دانلود چکیده ای از مطالب کارگاه آموزشی مدیریت استرس دکتر دهستانی
Download
Report
Transcript دانلود چکیده ای از مطالب کارگاه آموزشی مدیریت استرس دکتر دهستانی
نوبانگ اندیشه
آموزش ،پژوهش ،معماری سازمانی
www.nobaang.com
تهیه اسالید :
مدرس:
1
تابستان 93
زمانه نو
نگاه نو
ذهن نو
زبان نو
عملكرد نو
عوامل بیرونی
عوامل درونی
عوامل اقتصادی و سیاس ی و فرهنگی
کیفیت روابط
همکاران
سبک زندگی
هدف گذاری
برنامه ریزی
نوع شغل
توسعه و تحول
فردی
ساختار روابط اجتماعی
دسترس ی به امکانات
نظام آموزش ي
تعهد به اهداف و برنامه ها
دسترس ی به گروه های مرجع
مهارت های فردی
باور و پشتکار
فرهنگ سازمانی
سبک زندگی
محدوديت هاي سياس ي /قانوني
منابع مالي
پایبندی به
اهداف و برنامه ها
فرهنگ سازمانی
توسعه و تحول
فردی
زير ساخت هاي
اقتصادي /اجتماعي
نوع شغل
سيستم ها
مسایل فرهنگي
مهارت هاي انساني
نظام اموزش ی
آموزش های کاربردی
مشکالت اجتماعی و ...
درآمد و معیشت
تورم
آیا همه مشکالت و مسایل ما
مربوط به عوامل خارجی است ؟
چه اندازه مسایل و مشکالت
مربوط به عوامل داخلی است؟
کیفیت روابط
توانایی و تجربه
شخصیت
سبک زندگی
چارچوب مفهومی مدیریت استرس
چرایی؟
Know why
مدیریت
چیستی؟
Know what
استرس
چگونگی؟
Know how
موقعیت شما از نظر پذیرش استرس در جامعه کنونی کجاست ؟
اینجا ؟
جامعه کنونی نسبت به جامعه ای ایده آل اینجاست ؟
پس شما کجا هستید ؟
تعریف استرس ()Stress
• واكنش هاي فيزيكي ،ذهني و عاطفي كه در نتيجه
تغيیرات و نيازهاي زندگي فرد ،تجربه مي شوند.
• استرس یعنی وارد شدن فشار بر یک فرد ،بدون آمادگی
قبلی برای پذیرش آن فشار
• واکنش جسمانی ،روانی و عاطفی در برابر یک محرک
بيرونی برای ایجاد سازگانی فرد با تغیيرات
10
تعریف استرس ()Stress
پاسخ به هر عاملي است كه فرد را ناراحت و از
وضعيت تعادل خارج مينمايد.
بخش جدايي ناپذير در زندگي انسانهاست.
واكنشهاي رواني ،جسماني ،هيجاني و رفتاري
تهديد يا فشار ادراك شده دروني يا محيطي
ناش ي از ارزيابي فرد از تجارب تنش زای محيطي است
11
تعریف استرس ()Stress
پاسخ ی انطبخخاهی کخخه تحخخت تخ هیر ویژگخخی هخخای فخخردی یخخا فراگردهخخای
روان شناختی شکل میگیرد؛ بدین معنی که نتیجه ی یک عمخل
،وض خ خخعیت ،ی خ خخا رخ خ خخداد خ خ خخارجی اس خ خخت ک خ خخه ت اض خ خخاهای وی خ خخژه
جسمانی یا روان شناختی را برانسان تحمیل می کند .
12
تعریف استرس ()Stress
وضخخعیت پویخخایی اسخخت کخخه در آن انسخخان بخخا یخخک فر خخت ،
مح خخدودیت ی خخا ت اض خخایی روب خخرو اس خخت ک خخه ب خخا آن خخه ب خخدان
اش خختیار دارد و نتیج خخه ی آن ب خخرایش مه خخم و در ع خخین ح خخال
نامطمئن است مرتبط می باشد .
13
تعریف استرس ()Stress
یک واکنش تطبیقی به یک عامل محیطی (بیرونیی)
اسیییییپ کیییییه ییامییییید،ار تیریو،و ییییییک رتتیییییارر
شیینایتی و روان شیینایتی ریییادر بییرار ،ییر تییرد در
یی داشته ترد را ار حا،پ نرمال یارج می کند .
14
اضطراب چیست ؟
• اضطراب عبارت است از یك احساس ناراحتكننده و مبهم
ترس ،وحشت ،یا خطر با منشاء ناشناخته كه بر فرد حاکم
ميشود .براي بعضي از افراد این حالت ممكن است
ناگهاني روي دهد و بر طرف شود ،اما براي بعضي دیگر
این حالت به صورت مزمن در ميآید.
نکاپ مهم در تعریف استرس
استرس واکنش تطبیقی به یک عامل (واقعه کنش یا موقعیپ) اسپ نه یود آن عامل
1
استرس انر ر ریادر را ار ترد می گیرد یا ایجاد میکند ؛ بنابراین در وقیای و موقعییپ ،یار ییا
اتفاق می اتتد نه در ،ر موقعیپ معمو،ی و متداول.
2
،ر ترد یاصی استرس را به طور متفاوتی تجربه می کند یعنیی تفیاوپ ،یار تیرد (تیریو،و ییک و
روان شنایتی) تأثیر استرس را تعدیل می کند .
3
استرس ترد را ار حا،پ نرمال یارج می کند و ترد نمی تواند کارکرد معمول یود را داشته باشد .
4
منظور ار عامل محیطی استرس را،ا ،ستند که موجب استرس می شوند
5
ایجاد سارمان بدون استرس یک تفکر رویایی اسپ .
6
16
رابطه بین استرس و عملكرد:
يركز و دادسون دو نظريهپرداز مديخخريت هسختند كه ارتباط استرس و عملكرد را در قالب ”
قانون يركز و دادسون" ارائه نموده اند.
عملكرد
استرس زياد
(مضر و بدخيم)
استرس بهينه
(مفيد و خوشخيم)
استرس كم
(مضر و بدخيم)
انواع استرس
• Distress:
• Eustress :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
سبب نگرانی و دلواپس ی است
کوتاه مدت یا بلند مدت است
خارج است توان تحمل و سازش ما است
همراه با احساس های ناخوشایند است
سبب کاهش کارایی می شود
سبب مسایل جسمی و روحی می شود
مهیج و انگیزه بخش است
کوتاه مدت است
بخش ی از مهارت های سازگاری ما است
با احساس هیجان همراه است
سبب افزایش کارایی می شود
تمرین موج
مفهوم استرس
پزشککا اتریش ک «،ییانس(،ییانر) سییهیه»
( Hans
)Selyeپدر استرس در مفهوم جدیکد آن شکناخته
شده است .
در نظر ور وقای مثبپ و منفی ،ر دو می تواننید بیه
یاسیهار استرسی مفید یا مضر منجر شوند .
19
مفهوم استرس
ترشح هورمون از
هيپوفیز براي غدد
فور كليوي
تفسیر توسط
هيپوتاالموس
تبديل به اعالم خطر
در مغز
اعالم خبر
اخطار الكترو
شيميايي براي
هيپوفیز
فعاليت غدد آدرنال و
ترشح كورتيكوئيد
ارسال پيام براي تمام
غدد بدن
افزايش فعاليت
طحال
افزايش ضربان قلب
كبد مواد قندي و
ويتامین آزاد مي كند
افزايش اكسیژن غذا و
افزايش قدرت لخته
شدن خون
افزايش گلبول قرمز
جاري شدن خون از
پوست به سمت
ماهي ه ها
سردي دست و پا
20
حالت تهاجمي همه
ارگانيسمها
نظر ،ار ،انس سهیه در استرس
.1یاسخ به استرس متمایر ار استرس را،اسپ.
.2استرس صرتا ً یک تنش عصبی نیسپ.
.3استرس اجتناب نا یذیر اسپ.
.4استرس ممکن اسپ ییامد،ار مثبپ داشته باشد.
.5رندگی ممهو ار استرس اسپ و استرس با مرگ یایان می یابد.
21
استرس و مفا،یم مرتبط
رمانی رخ می د،د که توانایی ترد در انطباق با استرس تحهیل می رود .
در این حالت فرد منزوی م شود و احساس م کند هیچ کنترل روی خود و محیط ندارد .
ییامد،ا :احساس از دست دادن انرژی ،احساس ب قدرت ،ب لیاقت ،دلتنگک ،بک کنترلک ،ناامیکدی
،شکست و ناتوان .
تجریه و تحهیل مرحهه ار تحهیل رتتگی :
.1فرد احساسات خود را از دست م دهد .
.2زوال شخصیت و یا ب شخصیت را تجربه م کند .
.3احساس ب لیاقت ،ناکارآمدی ،بیزاری از کار و عدم موفقیت .
تشار عصبی احتمال دارد که عهپ یا معهول استرس باشد .
ممکن اسپ که استرس ،مراه با اضطراب باشد .اضطراب :جنبه احساسی و روان شنایتی دارد.
استرس :جنبه های روان شناخت ،فیزیولوژیا و احساس دارد .
22
تحلیل رفتگ
فشار عصب
اضطراب
عوارض کهی انطباق
یک واکنش دتاعی نسبپ بیه ییک عامیل تشیار روانیی اسیپ کیه نیوعی تقاضیار محیطیی تهدیید آمییر بیه
ریاد
شمار می آید .
مرحهه اول
مرحهه دوم
مرحهه سوم
،شدار
مقاومپ
تحهیل رتتن
(،راس)
(انطباق)
(ترو رییتن)
SRPs
بسیار
مؤثر
رمان صرف شده برار
آ ار
مقاومپ در برابر عامل
تشار روانی
23
سطح اثر بیشی
انطباق با تشار روانی
بسیار
نا
مؤثر
یایان
در آن بدن بسیج م شود تا با چالش که عامل
فشار را ایجاد کرده مقابله کند .
باال رفتن فشار خکون ،افکزایض ضکربان قلکب ،
بککککزرن شککککدن مردمککککا چشککککم ،کککککض آمککککدن
عضالت.
ییییا یییییود را بیییا عامییییل تشییییار
انطبییییاق مییییی د،یییید .و یییییا ار
عامییل تشییار روانییی تییرار مییی
کند .
اگییییر موتییییق شییییود احسییییاس
رضییایپ مییی مییی کنیید در یییر
ایین صییورپ اضیطراب تیینش
و یسییتگی ایجییاد مییی شییود و
نشانه ،ار مرحهه ،شدار بیار
می گردد .
مرحهه
دوم:
مقاومپ
قککرار گککرفتن در معککر فشککار روانکک بککرای
مدت طوالن ،بدون کاهض آثکار منفک آن ،بکه
تحلیل رفتگ م انجامد .در این نقطه فکرد بکه
هم میریزد.
مرحهه
اول :
،شدار
مراحل سه گانه
عوار
مرحهه
سوم :
تحهیل
رتتن
کل
سارگارر با استرس ( سهیه )
مراحل سندرم عمومی سارگارر
سطوح اضطراب
یصوصیاپ
مرحهه ایطار
سطح ( 1مالیم )
افزایض هوشیاری ؛ افزایض آگاه ؛
تالض زیاد برای کاهض اضطراب ؛
افزایض تطابق .
شی ار وجود استرس آگاه می شود و سار و کار،ار مناسب را
برار مقابهه با آن آماده می کند .این مرحهه کوتاه و تورر اسپ.
مرحهه مقاومپ
شی با عوامل استرس مواجه می شود و نتیجه ر آن در
اکثر موارد سارگارر و بارگشپ به تعادل اسپ .
سطح ( 2متوسط )
سطح ( 2متوسط )
سطح ( 3شدید )
سطح ( 3شدید )
مرحهه ترسودگی
در صورتی که به سارگارر نرسد انر ر صرف شده برار
مقابهه تعادل ترد را میتل می کند و ور دچار اتسردگی و
اضمحالل می شود .
24
سطح ( 4وحشت )
احساس تهدید ؛ زودرنج و
تحریا پذیری ؛ احساس طاقت
فرسای ؛ ب توجه انتخاب ؛
افسردگ
احساس ب حمایت ؛ احساس ترس ،
نگران ،وحشت ؛ از دست دادن
کنترل ؛ اختالل شخصیت ؛ از دست
دادن تفکر منطق ،از دست دادن
رابطه منطق با واقعیت و دیگران ؛
گسستگ و بیماری
استرس را،ا استرس و ییامد،ار آن
پیامدهای
استرس
استرس
ادراک شده
ییامد،ار
تیریو،و یکی
استرس
ادراک شده
استرس را،ار درون
شیصی
استرس را،ار بین
شیصی
ییامد،ار روانشنایتی
استرس
ادراک شده
ییامد،ار شنایتی
عوامل
استرس زا
استرس را،ار
سارمانی
استرس را،ار
تراسارمانی
ییامد،ار رتتارر
25
مدل تشار روانی حرته ار
عوامل فشار روان
نتایج
روان شناخت /نگرش
سطح فردی
•رضایت شغل
•تعهد سازمان
•مشغول بودن به کار
•احترام به خود
•تحلیل رفتگ
•عواطف منف
•افسردگ
•تقاضاهای شغل
•تعار نقض
• ابهام در نقض
• ادراک از کنترل محیط
• امنیت شغل
• کار بیض از حد
• کار کمتر از ظرفیت
•یکنواخت در کار
ارزیاب شناخت
سطح گروه
• آغازین
• نهای
• پویای های گروه
• رفتار مدیریت
• آزار جنسیت
راهبردهای انطباق
رفتاری
• کنترل
• فرار
• مدیریت عالئم
سطح سازمان
•فرهنگ
•ساختار
•فناوری
•ایجاد تغییر در شرایط کاری
تعدیل کننده ها
• حمایت اجتماع
• خستگ ناپذیر
• رفتار نوع الف
سطح فراسازمان
•خانواده
•وجهه و اعتبار اجتماع /اقتصادی
•زمان رفت و آمد
•سر و صدا ،گرما ،شلوغ و آلودگ هوا
26
•غیبت از کار
•ترک خدمت
•عملکرد
•سوانح درکار
•ضایع کردن جسم
•خشونت
شناخت
•تصمیم گیری ضعیف
•عدم تمرکز ذهن
•فراموش
جسمان
•سیستم قلب عروق
•سیستم مصونیت در برابر امرا
•سیستم عضالن جمجمه ای
•سیستم معدی و روده ای
تعاریف چهار سطح اصهی عوامل تشار روانی
سطح فردی
سطح
گروه
عوامهی
،ستند که به
طور مستقیم
با وظایف
شغهی ترد
ارتباط دارند
.
ار یویایی
،ار گرو،ی
و رتتار
مدیریتی
ناشی
میشوند.
27
سطح
سازمان
با توجه به
عوامل دایهی
سارمان و جو
حاکم بر آن
ایجاد میشود.
سطح
فراسازمان
عوامهی
یارج ار
سارمان
باعث یدید
آمدن آن
میشوند .
عوامل اترایش د،نده استرس در محیط کار
.1فناوری و اطالعات
اندیشیییییییییییییییییییییمندان ار
اسیییییییترس تناورانیییییییه
()Technostress
صحبپ می کنند .
کوتییییاه شییییدن تییییاریخ
مصرف دانش و کهنه
شدن سری مهارپ ،ا
مشییا ل را رقییابتی تییر
و تغییر یذیر نمیوده و
استرس را در کار باال
برده اسپ .
.2جهان شدن
اسییییترس مسییییاترپ
،ار متعدد به وی ه
در شرکپ ،ار چند
مهیتییییییییی و عقییییییییب
نمانییییدن ار شییییرکپ
،ار دیگر.
28
.3امنیت
اوج گیییییییییرر یدیییییییییده
تروریسیییییییم و تییییییینش
،یییار سیاسیییی کشیییور
،ییا امنیییپ تیریکییی و
ما،ی شرکپ ،ا را بیه
یطر می اندارد.
.4تنوع
تنییییییوه او،یییییییه :نککککککژاد،
قومیککت ،جنسککیت ،سککن،
زبان مادری ،مذهب
تنییییوه ثییییانور :تجربککککه
زنکککککککککککککدگ ،مککککککککککککککان
جغرافیکککککککککای ،سکککککککککبا
رفتکککککاری ،تحصکککککیالت،
درآمکککد ،تجربکککه ککککاری،
وضککعیت تلهککل ،گککرایض
هکککای جنسککک ،وضکککعیت
والدین و حرفه
،ر دو نوه تنوه به
استرس در کار منجر
می شود.
.5نوع قرارداد
استخدام
کوتیییییاه میییییدپ شیییییدن
قرارداد،ا .طوالنی تر
شییییدن رمییییان اضییییاته
کارر ،ا و کیار کیردن
در اییییییییییییام تعطییییییییییییل
موجبیییییییاپ اتییییییییرایش
اسیییترس در کیییار میییی
شود.
عهل استرس یا استرس را،ا
• به د،ییل تنیوه و تفیاوپ
بین نیرور کار
• عوامل :
• یشونپ
• رورگویی و بی نراکتی
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
دستور ا،عمل ،ا رویه ،یا و
سیاسپ ،ار سارمانی
استرات ر سارمان
عدم امنیپ شغهی
کوچک سارر سارمان ،ا
تر،نگ سارمانی
تناورر اطالعاپ (ترس یا اعتیاد)
29
استرس را،ار
بین شیصی
استرس را،ار
درون شیصی
استرس را،ار
سارمانی
استرس را،ار
ترا سارمانی
ناسارگارر در ا،داف
ناسارگارر بین اررش ،ا
نگرش ،ا و احساساپ
شیفتگی یا اعتیاد به کار
• تأثیر یذیرر سارمان ار محیط:
• .1شرایط یانوادگی
• .2ن اد طبقه و جنسیپ
• .3شرایط ما،ی و اقتصادر
• .4تحوالپ تناورر سیاسی
اجتماعی و تر،نگی
• .5جهانی شدن
• تغییراپ در نقش و ،داف
تشخیص استرس در دیگران (الگوهاي رفتاري)
• .1نسبت به همكاران:
• در زمان ورود به اداره سالم و احوال پرس ي مي نمايد.
نمايد.
• ناهار را با همكاران مي خورد.
• رفتاري دوستانه دارد.
• نظر افراد را جويا مي شود.
• .2نسبت به سازمان:
• محل كار خود را تميز نگه مي دارد
• پرونده ها را منظم در فايلها قرار مي دهد
• مي داند هر چيزي كجا قرار دارد
• به مكاتبات و نامه ها فورا رسيدگي مي نمايد
• .3نسبت به وضع ظاهري خود:
• لباس شيك مي پوشد
• لباسهايش اتوشده و تميز است
• با ظاهري آراسته در محل كار حاضر مي شود.
• بهداشت فردي را به خوبي رعايت مي كند.
طبیع
30
• .1نسبت به همكاران:
• گوشه گير است.
• ناهار را به تنهايي صرف مي كند.
• زودرنج و تحريك پذير مي شود.
• به نظرات ديگران توجهي ندارد.
• .2نسبت به سازمان:
• محل كار خود را تميز نگه نمي دارد
• پرونده ها را در همه جا پراكنده مي كند.
• براي يافتن هر چيزي 15دقيقه وفت صرف مي كند.
فرد مبتال به استرس
رتتار سارمانی در عمل
31
تعدیل کننده ،ار استرس
شیصیپ
نستوه
کانون
کنترل
درونی
یود اتکایی
تعدیل کننده
های استرس
شیصیپ
نوه B
عرپ نفس
جنسیپ
32
درماندگی
اکتسابی
تعدیل کننده ،ار استرس
این گونه اتراد در برابیر عوامیل اسیترس رار مکیرر بیه طیور اثیر بیشیی
مقاومپ می کنند و در برابر این عوامل طاقپ ترسا تسهیم نمی شوند .
• توان تحمل ابهام بکاال دارنکد و در محکیط هکای اسکترس زا کمتکر از دیگکران دچکار بیمکاری مک
شوند .
• کمتر دچار آسیب های روان م شوند و رضایت شغل بیشتری دارند .
• مثککال :بعض ک از رزمنککدگان کککه بککا وجککود شککهادت نزدیکانشککان ،ول ک همچنککان بککه طککور اثککر
بخش به عملیات و وظایف خود م پرداختند .
یود را مسئول رتتار یود می دانند نه شانس و عوامل محیطی را .
•
•
•
•
کمتر از برون کنترل ها استرس را تجربه م کنند .
بر این باورند که م توانند بر وقایع زندگ تلثیر بگذارند و آنها را کنترل کنند
.
وقایع استرس زا را پیض بین و کنترل م کنند .
از استراتژی های پیشگری از استرس بیشتر استفاده م کنند .
33
تعدیل کننده ،ار استرس
میرانی اسپ که ترد یودش را دوسپ دارد .
• عزت نفس زیاد ،اعتماد به نفس زیاد را در پ دارد .
• موجب م شود فرد استرس کمتری را تجربه کند .
• مثککال :دانشککجویان کککه عککزت نفککس بککاالی دارنککد در حککین ارائ که
سمینار ،استرس کمتری نسبت به بقیه دارند .
آسیب یذیرر رنان و مردان در برابر استرس یکسان نیسپ .
• زنان در شرایط سخت ،خسته کننده و مالل آور بلند مدت مقکاوم تکر از مکردان
اند.
• مردان در شرایط دشوار کوتاه مدت مقاومت بیشتری دارند .
34
تعدیل کننده ،ار استرس
درماندگی اکتسابی موجب می شود انسان ،ا در شرایطی که می توانند شرایط و اوضاه را
کنترل یا ار شرایط نامطهوب اجتناب کنند به آن تن بد،ند و تسهیم شرایط شوند .
• مطا،عاپ سهیگمن
(: )Seligman
• سگ ها پس از تجربه عدم کنترل بر اوضاع ،تنبیکه مککرر و محکرک هکای آزار دهنکده ،
حس عجز و درماندگ به آنان دست م دهد .و چکون نمک توانسکتند از شکوک فکرار کنکد
در نهایت آن را م پذیرفت .پس از آن هم که سگ در شرایط بود ککه مک توانسکت بکه
راحت از شوک فرار کند این کار را نم کرد ؛ زیرا درماندگ و عجز را یاد گرفته بود
.
آرام و صییبور اسییپ بییه نییدرپ عجهییه مییی کنیید ار مههییپ ،ییار رمییانی و
اضطرار رمانی رنج نمی برد به تفریح و تمدد اعصاب ا،میپ می د،د .
• شخصیت نوع Bدر سازمان های نوع Aاسترس زیادی را تجربه م کند .
• تطابق شخصیت فرد با شغل و سازمان در کاهض استرس مؤثر است .
• افراد نوع :Aرقابت ،عجول ،نگران و تهاجم ،بیماری ناشکیبای دارند .از نوع Bبهره
ورترند .
35
ویژگیهای کل تیپ شخصیت A
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
تمایل دارند به تنهای کارکنند
بلند پروازند و کمال گرای افراط دارند
در انجام کارهای زندگ گوض به زنگ و هوشیاری باالی دارند
با تعجیل و شتاب فراوان زندگ م کنند
رقابت جوی زیاد در رفتارشان دیده م شود
دنبال چشم و هم چشم و رقابت
روحیه تهاجم و عصبانیت و پرخاشگری و ب صبری دارند
وقت شناس افراط دارند و به شدت غرق در کار م شوند
احساس تسلط بیض از حد بر دیگران و محیط دارند
در کناره گیری از کار احساس ناتوان م کنند و عالقه افراط به کار
دارند
استرس در این افراد تاثیر منف بیشتری دارد
•
•
•
•
•
افرادی که با مشکالت هیجان برخورد م کنند نه منطق
افرادی که نسبت به رویدادهای اطراف خودشان نگرض و
برداشت ذهن منف دارند( نگرض همه یا هیچ ،نگرض سیاه
و سفید )
افرادی که بیض از حد به دیگران یا خانواده وابسته هستند
افرادی که اعتماد به نفس پایین و کم دارند
افرادی که به جامعه و آینده خوض بین نیستند
استرس در این افراد تاثیر منف بیشتری دارد
•
•
•
•
•
•
افرادی که ناراحت های خودشان را با دیگران در میان نم
گذارند
افرادی که احساس م کنند در برابر رویدادهای آینده ناتوان
هستند و دایره نفوذ آن ها کوچکتر از دایره نگران های آن
هاست
افرادی که از حمایت اقتصادی ،اجتماع و خانوادگ مناسب
برخورداد نیستند
افرادی که باورهای معنوی نادرست و ضعیف دارند
افرادی که تجربه مقابله با استرس را ندارند
افرادی که عادت کرده اند پیوسته با استرس زندگ کنند
تعدیل کننده ،ار استرس
مبتنی بر نظریه تعهق و وابسیتگی ( )Attachment Theoryاسیپ و بیر چگیونگی تنظییم
روابط با دیگران دال،پ دارد .
•
•
•
•
سه ا،گور تعهق :
یود اتکایی :در آن وابستگ متقابل سکازنده بکین افکراد در عکین اسکتقالل وجکود
دارد .ایشان وضعیت های استرس زا را راحت تر مدیریت م کنند .
وابستگی و تعهق بیش ار حد :در مواجهه با عوامل استرس زا به دیگکران پنکاه
م برند .
بی تعهقی :به روابط با دیگران اهمیت نم دهند و در برابر استرس زاهکا نیکاز
به دیگران را انکار م کنند .به تا روی ب باکانه و تهاجم روی م آورند
.
عالوه بر این ،فپ مورد ؛ توانایی ،ا تجربیاپ و مهارپ ،ار
اتراد نیر در مواجهه با استرس تأثیر دارد .
39
فنون مدیریت استرس
مسئله محور
احساس محور
(ستيز)
(گریز)
به تالش برار تغییر شرایط
اشاره دارد .
به کا،ش تنش احساسی بدون
تغییر شرایط برمی گردد ؛ یعنی
احساس ترد نسبپ به شرایط
تغییر می کند .
40
واکنش ها در برابر استرس
روش درمانی
روش پیشگيری
روش واکنشی و انفعا،ی به
استرس می باشد .
روش تعال در بریورد با
استرس می باشد .
معایبی ،مچون :کا،ش عمهکرد
یبپ ریاد ترک یدمپ باال
به جار اینکه منتظر بمانیم که استرس اتفاق
بیفتد عوامل استرس را استرس و ییامد،ار
آن را کنترل می کنیم .
41
استراتژی های مدیریت استرس
استرات ر ،ار تردر ییشگیرر ار استرس را،ا :
.1خوشبین اکتساب .2 ،مدیریت اوقات کاری .3 ،مدریت اوقات فراغت.
استرات ر ،ار سارمانی ییشگیرر ار استرس را،ا:
.1طراحک مجککدد مشککاغل .2 ،ابهککام زدایک و شککفاف سککازی .3 ،برنامککه زمککان
کککار .4 ،سککبا مککدیریت و سککاختار سککازمان .5 ،فرهنککگ سککازمان و ارتباطککات،
.6نظام پاداض عادالنه.
استرات ر ،ار تردر ییشگیرر ار استرس:
.1عوامل وضعیت – شخص .2 ،ارزیکاب شکناخت از اسکترس .3 ،فنکون
سازگاری.
استرات ر ،ار سارمانی ییشگیرر ار استرس:
پیشگیری از
استرس
.1مشاوره های روان .2 ،حمایت اجتماع .3 ،تیم سازی.
پیشگیری از
استرس زاها
استراتژی های
مدیریت
استرس
استرات ر ،ار تردر ییشگیرر و درمان ییامد،ار استرس:
.1آرام سککککازی و تناسککککب انککککدام .2 ،مراقبککککه .3 ،رژیککککم غککککذای .4 ،بککککازخور زیسککککت (فیزیولککککوژیک )،
.5خودگشودگ .6 ،درمان پزشک .
استرات ر ،ار سارمانی ییشگیرر و درمان ییامد،ار استرس :
.1برنامککه هککای کمککا بککه کارکنککان .2 ،زمککان اسککتراحت کککاف .3 ،مرخص ک اسککترس .4 ،بهبککود
شرایط کاری
42
پیشگیری و
درمان پیامدهای
استرس
استرات ر ،ار مدیریپ استرس
استرات ر ،ا
تردر
• خوشبین اکتساب
پیشگیری از استرس زاها
• مدیریت اوقات کاری
• مدریت اوقات فراغت
پیشگیری از استرس
پیشگیری و درمان پیامدهای استرس
43
• عوامل وضعیت – شخص
• ارزیاب شناخت از استرس
• فنون سازگاری
•
•
•
•
•
•
آرام سازی و تناسب اندام
مراقبه
رژیم غذای
بازخور زیست (فیزیولوژیک )
خودگشودگ
درمان پزشک
سارمانی
•
•
•
•
•
•
طراح مجدد مشاغل
ابهام زدای و شفاف سازی
برنامه زمان کار
سبا مدیریت و ساختار سازمان
فرهنگ سازمان و ارتباطات
نظام پاداض عادالنه
• مشاوره های روان
• حمایت اجتماع
• تیم سازی
• برنامه های کما به کارکنان
• زمان استراحت کاف
• مرخص استرس
• بهبود شرایط کاری
استراتژی های فردی پیشگیری از استرس
زاها
یوش بینی اکتسابی
یک سیبک تفکیر و نیوعی نگیرش
مدیریپ اوقاپ کارر (مدیریپ رمان)
مدیریپ اوقاپ ترا پ
به جهان ،سیتی و اجتمیاعی اسیپ
کیییه اتیییراد براسیییاس آن وقیییای را بیرار اسییتفاده میؤثر ار رمییان کمیک مییی
اوقاپ ترا پ ترصتی برار تجدید قوا و
کند .
یوب و مثبپ تفسیر می کنند .
استراحپ و ر،ایی ار تشار تعا،یپ ،یار
رورمره کارر اسپ .
اکتسابی و آمویتنی اسپ .
کار،ا را به
ترد در رمان مشی
ترتیب او،ویپ انجام می د،د و استرس
موجب شادمانی موتقیپ باال
بریی ار اتراد اوقاپ ترا پ را اتالف
سالمپ روحی و جسمی می شود ناشی ار حجم کارر تدایل کار،ا و
وقپ می دانند که این تفکر به وی ه در
مههپ ،ار رمانی را به حد اقل می
.
شیصیپ نوه Aموجب استرس می شود.
رساند ( .استفاده اثر بیش ار رمان)
عوامل استرس را را ینثی می
کند .
44
استراتژی های سازمان پیشگیری از استرس زاها
طراحی مجدد مشا ل
مشیییا هی کیییه تیییرد در
آنها کار بیش ار حید
کییییییار کمتییییییر ار حیییییید
ظرتیییپ یکنییوایتی
و ار یودبیگیییییییییییانگی
ریاد را تجربه می کنید
باییید بییه صییوپ مجییدد
طراحی شوند .
در طراحییی مجییدد تنییون
چییییییییییریش شییییییییییغهی
گسییترش شییغهی و ن یی
سییییارر باییییید بییییه کییییار
گرتته شود .
کنترل ،ار مکرر
استرس راسپ .
ابهام ردایی و
شفاف سارر
عدم اطمینان و ابهام
در نقییییییش و ،ییییییدف
موجییب اسییترس مییی
شود .
،ییییییییدف گییییییییذارر و
تعیین ا،داف روشین
قابییل انییداره گیییرر
و دارار محییییییییییدوده
رمیییییییانی مشیییییییی
اسییییترس را کییییا،ش
می د،د .
45
برنامه رمانی کار
ایجییاد سییاعاپ کییار
شناور به گونیه ار
که ضمن انجام اثیر
بیییییییش و کییییییارار
وظیییایف سیییارمان
نقییییییییییییش ،ییییییییییییار
یانوادگی اتراد نیر
در نظر گرتته شود
ار مییییران اسیییترس
ناشیییییییی ار رمیییییییان
استاندارد می کا،ید
.
سبک مدیریپ و
سایتار سارمانی
سیییییییبک میییییییدیریپ
اسییییییییییییییییییییتبدادر و
سیییایتار سیییارمانی
مکیییییانیکی بیییییا،قوه
استرس را ،ستند.
اسیییتفاده ار سییییبک
،یییییییییار میییییییییدیرتی
متنوه و سارگار با
شرایط کارکنیان بیه
کییییییا،ش اسییییییترس
کمک می کند .
تر،نگ سارمانی و
ارتباطاپ
وجیییود کانیییال ،یییار
ارتبیییاطی متنیییوه و
میییییییییییییورب بیییییییییییییه
ییشیییییییییییییییییگیرر ار
اسییترس کمییک مییی
کند .
ارتباط باال به یایین
بیییییییییا،قوه مییییییییییرن
استرس اسپ .
تر،نیییگ سیییارمانی
ضییعیف اسییترس را
در سارمان اسپ .
نظام یاداش
عادالنه
نظییییییام یییییییاداش
عادالنییه یییادر،ر
استرس اسپ .
طراحیییییی نظیییییام
ییییاداش عادالنیییه
ار بیییییییییییییییییییییرور
اسیییییییییییییترس در
سیییییییییییییییییییییارمان
ییشییییگیرر مییییی
کند .
استراتژی های فردی پیشگیری از استرس
عوامل وضعیتی -شیصی
وضییعیتی کییه تییرد در آن قییرار گرتتییه
ارریابی شنایتی ار استرس
بیییه چگیییونگی ادراک تیییرد ار اسییییترس
اسپ و صفاپ شیصی در تعامل با،م اشییییاره دارد .ممکیییین اسییییپ استرسییییی
بر چگونگی ادراک استرس تأثیر می وجییود نداشییته باشیید و،ییی تییرد احسییاس
گذارند .
استرس کند و برعکس.
تییرد ممکیین اسییپ در حا،ییپ یسییتگی
ییییک وضیییعیپ را اسیییترس را ادراک
،رچقدر بتوان ادراک ترد را به جنبه
کنییید و،یییی در حا،یییپ شیییادمانی ،میییان
،ار مثبپ نردیک تر کرد ییشگیرر به
وضیییعیپ احسیییاس اسیییترس نداشیییته
صورپ مؤثرتر رخ می د،د .
باشد .
46
تنون سارگارر
شامل ستیر و گریر اسپ .وقتی موقعیپ
و قدرپ ترد برار تایق آمیدن براسیترس
مطهوب باشید تین تعیال سیتیر کارسیارتر
اسپ .
تیین سییارگارر گریییر یییا اجتنییاب بییه معنیی
این اسپ که بریوردر با مسئهه صیورپ
نگیرد .ترد به صورتی انفعیا،ی اسیترس
را به طور موقپ یا دائم ر،ا می کند.
اسییترات ر ییشییگیرر و درمییان در اییین
حا،ییپ اسییترس بییر تییرد وارد مییی شییود و
باید ییامد،ار میرب آن به حداقل برسد.
استراتژی های سازمان پیشگیری از استرس
مشاوره ،ار روانی
حمایپ اجتماعی
اییین مراکییر کمییک مییی کننیید کییه تییرد انسییجام یییا بییا،م بییودن بییرار کارکنییان
ادراک ییییود را نسیییبپ بیییه شیییرایط بسیار مهم اسپ .
تغییییر د،یید و بییر عوامییل اسییترس را نبیییود حماییییپ اجتمیییاعی موجیییب بیییرور
،رینه ،ار بهداشتی درمانی رییاد تیرر
هبه کند .
به یاطر تجربه استرس می شود .
47
تیم سارر
روش ییشییگیرانه سییارمانی اسیپ
که روابط اجتماعی حمایتی را در
سارمان ترا،م می کند .
استراتژی های فردی پیشگیری و درمان پیامدهای استرس
آرام سارر و
تناسب اندام
تنون آرام سارر
شامل:
تمرین نفس
آرام سارر عضالنی
آرام سارر تکرر و
مدیتیشن
آرام سارر عضالنی
تالشی آگا،انه
برار کشش و ر،ا
سارر عضالپ ،مراه
با تنفس عمیق اسپ
.
وررش روش مناسب
مراقبه
اتکیییار انسیییان را
بیییییییه ییییییییارج ار
وجود یود جهیپ
می د،د .
مراقبیییه اکتسیییابی
اسیییپ و بایییید بیییه
طییییور آگا،انییییه و
تعیییال ییییاد گرتتیییه
شود .
48
ر یم ذایی
یییک روش یییر
داروییییی و ییییر
جراحی اسپ که
بییه سییالمپ تییرد
کمک می کنید و
ور را در برابییر
اسیییییترس را،یییییا
مقیییاوم تیییر میییی
نماید .
باریور ریستی
(تیریو،و یکی)
در اییییییییییییییییین روش
عالئیییییییم اسیییییییترس
توسییط دسییتگاه ب یه
نشیییانه ،یییار قابیییل
تشییییی تبیییدیل و
بیییییییییرار کیییییییییا،ش
استرس با اسیتفاده
ار تنیییییییییییییییییون آرام
سیییییارر و مراقبیییییه
اقدام می شود .
یودگشودگی
شییییییییی وقییییییییای
اسییییییییییییییییترس را و
مشیییییییییییییییکالتش را
بییییرار تییییردر کییییه
میییورد اعتمیییاد ور
اسیییپ تعرییییف میییی
کند .
اگییییر تییییرد نتوانییییید
مشیییکالپ ییییود را
بییا شییی دیگییرر
در مییییییان بگیییییذارد
میییییییییی توانییییییییید ار
یادداشیییپ اسیییتفاده
کند .
درمان یرشکی
در صییییییییییییییورپ
مییییییؤثر نبییییییودن
سیییایر روش ،یییا
تیییییرد بایییییید بیییییه
یرشییک مراجعییه
نماید .
استراتژی های سازمان پیشگیری و درمان پیامدهای استرس
برنامه ،ار کمک به
کارکنان
در بسیییییارر ار سییییارمان
،ار موتیق برنامیه ،یایی
،مچییون تنییون ییشییگیرر
ار اسیییییییترس برنامیییییییه
درمییان جسییمی و روحییی
و سایر تنیون ییشیگیرانه
و درمییانی تحییپ عنییوان
«برنامییه ،ییار کمییک بییه
دیگران» وجود دارد .
رمان استراحپ کاتی
مریصی استرس
در سییییایه رقابییییپ جهییییانی تییرد ،ییر رمییان کییه احسییاس
رمیییییان اسیییییتراحپ در کیییییار کنیییید در معییییرض اسییییترس
کا،ش یاتته اسپ .
را،ییا بییوده نیییار بییه یییک
در بهند مدپ نیرور انسیانی اسییتراحپ کوتییاه مییدپ دارد
حیاتی سارمان ترسیوده میی میتواند ار این مریصیی بیه
تشیییییییییی یییییییییود و بییییییییا
شود .
،مییا،نگی سییارمان اسییتفاده
کند .
49
بهبود شرایط کارر
بییییه کییییار گیییییرر تنییییونی
جهیییییپ بهبیییییود شیییییرایط
تیریکی کار .
عالوه بر راحتی تیریکی
در کیییا،ش اسیییترس نییییر
مؤثر اسپ .
ییامد،ار استرس
• استرس زیاد سالمتی را تهدید می کند ،و درتشدید بیماری ها ت هیر دارد .
1
ییامد،ار
تیریو،و یکی
•
•
•
•
•
2
ییامد،ار
روان شنایتی
پیامدهای استرس بر سیستم های بدن :
.1سیستم قلبی-عضالنی :افزایش ضربان قلب ،افزایش فشارخون ،افزایش قند خون ،سردی دستها و صورت.
.2سیستم عصبی-عضالنی :سردرد ،اتساع عروق ،لرزش ،بی خوابی ،افزایش تون عضالنی ،درد مفاصل.
.3سیستم گوارش :دردهای شکمی و گرفتگی عضالنی ،تهوع ،سوء هاضمه ،کاهش حرکات روده ،بی اشتهایی.
.4سیستم تنفس ی :افزایش تعداد تنفس ،کاهش اسیدیته خون ،سرفه های بی مورد .
• اختالالت روان – تنخی ،خشخم ،افسخردگی ،کنخاره گیخری و انخزوا ،تخرس ،اضخطراب ،کخابوس
،وحشت شبانه و احساس خستگی روانی .
50
ییامد،ار استرس
3
ییامد،ار
شنایتی
4
ییامد،ار
رتتارر
• ک خخاهش و از دس خخت دادن تمرک خخز ح خخواس ،ک خخاهش خالقی خخت ،اف خخت کیفی خخت تص خخمیم گی خخری و اتخ خخاذ
تص خخمیمات ض خخعیی و ب خخی کیفی خخت ،از دس خخت دادن حافظ خخه کوت خخاه م خخدت و بلن خخد م خخدت ،اخ خختالالت
فکری – شناختی ،افزایش خطا ،فراموش ی ،افزایش توهم .
• در مطالعخخه ای روی 750کخخارگر بخخاالی 18سخخال 130 ،نفخخر آنهخخا بخخه انخخدازه ای در محخخیط کخخار از
دس خخت همک خخار خ خخود عص خخبانی م خخی ش خخدند ک خخه دوس خخت داش خختند او را م خخورد ض خخرب و ش خختم ق خخرار
دهند ( .در مشاغل منش ی گری و فروش بیشتر دیده می شود ).
• غیب خخت ،توق خخی ک خخار و ت خخرو خ خخدمت ،ک خخاهش عم خخدی و ی خخا در م خخواق ی غی خخر عم خخدی کمی خخت و
کمیت و کیفیت کار .
51
رابطه میران استرس و عمهکرد
استرس بهینه و
کار کردی
استرس زیاد
میران استرس
52
بی تفاوتی
بی حو لگی
بی حالی
بی انگیزگی
استرس کم
بی تفاوتی
وحشت از تصمیم
گیری
و اتالف انرژی
هوشیاری
انرژی و
انگیزه های زیاد
(قانون یرسون)
مدل آسیب شغلی
حجم کار
زیاد
کم
SRPs
زیاد
شغل پرآسیب
شغل انفعالی
خود تصمیمی
شغل فعال
شغل کم آسیب
کم
53
نوبانگ اندیشه
آموزش ،پژوهش ،معماری سازمانی
www.nobaang.com
منصوردهستانی
www.dehestani.net
[email protected]
09122183245
آدرس :بلوار آزادی – کوی هتل پارو – پالو 154
پست الکترونیک[email protected] :
مبانی رتتار سارمانی /استیفن یی .رابینر ؛ مترجمان عهی یارسائیان محمد اعرابی _ .تهران :دتتر ی و،ش ،ار تر،نگی . 1376
مدیریپ رتتار سارمانی /عهی رضاییان .تهران :مؤسسه انتشاراپ و چاپ دانشگاه تهران .1372
مدیریپ تعارض و مذاکره (مدیریپ رتتار سارمانی ییشرتته) /عهی رضاییان _.تهران :سارمان مطا،عه و تدوین کتیب عهیوم انسیانی دانشیگاه ،یا
(سمپ) 1382
مدیریپ رتتار ،ار سیاسی در سارمان (مدیریپ رتتار سارمانی ییشرتته) /عهی رضاییان _.تهران :سارمان مطا،عه و تدوین کتب عهیوم انسیانی
دانشگاه ،ا (سمپ) 1383
مدیریپ تشار روانی (مدیریپ رتتار سارمانی ییشرتته) /عهی رضاییان _.تهران :سارمان مطا،عه و تدوین کتب عهوم انسانی دانشگاه ،ا (سمپ)
1383
انتظار عدا،پ و عدا،پ در سارمان (مدیریپ رتتیار سیارمانی ییشیرتته) /عهیی رضیاییان _.تهیران :سیارمان مطا،عیه و تیدوین کتیب عهیوم انسیانی
دانشگاه ،ا (سمپ) 1384
تیم سارر در قرن بیسپ و یکم (مدیریپ رتتار سارمانی ییشرتته) /عهی رضاییان _.تهران :سارمان مطا،عه و تدوین کتب عهوم انسانی دانشگاه
،ا (سمپ) 1386
55
مدیریپ رتتار سارمانی /یاول ،رسی _ کنپ ایچ بالنچارد .تهران :انتشاراپ واحد توق برنامیه بییش تر،نگیی دتتیر مرکیرر جهیاد دانشیگا،ی
.1368
مبانی سارمان و مدیریپ /عهی رضاییان .تهران :سارمان مطا،عه و تدوین کتب عهوم انسانی دانشگاه ،ا (سمپ) مرکر تحقیق و توسعه ر عهوم
انسانی 1380
سارمان و مدیریپ (سیستم و رتتار سارمانی) /عهی محمد اقتدارر .تهران :چاپ عالمه طباطبایی .1365 .
مجموعه کامل در یک نگاه ،ار مدیریتی /احمد وررشکار .تهران :مرکر مطاالپ مدیریپ 1388 .
تئورر نیار،ا و انگیرش در نظریه سه شایکی /احمد وررشکار .1382 .
جروه رتتار سارمانی ییشرتته /احمد وررشکار .1373 .
جروه درسی مدریپ رتتار سارمانی /آرین قهی یور 1389 .
56
تر،نگ جام مدیریپ /شمس ا،ساداپ را،در مهدر ا،وانی و ابوا،حسن تقیهی _ تهران :دانشگاه عالمه طباطبایی .1376
مدیریپ رتتار سارمانی (رتتار تردر)/آرین قهی یور _.تهران :سارمان مطا،عه و تدوین کتب عهوم انسانی دانشیگاه ،یا (سیمپ) مرکیر تحقییق و
توسعه ر عهوم انسانی 1386
مدیریپ رتتار سارمانی کاربرد مناب انسانی/یال ،رسی و کنپ بالنچارد .ترجمه :عهی عالقه بند _.تهران :مؤسسه انتشاراپ امیر کبیر 1365
مدیریپ رتتار سارمانی/رضا سید جوادین _.تهران نگاه دانش 1383
مدیریپ رتتار سارمانی /ر،را برومند .
وب سایپ مدیریتی ایران .www.managerial.ir /
وب سایپ مدیریار www.modiryar.ir /
57