Raportimi dhe analiza e aseteve afat gjatё Asetet fikse Të prekshme Aktivisht të shfrytëzueshme Të krijojnë përfitime në periudhat e ardhshme Prona, ndërtesat dhe pajisjet.
Download ReportTranscript Raportimi dhe analiza e aseteve afat gjatё Asetet fikse Të prekshme Aktivisht të shfrytëzueshme Të krijojnë përfitime në periudhat e ardhshme Prona, ndërtesat dhe pajisjet.
7 Raportimi dhe analiza e aseteve afat gjatё Asetet fikse Të prekshme Aktivisht të shfrytëzueshme Të krijojnë përfitime në periudhat e ardhshme Prona, ndërtesat dhe pajisjet Natyra e aseteve fikse Asetet fikse janë asete afatgjata apo relativisht të përhershme. Asetet fikse janë asete të prekshme sepse ato ekzistojnë fizikisht. Ato janë në pronësi dhe të shfrytëzuara nga biznesi dhe nuk mbahen për shitje. Emërto dhe defino dy tipe të aseteve operative Prona, ndërtesat dhe pajisjet Asetet e prekshme, afat gjata përdoren për kryerjen e operacioneve në biznes. Zhvlerësimi është proces i alokimit të shpenzimeve të këtyre aseteve mbi jetë Asetet e paprekshme: zgjatjen e tyre të vlerësuar. Asetet afat gjata pa një substancë fizike e që shfrytëzohen në biznes. Amortizimi është proces i alokimit të kostos së këtyre aseteve mbi jetë zgjatjen e tyre të vlerësuar. Klasifikimi i kostos A është artikulli i blerë afat gjatë? Po Jo Shpenzim A shfrytëzohet aseti për qëllime prodhimi? Po Aset fiks Jo Investim Toka • • • • • • Çmimi i blerjes Taksat në shitje Lejet nga qeveria Komisioni i ndërmetësuesit Taksat në pronë Taksa tjera Toka nuk amortizohet. Kosto e ndërtesave Çmimi blerës Kosto e përvetësimit Kosto e përvetësimit përjashton pagesat financuese dhe zbritjet e parasë. Të gjitha shpenzimet e nevojshme për përgatitjen e asetit për shfrytëzimin e menduar Ndërtesat Pagesat arkitektonike Pgesat inxhinjerike Kosto e sigurimit e shaktuar gjatë ndërtimit Interesat në para të huazuara për të financuar ndërtimin Ndërtesat Taksat në shitje Riparimet Përpunimet Modifikime Lejet nga agjencitë qeveritare Makineria dhe pajisjet • • • • • Taksat në shitje Transporti Instalimi Riparimet Përpunimi Makineria dhe pajisjet • Sigurimi • Montimi • Modifikimi për shfytëzim • Testimi për shfrytëzim • Lejet nga agjencitë qeveritare Ndërtesat dhe pajisjet Çmimi blerës Kostot e instalimit Pagesat arkitektonike Kostot e transportit Kostt e lejeve Kostot e gërmimit dhe ndërtimit Kostot e përvetësimit që përjashtohen: Vandalizmat Gabimet në instalim Vjedhjet e pasiguruara Dëmet gjatë çpaketimit dhe instalimit Gjobat për shkak të mos marrjes së lejes nga qeveria. Asetet e siguruara përmes blerjes Ardi Construction ka blerë një pirunor për përdorim në aktivitetin e saj të shitjes me shumicë. Ardi për këtë ka paguar €12,000 në para. Kryej regjistrimet e nevojshme për këtë blerje. Pirunori. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12,000 Paraja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12,000 Blerja e pirunorit për €12,000. Asetet e siguruara përmes blerjes Ardi Construction ka blerë një pirunor për përdorim gjatë shitjes me shumicë. Ardi ka paguar €12,000 për këtë pirunor. Çfarë regjistrimesh janë të nevojshme nëse Ardi paguan €3,000 në para dhe pjesën tjetër prej €9,000 e huazon? Pirunori. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12,000 Paraja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dëftesa të pagueshme. . . . . . . . . . . . . . . . 3,000 9,000 Blerja e pirunorit për €12,000; paguar €3,000 në para dhe lëshimi i një dëftese për €9,000 Bankës Amerikane. Asetet e siguruara nga vetëndërtimi Asetet e vetë-ndërtuara Regjistrohen si shpenzim Përfshijnë të gjitha shpenzimet që rrjedhin me rastin e ndërtimit të asetit dhe aftësimin e tij për shfrytëzim të paramenduar. Kosto e përfshirë në asetet e vetë-ndërtuara Materiali i shfrytëzuar për ndërtimin e asetit Puna gjatë ndërtimit Interesi i kapitalizuar Disa ndarje të arsyeshme të shpenzimeve të përgjithshme të kompanisë Sigurimi i disa aseteve në të njëjtën kohë — definimi i nocioneve në vijim Blerja në shportë Blerja e dy më shumë aseteve të siguruara së bashku me një çmim të Metoda e vlerës relative vetëm. reale të tregut Mënyrë e alokimit të çmimit të blerjes në shportë për secilin aset të siguruar bazuar në vlerën respektive të tregut. Blerja në shportë Kur dy apo më tepër asete sigurohen me një çmim të vetëm, çmimet janë të alokuara sipas metodës së “vlerës relative reale të tregut”. Në këtë shembull, Ardi Corporation ka blerë tokë dhe një ndërtesë të re me kosto totale prej €3,600,000. Asetet VRT Toka €1,000,000 Ndërtesa 3,000,000 Totali €4,000,000 % e vl. totale 25% 75 100% Kosto 0.25 x €3,600,000 = € 900,000 0.75 x €3,600,000 = 2,700,000 €3,600,000 Toka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 900,000 Ndërtesa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,700,000 Paraja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3,600,000 Hedhja e aseteve fikse Update Nëse Paraja > VL, depreciation regjistro fitim (kredi). to the date of disposal. Nëse Paraja < VL, regjistro humbjen (debi). Nëse Paraja = VL, s’ka fitim apo humbje. Journalize disposal by: Duke regjistruar paranë e pranuar (debi) apo të paguar (kredi). Bartja e zhvlerësimit të akumuluar në debi Duke regjistruar fitimin (kredi) apo humbjen (debi). Bartja e kostos së aseteve në kredi Hedhja e asetit fiks Një pjesë e pajisjes e siguruar me kosto prej 25.000 € është zhvlerësuar në tërësi. Më 14 shkurt pajisja është hedhur. Hedhja e asetit fiks 14 shk. Zhvlerësimi i akumuluar-pajisjet Pajisjet Shlyerja e tërësishme e pajisjes së zhvlerësuar. 25 000 00 25 000 00 Hedhja e asetit fiks Pajisja që kushton 6,000 € është zhvlerësuar në baza vjetore sipas metodës lineare prej 10 %. Pas regjistrimeve në kontabilitet, Zhvlerësimi i akumuluar – pajisja ka balancë prej 4,750 €. Pajisja është hedhur më 24 mars. 24 mar Shpenzimet e zhvlerësimit-pajisja 150 00 Zhvlerësimi i akumuluar-pajisja 150 00 €600 x 3/12 Regjistrimi i zhvlerësimit rrjedhës në pajisjen e hedhur Hedhja e asetit fiks Pajisja që kushton 6,000 € është zhvlerësuar në baza vjetore prej 10 %. Pas regjistrimeve rregulluese, Zhvlerësimi i akumuluar-pajisja ka balancë 4,750 €. Pajisja është hedhur më 24 mars. 24 Mar Zhvlerësimi i akumuluar-pajisja Humbja në hedhjen e asetit fiks Pajisja Shlyerja e asetit të hedhur 4 900 00 1 100 00 6 000 00 Heqja dorë nga toka, ndërtesat dhe pajisjet Standard Benz blen një sistem transporti për €15,000. Kjo pajisje ka një afat shfrytëzimi prej 5 viteve, pa vlerë të mbetur dhe me zhvlerësim sipas metodës lineare. Nëse Standard... gjuan (hedhë) transportuesin pas 5 viteve, çfarë janë regjistrimet? Zhvlerësimi i akumuluar, Transportuesi. . . 15,000 Transportuesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15,000 Hedhja e transportuesit Heqja dorë nga toka, ndërtesat dhe pajisjet Standard Benz ka blerë një sistem transportues për €15,000. Kjo pajisje ka një afat shfrytëzimi prej 5 viteve, pa vlerë të mbetur dhe me zhvlerësim sipas metodës lineare. Nëse Standard.. paguan €300 për çmontimin dhe lëvizjen e transportuesit, çfarë janë regjistrimet? Zhvlerësimi i akumuluar, Transportuesi . 15,000 Humbja në heqjen e transp. ......... 300 Transportuesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15,000 Paraja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300 Hedhja e transportuesit në vlerë €15,000 dhe pagimi i €300 për shpenzime çmontimi. Shitja e aseteve fikse Kur aseti fiks shitet, probari mund të mbulohet, të krijoj humbje apo të realizoj fitim. 1. Nëse çmimi shitës është i barabartë me vlerën kontabël, atëherë nuk do të kemi as fitim dhe as humbje. 2. Nëse çmimi shitës është më i vogël se vlera kontabël, atëherë do të kemi humbje të barabartë me diferencën. 3. Nëse çmimi shitës është më i madh se vlera kontabël, atëherë do të kemi fitim të barabartë me diferencën. Fitimi apo humbja do të raportohen në raportin e të ardhurave si të ardhura të tjera apo Humbje të tjera. Shitja e aseteve fikse Standard Benz ka blerë një sistem transportues për €15,000. Kjo pajisje ka një afat shfrytëzimi prej 5 viteve, pa vlerë të mbetur dhe me zhvlerësim sipas metodës lineare. Nëse Standard hedhë në mbeturinë sistemin pas 4 viteve të shfrytëzimit, ajo do të ketë humbje për €3,300. Çfarë është regjistrimi i përshtatshëm në ditar? Zhvlerësimi i akumuluar, Sistemi transp. . . . 12,000 Humbja nga heqja e transport. . . . . . . . . . 3,300 Sistemi transp.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15,000 Paraja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300 Shitja e aseteve fikse Standard Benz ka blerë një sistem transportues për €15,000. Kjo pajisje ka një afat shfrytëzimi prej 5 viteve, pa vlerë të mbetur dhe me zhvlerësim sipas metodës lineare. Nëse transportuesi shitet për € 600 pas vitit të 5 të shfrytëzimit, çfarë janë regjistrimet në ditar? Paraja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600 Zhvlerësimi i akumuluar, Transportuesi . . . 15,000 Transportuesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15,000 Fitimi nga shitja e transportuesit. . . . . . . . 600 Shitja e aseteve fikse Standard Benz ka blerë një sistem transportimi për €15,000. Kjo pajisje ka jetë zgjatje prej 5-viteve, pa vlerë të mbetur dhe zhvlerësim sipas metodës lineare. Nëse sistemi transportues shitet për €600 pas vetëm 4 viteve të shfrytëzimit, Standard do të krijoj humbje për €2,400. Kryeni regjistrimet e nevojshme. Paraja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600 Zhvlerësimi i akumuluar, Transportuesi . . . 12,000 Humbja nga shitja e transp.. . . . . . . . . . . . . 2,400 Transportuesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15,000 Shitja për €15,000 e transp. me humbje për €2,400. Defino këto tri shprehje të zhvlerësimit Zhvlerësimi Proces i shpërndarjes së shpenzimeve që përcakton koston origjinale të ndërtesës dhe pajisjeve gjatë periudhës së caktuar. Vlera kontabël Për asetet operative afat gjata, vlera kontabël është e barabartë me koston origjinale të aseteve minus çdo zhvlerësim i akumuluar. Vlera e mbetur Shuma që pritet të pranohet kur aseti shitet në fund të jetës së tij të përdorimit. Faktori i shpenzimeve të zhvlerësimit Kosto iniciale - Vlera e mbetur = Kosto e zhvlerësuar Jetëzgjatja Shpenzimet periodike të zhvlerësimit Zhvlerësimi Shpenzimet e zhvlerësimit Zhvlerësimi për vitin vijues Zhvlerësimi i akumuluar Zhvlerësimi total në datën e bilancit të gjendjes Raporti i të ardhurave Bilanci i gjendjes Faktet Kosto origjinale.....………….. €24,000 Jetëzgjatja në vite……............ 5 vite Jetëzgjatja në orë pune…….... 10,000 Vlera e mbetur......................... €2,000 Metoda lienare (vijëdrejtë) Kosto – vlera e mbetur Jetëzgjatja = Vlerësimi vjetor Metoda lienare (vijëdrejtë) €24,000 – €2,000 5 vite = €4,400 zhvlerësim vjetor Metoda lienare (vijëdrejtë) €24,000 – €2,000 = €4,400 5 years €4,400 = 18.3% €24,000 Metoda lienare (vijëdrejtë) Metoda vijëdrejtë shfrytëzohet shumë nga firmat sepse është më e thjeshtë dhe ofron një transferim të arsyeshëm të kostos në shpenzime të periudhës nëse aseti shfrytëzohet njëjtë në të gjitha periudhat. Metoda lienare (vijëdrejtë) Vitet Kosto 1 2 3 4 5 €24,000 24,000 24,000 24,000 24,000 Zhvl.i akum. në fillim të vitit Vlera kontabël në fillim të vitit € 4,400 8,800 13,200 17,600 € 24,000 19,600 15,200 10,800 6,400 Shpenz. e Vlera kontabël zhvler. në në fund fund të vitit të vitit €4,400 4,400 4,400 4,400 4,400 €19,600 15,200 10,800 6,400 2,000 Kosto (€24,000) – Vlera e mbetur (€2,000) Shpenzimet vjetore = Të zhvlerësimit (€4,400) Jetëzgjatja (5 vite) Exh. 8.9 Metoda për njësi të produktit Hapi 1: Zhvlerësimi Për njësi = Kosto - Vlera e mbetur Njësitë totale të produktit Hapi 2: Shpenzimet = e zhvlerësimit Zhvlerësimi Për njësi × Numri i njësive të prodhuara brenda periudhës Metoda për njësi të produktit Më 31 dhjetor 2001, është blerë pajisja me para për €50,000. Pajisja pritet të prodhoj 100,000 njësi gjatë jeëtzgjatjes së saj dhe ka vlerë të mbetur prej €5,000. Nëse janë prodhuar 22,000 njësi gjatë vitit 2002, çfarë është shuma e shpenzimeve të zhvlerësimit? Metoda për njësi të produktit Hapi 1: Zhvlerësimi për njësi = €50,000 - €5,000 100,000 units = €.45 për njësi Hapi 2: Shpenzimet e zhvlerësimit = €.45 për njësi × 22,000 njësi = €9,900 Metoda për njësi të produktit Viti 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Njësi 22,000 28,000 32,000 18,000 100,000 Balanca e Shpenzimet zhvlerësimit e zhvlerësimit të akumuluar $ $ 9,900 12,600 14,400 8,100 45,000 $ 9,900 22,500 22,500 36,900 45,000 Vlera kontabël (Balanca e pa zhvlerësuar) $ 50,000 40,100 27,500 27,500 13,100 5,000 Vlera e mbetur Nuk ka shpenzime të zhvlersëimit nëse pajisja nuk punon. Metoda e tepricës rënëse • Aplikimi i metodës së tepricës rënëse si metodë e llogaritjes së zhvlerësimit të aseteve bazohet në dy mënyra: 1. Duke zbatuar një normë konstante të zhvlerësimit për të gjithë pjesën e vlerës së mbetur, deri në zhvlerësim të plotë, 2. Duke zbatuar një normë apo koeficient në rënie ndaj kostos fillestare të veprimtarisë. Metoda e tepricës rënëse • Sipas metodës së tepricës rënëse: - Vlera e mbetur e pasurisë nuk merret në konsiderim - Zhvlerësimi llogaritet si shumëfishi i normës lineare (vijëdrejtë) të zhvlerësimit. Metoda e tepricës rënëse Vitet e para Shpenzimet e zhvlerësimit Të larta Vitet e mëvonshme Të ulëta Zhvlerësimi i akumuluar I ulët I lartë Shpenzimet totale në vitet e para i përafërohen shpenzimeve totale në vitet e mëvonshme. Metoda e tepricës rënëse Hapi 1: % e zhvlerësimit vijëdrejtë = 100 % Jetëzgjatja në periudha Hapi 2: % e tepricës rënëse = 2 × % e zhvlerësimit vijëdrejtë Hapi 3: Shpenzimet = e zhvlerësimit % e tepricës rënëse Vlera kontabël në × fillim të periudhës Injoron vlerën e mbetur Metoda e tepricës rënëse Më 31 dhjetor 2001, janë blerë pajisje me para në shumën prej €50,000. Pajisjet kanë një jetëzgjatje prej 5 viteve dhe një vlerë të mbetur prej €5,000. Kalkuoni shpenzimet e zhvlerësimit për 2002 dhe 2003. Metoda e tepricës rënëse Hapi 1: % e zhvlerësimit vijëdrejtë = 100 % 5 vite = 20% Hapi 2: % e tepricës rënëse = 2 × 20% = 40% Hapi 3: Shpenzimet e = 40% × €50,000 = €20,000 (2002) zhvlerësimit Metoda e tepricës rënëse Zhvlerësimi për 2002: 40% × €50,000 = €20,000 Zhvlerësimi për 2003: 40% × (€50,000 - €20,000) = €12,000 Metoda e tepricës rënëse Viti 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Shpenzimet Balanca Balanca e e zhvlerësimit e zhvlerësimit pa zhvlerës. debi) vjetor (vlera kontabël) $ 50,000 $ 20,000 $ 20,000 30,000 12,000 32,000 18,000 7,200 39,200 10,800 4,320 43,520 6,480 2,592 46,112 3,888 Vlera e mbetur $ 46,112 (€50,000 – €43,520) × 40% = €2,592 Metoda e tepricës rënëse Viti 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Shpenzimet Zhvlerësimi i Balanca e pa e zhvlerësimit akumuluar zhvlerësuar (debi) (balanca) (vlera kontabël) $ 50,000 $ 20,000 $ 20,000 30,000 12,000 32,000 18,000 7,200 39,200 10,800 4,320 43,520 6,480 1,480 45,000 5,000 $ 45,000 Ne zakonisht duhet të forcojmë shpenzimet e zhvlerësimit në vitet e fundit deri te vlera e cila sjellë vlerën kontabël te vlera e mbetur. Metoda e tepricës rënëse • Kjo nënkupton se pajisja nuk mund të zhvlerësohet nën vlerën e saj të mbetur, kështu që zhvlerësimi në vitin e fundit është i kufizuar në 1.458 € e jo në 2.592 € sa do të duhej të ishte po të zbatohej formula e mësipërme edhe për vitin e fundit. Zhvlerësimi parcial - vjetor Kur aseti sigurohet brenda vitit, zhvlerësimi kalkulohet pëe pjesën e vitit në të cilën aseti shfrytëzohet. Zhvlerësimi parcial - vjetor Cilët janë dy hapat e llogaritjes së shpenzimeve të zhvlerësimit për kohë më të shkurtër se një vit? 7 .1 5 Së pari, kalkulo shpenzimet e zhvlerësimit për tërë vitin. 0 2.9 5 1.7 .9 9 6 3.1 3 2 8. 0 % *M ON CE 7 C 6 5 4 00 -= 3 2 1 8 0 Ö M + 9 = ¥ +M x -M Së dyti, shpërndaje atë njëjtë për numrin e muajve gjatë vitit që përdoret asetit . Zhvlerësimi parcial - vjetor Kalkulo zhvlerësimin sipas metodës vijëdrejtë më 31 dhjetor 2003, për pajisjen e blerë më 30 qershor 2003. Kosto e pajisjes është €75,000, me një jetëzgjatje prej 10 vjet dhe me vlerë të mbeturt prej €5,000. Zhvlerësimi Zhvlerësimi = = (€75,000 - €5,000) ÷ 10 €7,000 për tërë vitin = 6 €7,000 × /12 = €3,500 Burimet natyrore Kosto totale, duke përfshirë eksplorimin dhe zhvillimin, është ngarkuar të boshatiset (zbrazet) gjatë tërë periudhës përfituese. E nxjerrur nga mjediset natyrale dhe e raportuar si kosto minus zbrazja e akumuluar. Shembull: nafta, thëngjilli, ari Boshatisja (zbrazja) e burimeve natyrore Boshatisja kalkulohet duke shfrytëzuar metodën për njësi të produktit. Shkalla e boshatisjes për njësi kalkulohet si vijon: Kosto – Vlera e mbetur Njësitë totale të kapacitetit Boshatisja (zbrazja) e burimeve natyrore Kosto totale e boshatisjes për periudhën është: Shkalla e boshatisjes për njësi × Numri i njësive të nxjerrura brenda periudhës KMSH Kosto totale e boshatisjes Inventari për shitje Inventari i pa shitur Shembull: Boshatisja (zbrazja) Mihja sipërfaqësore ...nxjerrë përafërsisht 200,000 ton thëngjill. Shpenzimet e zbrazjes (boshatisjes) për secilin ton të thëngjillit janë €6. Përcakto regjistrimet në ditar nëse janë minuar 12,000 ton. Shpenzimet e zbrazjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72,000 Zbazja (boshatisja) e akumuluar,Min. e thëngj. 72,000 Regjistrimi i boshatisjes për tërë vitin: €12,000 me €6 për ton. Asetet e paprekshme Zakonisht ofrojnë të drejtë apo priviliegje ekskluzive Asete jo rrjedhëse pa substancë fizike Asetet e paprekshme Jetëzgjatja zakonisht është vështirë të përcaktohet Zakonisht sigurohet për shfrytëzim operacional Kontabiliteti i aseteve të paprekshme Regjistrohet sipas kostos ekuivalente të parasë rrjedhëse, duke përfshirë çmimin blerës, taksat ligjore dhe taksa tjera. • • • • • • • Patentat E drejta e autorit Kontrata mbi lizingut Franshiza Licencat Goodwill Emri tregtar Kontabiliteti i aseteve të paprekshme • Zakonisht amortizohen më shpejt se jetëzgjatja e tyre ekonomike apo juridike. • Shfrytëzohet metoda lineare. • Kostot e hulumtimit dhe zhvillimit normalisht konsiderohen shpenzime të shkaktuara. Çfarë janë Asetet e pa prekshme? Të drejta dhe privilegje: afat gjatë që nuk janë për rishitje nuk kanë substancë fizike zakonisht u ofrohen pronarëve me përparësi konkurruese ndaj firmave tjera Amortizimi Shpërndarje periodike e shpenzimeve të aseteve të pa prekshme. Konceptualisht, njëjtë si zhvlerësimi. Asetet e pa prekshme përgjithësisht shfrytëzojnë metodën lineare të amortizimit. Defino secilin nga këto asete të pa prekshme Patenta Një e drejtë përjashtimisht e mbrojtur me ligj, si e drejtë e vetme që ka autori i një shpikje, racionalizimi, rinovimi vepre etj. Zakonisht kjo e drejtë është vetëm në pronësi të autorëve deri në një periudhë kohe që përcaktohet me ligj ( 15, 17 vite etj.). Franshiza (e drejtë ekskluzive) Person që ka të drejtën si i vetëm për të tregtuar mall apo shërbime të firmës që ia jep këtë të drejtë. Ofrohet për një zonë apo hapësirë përkatëse dhe për një periudhë kohore të rishikueshme. Licenca (leja) Emri i licencave rrjedh nga fjala latine “licensia” që d.t.th. e drejta për diçka. Licenca paraqet të drejtën e shfrytëzuesit të patentit të huaj të mbrojtur nën kushtet e caktuara. Për kontabilitetin financiar kjo nënkuptohet si kompensimi për fitimin e një të drejte të tillë. Patenta Shembull: Supozojmë se kompania ka blerë, duke paguar me para në dorë një patentë prodhimi nga një shpikës. Kostoja e blerjes së patentës që përbëhet nga çmimi i blerjes dhe shpenzimet tjera të mundshme, supozohet të jetë 28.000 €. Patenta ..........................................................28.000 Paraja ................................................................ 28.000 Amortizimi i Patentës Patenta prej €200,000 me jetë zgjatje prej 8 viteve: Kalkulo amortizimin për secilin prej 8 viteve. PATENTA Përfitimi Viti 1 — €25,000 Viti 2 — €25,000 Viti 3 — €25,000 Viti 4 — €25,000 Viti 5 — €25,000 Viti 6 — €25,000 Viti 7 — €25,000 Viti 8 — €25,000 Licenca • Shembull: Ndërmarrja për prodhimin e këpucëve e ka paguar shumën prej 100.000 € një firme të njohur të huaj, në emër të licencës për prodhimin e llojit të njohur të këpucëve sportive me kushtet që janë rregulluar me kontratë. • Licenca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100.000 Paraja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100.000 E drejta e autorit • E drejta e autorit – përfaqësohet nga një ligj që synon të mbrojë punën e një artisti, shkencëtari, shkrimtari etj. nga kopjimi apo riprodhimi i veprës së tyre nga persona të tjerë. Idetë kryesore të çdo artisti të materializuar në pikturë, disk, novele, roman, kasetë etj. lindin të drejtën e autorit në mënyrë automatike pa pasur nevojë që të bëhet ndonjë regjistrim paraprak ligjor të tyre siç veprohet me rastin e markës apo patentës. Për njësinë e biznesit, e drejta e autorit do të paraqesë vlerën e blerjes së një të drejte nga autori i saj, psh të drejtën e botimit të një romani, të prodhimit të një disku muzikor etj. Goodwill (Emri i mirë) Një aset i pa prekshëm që ekziston kur biznesi vlerëson asetet e tij më tepër se vlera e tregut, zakonisht me rastin e: Lokacionit strategjik Reputacionit Raporteve të mira me konsumatorin Faktorëve të ngjashëm Ose kur çmimi i blerjes tejkalon vlerën fer të tregut të neto aseteve të blera. Goodwill Lajmёrohet kur njё kompani blenë njё kompani tjetёr Vetёm goodwill I blerё ёshtё aset i paprekshёm Shuma me tё cilёn çmimi shitёs tejkalon vlerёn reale tё tregut nё asetit tё siguruar Goodwill nuk amortizohet Shembull: Goodwill Standard Benz ka blerë Ardi Corp. për €1,200,000. Në momentin e blerjes Standard regjistron sipas vlerës së tregut asetet dhe detyrimet e saj: Inventari Asetet operative afat gjata Asetet tjera Detyrimet Gjithsej neto asetet €750,000 220,000 25,000 (18,000) €977,000 Shembull: Goodwill Standard Benz ka blerë Ardi Corporation për €1,200,000. Kryej regjistrimet në ditar në librat Standard Benz. Inventari. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 750,000 Asetet operative afat gjata . . . . 220,000 Asetet tjeras. . . . . . . . . . . . . . . . . . 25,000 Goodwill . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223,000 Detyrimet. . . . . . . . . . . . . . . . . . 18,000 Paraja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1,200,000 Blerja e Ardi Corp. për €1,200,000. Ligjërata 7 Fund Ndonjë pyetje?