Transcript Małe dziecko w systemie edukacji prof. dr hab. Anna I. Brzezińska Instytut Psychologii Uniwersytet im.

Małe dziecko
w systemie edukacji
prof. dr hab. Anna I. Brzezińska
Instytut Psychologii
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Zespół Wczesnej Edukacji
Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie
Punkt wyjścia
Wszystkie pokolenia doświadczają dzisiaj mnogości i różnorodności
zmian wokół siebie.
Dla pokoleń najmłodszych jest to codzienne od najmłodszych lat
doświadczenie.
Dla pokoleń w wieku średnim i starszym jest to źródło niepokojów
i trudności w codziennym funkcjonowaniu.
Zmienność, mobilność i różnorodność (1) wartości, (2) ofert
działania i (3) wzorów zachowania, jest:
czynnikiem inicjującym zmiany rozwojowe
może stanowić obciążenie, szczególnie w przypadku braku odpowiednich zasobów
do poradzenia sobie z nimi
Zagrożenia dotyczą osób, które z powodów własnych ograniczeń
lub cech środowiska, w jakim żyją nie radzą sobie samodzielnie
z zaspokajaniem istotnych dla siebie potrzeb.
2
Podstawowe problemy edukacji
Dopaso(wy)wanie oferty edukacyjnej
przedszkola/szkoły do:



poziomu aktualnych umiejętności poznawczych
i emocjonalno - społecznych dzieci / uczniów
gotowości do uczenia się
gotowości do zmiany
3
Źródła trudności we współczesnej edukacji
Odmienne WIZJE
własnego życia
coraz większa nieprzystawalność światów
dorosłych (nauczycieli), dzieci i młodzieży (uczniów)
pułapka socjalizacyjna:
czy „starzy” mogą skutecznie socjalizować „młodych”?
pułapka edukacyjna:
czy wiemy czego i po co uczyć ?
Problem tzw.
KLUCZOWYCH
kompetencji
Przygotowujemy
dzieci do świata
nam
NIEZNANEGO,
nie wiemy, jaki on
będzie za
5, 10 … lat
4
Podstawowy problem władz
oświatowych, nauczycieli
i rodziców dzieci:
odpowiedzialność
5
Odpowiedzialność
za organizację procesu kształcenia
(warunki, cele i metody)
Odpowiedzialność
za organizację procedury
egzaminacyjnej / ewaluacyjnej
Władze oświatowe
Dyrektorzy szkól
Nauczyciele
Uczniowie
Rodzice
Opinia publiczna
Media
Odpowiedzialność
za jakość wizerunku szkoły
oraz spostrzegany prestiż
szkoły i nauczycieli
Odpowiedzialność
za efekty procesu kształcenia =
ich znaczenie i wykorzystanie
w praktyce społecznej
6
Podstawowy problem władz oświatowych:
odpowiedzialność
Wizja (filozofia) edukacji
Misja szkoły
Model kształcenia i wychowania
Szkoła ma uczyć
„pod egzaminy”
czy egzaminy mają
sprawdzać to,
czego uczy szkoła?
Podstawa programowa
Model ewaluacji procesu
i efektów kształcenia
?
Wizja ewaluacji / egzaminów
Koncepcja testu egzaminacyjnego
Koncepcja kryteriów oceny
Koncepcja szkolenia egzaminatorów
Koncepcja systemu komunikacji
o wynikach egzaminów
7
Model szkoły
= podstawowy
dzisiaj problem
8
Edukacja zindywidualizowana
to wspomaganie rozwoju kompetencji
osobistych, społecznych
i obywatelskich na zasadzie
równowagi JA – TY - MY
Edukacja spersonalizowana
to „człowiek uczy człowieka” w oparciu
o zaufanie i współpracę na zasadzie
równowagi swobody i kontroli
MEGAindywidualizacja
BRAK
indywidualizacji
Funkcja socjalizacyjna edukacji
Obszar zdrowej,
prospołecznej
indywidualizacji
Funkcja emancypacyjna edukacji
RÓWNOWAGA
Dominacja
osobistej
funkcji zachowania
Dominacja
adaptacyjnej
funkcji zachowania
9
Gdzie jest (nie)możliwa indywidualizacja
i personalizacja edukacji?
Model A: technologiczny
Model B: społeczny
efektywność kształcenia
rozwój / postępy
DYREKTOR
specjaliści
nauczyciele
prac. pomocniczy
albo
uczniowie
nauczyciele
DYREKTOR
rodzice
specjaliści
rodzice
uczniowie
SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA
prac. pomocniczy
SPOŁECZNOŚĆ
LOKALNA
10
Czy szkoła jest
przygotowana
na przyjęcie
6-latków?
Czy potrafi zmieniać
swoje wymagania
i dostosowywać
je do możliwości
i potrzeb dziecka?
Gotowość
dziecko   szkoła
Czy dziecko jest
przygotowane
do podjęcia
nauki w szkole?
Czy rodzice potrafią
pomóc mu, gdy
nie poradzi sobie
z wymaganiami
szkoły?
11
Podstawowe pytanie:
kto musi być gotowy?
Dziecko
„Nadzór” pedagogiczny
Rodzice
Szkoła jako instytucja
Rodzeństwo
Dyrekcja szkoły
„Opinia publiczna”
Zespół wszystkich
nauczycieli
Media
Specjaliści wspierający
dziecko i rodzinę
Nauczyciele klasy I
Kto ma prowadzić I klasę
z 6-latkami?
12
Jaka edukacja ?
Wysoka kultura organizacyjna przedszkola / szkoły
dająca wszystkim uczestnikom społeczności poczucie
bezpieczeństwa i szanująca ich autonomię
Metoda projektów
Praca w zespołach o różnych kryteriach doboru
Praca różnorodna - indywidualna, w różnych parach,
w zespołach o różnej wielkości
Tutoring rówieśniczy
Bogata oferta różnych ról w procesie edukacji
Zadania „domowe” wymagające pracy zespołowej
13