمات سه گانه از منظر ساختاری و محتوایی با مدل AHP
عمران و بهسازی
طرح تفصیلی
طرح حفاظت
شهری ایران
ویژه
جامع بافت تاریخی
0.026
0.002
0.007
سطح بندی
0.038
0.013
0.013
تعریف مناسب چرخه حیات پروژه
0.064
0.021
0.021
تعریف واژگان
0.11
0.11
0.11
امکان تدقیق شرح خدمات با توجه به شناخت از آن در طول پروژه (تفصیل فزاینده)
0.04
0.01
0.01
مشخص بودن ورودی ها ،فرآیند و روش انجام کار و محصوالت
0.03
0
0.01
شناسایی مراجع مداخله گر ،تصویب کننده و فرایندهای پروژه
0.02
0.02
0.02
پتانسیل سنجی برای توسعه پایدار (اجتماعی ،اقتصادی ،زیست محیطی) بافت
0.003
0.001
0.001
پوشش چشم انداز و هدف برنامه های مرتبط سطح کالن مثل برنامه توسعه چهارساله اجتماعی و اقتصادی جمهوری اسالمی ایران
0.006
0.002
0.002
شناخت جایگاه محدوده بافت در ارتباط با شهر و پتانسیل آتی توسعه و تعیین جایگاه و جهت گیری ها برای آن
0.009
0.001
0.002
شناخت و تحلیل ویژگی های محدوده
0.003
0.003
0.003
جمعبندی بخش های مختلف مطالعات و نتیجه گیری های الزم در راستای برنامه ریزی و طراحی
0.001
0.004
0.009
تلفیق مطالعات کالبدی و غیرکالبدی
0.007
0.001
0.001
مطالعات تطبیقی در ارتباط با مبانی نظری و تجارب مشابه داخلی و خارجی
0.002
0.004
0.008
آسیب شناسی و مسئله یابی
0.002
0.001
0.008
اجتناب از تعیین نوع بافت و نوع مداخله الزم پیش از انجام مطالعات مورد نیاز
0.01
0.003
0.003
فراگیری و کارآیی شرح خدمات در ارتباط با انواع بافت ناکارآمد (واجد ارزش میراثی و فاقد ارزش)
0.005
0.002
0.002
استفاده از ورودی های قابل تامین و موجود برای انجام شرح خدمات
0.007
0.007
0.003
خروجی های مشخص و قابل حصول که قابل اجرا هستند.
0.005
0.002
0.002
فرآیند صحیح انجام مطالعات و اولویت های انجام بندها در جای مناسب
0.006
0.006
0.006
تعیین حوزه های هماهنگ از نظر نوع فرسودگی ها و تعیین روش و سطح مداخله بر مبنای حوزه های تعیین شده
0.007
0.002
0.007
توجه به نحوه تامین منابع مورد نیاز برای تحقق پذیری طرح
0.004
0.004
0.004
توجه به مکانیزم اجرای طرح و تعیین سازمان اجرایی مورد نیاز
0.004
0.004
0.004
توجه به اصول توسعه پایدار و کیفیت زندگی ساکنان
0.003
0.003
0.003
توجه به توسعه تفکر استراتژیک در تهیه و اجرای طرح در بدنه مدیریت شهری و درگیر کردن مدیریت شهری در فرآیند انجام پروژه
0.007
0.007
0.007
توجه به مشارکت در تمامی سطوح از تصمیم گیری تا اجرا
0.006
0.006
0.006
توجه به تمامی عوامل موثر بر فرسودگی و ارائه پیشنهادات سازگار در تمامی زمینه های موثر
0.003
0.003
0.003
تکیه بر توانسنجی صحیح بر مبنای روش SWOTو استخراج راهبردها بر مبنای نقاط قوت ،ضعفها ،فرصتها و تهدیدها
0.007
0.004
0.002
سطح بندی صحیح در ارتباط با برنامه ها و طرح های فرادست و فرودست
0.007
0.004
0.004
امکان بازخور در طرح بر اساس دوره های کوتاه مدت
0.006
0.006
0.006
انعطاف پذیری شرح خدمات بر حسب نوع بافت
0.006
0.006
0.001
0.007
0.007
0.007
وزن نهایی
0.44
0.24
0.27
رتبه
1
3
2
بخش و معیار
تعیین هدف
ساختار (ضریب
اهمیت )0.67
محتوا (ضریب
اهمیت )0.33
معیارهای فرسودگی
شرح خدمات «شر ت مادر
تهصص ی عمران و بهسازی
شهری ایران» رتوه اول و
بهترین گزینه()0.46
طرح ح اظت جامت بافت
تاریخر رتوه دوم0.27
طرح ت صیلر ویژه
رتوه سوم 0.26بدترین
گزینه
شناسایی و تحهیل طرحها و برنامههای اجرایی دهه
شته
شهرهای انتهابی شامل:
شیروان ،آبادان ،مرو دشت و
بجنورد
تطویق شرح خدمات طرح شهرهای شیروان ،آبادان ،مرو دشت و بجنورد با
شرح خدمات مصوب
شناسایی و تحهیل طرحها و برنامههای اجرایی دهه
شته
شهرهای انتهابی شامل:
شیروان ،آبادان ،مرو دشت و
بجنورد
سطح
توضیحات
-1پر کردن خال مطالعات طرح جامع در پرداختن به جایگاه بافت فرسوده در شهر و تعیین
اهداف جهت گیری های کلی برای آن
-2تدوین شرح خدمات کاربردی برای سطح 2بر پایه شناخت مقدماتی محدوده مورد مطالعه
روش کار روش کار :مطالعه اسنادی ،پیمایش میدانی ،مصاحبه
-1شناخت کلی شهر و ناحیه
-2تدقیق محدوده بافت فرسوده
-3تعیین معیارهای گونه بندی بافت فرسوده و شناسایی گونه های مختلف در محدوده
-4مطالعه اسناد باالدست و یا سایر طرح های مرتبط با موضوع
-5به هنگام کردن اطالعات اسناد باالدست در حد نیاز در محدوده بافت فرسوده
سطح -1مطالعات راهبردی
رئوس اصلی مطالعه
-6بررسی اقدامات جاری و آتی سایر نهادهای مدیریت شهری
-7تعیین نقش و جایگاه محدوده مطالعاتی در شهر به لحاظ اقتصادی ،اجتماعی ،کارکردی و
...
-8بررسی چشم انداز محدوده طرح از نگاه مدیران ،مسئوالن و کارشناسان و افراد مطلع
محلی به منظور دستیابی به ویژگی های کالبدی ،عملکردی ،اقتصادی ،زیباشناختی و بویژه
زمینه های مشارکت جویی مردم
-9استنتاج ویژگی ها ،مسائل و فرصت های بافت فرسوده حاصل از مطالعات فوق
-10ارائه چشم انداز مقدماتی از توسعه محدوده مطالعات
-11تدوین اهداف و راهبردهای کالن برای محدوده در زمینه های مختلف مطالعاتی و در
تعامل با شهر
-12تدقیق شرح خدمات سطح 2بر اساس ویژگی ها و نیازهای مطالعاتی محدوده بافت فرسوده
شیروان
جهرم
مرودشت
بجنورد
کازرون
+
-+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-+
-
-
-
-
-
-+
+-
+
+
+
-
+
+
+
-
+
+
-
+
+
+
-
شناسایی و تحهیل طرحها و برنامههای اجرایی دهه
جهرم
شیروان
شته(انطباق با شرح شدما از منرر ک ی)
مرو دشت
کازرون
بجنورد
سطح
انجام
شده
تقریبا انجام
شده
انجام
نشده
انجام
شده
تقریبا انجام
شده
انجام
نشده
انجام
شده
تقریبا انجام
شده
انجام
نشده
انجام
شده
تقریبا انجام
شده
انجام
نشده
انجام شده
تقریبا
انجام شده
انجام نشده
1
5
3
4
9
0
3
9
0
3
8
0
4
9
1
2
2
26
10
39 11
0
8
34
0
17 13
3
27
35
0
12
3
28
0
26
0
2
23
0
10
0
18
26
0
2
0
4
مطابق با ا ح جدول در سطح ک که شامل 12بند شرح شدما اسه 9 ،بند در طرح رازرون به طور
رامل انجام شدآ و ا ح طرح وضعیه ب ت ی به به سا ر طرحها در ا ح سطح دارد .سطح دو ن ز شامل
47بند شرح شدما اسه که طرحهای جهرم ،رازون و مرودشه وضعیه ب ت ی به به بقیه دارند و
باالشرآ در بندهای مربوط به سطح سه طرح ش وان مطالعا به طور رامل انجام راته و در طرح
شهرهای رازرون و جهرم ن ز از 28بند شرح شدما مرتبط 26 ،بند مطالعه شدآ اسه .بی ت بندهای
مربوط به طرحهای بجنورد ن ز مطالعه دآ اسه.
( انطباق هوو تی شهر(مؤلفه ا ا ي ،طبیعی و م نوع) و رارکرد های آن با شرح شدما م وح
با توجه تار خی بودن بااه شهرهای ش وان و بجنورد احتیاج
به تعر طرح در رال شهر شدما سه سطحی و پررنگ
سازی مطالعا بااه تار خی حس می شود
انطباق محتوایی طرح ها با شرح شدما و تعی ن م زان رار آمدی احتمالی انواع طرحها و برنامهها
.1به کار گیری رویکرد استراتژیک(راهبردی – ساختاری )
.2توجه به زیرساختهای شهری
.3تدوین سازو کارهای مدیری‌ی – اجرائی-
.4تامین منابت مالر – اجرایی طرح های 5گانه
.5توجه به عامل مشار ی مردمی
.6تحلیل هزینه – فایده و طرح تراز مالي
.7تحلیل کا ودی و فنی طرحها
طرح
تعریف چشم انداز
تعریف هدف
تعریف استراتژی
تعریف سیاست
تعریف برنامه عملیاتی
شیروان
جهرم
مرودشت
بجنورد
کازرون
+
+
+
+
+
-+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
طرح
مشاركت بخش خصوصي و عمومي
کم
شیروان
جهرم
مرودشت
بجنورد
کازرون
متوسط
انواع مشارکت
زیاد
+
+
+
+
+
BOO- BDO-BCMF
BBO- LDO
BOT- BOOT- BROTBLOT- BTO
BOO, BDO
-
-+
-
-
-
-
ارز ابی و مقای ه طرحها با هد سطح بندی آن
.1مسائل طویعر وزیست محیطی
.2عوامل فرهنهی واجتماعر
.3مطا تات جمتی‌ی
.4مسائل ااتصادی
.5مسائل کا ودی
.6اابلیت اجراازنظرمدیری‌ی
.7ضوابط وممررات
ارز ابی چند عامهه طرح و برنامه شهرهای 5گانه با ارا ند تحهیل
سه هه مراتبی()AHP
شهر
تدوین سازو
کارهای
به کارگیری توجه به
زیرساختها مدیریتی -
رویکرد
اجرائی-
استراتژیک ی شهری
مالی
تفکیک
وظایف
سازمان
اجرایی
پروژه ها
جهت
رسیدن به
هدف
توجه به
توجه به
تحلیل
مشاركت تحلیل هزینه
کالبدی و
– فایده و
بخش
خصوصي و طرح تراز فنی طرحها
مالي
عمومي
شیروان
4.2
3.3
1.0
2.7
3.0
3.0
3.8
جهرم
4.2
5.0
3.7
5.0
5.0
5.0
5.0
مرودشت
5.0
5.0
5.0
5.0
5.0
5.0
4.3
بجنورد
3.0
2.7
1.0
3.3
5.0
5.0
3.5
کازرون
5.0
5.0
3.7
5.0
3.0
5.0
5.0
ارز ابی چند عامهه طرح و برنامه شهرهای 5گانه با ارا ند تحهیل
سه هه مراتبی()AHP
شهر
شیروان
جهرم
مرودشت
بجنورد
کازرون
به
تدوین سازو تفکیک وظایف
کارگیری توجه به
سازمان اجرایی
کارهای
رویکرد زیرساختها
مدیریتی -پروژه ها جهت
استراتژ ی شهری
اجرائی -مالی رسیدن به هدف
یک
0.02
2
0.02
2
0.06
0
0.00
9
0.06
توجه به تحلیل تحلیل
توجه به
مشاركت بخش هزینه – فایده کالبدی و
وزن نهایی
فنی
خصوصي و و طرح تراز
طرحها
مالي
عمومي
رتبه
0.003
0.009
0.004
0.015
0.006
0.071 0.010
5
0.013
0.040
0.025
0.077
0.031
0.238 0.029
2
0.013
0.118
0.025
0.077
0.031
0.344 0.021
1
0.002
0.009
0.007
0.077
0.031
0.142 0.007
4
0.013
0.040
0.025
0.015
0.031
0.205 0.020
3
جمع بندی و نتیجه ی از طرحهای مورد مطالعه
پنب طرح مورد بررس ی دارای نقاط م ت ری در مطالعا انجام شدآ می باشند که به اهم آن ا اشارآ می شود.
.1تمام بندهای شرح شدما و پیوستنی مطال آن ا رامال مطالعه و نرم و ترتی آن رعا ه دآ اسه.
.2در مطالع ااا اجتم اااعی و ارهنن اای ب ااه ارا ااه آم ااار و ارر ااام ب ااه ص ااور اراوا اای و درص ااد آن ااا اکتف ااا ش اادآ و از ن اارم اا ازار ه ااای
ت ص ی همچون SPSSو توان ایی تحهیل ک ی آن استفادآ دآ اسه.
.3در پی ن ادا ارا ه شدآ از ارائه آلت ناتیوها متنوع شودداری شدآ و اقط به ارا ه ک ز نه اکتفا شدآ اسه.
.4در رال ک شرح شدما ،مطالعا تفاو ایی ک ی و کیفی باهم دارند.
.5برنامه های پی ن ادی بر اساس سرانه بودآ و به تق یما رالبدی شهر توجه اساس ی دآ اسه.
.6در ضوابط ارا ه شدآ ،به شرا ط محلی ،محیطی و ارهی ی تقر با کمت توجه شدآ اسه.
.7از مدلها و روشهای ک ی و کیفی عه ی در مطالعا به طور رامل ب رآ راته دآ اسه .حال آن ه م اوران طارح با اد از
مدلهای و روشهای عه ی و متداول در مطالعا ب ش ی شود استفادآ کنند.
.8طرح ب ازي و نوسازي بااه ارسودآ شهر مرودشه از باالتر ح کیفیه در میان طرحهای م وح بررس ی شدآ برشوردار
اسااه و طاارح شااهرهاي جهاارم و هااازرون بااه ترتا ا در رتبااه هاااي دوم و سااوم ر ارار راتااه انااد .با ااد توجااه داشااه رتبااه بناادی
اوق واب ته به 3ااکتور چنوننی انت اح شاش ها ،سهیقه ااراد رارشناس و مدل انت ابی اسه .
تعی ن انواع شدما مورد نیاز ب ش ی در مواجهه با بااههای
ارسودآ شهری متناس با ابعاد ارسودگی
عوامل و زمینه های فرسودگی
عوامل و زمینه های
اقتصادی
ابعاد فرسودگی
فرسودگی نسبی یا اقتصادی
فرسودگی در تصویر ذهنی
عوامل و زمینه های
اجتماعی و فرهنگی
عوامل و زمینه های
کالبدی
فرسودگی کالبدی /سازهای
فرسودگی کارکردی
فرسودگی مکانی
عوامل و زمینه های
زیست محیطی
فرسودگی محیطی
عوامل و زمینه های
حقوقی
عوامل و زمینه های
مدیریتی
فرسودگی «قانونی» و «رسمی»
فرسودگی نظام مدیریتی
عالئم مشترک
مطالعات ضرورت انجام مطالعات بخشی بیشتر
مطالعات اقتصادی رکود فعالیت ها ،وضعیت نا مطلوب اشتغال و درآمد ساکنین توانمندسازی اقتصادی ساکنان سکونت اقشار کم درآمد موقعیت و ارزش اقتصادی زمین و افت قیمت زمین و مسکن و توقف -روش های اشتغال زایی مطالعات فعالیتیساخت و سازها در این مناطق
سرمایه گذاری نا موزون و نا متعادل در امور عمران شهر مطالعات اجتماعی مشکالت و نا هنجاری های اجتماعی و فرهنگی پراکندگی نا متوازن جمعیت و بارگذاری نا متعادل آن ها در نواحی شهری -روش های تغییر تصویر ذهنی مردم از محدوده مشکالت و نا هنجاری های اجتماعی ،فرهنگی و کاهش امنیت اجتماعی -باال بردن ظرفیت های اجتماعی مطالعات جمعیتی عمیق جا بجایی های گروه های طبقات اجتماعی مطالعات فرهنگی مطالعات کالبدی ناپایداری ابنیه و بناهای موجود مطالعات کارکردی و فعالیتی ناکارآمدی زیر ساخت ها و کمبود خدمات تاسیسات شهری زیربنایی مطالعات سازمان فضایی مطالعات حمل و نقل و ترافیک مطالعات سیما و منظر شهری الگوهای طراحی شهری الگوهای معماری روش های حفاظت تاریخی مطالعات زیرساختها انواع آلودگی های آب و هوایی ،صوتی و بصری -کمبود پوشش گیاهی و عناصر طبیعی
مطالعات زیست محیطی مطالعات آلودگی های زیست محیطی اعم از آب ،خاک ،صوت ،نور ،هوا و...
عمدتا به دلیل ضعف و نارسایی قوانین ،ضوابط و مقررات ناکارآمد شکل -بررسی مالکیت ها و حقوق مکتسبه بررسی راهکارهای حقوقی بهسازی ،نوسازی و بازسازی بافت و حقوق ساکنانمی گیرند.
بررسی و امکانسنجی راهکارهای تجمیع و ... وقف نوع مالکیت توارث مطالعات مرتبط با عوامل ذینفوذ و ذینفع ناکارآمدی مدیریتی و سازمانی ناکارآمدی طرح ها ،برنامه ها ،شیوه ها و روش های اجرایی -ضعف -تشکل های مردم نهاد در بافت شناسایی عوامل رسمی مدیریت شهری موثر بر محدودههمکاری نهادها
-شناسایی زمینه های مشارکتی ساکنان
بررس ی مراجع رانو ی مرتبط با بااههای ارسودآ
سه مرجع اصلی مداشهه در بااههای رد ی و ارسودآ:
سازمان م اث ارهننی و ردشگری
شرکه عمران و ب ازی شهری
شهرداریها
ه تند که هر ک در چارچوح اشتیارا رانو ی شود و با
استناد به م تندا رانو ی در بااهها دشاله میکنند.
مبا ي رانو ي جهه اجرا برنامه های ب ازی و نوسازی شهری توسط
شهرداری ها و با همکاری سازمان همیاری
ال -اشتيارا شوراي اسالمي شهرها
ح -مادت ن 22و 24رانون نوسازي شهرداري و رانون نحوآ
تمهك اراض ي مورد نياز طرحهاي دولتي براي تمهك اراض ي ح
ضرور
ج -مادآ 5رانون شوراي عالي شهرسازي
د -رانون برنامه چهارم و پنجم توسعه در ش وص نوسازی
باات ای ارسودآ و...
ها -ساير روان ن و مقررا ح مورد
مبا ي رانو ي جهه اجرا برنامه های ب ازی و نوسازی شهری شرکه
ّ
مادر ت ص ی عمران و ب ازی شهری
ص ی عمران و ب ازی شهری و م وح هیأ
ا تعار مندرج در مواد 6و 7اساسنامه شرکه مادر ت
محت م وز ران؛
ا مادآ 30رانون برنامه چهارم توسعه ارت ادی ،اجتماعی و ارهننی جمهوری اسالمی ا ران؛
اهداف
ارتقاء محیط زندگی
و احیاء بافتهای
قدیمی و فرسوده
شهری
توسعه درونی و
جلوگیری از
گسترش بیرویه
شهرها
راهبردها
-1بهسازی بافتهای قدیمی
-2نوسازی بافتهای فرسوده
-3سااااااااماندهی فضااااااااها و محورهاااااااای
شهری
-1اساااااااتفاده از ظرفیتهاااااااای درونااااااای
(ظرفیتهاااااااای کالبااااااادی و غیرکالبااااااادی
موجود در درون محدوده شهرها)
-2پاالیش عملکردی و بازیافات اراضای
حاصل از ساماندهی اراضی و بافتهاای
ناکارآمد
راهکارهای اجرایی
جلب مشارکت مرمی (ترویج ،تبلیغ ،آموزش و فرهنگسازی)
حفظ ارزشهای فضایی و کالبدی موجود
مرمت مجموعهها ،محورها و فضاهای ارزشمند و با هویت
تأمین کمبودهای خدماتی و زیرساختی
ارائه ضوابط و روشهای نوسازی
اقدامات پژوهشی
ارائه ضوابط و روشهای بهسازی
جلب مشارکت نهادهای ذیربط و تشکیل نهاد بین بخشی
جلااااب مشااااارکت بخااااش خصوصاااای ،عمااااومی و بانکهااااا بااااه منظااااور
سرمایهگذاری
شناسایی محورها و فضاهای مهم
ایجاد پیوند کالبدی بین بخشهای قدیمی و فرسوده سایر قسمتهای شهر
شناسااایی و اسااتفاده از عرصااههای ناکارآمااد شااهری زمینهااای بااایر و
اراضی خالی اشغال نشده و رها شده
شناساااایی و اساااتفاده از عرصاااههای اشاااغال شاااده توساااط کاربریهاااای
نااهمخوان بااا زناادگی شااهری /کاربریهااایی کااه مطااابق بااا اسااتانداردهای
شااااهری و زیسااااتمحیطی میبایسااااتی در خااااارج از محاااادوده شااااهرها
اسااتقرار یابنااد (نظیاار زناادانها ،پادگانهااا ،فرودگاههااا ،صاانایع باازرگ و
آالیندهها و )...به منظور بازیاابی اراضای و اساتفاده از آنهاا در جهات
تأمین مسکن و سایر خدمات مورد نیاز شهری
انواع مطالعات و طرحها و اقدامات فرهنگی آموزش
طرح بهسازی بافتهای قدیمی و مرکزی
طرح نوسازی بافتهای فرسوده
طراحی شهری محورها و فضاهای شهری
طرح مرمت و احیاء بناها و فضاهای ارزشمند تاریخی
طرحهای معماری الگوسازی و مشارکتی
پژوهش در زمینه شیوهها و روشهای مداخلهای در بهسازی و نوسازی
پژوهش در زمینه روشهای جلب مشارکت مردمی
پژوهش در زمینه تدوین اصول و ضوابط بهسازی و نوسازی
برگزاری همایشها و کارگاههاای تخصصای در ساطوح مختلاف مستندساازی
و ارزیابی اقدامات
تدوین قوانین و مقررات در زمینههای مرتبط
طرح ظرفیت سنجی در محدودههای قانونی شهرها
طاارح امکانساانجی بااه منظااور بررساای قابلیتهااای هریااک از ظرفیتهااای
شناسایی شده
تدوین بانک اطالعات اراضی و ظرفیتهای توسعه
طرح مکانیابی و انتقال کاربریهای ناهمخوان با زندگی شهری
طرح استفاده از اراضی بازیافت شده
طاارح ظرفیتساانجی تراکماای در عرصااه بافتهااای فرسااوده و قاادیمی کااه از
تااراکم ناخااالص (نفاار در هکتااار) پااائینی برخوردارنااد .ظرفیاات ساانجی تولیااد
مسکن) به منظور تجمیع ،نوسازی و انبوهسازی مسکن
مبا ي رانو ي جهه اجرا برنامه های ب ازی و نوسازی شهری
سازمان م اث ارهننی و ردشگری
سازمان م اث ارهننی و ردشگری به استناد رانون اساسنامه
سازمان م اث ارهننی ک ور به شمارآ -3487ق مورخ ، 28/4/67
مواد 558تا 568رانون مجازا اسالمی ،مادآ 115رانون برنامه
چهارم توسعه ارت ادی ،اجتماعی و ارهننی جمهوری اسالمی ا ران ،
من ورها و آ ن نامه های ب ن املهلی مورد استفادآ ا ح سازمان ( که به
تا ید مجهس شورای اسالمی رسیدآ باشد) ،دامنه اعالیتی از ب ازی
تا نوسازی در بااه ها را بر عهدآ دارد.
بررس ی و تبی ن عوامل موثر در تحققپ ری طرح
نقش ن ادهای دولتی در تحقق پ ری طرح
دول ت
سایر نهاده اي دول ت ي
وزارت راه و شه رسازي
ش رك ت مادر تخصص ي
سازمانه اي مت ولي
سازمانه اي مت ولي
سازمان می راث
عم ران و به سازي شه ري
زیرساخ تها
خ دمات اساس ي
ف رهنگ ي و گ رد شگ ري
ش رك ت م سك ن سازان
تأمی ن زیرساخ تها
تأمی ن خ دمات
م راقب ت و حمای ت از
پروژهه اي تاریخ ي
وظا
کالن وشرد دولتی در تحقق پ ری طرح
ارائه ک النو از نحوآ م ارکه سازمان های عمومی در تحقق پ ری
طرح بااه های ارسودآ (شهرداری ران)
ارائه ک النو از نحوآ م ارکه نقش مردم و رو رد های آنان
درمواجهه با امر تح یل زم ن
سطحبندی انواع شدما مورد نیاز و مکانی م ها در مواجهه با
بااههای ارسودآ
. 1 . 5 . 4تجمیت
. 2 . 5 . 4تملک
. 2 . 5 . 4مک های دو ی
. 3 . 5 . 4تامین زیر ساختها و خدمات شهری
. 4 . 5 . 4پروژه های پیشهام
دوله ها و مد ر ه های شهری راهکارهای م تهفی رادرجهه احیا ،و بازسازی باات ای ارسودآ شهری
تجربه کردآ اسه ،اما حجم عری ی از باات ای ارسودآ موجود ونیمه رارآ ماندن و طوال ی شدن اجرای
ب یاری از ا ح پروژآ ها ان از نارافی بودن ا ح مدل ها و مکانی م ها دارد ؛
مهمت ح مکانی مهای مداشهه(راهکار عملی) در باات ای رد ی و ارسودآ جهان به ررار ز ر اسه.
.1تجمیع
.2تمهک
.3کم های دولتی
.4تام ن ز ر ساشت ا و شدما شهری
.5پروژآ های پی نام
ا ح روش از مهمت ح مکانی م های مواجه با باات ای ارسودآ بودآ که در اشکال م ته آن استفادآ شدآ و به نرر اجتناح
ناپ ر اسه ون زمعیارهای سه گانه ارائه شدآ از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری ا ران :ر زداننی ،ناپا داری و
نفوذناپ ری اسه.
(م وق معاایه ازسود بانکی)
به عنوان مثال براساس برنامه دوم ،سوم و چهارم توسعه به تمامي سازندگان انبوآ در بااههاي ارسودآ با توجه به تعداد رطعاتي
كه بر اساس طرح م وح ،تجميع و نوسازي ميكنند از 30درصد تا 100درصد سود ت هيال بانكي به صور يارانه از محل بودجه عمومي
پرداشه ميشود
م وق معاایه از پرداشه هز نه ز ر ساشت ا(آح برق گاز )
بر اساس برنامه چهارم شركههاي دولتي م ئول موظ شدآاند تا معادل ا عاحهاي آح ،برق ،گاز و تهفح موجود در رطعا و
واحدهاي تجميعي بااههاي ارسودآ را در پايان احداث پروژآ ،بدون دريااه وجاي در اشتيار سازندآ ررار دهند
م وق تراکم ساشتما ی اضافی ( ک طبقه مازاد بر تراکم پا ه)
تغییر افه و اا بهای کا ودی بهوودهای اساس ی همچون
ام ان تامین خدمات محلر و شهری ،تامین پار ینگ ،
سهو ت حر ت و دسترس ی سواره و پیاده ،نور طویعر و تهویه
مناسب ....را در بافت به همراه خواهد داشت
.1عدم ارتواط ریزدانهی با ی یت بافت :
حذف این اطتات ،حذف تاریخ شهر است ه حاصل انواشت زمان می باشد.
.2اابلیت تتمیم پذیری به واحدهای آپارتمانی :
اگر ریزدانهی اطتات زمین مانت رفاه و آسایش و فااد مزیت سرمایه گذاری و صرفه
عمران و نوسازی است ،پس حداال واحدهای آپارتمانی وچک هم می توانند واجد این خصیصه انتزاعر و من تت طلوانه باشند.
.3عدم تناسوات فرهنهی :
تتاریف تجمیت بیشتر شامل بافت های فرسوده تهران و النشهرهاست و تتاریف ،راه ارها و ح‌ی بسته های تشویمی در نظر گرفته شده
بیشتر منطوق با بافت فرهنهی اهالر النشهر هاست است تا سایر شهرهای ایران و این اشتواطر جبران ناپذیر است.
.4مشکالت شرعر و حموقر :
اشخاص ی ه در محدوده های فرسوده دارای امالکی زیر ۱۰۰متر هستند و همچنین دارای سند مل ی متتبر نیز می باشند ،باید به
تجمیت تن در دهند و این خالف شرع و خالف اانون اساس ی است ه ما کیت را به هر گونه به رسمیت می شناسد.
.5نوود ارتواط طولر و عرض ی طرحهای صرفا کا ودی و فیزی ی منظر شهری با
وااتیتهای اجتماعر و ااتصادی خانوار :وا‌ی طرح های منظر شهری و مشابه با آن در سطحر پایین تر از سطح طرح ت صیلر به تتیین ت لیف
پالک ها نیز می پردازد ،به عنوان مثال هنهاطر ه با بحث تجمیت محدوده یک پالک بزرگتر توسط طرح منظر شهری آن هم بدون در نظر گرفتن عوامل بسیار ریزی ه بر ایمت در این محدوده
تاثیر می گذارد ،ایجاد می شود ،اگر فمط یک ما ک از مجموعه چندین ملک نهواهد منزل مسکونی خود را فروخته و یا واگذار نماید ،طرح تجمیت در حا ت جنینی خود عمیم می ماند و ت لیف
یک بلوک شهری تا زمانی ه آن ما ک فرض ی اادام به فروآ ملک خود ننماید ،مشخص نمی شود.
.6ماهیت دوا یس‌ی گرایشات برنامه ریزی و مردمی:
(مصیوت ی ی(مدیریت) به موازات جشن و اربانی دادن دی ری(مردم))
يه و توليد زم ن مورد نياز جهه تام ن زيرساشه هاي الزم طرح هاي نوسازي بااه هاي ارسودآ ،از
طريق در اشتيار راتن امالك م كو ي يا تجاري ساكن ن ايح مناطق .
.مهمت يح عاملي كه موضوع تمهك را پيچيدآ و دشوار مي سازد ،نگرش منفي ساكنان واحدهاي م كو ي
و محيط هاي ك و هار اسه كه به به جريان تمهك دارند
آااز شدن اجراي طرح هاي نوسازي با تمهك زم ن صور راته و ن ز
اراهم نمودن ب ت الزم و توليد زم ن مناس جهه اجراي طرح هاي نوسازي وتام ن
زيرساشه هاي الزم
روشهای تمهک
• م تقیم با نتیجه حاشیه ینی اکث ه اروشندگان
• -روش شريد سا ت ي امالك با ارائه ت هيال ويژآ (معوض)
م شب ه پی ن ادی
طرح تف یلی و ژآ
نوسازی
محدودآ واحدهای
م کو ی جا گز ح
(پروژآ های نوسازان)
اولو ه تمهک
برای مد ران شهری
محدودآ نقاط تحر ک
توسعه بر مبنای طرح
منرر شهری
محدودآ پروژآ های
م تهط
مکانی م های کمک دولتی /عمومی در جوامع توسعه نیااته از عوامل حیاتی در نوسازی باات ای
ارسودآ اسه که در اشکال سیاستگ اری و برنامه اجرایی رابل رد ابی اسه .
راهش سود بانکی به انبوآ
سازان در بااه ارسودآ
استفادآ از اا نا س ها و
وامهای شارجی با تعهد باز
پرداشه آن
روشهای
کمک
مالی
اروش اوراق م ارکه
راهش و ا ح هزينه
هاي عوارض ساشه و
تراكم ساشه و تق يط
بدون هارمزد
هز نه کرد وزار م ح از
درآمدهای اشت اص ی ناش ی
از واحدهای استیجاری
( م مل تب رآ 6رانون
بودجه سال )1386
(م ح مهر و راهش سود
بانکی وامهای ساشه و
شر د م ح)
باات ای ارسودآ به لحاظ برشورداری از شدما ،ز رساشت ا و اضاهای باز ،سبز و عمومی دچار
کمبودهای جدیاند وتام ن آن در درجه اول بر عهدآ ن ادهای دولتی و شهرداری هاسه
•م ااادت ن 22و 24ر ااانون نوس ااازي ش ااهرداري و ر ااانون نح ااوآ تمه ااك اراض ا ي م ااورد ني اااز طرحه اااي دولت ااي ب اراي
تمهك اراض ي ح
ضرور وجود دارد.
•اال ا ح اضاها مال یه دولتی داشته و وظیفه احداث ،نگهداری و نوسازی آن بر عهدآ دوله اسه .
•هز نه های سنگ ن ناش ی از اجرا و توسعه ا ح ز رساشت ا و شدما شارج از توان ااراد و ب اش ش وصا ی
اسه .
•مد ر ه و اجرای پروژآ های شدماتی زمان بر و ت
•تام ن شدما شهری از وظا
ص ی اسه .
ذاتی وزار شانه های مرتبط با دوله ،شهرداری اسه.
ا ح پروژآ ها که از آن تحه عنائینی چون پروژآ های سردمدار ،پا هو و طرح معماري ....شناشته می
شوند ،پروژآ هايي ه تند كه مطابق با برنامه اجرايي بااه و درچارچوح ضوابط و مقررا م وح به
منرور هدايه و تراي مردم در ساشه و ساز اجرا مي شوند.
پروژآ هاي النوسازي به منرور ايجاد النوي ساشه و همچن ن اازايش انگ زآ مردم براي توسعه بااه
و پروژآ هاي نوسازي با استفادآ از م اركه ب ش ش وص ي يا عمومي و با در نرر راتن ضوابط و
اهدا مورد نرر سازمان اجرا مي ردند.
پروژآ های "محورهای پیادآ شهری" در شهرهایی چون استانبول
،میالن ،کپن ا ح ،مونیخ ،است ههم ،ون ز،لندن ،ورک ،
رارد ،ب مننام ،نیو راستیل ،اران فور ،و ح ،ون ز ،
هه ینکی ،احداث ،مرمه و نوسازی "املان ای شاشص "
درشهرهایی چون (مرکز پمپیدو ،رهی ای نت دام و موزآ لوور در
پاریس) (،سح ماررو در ون ز) ( ،برجهای پت وناس و هتل رند
س زن در رواالالمپور) ( ،پارک سیت وئح در پاریس) ( ،مرکز
ارهننی اح در نینبو چ ن) (عمار شورای شهر در لندن و رالج
سهطنتی ولز در رارد ) همنی در زمرآ پروژآ های پی نام
ب ازی ،نوسازی و بازسازی شهری ررار می ند.
تجارح مواق
جها ی
ايجاد النوي
ساشه برای
ساکن ن
چرا پی نام
ارائه النوی
معماری و
ت ص ابی
اضا
(محرک توسعه)
ترويب نوسازي و
ايجاد انگ زآ در
آباد ران
اازايش انگ زآ
مردم
امکان م ارکه
ب ش ش وص ی
/عمومی
هتل ،Grand Seasonsدر Jalan Pahangوارع و
15دریقه با ماش ن ،تا Times Squareو Batu
Cavesااصهه دارد .هتل 5 ،رستوران و تر ا را به همراآ
ک است ر روباز به می مانان ارائه میدهد .اتاق ها ،به
سی تم و ه مطبوع ،مینی بار ،چای و رهوآ ساز،
س وار ،حمام اشت اص ی با وان و دوش مجهز میباشند .از
امکانا رااهی هتل میتوان به سالح بد ازی ،جکوزی،
سونا ،نرااه اتارها ،هد ه سرا و دات شدما م اارتی
اشارآ کرد .رستوران های Seasonsو Seasons
Crestبه سرو انواع شوراکهای ب ن املهلی و محلی
میپ دازند .د گر رستوران های هتل شامل رستوران هندی
،OLasترری Kasbarو البی میباشند .هتل 55 ،دریقه با
ماش ن ،تا ارودگاآ ب ن املهلی رواالالمپور ااصهه داشته و
سرویس ترا فر را نا ی را به پارک شهر و تفرجناآ
Bintang Walkدر اشتیار عالره مندان ررار دادآ اسه.
مرکز ملی هن وارهنگ ژرژ پمپیدو
موس ه ای چندارهننی اسه که
در محهه بوبور مرکز پاریس وارع
شدآ اسه.
اازسال 1977پ رای عموم اسه،
به شواسه ژرژ پمپیدو ،رئیس
جمهور وره ارا ه ا جاد شدآ که
می شواسه در ره پاریس ،ک
موس ه اصیل ارهننی پد د آورد.
مرکزی که تماما به آار نش مدرن و
معاصر پرداشته و در آن هن های
ز با در کنار کتاح ،طراحی ،موسیقی
متمار این
و سینما ررار ند.
پروژه رنزو پیان و و ریچارد راجرز
بودند
شهر ب مننام اننهیس کی از مهمت ح مراکز اجرای پروژهای نوسازی شهری با رو رد پروژآ پی نام(عمار
در حال ساشه کتاب انه مرکز شهراسه که در ره تار خی آن وارع شدآ)
نررسنجی از صاحبنرران در رابطه با شرح شدما سه گانه
ن در ارتباط با شرح شدما سه گانه مالک عمل تعداد
به منرور بررس ی نررا صاحبنرران و مت
80پرس نامه به صور دستی ا ا نت نتی ب ن م ئوالن مربوطه ،م اوران بااه ارسودآ ،پژوه گران
و مجر ان توزیع رد د .عدم استفادآ از روشهای نمونه ی همچون روکران ( ا روچران) ،موزائیکی و
...مشخص نبودن تعداد جامعه آماری اسه .محدودآ پوشش دادآ شدآ رارشناسان ا محقق ن ساکح در
استان ای ران ،آذربا جان شرقی ،کردستان ،زنجان ،زد ،کرمان ،اصفهان ،اارس ،رم ،رزو ح ،
سمنان ،شراسان رضوی ،شوزستان ،و ....بودآ که متاسفانه تن ا 29پرس نامه آن از جامعه حراه ای
باز ه دادآ شد .در ا ح میان 5سخه ن ز به عهه داشتن متغی های مزاح ی چون ( رد کردن هر سه
نوع شرح شدما ،جوابدهی نارص ،جواب اح متنارص و ) ...از دامنه پژوهش و دستور رار شارج رد د .
عهه ا ح امر ناآشنایی اال ااراد صاحبنرر در ارتباط با ا ح شرح شدما بودآ که حتی با وجود در
اشتیار ررار ی هر 3نوع شرح شدما امکان تدریق و تمی ز آن به سختی امکان پ ر بود .
سئواال مطرح شدآ در پرس نامه به شکل باز و ب ته بودآ که در آن مباحثی چون ،مورعیه پرسش
شوندآ در ارتباط با شرح شدما ،م زان آشنایی با انواع شرح شدما ،رارآمدی شرح شدما موجود،
ارا ند ت و ،تحقق پ ری ،ارا ی در برشورد با انواع بااه ،روند انجام پروژآ ،مح وال طرح،
هم وا ی با اهدا طرح ،نقاظ رو و ضع و ن ا تا سا رنررا ااراد بودآ اسه .
نررسنجی از صاحبنرران در رابطه با شرح شدما سه گانه
موضوع و محتوای سئوال
مورعیه پرسش شوندآ در ارتباط با نررا ارائه شدآ
آشنایی با انواع شرح شدما
رارآمدی شرح شدما موجود
ارا ند ت و
سئواال ب ته
تحقق پ ری
ارا ی در برشورد با انواع بااه
روند انجام پروژآ
مح وال طرح
هم وا ی با اهدا طرح
نقاظ رو و ضع
سئواال باز
سا ر نررا
متن سئواال
شما در کدامیک از مورعیه های ز ر در ارتباط با بااه های ارسودآ ررار داشته ا د؟
رارارمای یه طرح برای بااه ارسودآ ....م اور یه طرح بااه های ارسودآ .....مجری طرح بااه های ارسودآ....
از د دگاآ سئوال اوق ،جای چه مواردی را در شرح شدما شرکه عمران و ب ازی شالی می دانید؟.....................................................
از د دگاآ سئوال اوق ،جای چه مواردی را در شرح شدما طرح تف یلی و ژآ شالی می دانید؟.................................................................
از د دگاآ سئوال اوق ،جای چه مواردی را در شرح شدما حفاظه جامع تار خی شالی می دانید؟...........................................................
تا به حال در کدام نوع بااه ارسودآ تجربه رار داشته ا د؟ بااه ارسودآ شهری – روستایی ...بااه ارسودآ اارد ارزش ...بااه ارسودآ واجد ارزش ...بااه های حاشیه ای
با کدامیک از شرح شدما مرتبط با بااه های ارسودآ آشنا ه تید؟
شرح شدما طرح تف یلی و ژآ .....شرح شدما شرکه عمران و ب ازی شهری ....شرح شدما حفاظه جامع تار خی....
به نرر شما کدامیک از شرح شدما مرتبط با بااه های ارسودآ ،رارآیی بی ت ی در مورد مطالعه در انواع بااه های ارسودآ دارد؟
شرح شدما طرح تف یلی و ژآ .....شرح شدما شرکه عمران و ب ازی شهری ....شرح شدما حفاظه جامع تار خی....
شرح شدما
شرح شدما
شرح شدما
شرح شدما
شرح شدما
به نرر شما ارا ح ت و کدام شرح شدما سادآ تر و سریعت اسه؟
طرح تف یلی و ژآ .....شرح شدما شرکه عمران و ب ازی شهری ....شرح شدما حفاظه جامع تار خی....
به نرر شما روند مطالعه کدام شرح شدما به تحقق پ ری طرح کمک بی ت ی می نما د؟
طرح تف یلی و ژآ .....شرح شدما شرکه عمران و ب ازی شهری ....شرح شدما حفاظه جامع تار خی....
به نرر شما کدام شرح شدما ،ارا تر از بقیه در مورد انواع بااه رارآیی دارد؟
طرح تف یلی و ژآ .....شرح شدما شرکه عمران و ب ازی شهری ....شرح شدما حفاظه جامع تار خی....
به نرر شما کدامیک از شرح شدما های موجود ،روند مطالعاتی صحیحت ی دارد؟
طرح تف یلی و ژآ .....شرح شدما شرکه عمران و ب ازی شهری ....شرح شدما حفاظه جامع تار خی....
به نرر شما مح وال کدامیک از شرح شدما های مرتبط با بااه ارسودآ ،کفا برشورد با ا ح باات ا را می نما د؟
طرح تف یلی و ژآ .....شرح شدما شرکه عمران و ب ازی شهری ....شرح شدما حفاظه جامع تار خی....
به نرر شما کدامیک از شرح شدما های مرتبط با بااه ارسودآ ،هخوا ی و هماهننی بی ت ی با اهدا مداشهه در بااه های ارسودآ دارد؟
شرح شدما طرح تف یلی و ژآ .....شرح شدما شرکه عمران و ب ازی شهری ....شرح شدما حفاظه جامع تار خی....
ضع و کمبودهای شرح شدما شرکه عمران و ب ازی شهری را در چه مواردی می بینید؟.................................................................
نقاط رو و رابهیه های شرح شدما شرکه عمران و ب ازی شهری را در چه مواردی می بینید؟.........................................................
ضع و کمبودهای شرح شدما طرح تف یلی و ژآ را در چه مواردی می بینید؟......................................................................
نقاط رو و رابهیه های شرح شدما طرح تف یلی و ژآ را در چه مواردی می بینید؟.............................................................................
ضع و کمبودهای شرح شدما طرح جامع حفاظه تار خی را در چه مواردی می بینید؟...........................................................................
نقاط رو و رابهیه های شرح شدما طرح جامع حفاظه تار خی را در چه مواردی می بینید؟................................................
در صورتی که نرر شاص ی در ارتباط با تدو ح شرح شدما بااه های ارسودآ دار د ،لطفا بیان نما ید؟
.......................................................................................................................................................... ................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................... ................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................... ................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................... ................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................... ................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................... ................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................... ................................................................................................................................
مشخص
ا پاس
دهندآ
نام و نام شانوادگی
پ ه سازما ی:
جمع بندی از گونههای بااه ارسودآ
بااههای ارسودآ شامل:
.1گونه های واجد ارزش تار خی (بااه ارسودآ در مناطق کهح و تار خی
شهری)
.2بااههای ارسودآ اارد ارزش تار خی (بااه ارسودآ م تقر در بااه
میا ی و رد م شهرها)
.3بااه ارسودآ ناش ی از توسعه های شتابان شهری (پ نه های شهری با
پی ینه روستایی)
.4بااه ارسودآ در سکونتناههای ا رس ی
بررس ی نیازهای مطالعاتی هر ک از گونههای بااه ارسودآ
میزان ضرورت بر حسب نوع و گونه بافت
الف) برنامه و طرح
راهبردی(استراتژیک یا ساختاری -
راهبردی)
ب) برنامه و طرح تاکتیکی (طرح جامع یا تفصیلی سه بعدی)
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
**
***
*
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
**
***
***
***
*
***
***
***
***
***
***
***
*
***
***
***
***
***
***
***
**
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
**
***
***
***
***
***
***
***
***
**
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
**
*
***
***
***
**
***
***
**
*
*
***
*
***
*
***
***
***
**
**
**
***
***
***
**
***
***
***
***
***
*
**
***
بررسی جایگاه بافت های فرسوده در برنامه ها و طرح های فرادست
ارزیابی طرح های فرادست موثر بر محدوده مورد مطالعه
شناخت جایگاه محدوده نسبت به شهر و ساختارهای آن در وضع موجود
شناسایی مقدماتی انواع بافت و تدقیق شرح خدمات مرحله بعد با توجه به نوع بافت
مطالعات تطبیقی
تهیه برنامه استراتژیک (راهبردی)
ارائه پیشنهادات در خصوص محدوده بافت فرسوده
تهیه طرح استراتژیک (ساختاری)
تهیه مدارک و مستندات پایه مورد نیاز
شناخت محدوده مورد مطالعه و ساختارهای درونی آن
بررسی ویژگی های بستر جغرافیایی ،طبیعی و زیست محیطی محدوده
بررسی و مطالعه سیر تحوالت تاریخی – فرهنگی محدوده طرح
بررسی ویژگی های جمعیتی ،اجتماعی و فرهنگی
شناخت ویژگی های اقتصادی
بررسی و شناسایی تفصیلی ساختار عملکردی /کاربری /فعالیتی در محدوده طرح
بررسی و شناسایی ساختار فضایی و کالبدی محدوده طرح
شناسایی و بررسی شبکه رفت و آمد در محدوده بررسی ساختار ارتباطی و شریان های محدوده و موقعیت آن نسبت به شبکه اصلی
بررسی شبکه تاسیسات زیربنایی و تجهیزات شهری
پدافند غیرعامل
شناخت ،بررسي و تحلیل وضعیت نظام سیما و منظر
شناخت ،بررسي و تحلیل نظام مدیریتي
جمع بندی شناخت وضع موجود
تشکیل بانک اطالعات جغرافیایی یکپارچه
تجزیه و تحلیل وضع موجود و استنتاج از بررسی های وضع موجود
آسیب شناسی و مسئله یابی
سنتز و تلفیق مطالعات
شناخت فرسودگی ،ناکارآمدی و نابسامانی و تدقیق پهنه های همگن
مداخله پذیری
تدقیق برنامه استراتژیک
تدوین چشم انداز ،راهبردها ،اهداف و سیاستها ... ،
توانسنجی و سنجش وضعیت محدوده نسبت به چشم انداز مطلوب
-1پیشنهادات
-2برنامه ها (جمعیتی ،کالبدی – فضایی ،اجتماعی ،فرهنگی ،زیست محیطی ،زیرساختها ،اقتصادی ،فعالیتی ،کاربری و عملکردی ،مدیریتی و مشارکتی ،پدافند غیرعامل و تامین امنیت و ایمنی )
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
-3طرح تفصیلی با رویکرد طراحی شهری و سه بعدی و طراحی شهری ((شامل -1طرح ساماندهی جامع محدوده مورد نظر (طرح تفصیلی با رویکرد طراحی شهری – طرح تفصیلی سه بعدی) و ( -2طراحي شهري و ارائه الگوها)
***
***
نظام تحقق پذیری
پیمایش اجتماعی و اقتصادی در برنامه ها ،طرحها و پروژه های تعریف شده
برنامه ریزی مالی ،مشارکتی و مدیریتی
تدقیق برنامه های ،طرحها و پروژه های اقدام با همکاری بین بخشی نهادهای موثر بر مدیریت شهری محدوده مورد مطالعه
***
***
***
***
***
***
***
***
ج) برنامه و طر
های عملیاتی
(برنامه های اقدا
بافتهای فرسوده واجد ارزش تاریخی (بافت
فرسوده در مناطق کهن و تاریخی شهری)
بافتهای فرسوده فاقد ارزش تاریخی
(بافت فرسوده مستقر در بافت میانی و قدیم
شهرها)
بافت فرسوده ناشی از توسعه های شتابان
شهری (پهنه های شهری با پیشینه روستایی)
زیر بخش های مطالعاتی
بافت فرسوده در سکونتگاههای
غیر رسمی
* نیاز در حد آشنایی و شناخت ساختار لر
بخش های ** نیاز در حد شناخت متوسط برای مک به سایر برنامه ها و طرحها
مطالعاتی *** نیاز در حد شناخت عمیق برای تدوین برنامه و طرح
اصلی
جمع بندی از ز نههای م ته در ش وص تدو ح شرحشدما
هم ان
ان می توان ارائه نمود ،با د ز نه هایی
ز نه های م تهفی که در ش وص تدو ح شرح شدما
واجد تمامی باات ای ارسودآ باشند نه ا ن ه اقط برای نوع شاص ی از بااه و ا به جهه رسیدن به
اهد شاص ی تدو ح شدآ باشند .به عبار واضحت ،با د به منرور مواقیه در ساماندهی ک بااه
ارسودآ ،اعم از ارزشمند ،اارد ارزش ،حاشیه ای ،روستایی – شهری موثر باشد.
با د جامع ،ارا ،معهول را باشد یعنی به ابعاد ارسودگی و عوامل و زمینه های موثر بر ا جاد آن ا
پرداشه .همانطور که تا کنون در ا ح زمینه تجربه شدآ ،پرداشتن صر به جنبه تراایکی و راع
م ال حمل و نقل ا ناپا داری بناها و برشورد ا ز کال و ا حتی مرمه ابنیه تار خی به تن ایی ،ما ع از
زوال بااه ن واهد بود
ان مورد استفادآ می بای تی در تمامی زمینه های متنوع مطالعاتی توانایی شناشه ،
شرح شدما
تحهیل و حل م ئهه را با کمک ب ش های موثر و در در مد ر ه شهری دارا باشد ؛ به همان اندازآ که
به رالبد می پردازد ،به توانمند سازی ارت ادی ساکنان ،ارتقای ارهننی – اجتماعی آنان ،حفاظه از
ارزش های ن فته و آشکار بااه بپ دازد و تن ا تفاو در نوع برشورد باشد .بنابرا ح هر نوع شرح شدما
پی ن ادی با د ابعاد رالبدی را با ا رالبدی تهفیق نما د .
جمع بندی انواع رو ردها در ز نه های م ته همراآ با م اد ق و
راربردهای آن
گزینه ها
شرح خدمات تهیه طرح تفصیلی با رویکرد طراحی
شهری
طرح های بهسازی و توانمند سازی
کاربرد
مواجهه کالبدی با بافت فرسوده با اهداف عمدتا ً
نوسازی از طریق پروژه های پیشگام
مواجهه کالبدی با بافت فرسوده دارای ارزش یا فاقد
ارزش و یا روستایی – شهری با هدف تهیه یک
طرح تفصیلی ویژه برای بافت فرسوده
مواجهه حفاظتی – مرمتی کالبدی با بافت فرسوده
تاریخی و کهن با هدف حفاظت جامع از بافت و
ابنیه ارزشمند تاریخی
مداخله با رویکرد مشارکت اجتماعی اقتصادی
ساکنان
رویکرد کالبدی با نگاهی جزیی بر عوامل غیر
کالبدی
توانمند سازی اقتصادی و اجتماعی و ..
مصداق
شرح خدمات سه سطحی شرکت عمران و بهسازی
شهری
گزینه ای که باید با توانایی ترکیب اهداف مختلف
مداخله در بافت در زمینه ها و ابعاد مختلف
فرسودگی بافت مربوطه طراحی و تدوین شود و با
انواع بافت های شهری که عالئمی از ناکارآمدی ،
نابسامانی ،عدم سالمت کیفی سکونتگاه .. ،را در
زمینه های مختلف اجتماعی ،اقتصادی ،فرهنگی ،
شرح خدمات طرح تفصیلی ویژه
شرح خدمات یکسان
با رویکرد مداخالت
کالبدی
شرح خدمات حفاظت تاریخی
شرح خدمات های موردی دفتر نوسازی محله
شرح خدمات یکسان
با رویکرد مداخالت
غیر کالبدی
شرح خدمات یکسان
با رویکرد کالبدی و
جمع بندی از سطوح برنامه ر زی پی ن ادی
برنامه راهبردی
سطح برنامه
ریزی متداول
معادل سطح در شهرسازی و برنامه
ریزی شهری
راهبردی
(استراتژیک)
طرح راهبردی – ساختاری
تاکتیکی
طرح تفصیلی با رویکرد
طراحی شهری یا طرح جامع سه
بعدی
عملیاتی
برنامه ها ،طرحها ،پروژه
ها و اقدامات اجرایی
برنامه تاکتیکی
برنامه عملیاتی
شرح
فرآیندی است که راه های اصلی و اساسی برای رسیدن به هدف ( )Goalرا ترسیم می کند و
ابزارهای الزم را برای این ماموریت فراهم می کند .برنامه ریزی استراتژیک را می توان
تالشی منظم و سازمان یافته در جهت اتخاذ تصمیمات و مبادرت به اقدامات بنیادی تعریف نمود
که در آن اهداف و اقدامات اساسی بلندمدت مورد نظر قرار می گیرد و زمینه و چارچوب همه
برنامه های دیگر در تمام سطوح محسوب می شود.
فرآیندی است که به وسیله آن برای تحقق یک راهبرد مشخص دسته ای از فعالیت های مرتبط
تعریف می شود .به عبارت دیگر وسایلی است برای دست یافتن به هدف های مشخص
( )Objectivesجهت رسیدن به هدف اصلی یا نهایی( )Goalsیا استراتژیک .بنابراین عبارت
است از مشخص نمودن هدف های میانکار و انتخاب وسایل برای تحقق آنها که چارچوب زمانی
آن میان مدت و معموالً پنج ساله انتخاب می شود.
فرآیندی است برای رسیدن به اهداف مشخص با ابزارهای مشخص یا به عبارت دیگر برداشتن
گام های ویژه یا انجام اقدامات مشخص برای انجام کارهایی که به هدف های مشخص نایل می
شود و در آن ،زمان کوتاه مدت از یکسال تا دوسال در نظر گرفته می شود که ممکن است
بعضی اقدامات آن تا پنج سال نیز طول بکشد.