Transcript 4. hafta duygular ve duygu durumlar

DUYGULAR VE DUYGU
DURUMLAR
4. hafta
DUYGULAR, DUYGULANIM VE DUYGU
DURUMLAR
• DUYGULANIM: insanların yaşadığı duygulara genel
olarak verilen addır.
• DUYGULAR: birine veya bir şeye yöneltilen güçlü
hisler.
• DUYGU DURUMLAR: duruma bağlı bir dürtüyle ilintili
olmayan ve duygulardan daha az güçlü olan hisler.
• Çoğu uzman duyguların duygu durumlara oranla
geçici olduğuna inanmaktadır. Örneğin biri size kaba
davrandığında ona karşı kızgınlık hissedersiniz. Bu his
çabucak gelip geçer. Fakat olumsuz bir duygu
durumunda iseniz birkaç saat boyunca kendinizi kötü
hissedersiniz.
• Duygular, bir kişiye veya bir
olaya verdiğiniz tepkilerdir.
Bir şey sizi mutlu ettiğinde
ya da biri sizi kızdırdığında
veya
bir
şeyden
korktuğunuzda
duygularımızı
açığa
vururuz.
• Duygu durumlar ise birine
veya bir şeye dair değildir.
Duygulanım
İnsanların yaşadığı, farklı duyguları ve
duygu durumları içeren birçok deneyimi
kapsayan geniş kapsamlı bir terim
Duygular
Duygular
Belirli olaydan dolayı açığa çıkarlar
Çok kısa sürerler
Doğal olarak belirli ve çok
sayıdadırlar
(korku,
üzüntü,
mutluluk, iğrenme, şaşırma vb.)
Duygu Durumlar
Nedenleri
geneldir
genellikle
belirsiz
ve
Duygulardan daha uzun sürerler
Daha geneldir
Genellikle yüzde belirli mimiklere
neden olurlar
Genellikle
belirli
gösterilmezler
Doğaları aksiyonlara bağlıdır.
Doğaları bilişseldir.
mimiklerle
TEMEL DUYGULAR
• İnsanların hissettiği kaç duygu vardır?
• Psikologlar yüz ifadeleri üzerinde çalışarak
temel duyguları belirlemeyi denemişler. Bazı
duygular kolayca yüzümüze yansımadığı için
sıkıntı oluşturmuştur.
• Descartes merak, sevgi, nefret, özlem, neşe ve
üzüntü olmak üzere 6 basit ve ilkel duygu
olduğunu söylemiştir. Psikologlar 6 temel
duygu üzerinde hemfikirdir. Bunlar : öfke,
korku, üzüntü, mutluluk, iğrenme ve şaşırma.
TEMEL DUYGU DURUMLAR
• Olumlu duygulanım: en yüksek seviyede
heyecan,
kendine
güven,
neşe gibi
duygulardan; en düşük seviyede sıkıntı,
cansızlık ve yorgunluktan oluşan bir duygu
durum boyutudur.
• Olumsuz duygulanım: en yüksek seviyede
endişe, stres ve sinirlilikten; en düşük
seviyede ise rahatlama, dinginlik ve dengeden
oluşan bir duygu durum boyutudur.
• Olumlu ve olumsuz duygulanım algılarımızı
şekillendirerek iş hayatımızı ve bunun da
ötesinde hayatımızı etkiler.
• Olumsuz
duyguların
olumsuz
duygu
durumlara dönüşme olasılığı yüksektir.
İnsanlar olumsuz deneyimlerini olumlulara
göre daha çabuk hatırlarlar.
• Olumluluk Dengesi: hiçbir girdi olmadığında
bireylerin çoğunlukla olumlu bir duygu
durumunda olma eğilimidir.
Duyguların İşlevi nedir?
• Duygular bizi mantıksız mı yapar?
• Mantıklı düşünebilmek için duygular çok
önemlidir. Duygular dünyayı anlayabilmemiz
için önemli bilgiler edinmemizi sağlar.
• Çalışanın hislerini hiç dikkate almadan onu
işten çıkaran bir yöneticiyi gerçekten ister
miyiz?
Duyguların ve duygu durumların
kaynakları
• «bugün ters tarafımdan kalktım» dediğiniz
oldu mu?
• Ya da ortada hiçbir neden yokken bir
arkadaşınıza kötü davrandınız mı?
Duyguların ve duygu durumların
kaynakları
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Kişilik
Haftanın günleri ve günün saatleri
Hava durumu
Stres
Sosyal aktiviteler
Uyku
Egzersiz
Yaş
Cinsiyet
• Duygulanım yoğunluğu: insanların duygularını
tecrübe etme kuvvetleri arasındaki fark.
Duygulanım yoğunluğu yüksek olan kişiler
hem olumlu hem de olumsuz duyguları daha
yoğun yaşarlar.
• Aldatıcı
bağlantı:
aslında
birbirleriyle
bağlantılı olmayan 2 olayı birbiriyle
ilişkilendirme eğilimi. Örneğin güzel havalarda
insanların kendini daha iyi hissetmeleri.
Duygusal çalışma
• İş sırasında etkileşimde bulunduğumuz kişilerle ilişkimiz
sırasında kurumun istediği davranışları sergilemeye
duygusal çalışma denir. Örneğin havayolu şirketi kabin
memurların daima güleryüzlü olmasını isterler, cenaze
işleriyle uğraşanların üzgün olmasını isterler.
• Duygusal uyumsuzluk: insanların nasıl hissettiği ve
hislerini nasıl dışa vurduğu arasındaki tutarsızlıktır.
• Duygusal uyumsuzluk sonucu pişmanlık, öfke ve hayal
kırıklığı gibi duyguların birikmesiyle duygusal tükenme
ve çöküş başlar.
• Hissedilen duygular: bir bireyin gerçek duygularıdır.
• Gösterilen duygular: kuruluşların istediği ve belirli bir iş
için uygun bulunan duygulardır.
• Yüzeysel rol: dışa vurmamız gereken duyguyu
gösterebilmek için gerçek duygularımızı ve bu
duyguların getireceği mimiklerimizi saklamak. Örneğin
içinden gelmediği halde müşteriye gülümseyen bir satış
elemanının yaptığı şey yüzeysel roldür.
• Derin rol: dışa vurmamız gereken duyguyu
gösterebilmek için, gerçek duygularımızı değiştirmeye
çalışmak. Örneğin hastasıyla gerçekten empati
kurmaya çalışan doktorun yaptığı şey derin roldür.
DUYGUSAL OLAYLAR TEORİSİ
• Çalışanların iş yerinde gerçekleşen olaylara
verdikleri duygusal tepkileri, ve bu tepkilerin iş
performansıyla memnuniyeti nasıl etkilediğini
gösteren bir modeldir.
DUYGUSAL OLAYLAR TEORİSİ
Duygusal zeka
• Duygusal zeka: duygusal işaretleri ve bilgileri
anlayabilme ve yönetebilme yeteneğidir.
• Bir insanın (1) kendi duygularının bilincinde
olma,
(2)
başkalarının
duygularını
anlayabilme, (3) duygusal ipuçlarıyla verileri
yönetebilme yeteneğidir.
• İş performansı üzerinde duygusal zekanın
önemli bir rolü vardır.
Duygusal zekayı destekleyen hususlar
• Sezgisel çekicilik:
• Duygusal zeka asıl işe
yarayan kriterleri
öngörür
• Duygusal zeka
biyolojik kaynaklıdır.
Duygusal zekaya karşıt görüşler
• Duygusal zeka çok belirsiz bir kavramdır
• Duygusal zeka ölçülemez
• Duygusal zekanın geçerliliği şüphelidir.
Duygular ve duygu durumların örgütsel
davranış uygulamaları
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Seçim
Karar alma
Yaratıcılık
Motivasyon
Liderlik
Arabuluculuk
Müşteri hizmetleri
Çalışma tutumları
İş yerinde sapkın davranışlar
İş güvenliği ve yaralanmalar
Yöneticiler duygu durumları nasıl
etkilerler?
• Duygusal bulaşıcılık:
insanların
duygularının
diğer
insanların
duygularından
kaynaklanması
durumudur.
• İnsanların duygularını deneyimleme derecesi
kültürlere göre farklılık gösterir mi?
• İnsanların duyguları yorumlama şekli
kültürlere göre farklılık gösterir mi?
• Duyguların dışavurumu ile ilgili normlar
kültürlere göre farklılık gösterir mi?
https://www.youtube.com/watch?v=MmPpnGu
yEak
Duygu ve Mantık (Sağ ve Sol Beyin) dengesini
açıklayan bir animasyon