Transcript ั แผนพ ัฒนาเศรษฐกิจและสงคมแห่ งชาติ โดย สุวรรณี คามน ่ ั รองเลขาธิการ บรรยาย นบส. 29 ธ ันวาคม 2552 สาน ักงาน กพ.

ั
แผนพ ัฒนาเศรษฐกิจและสงคมแห่
งชาติ
โดย สุวรรณี คามน
่ ั รองเลขาธิการ
บรรยาย นบส. 29 ธ ันวาคม 2552 สาน ักงาน กพ.
กรอบการบรรยาย
ั
่ ง 50 ปี ทีผ
แผนพ ัฒนาเศรษฐกิจและสงคมแห่
งชาติในชว
่ า
่ นมา
(2504-2549)
ยุทธศาสตร์การพ ัฒนาประเทศไทยภายใต้แผนพ ัฒนา
ั
เศรษฐกิจและสงคมแห่
งชาติฉบ ับที่ 10
ทิศทางและประเด็นยุทธศาสตร์ในแผนฯ 11
10 ปี ก่อนแผนฯ 1 (2493-2502) หล ังสงครามโลกครงที
ั้ ่ 2
ิ ค้าขาดแคลน และราคาแพง
สน
้ อยูก
เศรษฐกิจของประเทศขึน
่ ับ
ภาคเกษตร ข้าว ยางพารา
ั ดีบก
ไม้สก
ุ
ระบบอานาจนิยมปกครองประเทศ
้ โยบายเศรษฐกิจชาตินย
และใชน
ิ ม
2493 จ ัดตงสภาเศรษฐกิ
ั้
จแห่งชาติ เสนอคาแนะนาแก่
ร ัฐบาลด้านเศรษฐกิจของประเทศ
แผนฯ 1-2 (2504-2514)
Top-down Planning
เป็ นการวางแผนจากส ่ ว นกลาง
้ นวคิดความเจริญเติบโตทาง
ใชแ
เศรษฐกิจ
เ น้ น ล ง ทุ น โ ค ร ง ส ร้ า ง พื้ น ฐ า น
ภาคร ัฐ
แผนฯ 2 น าแนวคิด การพ ฒ
ั นา
รายสาขา
2502 :
เ ป ลี่ ย น ช ื่ อ ส ภ า เ ศ ร ษ ฐ กิ จ แ ห่ ง ช า ติ เ ป็ น
สภาพ ฒ
ั นา การ เศ ร ษฐ กิจ แ ห่ ง ช าติ จ ด
ั ทา
แผนพ ฒ
ั นาเศรษฐกิจ แห่ง ชาติแ ละพิจ ารณา
โครงการเสนอร ัฐบาล
แผน 3-4 (2515-2524)
ั
้
ปัญหาสงคมเริ
ม
่ รุนแรงขึน
การเมือ งผ น
ั ผวน เปลี่ย นแปลง
ร ัฐบาลบ่อยครงั้
(Sectoral Planning)
ปั ญ หาเ ช ิ ง โค รง ส ร้า ง ข อง ประเ ท ศ
ั
ทงเศรษฐกิ
ั้
จ สงคม
สงิ่ แวดล้อม
วิกฤตเศรษฐกิจครงแรก
ั้
ื่ สภาพ ัฒนาการเศรษฐกิจแห่งชาติ เป็น
2515 เปลีย
่ นชอ
สาน ักงานคณะกรรมการพ ัฒนาการเศรษฐกิจและ
ส งั คมแห่ง ชาติ จ ด
ั ท าแผนพ ฒ
ั นาเศรษฐกิจ และ
ั
สงคมแห่
งชาติ
แผนฯ 5-6 (2525-2534)
วิกฤตการณ์นา้ ม ัน และ
เศรษฐกิจตกตา
่ ทว่ ั โลก
การเมืองภายในประเทศเริม
่ มี
เสถียรภาพ
พ ัฒนาทงเช
ั้ งิ รุกและเชงิ ร ับ
้ ทีเ่ ป็นฐานการพ ัฒนา
ยึดพืน
้ ทีE
สศช. ก ับแผนงานพ ัฒนาพืน
่ SB/กรอ. และ
การพ ัฒนาชนบทแนวใหม่
แผนฯ 7-8
(2535-2544)
Bottom-Up Planning
การเมืองเริม
่ เป็น ยุคประชาธิปไตย”
ร ัฐบาลมาจากการเลือกตงั้
ภาวะเศรษฐกิจ ขยายต วั สู ง มีก าร
ื่ มโยงก ับกระแสโลกมากขึน
้
เชอ
่ ก
ก้าวสูว
ิ ฤตเศรษฐกิจครงใหม่
ั้
เริม
่ แนวคิด คนเป็ นศู น ย์ก ลางการ
พ ัฒนา”
สศช. กบั การพ ฒ
ั นาแบบองค์ร วม เน้น การมีส ่ว นร่ว ม
ของประชาชน
การพัฒนาที่ไม่สมดุล : บทเรียนจากการพัฒนาในอดีต
เศรษฐกิจ
ขยายตัวแต่
ไม่มีเสถียรภาพ
สังคม
ขาดจิตสานึก
ขัดแย้งไม่มีความสุข
ทั้งกายและใจ
• คุณภาพชีวิตลดลง
• ความขัดแย้งทางสังคม
• วัฒนธรรมเสื่อมถอย
แย่งชิงทรัพยากร
คนรุน่ ปั จจุบนั ใช้
ทุนของคนรุน่ ลูกหลาน
ทรัพยากร
สิ่งแวดล้อม
ถูกทาลายอย่าง
รวดเร็ว
• วัตถุดิบมีปริมาณน้อย
• ระบบธรรมชาติบิดเบือน
• ความหลากหลายทางชีว9 ภาพ
ลดลง
แผนฯ 9
(2545-2549)
มุ่ง ปร บ
ั โครงสร้า งการพ ฒ
ั นา
่ มดุล
ประเทศสูส
บรรเทาปัญหาความยากจน
เพิ่ม ขีด ความสามารถในการ
แข่งข ัน
บริหารจ ัดการทีด
่ ี ในทุกระด ับ
สศช. ก ับกระบวนการมีส่วนร่วมของภาคีการพฒ
ั นา
ทุกระด ับอย่างกว้างขวาง
ี้ างเศรษฐกิจทีส
เครือ
่ งชท
่ าค ัญ
แสดงการปรับตัวทีด
่ ข
ี น
ึ้ ภายหลังวิกฤต
2530-2534
2535-2539
10.9
8.1
-5.9
3.9
5.6
อัตราเงินเฟ้ อ (%)
4.7
4.8
6.9
1.2
2.9
ดุลบัญชีเดินสะพัดต่อ GDP 1/
-7.7
-8.1
12.8
7.4
1.2
หนี้ตา่ งประเทศ/ GDP 1/
38.5
59.7
93.2
56.2
47.5
การขยายตัวทางเศรษฐกิจ (%)
2540-2541 2542-2544 2545-2549
GDP = Gross Domestic Product (ผลผลิตมวลรวมในประเทศ)
Source: NESDB 1/ at the final year of each period
15
6
10
5
5
4
0
3
-5 1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
1
-10
-15
NESDB
2006 2
GDP
CA/GDP (%)
Inflation
Unemployment rate (%)
0
12
ยุทธศาสตร์ การพัฒนาประเทศไทยในช่ วงแผนฯ 10
(ปี 2550-2554)
กองวางแผนส่วนรวม สานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
การเปลี่ยนแปลงของบริบทการพัฒนาภายใต้กระแสโลกาภิวตั น์
5 บริบทการเปลี่ยนแปลงหลัก
กระแสโลกาภิวตั น์
1. การรวมตัวของกลุม่ เศรษฐกิจและการ
เปลี่ยนแปลงในตลาดการเงินโลก
2. การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี
อย่างก้าวกระโดด
3. การเปลี่ยนแปลงด้านสังคม
4. การเคลื่อนย้ายของคนอย่างเสรี
5. การเปลี่ยนแปลงด้าน
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
NESDB
การเข้าสูเ่ ศรษฐกิจ
ฐานความรู ้
15
บริบทการเปลีย
่ นแปลงต่อการปร ับต ัวของประเทศ
ความเชื่อมโยงเศรษฐกิจโลก
ศตวรรษแห่ งเอเชีย
การเคลือ่ นย้ ายอย่ าง
เสรีของสินค้า เงินทุน
เศรษฐกิจและสังคมฐานความรู้
การเคลือ่ นย้ ายคนเสรี
ทรัพยากรและสิ่งแวดล้ อม
•ธุรกิจต้องปรับตัวแข่งขันได้
•ยกระดับกำรกำกับดูแลกำรเคลื่อนย้ำยเงินทุนระหว่ำงประเทศและบริ หำรจัดกำร
ตลำดกำรเงิน
• สร้ำงองค์ควำมรู ้ นวัตกรรม เทคโนโลยีเชิงพำณิ ชย์
• สร้ำงโอกำสกำรเรี ยนรู ้ให้คนไทยปรับตัวรู ้เท่ำทันกำรเปลี่ยนแปลง
• ประยุกต์ใช้เทคโนโลยีที่เหมำะสมกับจุดแข็งด้ำนวัฒนธรรมและภูมิปัญญญญำ
เทคโนโลยี
สั งคม
•ดำเนินนโยบำยกำรค้ำเชิงรุ ก
สั งคมผู้สูงอายุ ปัญหาการออม การ
เปลีย่ น แปลงรูปแบบการบริโภค
เคลือ่ นย้ ายแรงงานมีความรู้ /ผู้
ประกอบ
การมากขึน้
ภาวะโลกร้ อน ภัยพิบัติ ระบบนิเวศ
และความหลากหลายทางชีวภาพ
• โอกำสกำรขยำยตลำดสิ นค้ำและบริ กำรเพื่อสุ ขภำพ นำภูมิปัญญญญำท้องถิ่นมำสร้ำง
คุณค่ำเพิ่มทำงเศรษฐกิจ
• ป้ องกันควำมเสี่ ยงและแก้ไขกำรแพร่ ขยำยของวัฒนธรรมต่ำงชำติที่ก่อให้เกิด
ค่ำนิยมและกำรบริ โภค ที่ไม่พึงประสงค์
• มำตรกำรกำกับดูแลกำรเคลื่อนย้ำยแรงงำนระหว่ำงประเทศและผลกระทบที่อำจ
เกิดขึ้น
• เตรี ยมมำตรกำรรองรับกำรเคลื่อนย้ำยคนอย่ำงเสรี ที่มีผลกระทบต่อควำมมัน่ คง
ของประเทศ
• ยกระดับมำตรฐำนกำรจัดกำรสิ่ งแวดล้อมและป้ องกันฐำนทรัพยำกร รักษำควำม
สมดุลของระบบนิเวศ
• ปรับรู ปแบบกำรผลิตที่เป็ นมิตรกับสิ่ งแวดล้อม
• เพิ่มประสิ ทธิ ภำพกำรใช้พลังงำนและพัฒนำพลังงำนทำงเลือก
16
ปร ัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ยึดหล ักความพอประมาณ มีเหตุผล มีภม
ู ค
ิ ม
ุ ้ ก ันในต ัวทีด
่ ี
ั
อาศยความรอบรู
้ การมีคณ
ุ ธรรม และความเพียรเป็นเงือ
่ นไข
พอประมาณ
ั
• ไม่ทาเกินต ัว ทาตามศกยภาพและความถน
ัดไม่ตามกระแส
มีเหตุผล
ิ ใจและดาเนินการ มีการจ ัดการ
• ใชเ้ หตุผลในการคิด ต ัดสน
วางแผนอย่างเป็นระบบ มองระยะยาว
มีภม
ู ค
ิ ม
ุ ้ ก ัน
ี่ งทีอ
้ พร้อม
• สร้างภูมค
ิ ม
ุ ้ ก ัน โดยคานึงถึงความเสย
่ าจเกิดขึน
ร ับมือและหาวิธจ
ี ัดการปร ับต ัวอย่างเหมาะสม
ความรอบรู ้
มีคณ
ุ ธรรม
มีความเพียร
้ วามรูแ
ใชค
้ ละ
ประสบการณ์ทเี่ กีย
่ วข้อง
อย่างรอบคอบ
ระม ัดระว ังในการปฏิบ ัติ
ั
ปร ับการผลิต อาศย
ฐานความรูส
้ ก
ู่ ารเพิม
่
ิ ธิภาพ
ประสท
ื่ สต
ั ย์ รับผิดชอบต่อผู ้มีสว่ นได ้
ซอ
ี ไม่โลภ รู ้จักพอไม่เบียดเบียน
เสย
ผู ้อืน
่ และสงิ่ แวดล ้อม เอือ
้ อาทร
ต่อชุมชน และสงั คม ซงึ่ จะก่อ
ื่ ใจในการ
ให ้เกิดความไว ้เนือ
้ เชอ
ทางานร่วมกัน
มีความเพียรต่อการเรียนรู ้
สงิ่ ใหม่ๆ เพือ
่ ปรับวิธก
ี าร
ทางาน
กองวางแผนส่วนรวม สานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
การวิเคราะห์ทน
ุ
แผนพ ัฒนา ฉบ ับที่ 10
•มนุษย์
ั
ทุนทางสงคม
•ว ัฒนธรรม
ั
•สถาบ ันสงคม
ความพอเพียง
ิ
้ น
•การออม/หนีส
ทุนทางเศรษฐกิจ
• การขยายต ัวทาง
เศรษฐกิจ
มีมค
ิ ม
ุ ้ ก ัน
• เสถียรภาพเศรษฐกิจ
ความมีเหตุผล
ทุนทร ัพยากรฯ
•ป่าไม้/ดิน/นา้
• คุณภาพสงิ่ แวดล้อม
กองวางแผนส่วนรวม สานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
กรอบแนวคิด
น้อมนา “ปร ัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” เป็นแนวปฏิบ ัติ
ยึด “คนเป็นศูนย์กลางของการพ ัฒนา”
เน้นกระบวนการมีสว่ นร่วมของทุกภาคีการพ ัฒนา
ั ัศน์
วิสยท
ั
สงคมอยู
เ่ ย็นเป็นสุขร่วมก ัน : Green and Happiness Society
ั
พ ัฒนาคุณภาพคนและสงคมไทย
ั
่ งคมแห่
สูส
งภูมป
ิ ญ
ั ญาและการเรียนรู ้
มุง
่ เสริมสร้างทุนของประเทศ
ให้เข้มแข็งและ
นามาใชใ้ ห้เกิดประโยชน์
สร้างความเข้มแข็งของชุมชนและ
ั
สงคมเป
็ นรากฐานทีม
่ น
่ ั คงของประเทศ
ปร ับโครงสร้างเศรษฐกิจ
ให้สมดุล และยง่ ั ยืน
ทุน
เศรษฐกิจ
ทุน
ั
สงคม
ทุน
ทร ัพยากรฯ
P-19
พ ัฒนาบนฐานความหลากหลายทาง
ชวี ภาพและสร้างความมน
่ ั คงของฐาน
ทร ัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อม
เสริมสร้างธรรมาภิบาลในการบริหาร
่ วามยง่ ั ยืน
จ ัดการประเทศสูค
9
NESDB
พัฒนาคนให้ มคี ุณธรรม
นาความรู้ เกิดภูมคิ ุ้มกัน
เสริมสร้ างสุ ขภาวะคนไทย
ให้ แข็งแรง
พัฒนาระบบการรักษา ควบคู่กบั การป้ องกัน
พัฒนาเด็กและเยาวชนให้มีจิตใจดีงาม
มีสานึ กสาธารณะ มีสติปัญญา เพิ่มพูน
และฟื้ นฟูร่างกาย/จิตใจส่งเสริมการบริโภค
ความรู้และทักษะให้แก่แรงงาน เร่งผลิต
ที่ปลอดภัยใช้สมุนไพรภูมิปัญญาไทย
นักวิทยาศาสตร์/นักวิจยั
ร่วมกับเทคโนโลยีสะอาด
ส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต
ในการผลิต ลดละเลิก
และจัดการองค์ความรู้
ยุทธศาสตร์
พฤติกรรมเสี่ยง
ท้องถิ่นและสมัยใหม่
การพ ัฒนาคุณภาพ
ต่อสุขภาพ
ั
่
คนและสงคมไทยสู
ั
สงคมแห่
งภูมป
ิ ญ
ั ญา
และการเรียนรู ้
เสริมสร้ างคนไทยอยู่ร่วมกันในสั งคมอย่ างสั นติสุข
ิ จ สังคม ให้ประชาชน
สร้างครอบครัวให้เข้มแข็ง สร้างหลักประกันที่มนคงทางเศรษฐก
ั่
ด้านอาชีพ สวัสดิการสังคม การออม การดารงชีวิตที่ปลอดภัยสงบสุข รวมทัง้ ขยายบริการ
สังคมแก่ผสู้ งู อายุ ผูพ้ ิ การ ผูด้ ้อยโอกาส
20
ั
ยุทธศาสตร์การสร้างความเข้มแข็ งของชุมชนและสงคม
เป็นฐานทีม
่ น
่ ั คงของประเทศ
การบริหารจ ัดการกระบวนการชุมชนเข้มแข็ง
ส่งเสริมการรวมกลุ่มเปิดพืน้ ที่สาธารณะจัดกิจกรรม เผยแพร่ข้อมูล
ข่าวสาร ปรับปรุงกลไก กฎระเบียบ เพื่อสนับสนุนการสร้างชุมชน
เข้มแข็ง จัดการองค์ความรู้ชุมชนและระบบการเรียนรู้อย่างครบวงจร
และพัฒนาต่อยอดสร้างครอบครัว ระบบความสัมพันธ์ในชุมชน
ให้มนคงเข้
ั่
มแข็งเป็ นภูมิค้มุ กัน
สร้างความมน
่ ั คง
ของเศรษฐกิจชุมชน
รวมกลุม่ ในรูปสหกรณ์นาภูมิปัญญา
ท้องถิ่นมาสร้างสรรค์คณ
ุ ค่าสินค้า
และบริการ
ั
เสริมสร้างศกยภาพของ
ชุมชนอยูร่ ว
่ มก ับ
้ กูล
ทร ัพยากรอย่างเกือ
ให้สิทธิชุมชนร่วมบริหารจัดการ
ทรัพยากรสร้างกลไกให้ชุมชน
ปกป้ องคุ้มครองทรัพยากร
21
การขับเคลือ่ นแผนฯ 10 สู่ การปฏิบัติ
การพัฒนา
คุณภาพคนฯ
ภาครัฐ
ภาคเอกชน/สถาบัน/
สื่ อ
ชุ มชน
ครอบครัว
การปร ับ
การสร้างความ
เข้มแข็งชุมชนฯ โครงสร้าง
เศรษฐกิจฯ
แผนยุทธศาสตร์ /
ต่ างๆ
การพ ัฒนาบนฐาน
การเสริมสร้าง
ความหลากหลาย
ธรรมาภิบาลฯ
ทางชวี ภาพฯ
แผนปฏิบตั ิการระดับ
แผนองค์ กร/สถาบัน
แผนชุ มชน
แนวทางดารงวิถีชีวติ คน/ครอบครัว
สร้างกระบวนการมีสว่ นร่วมของภาคีการพ ัฒนา
กาหนดแนวทาง
ลงทุนสาค ัญ
ตามยุทธศาสตร์
แผนฯ 10
ทบทวน
ปร ับปรุง
ยกร่าง
กฎหมาย
ทีจ
่ าเป็น
การติดตาม
ประเมิน
ผล
พ ัฒนา
ระบบ
ข้อมูล
ึ ษาวิจ ัยสร้าง
ศก
องค์ความรู ้
เชงิ ลึกหนุน
เสริมสร้าง
ข ับเคลือ
่ น
22
ทิศทางและประเด็นยุทธศาสตร์ในแผนฯ 11
แนวคิดการจัดทาแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 8-10
แผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 8
แผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 9
แผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 10
ปรับกระบวนทรรศน์ การพัฒนา
นาหลักปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียงมานาทาง
ใช้ แนวทางหลักปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติ
คนเป็ นศูนย์กลำงกำรพัฒนำตำม
พระรำชดำรัส “เศรษฐกิจ
พอเพียง”
ยึดคนเป็ นศูนย์กลำง
พัฒนาแบบองค์ รวมเป็ นการ
เดินสายกลาง
สร้ำงภูมิคุม้ กันด้ำนเศรษฐกิจและ
สังคมระดับคน ชุมชน สังคม
ประเทศ
ใช้ การวิเคราะห์ จุดอ่ อน จุดแข็ง
โอกาส และข้ อจากัด
ใช้กระบวนกำรมีส่วนร่ วม
พัฒนาอย่ างมีดุลภาพในทุกมิติ
วำงบทบำทกำรพัฒนำประเทศ
จัดลาดับความสาคัญแนวทาง
การพัฒนาตามยุทธศาสตร์
ยึดคนเป็ นศูนย์กลำงบนพื้นฐำนของ
“ดุลยภำพเชิงพลวัต”
พัฒนาแบบบูรณาการ
สร้ำงสมดุลของมิติทำงวัตถุและจิตใจ
ควบคู่กบั ดุลยภำพกำรพัฒนำภำยใน
และภำยนอกประเทศ
สร้ างภูมิคุ้มกันให้ ครอบครัว ชุมชน
สังคม และประเทศ ปรับตัวพร้ อมรับ
การเปลีย่ นแปลง
เชื่อมโยงทุนทำงสังคมกับทุเศรษฐกิจ
และทุนทรัพยำกรธรรมชำติและ
สิ่ งแวดล้อม
่ งแผนฯ 11
ทิศทางการพ ัฒนาในชว
แนวคิดแผนฯ 11
1. ยึดหล ักปร ัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพือ
่ สร้างภูมค
ิ ม
ุ ้ ก ัน
2. คนเป็นศูนย์กลาง
3. สร้างสมดุลการพ ัฒนาในทุกมิต ิ
่ นร่วมทุกขนตอน
4. ภาคีการพ ัฒนามีสว
ั้
วิกฤตเศรษฐกิจโลก
ี่ งใหม่และ
ความเสย
ิ หล ัง
โอกาสทีเ่ ผชญ
วิกฤตเศรษฐกิจโลก
(Q4/2551-ปัจจุบ ัน)
บริบทโลกภายหล ังวิกฤติเศรษฐกิจ
1. อ ัตราการขยายต ัวทางเศรษฐกิจตา่
2. Global Rules & Multi Polar
3. ความมนคงทางอาหารและพล
่ั
ังงาน
ั
4. สงคมผู
ส
้ ง
ู อายุ
5. ภาวะโลกร้อน
6. ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี
7. การบริหารจ ัดการระบบเศรษฐกิจ
8. การค้า และความร่ ว มมือ ระหว่ า ง
ประเทศ
9. การเมืองโลก
บริบทของประเทศไทยทีส
่ าค ัญ
1. สงั คมผู ้สูงอายุ/ Migration
2. ภาวะโลกร ้อน
3. Food , Energy security
4. Human quality/ Social productivity
5. High competitiveness
จากวิสัยทัศน์ 2570 สู่แผนฯ 11
ั ัศน์ ปี 2570
วิสยท
คนไทยดารงชวี ต
ิ ตามหล ักปร ัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียงมีความอยูเ่ ย็นเป็นสุข และสามารถอยูใ่ น
ั ศ
ประชาคมโลกอย่างมีศกดิ
์ รี
วิสัยทัศน์ ประเทศไทยสู่ปี 2570
้ รงงานราคาถูกและ
ใชแ
ทร ัพยากรธรรมชาติเป็น
หล2550
ัก
2540
2552
สังคมภูมิปัญญาและการเรี ยนรู้
2554
2556
2558
สังคมความรู้
2560
2562
2564
2568
2570
การพัฒนาที่ย่ งั ยืน
Global Rules & Multi Polar
แนวทางการพัฒนาของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่
11
Environment:
& Global
Warming
EU
•UN FCCC & Post Kyoto
Protocol – trend of
commitment from developing
countries in CO2 reduction
•Increase world energy demand
leads to higher GHG emission
•Sectoral Approach in GHG
mitigation
+
+
-
ASEAN
AMERICA
+
BRIC
Japan
Asia
Africa
14 ธันวาคม 2552
+ Trade &
Services
www.nesdb.go.th
Investment
Financial &
IPR
• Global fund for clean
technology: CIF & CTF
• Green outsourcing /
Investment
• Carbon off-shoring
• CSR
• Mechanisms for CO2
reduction & income
generation for local
community : CDM, REDD+
• Voluntary carbon market
• Intellectual Property
Rights can prevent
technology transfer to
developing countries
• Tariff Barrier i.e. Border Carbon
Adjustment ; IUU Fishing,
• Non –Tariff Barrier to trade i.e. Technical
barrier : EU energy using product, Energy
label , Carbon label/footprint, ROHs &
REACH for chemicals, มาตรการสุขอนามัย
และสุขอนามัยพืช (SPS) ; AFTA, FTA
26
แนวทางการพัฒนาของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่
เทคโนโลยี
11
แ น ว โ น้ ม สู่ ก า ร ผ ส ม ผ ส า น ข อ ง เ ท ค โ น โ ล ยี ห ล ัก
้ ในศตวรรษที่ 21
เทคโนโลยีใหม่ทเี่ กิดขึน
Cheap Solar Energy
(IT, Bio, Materials, Nano) เกิดเทคโนโลยีสาขา
่ ารสร้างนว ัตกรรมเพือ
หล ักใหม่ นาไปสูก
่ มวลมนุษย์
Rural Wireless Communication
Ubiquitous Information Access
GM crops
1.
Rapid bioassays
Filter and Catalysts
Targeted drug delivery
Cheap autonomous housing
Green manufacturing
Ubiquitous RFID tagging
Hybrid vehicles
Pervasive sensors
Tissue engineering
Improved diagnostic
and surgical methods
Wearable computer
Quantum cryptography
14 ธันวาคม 2552
ั
ผลกระทบต่อสงคมและวิ
ถช
ี วี ต
ิ ของปัจเจกบุคคล:
ั
ื่ สารไร้ส าย มีว ท
สู่ส งคมการส
อ
ิ ยาการทีเ่ สริม สร้า ง
สมรรถนะของคน
2. ผลกระทบต่อแผนการผลิตและรูปแบบการบริโภค:
เน้นการลงทุนทางปัญญามากกว่าทางกายภาพ และ
ิ ค้าและบริการ ทีต
มีนวต
ั กรรมเพือ
่ ผลิตสน
่ อบสนอง
ความต้องการทีห
่ ลากหลายได้อย่างมีคณ
ุ ภาพ
3 ผลกระทบต่อพลว ัตของการผลิต การค้าและบริการ
่ ุรกิจภาคบริการรูปแบบใหม่ๆ
เปลีย
่ นแปลงสูธ
ผลต่อการจ ัดการปัญหาสงิ่ แวดล้อมและพล ังงาน:
เทคโนโลยีมบ
ี ทบาทนาในการแก้ไขปัญหาฯ อย่างมี
ิ ธิภาพ และสร้างทางเลือกในระยะยาว
ประสท
ที่มำ : ปฐมบทสู่กำรเตรี ยมตัวเพื่ออนำคตของประเทศไทย, เอกสำรประกอบกำร
ประชุมสมัชชำวิทยำศำสตร์และเทคโนโลยีเพื่อกำรพัฒนำ ครั้งที่ 6 (2550)
4
www.nesdb.go.th
2727
ความเป็ นมาและแนวโน้ มสู่ Humanistic Society ในปัจจุบนั
Network Society, based on knowledge and innovation information and communication
technologies, growing dialogue and interaction between groups and individuals.
opening the way for new forms of social awareness, public debate and citizen
involvement in all matters of public interest
Trust
Network
Sharing
Open Source
Open
Innovation
World
Community
Grid
Blogosphere
การเปลี่ยนแปลงที่สาคัญนี้ เกิดขึ้นจากรูปแบบการสร้างเครือข่ายของประชาคมโลกที่อยู่อย่างเอกเทศหากแต่ยงั พึ่งพากัน
่ งโอกาสจากการปันผลทางประชากร โครงสร้าง
ไทยกาล ังผ่านพ้นชว
้
ในอนาคตว ัยประชากรว ัยทางานจะต้องแบกร ับผูส
้ ง
ู อายุทเี่ พิม
่ มากขึน
Pyramid of Thai Population
2513
2552
2570
75+
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
10-14
5-9
0-4
75+
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
10-14
5-9
0-4
75+
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
10-14
5-9
0-4
Baby Boom
The working age population 2513
has to support for a
comparative large population
of children.
Aging Population
Demographic Dividend
The working age population dominates
the pyramid, so there is possibility that
they will be well able to support the old
and the young.
Child
Working
Age
2552
The working age population
needs to support a large
population of older people.
2570
Old
Implication is Manpower Structure is changing due to demographic change
Internal force: Ageing
แนวโน้มประชากรของประเทศไทย
หน่วย : พ ันคน
1995
2005
2007
2015
2025
2027
Population
(Thousands)
Growth rate (%)
56,969
1.2
65,099
0.9
66,041
0.7
68,980
0.5
70,651
0.2
70,636
0.0
Aged 0-14
14,029
(24.6)
14,950
(22.8)
14,522
(22.0)
12,870
(18.7)
10,606
(15.0)
10,182
(14.4)
Aged 15-59
37,446
(65.7)
43,492
(66.8)
44,372
(67.2)
46,291
(67.1)
45,050
(63.8)
44,403
(62.9)
Aged 60 +
5,495
(9.6)
6,757
(10.4)
7,147
(10.8)
9,819
(14.2)
14,995
(21.2)
16,055
(22.7)
Fertility rate
(Births per
women)
2.0
1.6
1.6
1.5
1.4
1.4
Life expectancy
at birth* (Years)
70
72
73
75
77
n.a.
ที่มา : สานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
* US Census Bureau, International Database; Population forecast
แนวทางการพัฒนาของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่
11 ญหา
สภาพปั
สภาวะแวลดล้ อมด้ านสังคม
ชุมชน
ปั จจัยการเปลี่ยนแปลง
• โลกาภิวัตน์
• เศรษฐกิจทุนนิยม
• การขยายตัวของเมือง
• โครงสร้ างประชากรเปลี่ยน
14 ธันวาคม 2552
ครอบครัว
้ อาทร
ความเอือ
และสมานฉ ันท์
รัฐ
ั
พล ังทางสงคม
ปั จเจก
เอกชน
่
การรวมกลุม
ั
ทางสงคม
• คนไทยการศึกษาสูงขึน้ อายุยืน
ขึน้ แต่ คุณธรรม จริยธรรมลดลง
ครอบครั วอ่ อนแอ
• รายได้ สูงขึน้ แต่ การกระจาย
รายได้ ไม่ เป็ นธรรม เหลื่อมลา้
เมืองชนบท เกือ้ กูลน้ อยลง
• สังคมไทยเข้ าสู่สังคมผู้สูงอายุ
เด็กและวัยแรงงานลดลง ผู้สูงอายุ
เพิ่มขึน้
ั
งคม
่ั
ความมนคงทางส
และเศรษฐกิจ
ประชาชน
รากฐานทางสังคม
ั
•ความมน
่ ั คงทางเศรษฐกิจและสงคม:
มีความเหลือ
่ มลา้ และ
ึ ษา
ไม่เป็นธรรมของการกระจายรายได้ การเข้าถึงการศก
้ แต่คณ
เพิม
่ ขึน
ุ ธรรม จริยธรรมลดลง สถานะด้านสุขภาพดี
้ ร ังสูงขึน
้ แต่อ ัตราการป่วยด้วยโรคเรือ
้
ขึน
ั
้
•พล ังทางสงคม:
ความเข้มแข็ งของชุมชนเพิม
่ ขึน
ั
้ อาทรและสมานฉ ันท์: มีความเป็นสงคมเมื
•ความเอือ
องมาก
้ กูลก ันลดลง
้ ความไว้วางใจและเกือ
ขึน
ั
•การรวมกลุม
่ ทางสงคม:
มีจต
ิ สานึกสาธารณะและตืน
่ ต ัวใน
ิ ธิ แต่เคารพสท
ิ ธิผอ
การร ักษาสท
ู้ น
ื่ น้อยลง ภาคเอกชนทางาน
ั
้
เพือ
่ สงคมเพิ
ม
่ ขึน
www.nesdb.go.th
31
แนวทางการพั
ฒนาฯ ฉบับที่
แนวโน้ฒนาของแผนพั
มและผลกระทบจากภาวะโลกร้
อน
11
ภัยธรรมชาติทวี
ความรุ นแรงขึน้
อาจสูญเสียความ
หลากหลายทาง
ชีวภาพ ร้ อยละ 25
พืชพันธุ์บางชนิดมีผลผลิต
น้ อยลง เช่ น ข้ าวโพด ข้ าว
เจ้ าบางพันธุ์
เกิดโรคระบาดของโรคไหม้
ในข้ าว กข 6 ในเชียงใหม่
ลาพูน
ฤดูฝนสิน้ สุดเร็วในภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือ
14 ธันวาคม 2552
นา้ ทะเลสูงขึน้ เพิ่มปั ญหาการ
กัดเซาะชายฝั่ งทวีความรุ นแรง
อาจกัดเซาะมากกว่ า 10-25
เมตร/ปี ในบริเวณปากแม่ นา้
เจ้ าพระยา
www.nesdb.go.th
32
่ งแผนฯ 11
ทิศทางการพ ัฒนาในชว
แนวคิดแผนฯ 11
1. ยึดหล ักปร ัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพือ
่ สร้างภูมค
ิ ม
ุ ้ ก ัน
2. คนเป็นศูนย์กลาง
3. สร้างสมดุลการพ ัฒนาในทุกมิต ิ
่ นร่วมทุกขนตอน
4. ภาคีการพ ัฒนามีสว
ั้
วิ ก ฤ ต เ ศ ร ษ ฐ กิ จ โ ล ก
ค ว า ม เ ส ี่ ย ง ใ ห ม่ แ ล ะ
ิ หล ังวิกฤต
โอกาสทีเ่ ผชญ
เ ศ ร ษ ฐ กิ จ โ ล ก
(Q4/2551-ปัจจุบ ัน)
บริบทโลกภายหล ังวิกฤติเศรษฐกิจ
1. อัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจตา่
2. Global Rules & Multi Polar
3. ความมัน
่ คงทางอาหารและพลังงาน
4. สงั คมผู ้สูงอายุ
5. ภาวะโลกร ้อน
6. ความก ้าวหน ้าทางเทคโนโลยี
7. การบริหารจัดการระบบเศรษฐกิจ
8. การค ้าและความร่วมมือระหว่างประเทศ
9. การเมืองโลก
บริบทของประเทศไทยทีส
่ าค ัญ
1. สงั คมผู ้สูงอายุ/ Migration
2. ภาวะโลกร ้อน
3. Food , Energy security
4. Human quality/ Social productivity
5. High competitiveness
จากวิสัยทัศน์ 2570 สู่แผนฯ 11
ั ัศน์ ปี 2570
วิสยท
คนไทยดารงชวี ต
ิ ตามหล ักปร ัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียงมีความอยูเ่ ย็นเป็นสุข และสามารถอยูใ่ น
ั ศ
ประชาคมโลกอย่างมีศกดิ
์ รี
วิสัยทัศน์ ประเทศไทยสู่ปี 2570
้ รงงานราคาถูกและ
ใชแ
ทร ัพยากรธรรมชาติเป็น
หล2550
ัก
2540
2552
สังคมภูมิปัญญาและการเรี ยนรู้
2554
2556
2558
สังคมความรู้
2560
2562
2564
2568
2570
การพัฒนาที่ย่ งั ยืน
ประเด็นยุทธศาสตร์ ของแผนฯ 11ภายใต้ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
1.
2.
3.
4.
5.
ด้ านโครงสร้ างเศรษฐกิจและภาระหนีส้ าธารณะ: วิกฤติกำรเงินโลกได้ส่งผลต่อกำร
ปรับเปลี่ยนภูมิทศั น์ใหม่ของไทย จึงจำเป็ นต้องมีกำรปรับโครงสร้ำงทำงเศรษฐกิจ โดยเน้นให้
ควำมสำคัญญกับภำคเกษตรกรรมและบริ กำรมำกขึ้น อีกทั้งกำรบริ หำรจัดกำรด้ำนกำรคลังอย่ำงมี
ประสิ ทธิ ภำพทั้งด้ำนรำยจ่ำย รำยรับและกำรบริ หำรหนี้สำธำรณะ
ด้ านพัฒนาเศรษฐกิจสร้ างสรรค์ : เร่ งรัดการพัฒนาเศรษฐกิจสร้ างสรรค์ เพือ่ สร้ าง
มูลค่ าเพิม่ ให้ สินค้ าและบริการ และเป็ นการสร้ างโอกาสสาหรับธุรกิจใหม่ ที่ใช้ ความคิดเชิง
สร้ างสรรค์
ด้ านโอกาสบนวิกฤตภาวะโลกร้ อน: สร้ างความสมดุลระหว่างการผลิตพืชอาหาร และ
พลังงาน เพือ่ นาไปสู่ เศรษฐกิจสี เขียวหรือคาร์ บอนตา่
ด้ านสถาปัตยกรรมทางสั งคม: สร้ างผลิตภาพและคุณภาพทั้งในเชิงความรู้ ความคิดสร้ างสรรค์
และมีคุณธรรมนา ซึ่งรวมถึงการสร้ างจิตสานึกสาธารณะให้ เกิดขึน้ อย่ างยัง่ ยืน
ด้ านสั ญญาประชาคมใหม่ : สร้ำงควำมเข้มแข็งของโครงสร้ำง กลไกและกระบวนกำรบริ หำร
จัดกำรของทุกภำคส่ วนของสังคม เพื่อกำรอยูร่ ่ วมกันในสังคมอย่ำงสงบสุ ข ปลอดภัยและมัน่ คง
ทุนหกด้านของประเทศ
ทุน
ธรรมชาติ
Economic
Capital
(EC)
(Natural
Capital)
Social
Capital
(SC)
Natural
Capital
(NC)
ทุนทาง
สังคม
(Social
Capital)
ทุนกายภาพ
(Physical
ทุน Capital)
วัฒนธรรม
(Cultural
Capital)
ทุนมนุษย์
(Human
Capital)
ทุนทางการเงิน (Financial Capital)
จากวิ
สัย
ทัศน์ 2570…สู
ึ ษาและการเรี
การลงทุ
นด้
านการศ
ก
นรูภ
้ ายใต้แผนปฏิบ ัติการไทยเข้มแข็ง 2555
่ แผนฯ ย11
การพัฒนาการศึกษาและการเรี ยนรู้ ทงั ้ ระบบ
โครงสร้ าง
• นแหล่
งเรี ยนรูญ้ ในญา
พื
้ ฐานทางปั
ชุมชน/ในระบบ
โรงเรี ยน
• การสร้ างนวัตกรรม
ที่สาคัญของ
ประเทศ เน้ น
Value Creation
• ระบบ ICT /
ระบบข้ อมูล
Education
Hub
Excellent Center
ระดับ
อุดมศึกษา
(เน้ น R & D )
ระดับอาชีวศึกษา
(เน้ นรวมกลุ่ม/จัดลาดับ/เชื่อมเอกชน
ยกระดับคุณภาพอาชีวะสู่ความทันสมัย)
การศึกษาและการเรี ยนรู้
ระดับพืน้ ฐานในโรงเรี ยน
(รร.ที่ไม่ ผ่านเกณฑ์ สพฐ.4,384โรง สช.115โรง) เน้ น Schoolbased learningมุ่งให้ ร้ ู จริง ทาได้ การเรี ยนรู้ วิทย์ คณิต พัฒนา
โรงเรี ยนสู่มาตรฐานสากล
การเสริมสร้ างการเรี ยนรู้
ของคนทุกกลุ่มวัยในชุมชน
(เน้ นบทบาท บ้ าน วัด โรงเรี ยน เชื่อมโยงชุมชนและเครื อข่ ายภาคี
พัฒนา พัฒนาศูนย์ เด็กเล็ก ศูนย์ การเรี ยนรู้ แหล่ งเรี ยนรู้ )
เงื่อนไข - การกระจายอานาจการศึกษามีเป้าหมายชัดเจน
- การพัฒนาคุณภาพมาตรฐานการศึกษาทุกระดับ
- การบูรณาการของหน่ วยงาน/ชุมชน/สถาบั
นต่ างๆ
www.nesdb.go.th
10 กรกฎาคม 2552
การผลิตและพัฒนา
บุคลากรด้ านการศึกษา
/การเรี ยนรู้ ทงั ้ ระบบ
• ครู อาจารย์
ทุกระดับ
• นักวิจัยทุกระดับ
• ปราชญ์ ชาวบ้ าน
• ผู้ทรงคุณวุฒิ
ธนาคารสมอง
36
คุณล ักษณะของคนในศตวรรษที่ 21
เครือข่ ายสังคม
Disciplined Mind
เรี ยนรู้วิทยาการ
สมรรถนะและ
ทักษะวิชาชีพ
Synthesizing Mind
Creative Mind
Respectful Mind
Ethical Mind
ที่มา: Howard Gardner: Five Mind for the Future
• เครือข่ ายความร่ วมมือในสังคมเป็ นที่มาของการ
ถ่ ายทอดต่ อยอดความรู้ ทางธุรกิจ และ finetune ความคิดเพื่อนาไปใช้ จริง
• เครือข่ ายที่ทาให้ ทุกคนต้ องมีความรับผิดชอบต่ อ
สังคมส่ วนรวม
ที่มา: The Role of Social Capital in Today Economy
มาตรการกระตุน
้ เศรษฐกิจรอบแรก (13 มค. 52)
37,464.5
ล ้านบาท
56,005.6
ล ้านบาท
ื่ มัน
แผนงานฟื้ นฟูและเสริมสร ้างความเชอ
่
ด ้านเศรษฐกิจ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
ี แก่ประชาชน
ชว่ ยเหลือค่าครองชพ
ต่ออายุโครงการ 5 มาตรการ 6 เดือน
11,409.2.13 ล ้านบาท
จัดทาและพัฒนาแหล่งน้ าเพือ
่ เกษตรกร
2,000 ล ้านบาท
ก่อสร ้างทางในหมูบ
่ ้าน 1,500 ล ้านบาท
ิ ค ้าราคาถูก ธงฟ้ า 1,000 ล ้านบาท
จาหน่ายสน
ด ้านสนับสนุนการท่องเทีย
่ ว 1,000 ล ้านบาท
แหล่งน้ าขนาดเล็ก 760 ล ้านบาท
สนับสนุนอุตสาหกรรมอาหารและ SMEs 500
ล ้านบาท
สร ้างภาพลักษณ์ประเทศ 325 ล ้านบาท
แผนงานเสริมสร ้างรายได ้ พัฒนาคุณภาพชวี ต
ิ และ
ความมัน
่ คงด ้านสงั คม
116,700
ล ้านบาท
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
เรียนฟรี 15 ปี 19,001 ล ้านบาท
เศรษฐกิจพอเพียงยกระดับชุมชน
15,200 ล ้านบาท
ี แก่ผู ้สูงอายุ 9,000 ล ้านบาท
เงินยังชพ
ั ยภาพผู ้ว่างงาน 6,900 ล ้านบาท
เพิม
่ ศก
ี อาสาสมัครสาธารณสุขประจา
ค่าครองชพ
หมูบ
่ ้าน 3,000 ล ้านบาท
ั แก่ตารวจชน
ั ้ ประทวน
ก่อสร ้างทีพ
่ ักอาศย
1,808.8 ล ้านบาท
ปรับปรุงสถานีอนามัยในชนบท
1,095.8 ล ้านบาท
รายการเงินสารองจ่ายเพือ
่ กรณีฉุกเฉินหรือจาเป็ น 4,090.4 ล ้านบาท
้ นคงคลัง 19,139.5 ล ้านบาท
รายจ่ายเพือ
่ ชดใชเงิ
Stimulus Package II
Public
Water System/
Infrastructure
Agricultures
837,642
238,515
1.43 Tri-Baht
Mil-Baht
Mil-Baht
Program
SubProgram
Water
Management
Technology &
Standard
Improvement
for Agricultural
Sector
Tourism
8,506
Mil-Baht
Transport &
Logistics
Image Revival
Alternative
Energy
Tourism
Marketing
Creative
Economy
17,585 Mil-Baht
Cultural
Heritage
Conservation
and
Restoration
Creative
Tourism
Products
Arts and
Cultural Town
Tourism
Tourism
Site
Recovery
Thai Handcraft
Promotion
Education
Standard
Improvement
Telecommunication
Public Health
Social Security
Science &
Technology
Natural Resources
Creative
Product
Promotion
Education
53,969
Mil-Baht
Learning
Community
Building
Quality and
Standard
Improvement
on Education
and Learning
System
Intellectual
Infrastructures
Improvement
plan and Center
of Education in
sub-region and
region
Thai Software
Industry
Promotion
Design Industry
and R&D
Promotion
Quality
Improvement
on Teachers
and Education
Reform
Public Health Community
91,708
10,441
Mil-Baht
Mil-Baht
Production and
Strengthening
Capacity of
Medical and
Health Care
Staff
Development
Programs for 5
Provinces in
Southern
Thailand
Research and
development
of medical
technology
Investment
Programs for
Job Creation
and Income
Generation in
Communities
ปร ัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ยึดหล ักความพอประมาณ มีเหตุผล มีภม
ู ค
ิ ม
ุ ้ ก ันในต ัวทีด
่ ี
ั
อาศยความรอบรู
้ การมีคณ
ุ ธรรม และความเพียรเป็นเงือ
่ นไข
พอประมาณ
ั
• ไม่ทาเกินต ัว ทาตามศกยภาพและความถน
ัดไม่ตามกระแส
มีเหตุผล
ิ ใจและดาเนินการ มีการจ ัดการ
• ใชเ้ หตุผลในการคิด ต ัดสน
วางแผนอย่างเป็นระบบ มองระยะยาว
มีภม
ู ค
ิ ม
ุ ้ ก ัน
ี่ งทีอ
้ พร้อม
• สร้างภูมค
ิ ม
ุ ้ ก ัน โดยคานึงถึงความเสย
่ าจเกิดขึน
ร ับมือและหาวิธจ
ี ัดการปร ับต ัวอย่างเหมาะสม
ความรอบรู ้
มีคณ
ุ ธรรม
มีความเพียร
้ วามรูแ
ใชค
้ ละ
ประสบการณ์ทเี่ กีย
่ วข้อง
อย่างรอบคอบ
ระม ัดระว ังในการปฏิบ ัติ
ั
ปร ับการผลิต อาศย
ฐานความรูส
้ ก
ู่ ารเพิม
่
ิ ธิภาพ
ประสท
ื่ สต
ั ย์ รับผิดชอบต่อผู ้มีสว่ นได ้
ซอ
ี ไม่โลภ รู ้จักพอไม่เบียดเบียน
เสย
ผู ้อืน
่ และสงิ่ แวดล ้อม เอือ
้ อาทร
ต่อชุมชน และสงั คม ซงึ่ จะก่อ
ื่ ใจในการ
ให ้เกิดความไว ้เนือ
้ เชอ
ทางานร่วมกัน
มีความเพียรต่อการเรียนรู ้
สงิ่ ใหม่ๆ เพือ
่ ปรับวิธก
ี าร
ทางาน
สาน ักงานคณะกรรมการพ ัฒนาการ
ั
เศรษฐกิจและสงคมแห่
งชาติ
www.nesdb.go.th
41