Transcript การจ ัดท า TOR (Term of Reference) Asst.Prof.Dr.Surasak Mungsing

การจ ัดทา TOR
(Term of Reference)
Asst.Prof.Dr.Surasak Mungsing
Iformation Science Institute of Sripatum University (ISIS)
Term of Reference หรือ TOR
ย่อมาจาก Term of Reference หมายถึงข้ อกาหนดของผู้ว่าจ้ าง ซึง่ จะเป็ น
รายละเอียดที่ผ้ วู า่ จ้ างมีความประสงค์จะให้ ผ้ รู ับจ้ างทาอะไรบ้ าง โดย
TOR
•
•
•
•
•
•
•
•
การบอกขอบเขตของงานให้ ชดั เจน
ระยะเวลาที่ต้องการ
คุณสมบัติของผู้รับจ้ างที่ผ้ วู ่าจ้ างต้ องการให้ ทางานตามขอบเขตดังกล่าว
สิ่งที่ผ้ วู ่าจ้ างต้ องการให้ ดาเนินการ
มีกี่ขนตอนแต่
ั้
ละขันตอนประกอบด้
้
วยอะไรบ้ าง
ปฎิบตั ิงานตามสัญญาจะได้ อะไร
ผิดสัญญาจะถูกปรับอย่างไร
วิธีการดูแลงานของผู้ว่าจ้ าง ว่าเขาจะดูแลงานคุณแบบไหน เขาจะมีที่ปรึกษาดูแลแทน
ความสาค ัญของ TOR
• ประการแรก TOR มีความสาคัญมากต่อคุณภาพของผลงานที่จะได้ จากที่ปรึกษา TOR
จะต้ องมีความชัดเจน และกาหนดประเด็นต่างๆ ที่ที่ปรึ กษาจะต้ องวิเคราะห์ ไว้ อย่าง
ชัดเจน TOR ยิ่งมีความชัดเจนเพียงใด ยิ่งทาให้ การคัดเลือกที่ปรึกษาง่ายขึ ้น โปร่ งใสมาก
ขึ ้น และการประเมินปริ มาณแรงงานของนักวิชาการสาขาต่างๆ ที่ต้องใช้ จะใกล้ เคียงกับ
ความจริ งมากยิ่งขึ ้น
• ประการที่สอง TOR เป็ นเอกสารอ้ างอิงที่ใช้ เป็ นส่วนหนึ่งของสัญญาว่าจ้ า ง ดังนัน้ TOR
จึงต้ องมีความชัดเจนเพียงพอต่อการประเมินปริ มาณและคุณภาพงานของที่ปรึกษา
นอกเหนือจาก TOR ซึ่งกาหนดขอบเขตและรายละเอียดของภารกิจแล้ ว ผู้ว่าจ้ างจาเป็ นต้ อง
กาหนดหลักเกณฑ์ และวิธีการคั ดเลือกที่ปรึ กษาไว้ ด้วย โดยเสนอแยกต่ างหากไว้ ในเอกสาร
ข้ อมูลสาหรับที่ปรึกษา
โครงสร้างของ TOR
โดยทัว่ ไป เอกสาร TOR จะประกอบด้ วยส่วนหรื อหัวข้ อต่างๆ ดังต่อไปนี ้
(1) บทนา ข้ อมูลเกี่ยวกับโครงการ
(2) วัตถุประสงค์ของภารกิจ และผลงานที่ต้องการ
(3) ข้ อมูลเกี่ยวกับภารกิจของที่ปรึกษา
(4) ขอบเขตการดาเนินงาน
(5) ระยะเวลาการดาเนินงาน
(6) บุคลากรที่ต้องการ
(7) ระยะเวลาการส่งมอบผลงาน
(8) การกากับการทางานของที่ปรึกษา
(9) หน้ าที่ความรับผิดชอบของผู้วา่ จ้ าง
1. บทนำ
บทนาจะให้ ข้อมูลความเป็ นมาของโครงการและภารกิจที่ต้องการว่าจ้ าง
ที่ปรึกษา เพื่อให้ ที่ปรึกษาเข้ าใจถึงความจาเป็ นหรื อความสาคัญของ
ภารกิจนี ้ และความเชื่อมโยงของภารกิจนี ้กับเรื่ องอื่นๆ
2. วัตถุประสงค์ของกำรว่ ำจ้ ำงและผลงำนที่ต้องกำร
• วัตถุประสงค์ของภารกิจ คือ สิง่ ที่ผ้ วู า่ จ้ างต้ องการจะบรรลุหลังจากที่
ภารกิจเสร็จสิ ้นลง TOR ตัวอย่างเช่น วัตถุประสงค์ของการว่าจ้ างที่
ปรึกษาเพื่อศึกษาปั ญหาต่างๆ ในการปรับโครงสร้ างของกรมการศึกษา
• วัตถุประสงค์ในกรณีนี ้น่าจะเป็ นดังนี ้ เพื่อจัดทาแผนปรับโครงสร้ างของ
กรม โดยแผนดังกล่าวจะต้ องมีเนื ้อหาสาระหรื อองค์ประกอบดังต่อไปนี ้
(กาหนดให้ ชดั เจนว่าต้ องการแผนที่มีลกั ษณะอย่างไร) วัตถุประสงค์จะ
ใกล้ เคียงกับสิง่ ที่ต้องการจะได้ จากที่ปรึกษา แต่สงิ่ ที่ต้องการจะได้ ใน
กรณีนี ้ นอกจากเอกสารรายงานฯ และแผนการปรับโครงสร้ างของกรม
แล้ ว อาจรวมสิง่ อื่นๆ อีก เช่น การฝึ กอบรม เอกสารอื่นๆ เป็ นต้ น
3. ข้อมูลเกี่ยวกับภารกิจของที่ปรึ กษา
ประมวลเสนอสาระของปั ญ หาหรื อ เรื่ อ งที่ ต้ องการให้ ที่ ป รึ ก ษา
ดาเนิ น การ บ่ง ชี ป้ ระเด็น ต่า งๆ ที่ เกี่ ย วข้ องกับปั ญหา ทั ง้ นี ้ เพื่ อสร้ าง
พืน้ ฐานสาหรั บการทาความเข้ าใจในขอบเขตการดาเนินงานภายใต้
ภารกิจของที่ปรึ กษา ส่วนนี ้ของ TOR ควรเสนอสรุ ปย่อผลการศึก ษา
วิเคราะห์ เบื ้องต้ นเพื่อบ่งชีป้ ั ญหา รายละเอียดควรให้ ไว้ ในภาคผนวก
หรื อเอกสารแนบ
4. ขอบเขตของกำรดำเนินงำน
• ควรกาหนดชัดเจนว่าการดาเนินงานของที่ปรึกษาต้ องครอบคลุมประเด็นใดบ้ าง และ
ละเอียดเพี ยงใด ทัง้ ในด้ านลึกและด้ านกว้ าง ทัง้ นี ้ ต้ องแน่ใ จว่าประเด็ นที่จะให้ ที่
ปรึ กษาดาเนินงานมีความจาเป็ นจริ งๆ กับปั ญหาหลักที่เป็ นพื ้นฐานในการว่าจ้ างที่
ปรึกษา ยิ่งมากประเด็นยิ่งเสียค่าใช้ จา่ ยมากขึ ้น
• ขอบเขตของการดาเนินงานจะบอกว่าต้ องทาอะไรบ้ าง มิใช่บอกว่าทาอย่างไร แต่งาน
บางอย่างอาจจาเป็ นต้ องบอกว่า ควรทาอย่างไร ทังนี
้ ้ เพื่อรักษามาตรฐานของข้ อมูล
อาทิเช่น กาหนดวิธีการสารวจดิน วิธีการเก็บตัวอย่างน ้า วิธีวิเคราะห์น ้า เป็ นต้ น
• ควรแบ่งการด าเนิ น งานเป็ น งานต่า งๆ ตามขัน้ ตอนของการด าเนิ น งาน เช่น การ
ส ารวจข้ อ มูล พื น้ ฐาน การศึก ษาวิ เ คราะห์ ข้ อ มูล ที่ ไ ด้ จ ากการส ารวจ การจัด ท า
รายงานฉบับร่ าง การจัดสัมมนาเพื่อระดมความคิดเห็นในการปรับแก้ รายงานฉบับ
ร่าง เป็ นต้ น
5. ระยะเวลำกำรดำเนินงำน
• กาหนดระยะเวลาการดาเนินงาน โดยแบ่งเป็ นระยะตามผลงานในช่วงการ
ดาเนินงาน เช่น รายงานเริ่มงาน (Inception Report) รายงานฉบับกลาง
รายงานฉบับร่าง รายงานฉบับสุดท้ าย เป็ นต้ น
• ระยะเวลาการดาเนินงานที่กาหนดให้ ที่ปรึกษาต้ องมีความเป็ นไปได้ (Realistic)
สอดคล้ องกับปริมาณงาน และข้ อจากัดอื่นๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเก็บข้ อมูลที่
ขึ ้นกับฤดูกาล โดยทัว่ ไป ถ้ าระยะเวลา การทางานสันจะใช้
้
คนมาก ถ้ าระยะเวลา
ทางานยาวใช้ คนน้ อย กล่าวคือ ปริมาณคน-เดือนที่ต้องใช้ จะ ไม่เปลีย่ นแปลง
6. บุคลำกรที่ต้องกำร
• ต้ องกาหนดให้ ชดั เจนว่าบุคลากรที่ต้องการสาหรับภารกิจนี ้ ประกอบด้ วยผู้เชี่ยวชาญหรื อ
นักวิชาการด้ านใดบ้ าง แต่ละด้ านจะใช้ แรงงานเท่าใด ปริ มาณแรงงานวัดเป็ นคน-เดือน
(Person-Months)
• คนทัว่ ไปมักมีความสับสนในความหมายของคน-เดือน งานที่ถกู กาหนดให้ แล้ วเสร็จภายใน 6
เดือน โดยใช้ ปริ มาณแรงงาน 36 คน-เดือน หมายถึงว่า โดยเฉลี่ยงานนี ้ใช้ คนทางานเต็มเวลา 6
คน คนละ 6 เดือน รวมเป็ น 36 คน-เดือน อย่างไรก็ตาม งานนี ้อาจใช้ คน 12 คน แต่ละคนมี
ปริ มาณแรงงานไม่เท่ากัน แต่เมื่อเอาเวลาทางานของแต่ละคนมารวมกันจะได้ เท่ากับ 36
• จะกาหนดสาขาวิชาหรื อความเชี่ยวชาญที่ต้องการได้ จากโครงร่ างของปั ญหาที่ต้องการให้ มี
การศึกษาวิเคราะห์ ส่วนข้ อกาหนดในเรื่ องประสบการณ์ของบุคลากรจะขึ ้นกับระดับความยาก
ง่ายของประเด็นปั ญหาที่จะศึกษา ควรใช้ คนให้ เหมาะสมกับงาน
• การประมาณปริ มาณแรงงานที่ต้องใช้ ขึ ้นกับประสบการณ์ของผู้จดั ทา TOR และขึ ้นกับความ
คาดหวังถึงระดับความสามารถของที่ปรึกษา คนเก่งมากจะใช้ เวลาทางานน้ อยกว่าคนเก่งน้ อย
กว่า ถึงแม้ ค่าจ้ าง ต่อเดือนของคนที่เก่งกว่าจะสูงกว่าของคนที่เก่งน้ อยกว่า แต่วงเงินรวมของคน
ที่เก่งกว่าน่าจะต่ากว่าของคนที่เก่งน้ อยกว่า และได้ ผลงานที่มีคณ
ุ ภาพดีกว่า
บุคลำกรทีต่ ้ องกำร (ต่ อ)
• วิธีที่ดีที่สดุ สาหรับผู้จดั ทา TOR ในการประมาณจานวนคน-เดือนสาหรับที่ปรึ กษา คือ การ
ประมาณการว่า ถ้ าผู้จดั ทา TOR เป็ นผู้ทางานเองจะต้ องใช้ กี่คน-เดือน ถ้ าผู้จดั ทา TOR คิดว่า
ที่ปรึ กษาเก่งกว่าผู้จดั ทา TOR ก็ควรกาหนดปริ มาณคน-เดือนให้ ต่ากว่าที่ประมาณการไว้ ใน
การประมาณการปริ มาณแรงงานควรใช้ ตวั เลขพื ้นฐานชัว่ โมงทางาน 176 ชัว่ โมงต่อคน-เดือน
• กาหนดคุณวุฒิและประสบการณ์ของที่ปรึกษาและความสามารถพิเศษอื่นๆ ที่ต้องการ เช่น ต้ อง
มี ค วามสามารถในการใช้ คอมพิ ว เตอร์ ไ ด้ การคิ ด และพิ ม พ์ ไ ด้ และความสามารถด้ า น
ภาษาอังกฤษ เป็ นต้ น
• อย่างไรก็ตาม ปริ มาณแรงงานที่เอกสาร TOR กาหนดไว้ เป็ นเพียงตัวเลขคร่ าวๆ ตามการ
ประเมินของผู้จดั ทา TOR เท่านัน้ เพื่อใช้ ในการประมาณราคาค่าจ้ าง ตัวเลขปริ มาณแรงงานที่ที่
ปรึกษาเสนอ อาจต่างจากตัวเลขของผู้จดั ทา TOR ได้ ในกรณีเช่นนี ้ฝ่ ายใดฝ่ ายหนึ่งอาจเข้ าใจ
ปั ญหาที่ต้องศึกษาไม่เพียงพอ
• TOR ที่ไม่มีตวั เลขปริ มาณแรงงาน จะทาให้ มีความยุ่งยากในการประเมินข้ อเสนอด้ านเทคนิคที่
ที่ปรึกษาเสนอมา
• ปริ มาณแรงงานกับวงเงินค่าจ้ างทังหมด
้
จะชี ้คร่าวๆ ถึงระดับความสามารถของที่ปรึกษา
7. ระยะเวลำกำรส่ งมอบผลงำนของที่ปรึกษำ
• ผลงานของที่ปรึ กษา ได้ แก่ รายงาน คู่มือ การฝึ กอบรม การจัดสัมมนา เป็ น ต้ น TOR จะต้ องกาหนด
อย่างชัดเจนว่าต้ องการผลงานอะไรบ้ าง ข้ อกาหนดของผลงานเป็ นอย่างไร (เช่น รายงานแต่ละฉบั บ
จะต้ องมีเนือ้ หาสาระอะไรบ้ าง) รู ปร่ างหน้ าตาของผลงานควรเป็ นอย่างไร (Format) กาหนดส่งมอบ
เมื่อไร จานวนเท่าใด ควรกาหนด Software ที่ที่ปรึกษาจะใช้ และให้ ที่ปรึกษาส่ง Diskette ด้ วย
• โดยทัว่ ไป รายงานที่ต้องการจากที่ปรึกษา ได้ แก่
 รายงานเริ่ มงาน (Inception Report) หลังจากเริ่ มงานแล้ วประมาณ 1-2 เดือน วัตถุประสงค์เพื่อทบทวนปรับแก้
แผนงานให้ เหมาะสมยิ่งขึ ้น หลังจากที่ได้ ศกึ ษาวิเคราะห์เบื ้องต้ นแล้ ว
 รายงานฉบับกลาง (Interim Report) ประมาณกึ่งกลางช่วงเวลาการดาเนินงาน ถ้ าช่วงเวลาการดาเนินงานสั น้
เช่น 4-6 เดือน อาจไม่จาเป็ นต้ องมีรายงานฉบับกลาง
 รายงานฉบับสุดท้ าย ฉบับร่ าง (Draft Final Report) ประมาณ 1 เดือน ก่อนสิ ้นสุด การดาเนินงาน
 รายงานฉบับสุดท้ าย ฉบับสมบูรณ์ (Final Report) ประมาณ 1 เดือน หลังจากที่ได้ รับข้ อคิดเห็นจากผู้วา่ จ้ างแล้ ว
 รายงานการเสร็ จสิ ้นภารกิจ (Assignment or Project Completion Report) ในกรณีที่มีการ ว่าจ้ างที่ปรึกษาให้
ดาเนินภารกิจที่ไม่ใช่เป็ นการศึกษาจัดทาแผน เช่น ว่าจ้ างที่ปรึ กษาเป็ นผู้เชี่ยวชาญประจาโครงการ ว่า จ้ างที่ปรึ กษาให้ จดั การ
โครงการ ว่าจ้ างที่ปรึกษาให้ ควบคุมงานก่อสร้ าง เป็ นต้ น
 รายงานความก้ าวหน้ า จะขึ ้นอยู่กบั ความจาเป็ นและความต้ องการของผู้ว่าจ้ าง โดยอาจจะมีเป็ นรายเดือนหรื อรายไตรมาสก็ได้
รายงานนี ้จะรายงานถึงความก้ าวหน้ าของการปฏิบตั ิงานของที่ปรึกษาเป็ นระยะๆ
8. กำรกำกับกำรดำเนินงำนของที่ปรึกษำ
• เอกสาร TOR ควรให้ ข้อมูลแก่ที่ปรึ กษาในเรื่ องการจัดองค์กรของผู้ว่าจ้ าง เพื่อการ
กากับการดาเนิ นงานของที่ปรึ ก ษา กลไกที่จ ะใช้ ในการประสานงานกับที่ ปรึ กษา
โดยทัว่ ไป ผู้ว่าจ้ างจะมีเจ้ าหน้ าที่ร่วม (Counterpart Staff) เพื่อประโยชน์ในการ
เรี ยนรู้ จากที่ปรึ กษา (มักต้ องเรี ยนรู้ เอาเอง เพราะที่ปรึ กษาจะให้ ความสาคัญแก่การ
ท างานตามภารกิ จ ของตนก่ อ น) ผู้ป ระสานงานโครงการหรื อ ผู้จัด การโครงการ
คณะกรรมการกากับการดาเนินงานของที่ปรึกษา (คณะกรรมการกากับโครงการ)
• ระเบียบการจัดซื ้อจัดจ้ างของทางราชการกาหนดให้ มีคณะกรรมการตรวจการจ้ าง ซึง่
ทางปฏิ บัติ ส่ ว นราชการมั ก จะแต่ ง ตั ง้ กรรมการตรวจการจ้ างเป็ น คนละชุ ด กั บ
คณะกรรมการคัดเลือกที่ปรึกษา จึงมีปัญหา คือ คณะกรรมการตรวจการจ้ างต้ องใช้
เวลาในการทาความเข้ าใจกับข้ อเสนอด้ านเทคนิคของที่ปรึ กษา รวมทังอาจไม่
้
ทราบ
รายละเอียดผลการเจรจาที่ทงสองฝ่
ั้
ายได้ ตกลงกันไว้ โดยเฉพาะการทาความเข้ าใจ
ระหว่างกัน ในขอบเขตการปฏิบตั ิงานและความลึกของข้ อมูลที่ต้องการให้ ศึกษาและ
วิเคราะห์ ดังนัน้ คณะกรรมการทังสองชุ
้
ดควรใช้ บคุ ลากรหลักร่วมกัน
9. หน้ ำทีค่ วำมรับผิดชอบของผู้ว่ำจ้ ำง
• เอกสาร TOR จะต้ องกาหนดชัดเจนว่า ผู้วา่ จ้ างจะให้ อะไรหรื อทาอะไร
ให้ แก่ที่ปรึกษาได้ บ้าง จะคิดค่าใช้ จ่ายหรื อไม่คดิ ถ้ าคิดจะคิดอย่างไร
• รายการที่ควรพิจารณา ได้ แก่
 สถานที่ทางาน เฟอร์ นิเจอร์ สานักงาน เครื่ องใช้ สานักงาน เครื่ องคอมพิวเตอร์
และเครื่ องพิมพ์ เครื่ องถ่ายเอกสาร โทรศัพท์ โทรสาร ยานพาหนะ วัสดุ
สิ ้นเปลืองต่างๆ
 ข้ อมูลต่างๆ ที่จาเป็ นสาหรับการทางานของที่ปรึกษา ถ้ าเป็ นข้ อมูลของหน่วย
ราชการต่างๆ ผู้วา่ จ้ างควรรับหน้ าที่ในการเก็บรวบรวมให้ ที่ปรึกษาจะ
ประหยัดเวลาและเงินค่าจ้ างได้ มาก
 ค่าใช้ จ่ายอื่นๆ เช่น การจัดสัมมนา การพิมพ์เอกสารต่างๆ
แนวทาง/ต ัวอย่างการเขียน TOR ทีถ
่ ก
ู ต้อง
Source: กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
รายละเอียดข้ อกาหนดสาหรั บการจัดซื้อ/จัดจ้ าง ( TOR )
• เอกสารแสดงข้ อมูล รายการ รายละเอียด ที่ประกาศ หรื อแจ้ งให้ ผ้ ขู ายทราบถึง
ความต้ องการและเงื่อนไขของผู้ซื ้อ
• ประกาศแจ้ งล่วงหน้ า อย่างเปิ ดเผย
• หากมีการเปลี่ยนแปลง ต้ องแจ้ งให้ ผ้ เู กี่ยวข้ องทังหมดทราบ
้
• สาหรับการจัดซื ้อคอมพิวเตอร์ ของภาครัฐ ต้ องเป็ นไปตามที่กระทรวงเทคโนโลยี
สารสนเทศและการสื่อสารประกาศแจ้ งไว้ ที่หน้ าเว็บไซด์ของกระทรวง (ทังนี
้ ้เป็ นไป
ตามมติ ครม.เมื่อวันที่ 23 มีนาคม 2547)
• การกาหนด TOR ที่แตกต่างต้ องแจงเหตุผล เป็ นครัง้ ๆไป
TOR ทีด่ ีจะช่ วยให้ ท่านได้ พสั ดุ ตรงตามวัตถุประสงค์ การใช้ งาน
ประหยัด เกิดประโยชน์ สูงสุด
ที่ดี จะระบุความจาเป็ นและคุณลักษณ์ที่ต้องการนาไปใช้
ประโยชน์ ได้ อย่างชัดเจน
• TOR
ที่ดี จะระบุข้อความที่ไม่กากวม ตรวจสอบ วัด ได้
• TOR ที่ดี ไม่ระบุรายการที่เกินความจาเป็ น
• สเปกกลาง ของ ICT จะช่วยให้ ท่านจัดซื ้อคอมพิวเตอร์ ที่ตรงตาม
วัตถุประสงค์การใช้ งาน ประหยัด รวดเร็ว
• TOR
แนวทางในการระบขุ ้ อกาหนดสาหรั บการจัดซื้อ/จัดหา
คอมพิวเตอร์ มี 3 ส่ วน
• มาตรฐาน คุณภาพ การรับประกัน
• สเปก/ความสามารถ ที่จาเป็ น ต้ องการ
• ซอฟต์แวร์ สิทธิการใช้ และลิขสิทธิ์
ส่ วนที่ 1 ระดับคุณภำพ มำตรฐำน/ กำรรับประกันและเงื่อนขข
•
•
•
•
ใช้ มาตรฐานไทย/เครื่ องหมายรับรองไทย เป็ นหลัก
ได้ รับเครื่ องหมายรับรอง มอก.1561 และมอก.1956 หรื อ
ได้ รับเครื่ องหมายรับรอง เนคเทค
การรับประกันขึ ้นต่า 3 ปี / ประกันอายุการใช้ งาน 5 ปี
ส่ วนที่ 2 สเปก คุณลักษณะ หรื อ ขีดควำมสำมำรถทีต่ ้ องกำร
•
•
•
•
•
ระบุตามสเปก
ระบุตามความสามารถที่ต้องการ
ระบุผสมกัน
ปรับเปลี่ยนให้ เหมาะสม โดย กท. กท.
ดูสเปกกลางได้ ที่....................
ส่ วนที่ 3 ซอฟต์ แวร์ และลิขสิ ทธิ์
• ระบุซอฟต์แวร์ พื ้นฐานสาหรับการทางานที่ต้องการ
• ระบุลขิ สิทธิ์ สิทธิการใช้ จานวนสิทธิ ระยะเวลาสนับสนุนการถ่ายโอน
สิทธิให้ ครบถ้ วน
• แยกราคา ออกจากตัวฮาร์ ดแวร์
เลือกสเปกแตกต่ างได้ หรื อไม่ ต้ องทาอย่ างไรบ้ าง
• เลือกสเปกดีกว่า สเปกกลางได้ ตราบที่งบประมาณยังไม่เกินกรอบราคา
ที่ตงไว้
ั้
• หากงบประมาณเกินรอบ ต้ องส่งเรื่ องแจ้ งให้ ทราบล่วงหน้ า เพือ่
พิจารณาเป็ นรายๆ
• พึงระวัง การเลือกอุปกรณ์ขนาดใหญ่ / บริโภคทรัพยากรเยอะจะเป็ น
ภาระในการใช้ งาน
คอมพิวเตอร์ ทดี่ ี ควรมีคณ
ุ สมบัติพนื้ ฐานอย่ างไร
•
•
•
•
•
•
•
ปลอดภัยไม่เป็ นอันตราย (มอก.1561)
ไม่มีสญ
ั ญาณรบกวนมากเกินไป (มอก. 1956)
ทนทาน มีความน่าเชื่อถือสูง อายุการใช้ งานยาวนาน
มีประสิทธิภาพ และความสามารถเหมาะสม ตามการใช้ งาน
ประหยัดพลังงาน/มีคา่ ใช้ จ่ายในการใช้ งานต่า
เป็ นมิตรกับสิง่ แวดล้ อม ดีกบั ผู้ใช้ (สุขภาพ)
ราคาเหมาะสม
วิธี ระบุความสามารถของคอมพิวเตอร์
• ระบุผา่ นสเปก
CPU Clock Speed
FSB Speed
L1/L2 cache Size
Memory Type / Memory Speed
Memory Capacity
HDD Type / Capacity
Lan Speed
VGA/GPU Type
VGA Memory Capacity
การเลือกสเปก เผื่อ....ความสิ้นเปลืองที่ควรระวัง
การเลือกสเปกเผื่อ หมายถึง การเลือกสเปกที่มีความสามารถมากกว่าที่ต้องการใช้ งาน
ในปั จจุบนั ซึง่ เกิดได้ จากหลายเหตุผล แต่มกั จะเป็ นการเผื่อไว้ สาหรับการขยายระบบ
เพิ่มเติมในอนาคต
 ต้ องมีช่องเสียบแบบ PCI ไม่น้อยกว่า 4 ช่อง (ปั จจุบนั ใช้ 1 ช่อง)
 หน่วยจ่ายกาลังไฟฟ้า (PSU) จ่ายไฟได้ ไม่ต่ากว่า 485 วัตต์ (ปั จจุบนั ใช้ 225 วัตต์)
หน่วยความจาหลักขยายได้ ไม่น้อยกว่า 16 จิกะไบต์ (ปั จจุบนั ใช้ 1 จิกะไบต์)
ข้ อควรระวัง
 ราคาที่เพิ่มขึ ้น เนื่องจากสเปกเผื่อ (แต่ยงั ไม่ได้ ใช้ งาน) – ของฟรี ไม่มีในโลก
 ค่าใช้ จ่ายในการใช้ งาน อาทิ ค่าไฟฟ้า ค่าซ่อมบารุง
 ความคุ้มค่าในการขยายระบบ ในอนาคต
 อาจเป็ นการ ล็อก สเปก และทาให้ ถกู ร้ องเรี ยนได้
มอก.1561-2548
มอก.1561-2548
• ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม ฉบับที่ 3468 (พ.ศ.2549)
• ประกาศ ณ วันที่ 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549 ออกประกาศกาหนด
มาตรฐานผลิตภัณฑ์อตุ สาหกรรม บริภณ
ั ฑ์เทคโนโลยีสารสนเทศเฉพาะ
ด้ านความปลอดภัย : ข้ อกาหนดทัว่ ไป มาตรฐานเลขที่ มอก.1561-2548
• ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับที่ประกาศและงานทัว่ ไป เล่ม 123
ตอนที่ 600 วันที่ 22 มิถนุ ายน พ.ศ.2549
• มีผลเมื่อพ้ นกาหนด 180 วัน นับแต่วนั ที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษา
มอก.1561 -2548
• อ้ างอิง IEC 60950
• Information technology
• Equipment-Safety-Part1:
• General Requirement
มอก.1561-2548
ขอบข่ าย
• บริภณ
ั ฑ์เทคโนโลยีสารสนเทศ
• บริภณ
ั ฑ์ไฟฟ้าทางธุรกิจ
• บริภณ
ั ฑ์ที่เกี่ยวเนื่องที่ใช้ กาลังไฟฟ้าจากแหล่งจ่ายไฟฟ้าประธาน หรื อ
ใช้ กาลังไฟฟ้าจากแบตเตอรี่ ที่มีแรงดันไฟฟ้าที่กาหนดไม่เกิน 600 โวลต์
มอก.1561-2548
• เพื่อให้ ผ้ อู อกแบบบริภณ
ั ฑ์เข้ าใจพื ้นฐานของข้ อกาหนดตามมาตรฐาน
และสามารถออกแบบบริภณ
ั ฑ์ให้ มีระดับของความปลอดภัยไม่น้อยกว่า
ที่ระบุไว้ ในหลักการของความปลอดภัย
มอก.1561-2548
ลาดับความสาคัญในการพิจารณา
1. มาตรฐานที่จะกาจัด ลด หรื อป้องกันอันตราย
2. มาตรการที่จะระบุการใช้ วิธีการป้องกันที่ไม่ขึ ้นกับบริภณ
ั ฑ์
3. มาตรการที่จะระบุในการทาเครื่ องหมายและข้ อแนะนาเกี่ยวกับความเลี่ยงที่
มีอยู่
มอก.1561-2548
อันตราย
ช็อกไฟฟ้า
อันตรายที่สมั พันธ์กบั พลังงาน
ไฟ
อันตรายที่สมั พันธ์กบั ความร้ อน
อันตรายทางกล
การแผ่รังสี
อันตรายทางเคมี
มอก.1561-2548
การเลือกวัสดุและส่ วนประกอบ
• การเลือกและจัดวางวัสดุและส่วนประกอบในการสร้ างบริภณ
ั ฑ์
• การเลือกวัสดุและส่วนประกอบที่จะไม่ช่วยเสริมในการเกิอนั ตรายจากไฟที่
รุนแรง
• การเลือกวัสดุและส่วนประกอบที่คงไว้ สาหรับค่าพิกดั ภายใต้ ภาวะปกติและ
ภาวะผิดพร่อง
มอก. 1956 - 2548
มอก. 1956 - 2548
• ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม ฉบับที่ 3431 (พ.ศ.2548)
ประกาศ ณ วันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2548 ออกประกาศกาหนด
มาตรฐานผลิตภัณฑ์อตุ สาหกรรมบริภณ
ั ฑ์เทคโนโลยีสารสนเทศ:ขีด
กาจัดสัญญาณรบกวนวิทยุมาตรฐานเลขที่ มอก. 196-2548
• ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศและงานทัว่ ไปเล่มที่ 123
ตอนที่ 60 วันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2549
• มีผลเมื่อพ้ นกาหนด 90 วัน นับแต่วนั ที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษา
มอก. 1956 - 2548
• CISPR 22
Information Technology
equipment – Radio disturbance
characteristics Limits and
Methods of measurement
• CISPR 22 มอก.1441-2545
มอก. 1956 - 2548
จุดประสงค์ :
เพื่อกาหนดระดับสัญญาณรบกวนวิทยุของบริภณ
ั ฑ์เทคโนโลยีสารสนเทศ
ให้ เป็ นแบบเดียวกัน กาหนดขีดจากัดของสัญญาณรบกวน อธิบายวิธีการ
วัดและกาหนดภาวการณ์ทางานและการตีความผลการทดลอบให้ เป็ น
มาตรฐานในแนวทางเดียวกัน
มอก. 1956 - 2548
ขอบข่ าย
มอก. 1956-2548 ครอบคลุมถึงขีดจากัดสัญญาณรบกวนวิทยุของ
บริภณ
ั ฑ์เทคโนโลยีสารสนเทศ วิธีดาเนินการต่างๆ กาหนดไว้ สาหรับ
การวัดระดับสัญญาณที่เกิดจากบริภณ
ั ฑ์ฯและขีดจากัดทีร่ ะบุไว้ ใช้
สาหรับพิสยั ความถี่ 9 กิโลเฮิรตซ์ ถึง 400 กิโลเฮิรตซ์ สาหรับบริภณ
ั ฑ์ฯ
ประเภท A และประเภท B
มอก. 1956 - 2548
ประเภท ITE
ITE ประเภท A
หมายถึง กลุม่ ที่ ITE อื่นๆ ทังหมดซึ
้
ง่ เป็ นไปตามขีดกาจัดสาหรับ ITE
ประเภท A แต่ไม่เป็ นไปตามขีดจากัดสาหรับ ITE ประเภท B
ITE ประเภท B
หมายถึง บริภณ
ั ฑ์ซงึ่ เป็ นไปตามขีดกาจัดสัญญาณรบกวนสาหรับ ITE
ประเภท B และบริภณ
ั ฑ์ที่มีจดุ ประสงค์หลักสาหรับใช้ งานในสิ่งแวดล้ อมพัก
อาศัย รัศมี 10 เมตร
มอก. 1956 - 2548
มอก. 1956-2548 กาหนดขีดกาจัดสัญญาณรบกวน ดังนี ้
1. ขีดจากัดสาหรับสัญญาณรบกวนที่นาตามสาย
•
•
ช่องทางแหล่งจ่ายกาลังไฟฟ้าประธาน
ช่องทางโทรคมนาคม
2. ขีดจากัดสาหรับสัญญาณรบกวนที่แผ่กระจายเป็ นคลื่น
ระเบียบพัสดุ ทีค่ วรทราบ
• ข้ อ 16(1) ห้ ามกาหนดรายละเอียด หรื อคุณลักษณะเฉพาะ ซึง่ อาจมีผล
กีดกันไม่ให้ ผ้ ผู ลิตหรื อผู้ขายพัสดุที่ผลิตในประเทศไทย หรื อเป็ นกิจการ
ของคนไทยสามารถเข้ าแข่งขันในการเสนอราคากับทางราชการ
พรบ. ว่ าด้ วยความผิดเกีย่ วกับการเสนอราคาต่ อหน่ วยงานของรัฐ
มาตรา 11 จนท.ในหน่วยงานของรัฐผู้ใด ..................โดยทุจริตทาการ
ออกแบบ กาหนดราคา กาหนดเงื่อนไข..............อันเป็ นมาตรฐานใน
การเสนอราคา โดยมุง่ หมายมิให้ มีการแข่งขันในการเสนอราคาอย่าง
เป็ นธรรม หรื อช่วยเหลือ.......หรื อเพื่อกีดกัน ผู้เสนอราคารายใด มิให้ มี
โอกาสเข้ าแข่งขันในการเสนอราคาอย่างเป็ นธรรม ต้ องระวางโทษจาคุก
ตังแต่
้ 5 ปี ถึง 20 ปี หรื อจาคุกตลอดชีวิต และปรับตังแต่
้ 100,000 –
400,000
มติ ครม. เมื่อ 21 มีนาคม 2520
“ ห้ ามมิให้ กาหนดลักษณะเฉพาะของสิ่งของ ที่จะซือ้ ให้ ใกล้ เคียงกับ
ยี่ห้อใดยี่ห้อหนึ่ง และห้ ามระบุย่ หี ้ อของที่ต้องการจะซือ้ ทุกชนิด
เว้ นแต่ มีข้อยกเว้ นไว้ เช่ น ยารักษาโรค เครื่องอะไหล่ เป็ นต้ น ซึ่ง
กาหนดให้ ระบุย่ หี ้ อได้ “