نقش فعاالن حاکمیت شرکتی در پیش گیری و کشف تقلب گزارش های مالی دکتر ذبیح اله رضایی PhD, CPA, CMA, CIA, CFE, CGFM, CSOXP,
Download
Report
Transcript نقش فعاالن حاکمیت شرکتی در پیش گیری و کشف تقلب گزارش های مالی دکتر ذبیح اله رضایی PhD, CPA, CMA, CIA, CFE, CGFM, CSOXP,
نقش فعاالن حاکمیت شرکتی در پیش گیری و کشف تقلب گزارش های
مالی
دکتر ذبیح اله رضایی
PhD, CPA, CMA, CIA, CFE,
CGFM, CSOXP, CGOVP ,
،CGRCP
دارنده ی کرس ی بهبود تامسون هیل ،و
پروفسور حسابداری،
دانشگاه ممفیس
تقلب صورت های مالی:
پیشگیری و کشف
بررس ی در ژورنال اکونتانس ی ،دسامبر ،2002صص -89
:90
”تقلب صورت های مالی مرجع خوبی برای درک تعدادی
از مشکالت فعلی گزارشگری مالی شرکتی و کسب
اطمینان از صحت صورت های مالی است“
بررس ی در حسابرس ی داخلی می/ژوئن ،2002صص-46
:47
by Zabihollah Rezaee,
& published by John Wiley
Sons, March 2002
این مرجع حرفه ای متنی است که مطالعه ی آن برای
ً
تمام حسابرسان داخلی شدیدا توصیه می شود و باید در
تمام کتابخانه های حسابرس ی داخلی قرار گیرد و در
برنامه های حسابرسان داخلی لحاظ شود ،این کتاب
ً
و
حتما سریعا وارد فهرست پرفر ش ترین ها قرار خواهد
گرفت.
حاکمیت شرکتی پس از ساکس :مقررات ،الزامات ،و فرایندهای یکپارچه
لین ترنر این چنین می نویسد” ،این کتاب به شکل مناسبی تمام مباحث مفید
مشکالت مدرن و نوظهور پیش روی افراد درگیر در حاکمیت شرکتی را مطرح می
کند که عبارتند از موارد موجود در وظیفه ی نظارت و همچنین موارد موجود در
حوزه ی در حال رشد سازمان های .NGOو همچنین بینش ی بین املللی به
صفحات خود می افزاید که بی شک در دنیای امروزین که بزرگترین
سرمایهگذاران امروزین و تیم های مدیریای و مدیران از کشورهای متعدد در
سراسر دنیار گرد هم می آیند مفید و مهم خواهد بود“ .
مایکل مک کاولی ،مدیر حاکمیت شرکتی هیات ایالتی مدیریت فلوریدا این چنین
می نویسد” :این کتاب ،یکی از جامع ترین رسیدگی های در دسترس را پیش رو
قرار می دهد .دکتر رضایی به مروری عمیق و کامل دامنه ی حاکمیت شرکتی
دست می یابد و دورنمایی روشن برای یک رهبر در اختیار قرار می دهد .توصیف
منظم وی رهنمودی عملی برای هر سرمایه گذار عالقمند له نقش حاکمیت
شرکتی در بازارهای سرمایه ارائه می کند .کتابی عالی است“ .
by Zabihollah Rezaee,
& published by John Wiley
Sons, 2007
مقدمه
•
•
•
•
•
وجود و دوام تقلب صورت های مالی ( )FSFعامل منتج به بحران مالی اخیر بوده
است و به فروپاش ی اخیر اقتصاد جهانی منتهی شده است.
موارد FSFپرشمار نگرانی های جدی درباره ی موارد زیر ایجاد کرده است )1نقش
حاکمی شرکتی شامل هیات مدیره و کمیته ی حسابرس ی در پیش گیری و کشف
FSF؛ )2درستکاری ،صالحیت و ارزش های اخالقی تیم مدیریت ارشد این شرکت
ها ،خصوصا زمانی که مدیران عامل و مدیران مالی مورد اتهام دفترسازی قرار می
گیرند.
حاکمیت شرکتی اثربخش نقش با اهمیتی در مقابله با این بحران ها ایفا می کند.
حاکمیت شرکتی از یک رویه ی رعایتی به یک ضرورت راهبردی تجاری ،پایمندی
تجاری و مسئولیت اجتماعی تبدیل شده است.
قانون اصالحات مالی ( 2010قانون دود فرانک) حاکمیت شرکتی را وارد صحنه ی
مرکزی پاسخگویی شرکتی ،الزامات مقرراتی و تقاضای سرمایه گذاران ساخته است.
هدف
•
•
•
•
•
بحث بر سر تقلب صورت های مالی و اثرات آن بر گیقیت گزارش های مالی.
توصیف ترفندهای تقلب صورت های مالی.
ارائه ی وظایف حاکمیت شرکتی.
بررس ی اینکه چگونه یک رویه ی حاکمیت شرکتی اثربخش می تواند از FSF
پیشگیری و آنرا کشف کند.
اجرای تحقیقی از نمونه ای از دانشجویان مدیریت اجرایی و بدست آوردن
بینش های آنها در بارهی دستور العمل ها ،رویه ها و رویکرد های تمام فعاالن
درگیر درحاکمیت شرکتی .آزمون دستورالعمل ها و رویه های صد تقلب
سردمداران شرکتی شامل هیات مدیره ،مدیریت ،حسابرسان داخلی و
حسابرسان مستقل.
تاریخچه ی مختصر رسیدکی به تقلب
•
•
•
•
•
6
–1900کشف تقلب هدف اولیه ی حسابرس ی بوده است.
–1940کشف تقلب به عنوان مسئولیتی درنظر گرفته می شد که
مفروض نبود.
ً
–1960حسابرسان مسئولیت کشف تقلب را که طبیعتا در رسیدگی های
اجرا شده طبق GAASتحت پوشش قرار نمی گرفت را پذیرفتند.
–1980حسابرسان مسئولیت جستجو برای تقلب هایی که ممکن است
اثر قابل توجهی بر صورت های مالی داشته باشند را آغاز کردند.
–1997استاندارد حسابرس ی شماره 82؛ –2002استاندارد حسابرس ی
شماره 99
انواع تقلب
تقلب صورت های مالی
کژنمایی حقایق با اهمیت
کژنمایی دارایی ها
پنهان سازی حقایق با اهمیت
تقلب مدیریت
اقدامات غیرقانونی
رشوه خواری
تضاد منافع
اختالص دارایی ها یا اموال
تقلب
نقض وظیفه ی امانت داری
سرقت اسرار معامالتی دارایی های فکری
اقدامات غیرقانونی
تقلب کارمندان
چرا افراد مرتکب تقلب می شوند
مطالعات نشان می دهند که کارمندان در صورت وجود 4شرط زیر مرتکب تقلب
می شوند
•
•
•
•
8
فشار نیازهای مالی
فرصت
توجیه منطقی
فقدان اصول اخالقی
فرمول اختالس
+
انگیزه
+
=
فرصت
منطق تراش ی
جرم (تقلب)
9
شرح حال مرتکبان تقلب
مرتکب تقلب با احتمال زیاد عضو معمولی اجتماع است :باهوش ،مورد احترام ،و
هرگز مشکوک به نادرستکاری نشده است.
نه آنچه نوعا مجوم می پندارید.
با احتمال کمتر شبیه این است:
• مطلقه
• الکلی
• دارای خالکوبی
10
با احتمال بیشتر شبیه این است:
• مونث
• متاهل
• مذهبی
• مسن تر
• سنگین تر
• دارای فرزند
• دارای تحصیالت بیشتر
• هرگز بازداشت نشده است
• اعتماد به نفس باالیی دارد
• جذب باالیی دارد
تقلب صورت های مالی
• تعریف– کژنمایی یا حذف مقادیر یا افشای عمدی صورت های مالی به
منظور گمراه کردن استفاده کنندگان صورت های مالی ،خصوصا سرمایه
گذاران و اعتبار دهندگان.
• تقلب صورت های مالی تبدیل به پدیده ای روزمره شده است .گزارش های
مطبوعات مسئولیت و درستکاری شرکت های عمده ای از قبیل لوسنت،
زیراکس ،رایت اید ،ویست منیجمنت ،مایکرواستراتژی ،نالج ویر ،سانبیم،
سندنت ،و تری زی بست ،انرون ،ورلدکام ،کیو وست ،مدآف ،استیام،
استنفورد فاینانشیال ،و پارمالت را به چالش کشیده اند.
11
High-Profile Financial statement Fraud
مبنای تقلب
مثال قدیمیتر
درآمدهای ساختگی ،مستندسازی جعل و سرقت فور زی بست
دارایی های شرکت
سال
مثال جدیدتر
1987انرون
سال
2001
استفاده شخصی از دارایی ها ،مستندسازی
ساختگی و تقلب صورت های مالی
فارمور
1992
آدلفیا
2001
سرمایه ای کردن هزینه در میان سایر موارد
مدیریت اتالف
1997
ورلدکام
2002
سوء استفاده از استانداردهای حسابداری
بحران پس اندار و وام
1982
تاریخ کذاری با
تاخیر سهام
2006
طبقه بندی تقلب صورت های مالی
•
•
•
•
•
گزارشگری مالی متقلبانه مانند شناخت نامناسب درآمد ،بیشنمایی دارایی ها و کم نمایی
بدهی ها
غصب دارایی ها شامل سرقت ،اختالس ،تقلب حقوق و دستمزد ،جعل ،تقلب حق امتیاز
و تقلب خرید
درآمدها یا دارایی های کسب شده از طریق اقدامات متقلبانه یا غیرقانونی از قبیل رویه
های فروش گمراه کننده ،درآمدهای تسریع شده ،درآمدهای کذب ،و ارسال صورتحساب
های بیش از واقع برای مشتریان.
هزینه ها یا بدهی های تحمل شده از طریق اقدامات متقلبانه یا غیرقانونی از قبی
درصدگیری و رشوه خواری.
سایر رفتارهای سوء از قبیل تضاد منافع ،معامله کردن با اطالعات نهانی ،تبعیض ،نقض
قوانن زیست محیطی ،رویه های ضد تراست ،و سرقت اسرار معامالتی رقبا.
نشانه های تقلب صورت های مالی
•
•
•
•
•
•
•
تخریب مستمر کیفیت و مقدار سود
ناکافی بودن وجوه نقد
بیش نمایی موجودی کاال
ً
حسابداری شدیدا متهورانه
مدیریت کوتاه مدت گرا
شناخت نامناسب درآمد
بیش نمایی دارایی ها
درآمد ساختگی از مشتریان
•
•
•
•
•
•
•
•
•
فاکتور های ارسالی به شرکت های قالبی
فاکتورهای قالبی (سایر مستندسازی ها) به مشتریان واقعی
ارسال کاال به مشتریان بدون دریافت سفارش
ارسال کاال به غیرمشتریان (محل انبار)
ثبت وصول حساب های دریافتنی به عنوان درآمد
ثبت سپرده ها به عنوان درآمد
ثبت باز پس دادن وجوه به عنوان درآمد
معامالت چرخش ی کاال ها
پول شویی
شناخت زودهنگام درآمد
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ارسال کاال از طریق واحد توزیع و فروش بیشتر از ظرفیت این واحد
بازنگهداشتن دفاتر به منظور ثبت ارسال کاال به مشتریان بعد از انتهای دوره
”صورتحساب کردن کاال و نگهداشتن آن“ -ثبت درآمد قبل از ارسال کاال
ثبت فروش هایی که به وقایعی در آینده وابسته هستند (مثال تامین مالی مشتری ،کاالهای امانی ،حق بازگشت،
بازگشت تعهد شده ،و تضمین عملکرد کاال)
ثبت درآمد در زمانی که تعهد خدمات آتی به مشتریان وجود دارد.
ثبت درآمد در زمانی که عدم قطعیت قابل توجه درباره ی توانایی در وصول دریافتنی ها وجود دارد.
پیش فاکتور کردن کار در جریان
ثبت ارسال بخش ی از کاال به عنوان ارسال تمام کاال
بیش برآورد درصد تکمیل کار
ثبت درامد قراردادهای بلندمدت بر مبنای صورت حساب های ارسالی
درآمدهای بیش نمایی شده
• شکست در ثبت تخفیف فروش و تخفیفات نقدی
• شکست در ثبت برگشت و ذخایر فروش
درآمدهای کم نمایی شده
•
•
•
•
نقدبرداری
فروش های ثبت نشده
فروش های کم نمایی شده
تاخیر در درآمد فروش
هزینه ها
• سرمایه ای کردن هزینه ها
• هزینه های کم نمایی شده ناش ی از ترفندهای تقلب مرتبط با دارایی ها و بدهی
ها
اجزای تقلب
•
•
•
•
•
بازنمایی کذب واقعیت با اهمیت
دانش از اینکه بازنمایی با در نظر گرفتن حقیقت ،کذب یا بی دقتی است
(تعمد در کار است)
اتکای قربانی بر بازنمایی نادرست
آسیب مالی تحمل می شود (به مرتکب تقلب نفع می رسد)
عمل فوق تعمدی بوده است.
ترفندهای تقلب صورت های مالی
•
•
•
•
تقلب ،تغییر یا دستکاری سوابق با اهمیت مالی ،مدارک پشتیبان یا معامالت تجاری.
حذف یا بازنمایی نادرست تعمدی وقایع ،معامالت ،حساب ها یا سایر اطالعات با اهمیت که
صورت های مالی از آنها تهیه می شود.
کاربرد نادرست تعمدی اصول ،دستورالعمل ها ،و رویه های حسابداری مورد استفاده برای
اندازه گیری ،شناخت ،گزارشگری و افشای وقایع اقتصادی و معامالت تجاری.
حذف تعمدی افشا یا بازنمایی افشای تعمدی ناکافی در ارتباط با اصول و دستورالعمل های
حسابداری و مقادیر مالی مربوطه.
شکل متداول تقلب صورت های مالی
•
•
•
•
•
•
•
•
•
فقدان شفافیت و افشای مرتبط با محصوالت پیچیده ی مالی ،شامل وام های اعطا شده غیر بهینه ،تامین مالی ساختاردهی
شده ،معامالت زیر خطی ،و مشتقات اعتباری.
فقدان پاسخگویی ،در شرایطی که شرکت های مالی از طریق سیستم بازار یا مقررات گذاران پاسخگو نشده اند.
فقدان حاکمیت و نظارت توسط افرادی که مسئول حاکمیت شرکتی ،گزارشگری مالی ،فعالیت های حسابرس ی و مدیریت ریسک
هستند.
فقدان مشارکت اثربخش مسدوالن از قبیل هیات مدیره ،مشاوره ی حقوقی ،و حسابرسان داخلی و مستقل.
فقدان تجزیه و تحلیل اثربخش موسسات رتبه بندی اعتباری
تضاد منافع و تضاد انگیزه ها در مدیران شرکتی ،نمایندگان و حسابرسان منتهی به بیشینه کردن منافع خود به هزینه ی
سرمایه گذاران
فرصت برای مشارکت در دستکاری سود و تمرکز بر عملکرد کوتاه مدت
ساختار انگیزش ی متاثر از حق الزحمه ها و فرایندی که به عملکرد کوتاه مدت به جای عملکرد پایدار متصل است.
محیط مقرراتی سهل که با تالش مقررات گذاران برای پیروی از فرایندهای مقرراتی اصول محور استفاده شده در دیگر
کشورها
پیامدهای تقلب صورت های مالی
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
به کیفیت و درستی فرایند گزارشگری مالی آسیب وارد می کند.
صالحیت و بی طرفی حرفه ی حسابرس ی ،خصوصا حسابرسان و موسسات حسابرس ی را به خطر می اندازد.
اعتماد بازارهای سرمایه و فعاالن بازار را به اتکا پذیری اطالعات مالی کاهش می دهد.
کارایی بازار سرمایه را کمتر می کند.
تاثیر معکوس ی بر رشد و رونق اقتصاد ملی می گذارد.
می تواند منجر به هزینه های دعاوی قانونی نگفتی شود.
شغل افراد درگیر در تقلب صورت های مالی را به خطر می اندازد ،از قبیل منع مدیران اجرایی از عضویت در هیات مدیره ی تمام
شرکت های سهامی عام یامنع حسابرسان از اعمال حسابداری بخش عمومی.
به ورشکستگی یا زیان های اقتصادی هنگفت شرکت هایی منتهی می شود که در تقلب صورت های مالی مشارکت داشته اند.
مداخله ی مقرراتی زیاد را تشویق می کند
به ویرانی عملیات و عملکرد متداول تمام شرکت های قرار گرفته تحت پیگرد منتهی می شود.
مسئولیت های حسابرسان و بازرسان
•
حسابرسان مستقل
–
SASشماره ی :99لحاظ کردن تقلب در حسابرس ی صورت های مالی
•
•
حسابرس ی را برنامه ریزی کنید که اطمینان بخش ی معقولی از کشف تقلبی ارائه کند که ممکن است اثر با اهمیتی بر صورت های مالی داشته باشد.
رویه های مرتبط با تقلب را اجرا کنید.
– SASشماره ی :54اقدامات غیرقانونی
• تمرکز عمده بر اقدامات غیرقانونی ای است که اثر مستقیم دارند.
•
– SASشماره ی :61اطالع رسانی به کمیته ی حسابرس ی
حسابرسان داخلی
– SIASشماره ی :3بازداری ،کشف ،رسیدگی و گزارشگری تقلب
•
حسابرسان دولتی
•
بازرسان رسمی تقلب
– تمرکز بر قوانین و مقررات (رعایت) ،طراحی حسابرس ی به منظور کشف سوء استفاده و اقدامات غیرقانونی ،گزارشگری به
مقامات مناسب
– تخصیص ها با اعالم مبتنی بر شواهد صورت گیرند (علت احتمالی)
24
مسئولیت حسابرسان برای کشف تقلب
• GAASبین مسئولیت حسابرسان در جستجوی خطاها با تقلب ها تمایزی
قائل نمی شود.
• بر مبنای SASشماره ی ،99حسابرسان باید به شکل خاص ریسک
تحریف با اهمیت بدلیل تقلب را ارزیابی کنند.
25
ارزیابی ریسک تقلب
• فشار یا انگیزه برای ارتکاب تقلب
– سود مالی مستقیم ،از قبیل غصب دارایی ها یا نگهداشتن کار
– سود مالی غیرمستقیم از قبیل افزایش در قیمت سهام
• فرصت موجود برای ارتکاب تقلب
– آیا می توان بدون کشف شدن مرتکب تقلب شد.
26
غصب دارایی ها
عوامل ریسک
• تردیدپذیری دارایی ها برای غصب شدن
• ارتباطات یا فشار مشتریان
• نقص در کنترل های داخلی
27
عالمت های خطر
•
•
•
•
•
•
•
28
فشار مالی شخص ی
نابکاری (دارو ،الکل ،قمار)
سبک زندگی پر خرج
نارضایتی واقعی یا خیالی از شرکت
اشخاص وابسته
استرس افزایش یافته
فشار داخلی
تقلب ها چگونه واقع می شوند
•
•
•
•
•
•
29
کنترل های داخلی ضعیف
زیر پا گذاشتن کنترل های داخلی توسط مدیریت
همدستی کارمندان با اشخاص وابسته
همدستی مدیریت یا کارمندان
فقدان کنترل بر مدیریت
فقدان دستورالعمل اخالقی شرکت یا ضعف آن
دالیلی که حسابرسان در کشف تقلب ناتوان می مانند
•
•
•
•
30
اتکای بیش از حد بر نمایندگان مشتریان
فقدان آگاهی یا ناتوانی در شناخت موردی که یک وضعیت مشاهده شده
ممکن است نشانه ای از تقلب عمده باشد
فقدان تجربه
ارتباطات فردی با مشتریان
لحاظ کردن ریسک تقلب ( SASشماره )99
.
گام :1بحث کارمندان
گام :2تعیین اطالعات الزم برای ارزیابی عوامل ریسک تقلب
گام :3الف .شناسایی و ب .ارزیابی عوامل ریسک
تقلب
گام :4به ارزیابی ریسک پاسخ دهید
گام :5شواهد حسابرسی را ارزیابی کنید
گام :6موارد تقلب را اطالع رسانی کنید.
31
مستند سازی کنید.
SASشماره ی 99
مثلث تقلب
منطق تراش ی
فرصت ها
32
انگیزه/فشار
مثلث تقلب
• انگیزه/فشار
– 95درصد تمام موارد تقلب تمام موارد زیر را در خود دارند
• فشار های مالی
• فشار های مرتبط با نابکاری ،شامل اعتیار به دارو ها یا الکل
• ارتباطات عاشقانه ی پرخرج
• نیاز به حفظ سبک زندگی خاص
• مشکالت پزشکی
33
مثلث تقلب
• منطق تراش ی مقایسه ای بین آنچه در حال انجام آن هستیم و
آنچه آگاهی ما به ما می گوید که باید انجام دهیم می باشد.
• ”من فقط می خواستم آن را قرض بگیرم؛ من برنامه ریزی کردم
که آن را بعد از ارتقاء امور پس دهم“.
34
مثلث تقلب
• فرصت
– ساده ترین را کنترل سه مورد است
– بیشتر از طریق کنترل های داخلی دست یافتنی هستند:
• تفکیک وظایف،
• مجوزدهی
• کنترل های مستقل
• حفاظت های فیزیکی
• مستندات و سوابق کافی
35
سه cتقلب صورت های مالی (شرایط ،انتخابها ،و
ساختار شرکتی)
محیط کنترلی را ارزیابی
کنید.
آزمون کنترل ها
ریسک کشف
روش های
تحلیلی
خطاها
آژمون جزئیات
غصب دارایی ها
رویه های
دادگاهی
تقلب صورت های
مالی
X
ریسک کنترلی
خطاها
خطاها
غصب دارایی ها
غصب دارایی ها
تقلب صورت های
مالی
کنترل های
مدیریت ارشد را
ارزیابی کنید
تقلب صورت های
مالی
کنترل داخلی
دارایی ها را ارزیابی
کنید
فرصت
فرصت
عوامل ریسک تقلب
37
X
ریسک ذاتی
=
ریسک
حسابرس ی
درستکاری مدیریت
ریس
ک1
ری
س
ک
2
انگیزه/فشار
نگرش/منطقتراش ی
عوامل ریسک تقلب
انگیزه /فشار.
عواملی ریسک تقلب
عالمت های تقلب داخلی (عالمت های خطر)
•
.1
.2
.3
.4
.5
.6
شرکت ها باید به 6عالمت خطر تقلب داخلی توجه کنند ،آنها را شناسایی کنند ،آنها را درک
کنند و به آنها رسیدگی کنند:
ناهنجاری های حسابداری-کسری موجودی کاال ،معامالت ثبت شده ،فروش های غیرعادی،
برگشت های کاال (مدوف ،تقلب مالی استنفورد)
ضعف کنترل داخلی (ریسک )IT
نشانه های تحلیلی (مدیران اجرایی مستقل)
نشانه های سبک زندگی (سبک زندگی پر زرق و برق)
نشانه های رفتاری (از نگاه کردن در چشمان دیگران سر باز زدن ،بیش ار معمول عرق کردن،
کمتر کار کردن)
گزارش های محرمانه و شکایات (خطوط ارتباطی فعال)
منبع :استیو آلبرچ
تقلب صور های مالی :پیش گیری ،کشف ،اصالح
پیشگیری
.1هیات مدیره ی هوشیار
.2کمیته ی حسابرس ی هوشیار
.3مدیریت سخت کوش
.4وظیفه ی حسابرس ی داخلی اثربخش و کارا
منبع حاکمیت شرکتی
منبع اصلی حاکمیت شرکتی در آمریکا عبارتند از قانون شرکت ها ،قانون اوراق بهادار،
استانداردهای فهرست کردن ،و بهترین رویه ها.
• قوانین شرکتی :استانداردهای آدئین رفتار حرفه ای را تدوین می کند و وظایف امانت داری،
مجوزها ،و مسئولیت های سهامداران ،مدیران و نمایندگان را تدوین می کند.
• قوانین اوراق بهادار شرکت ها :توسط کنگره و بمنظور حفاظت از سرمایه گذاران و ارتقاء
اعتماد سرمایه گذاران به درستکاری و کارایی بازارهای سرمایه تصویب می شود
– قانون اوراق بهادار 1933
– قانون بورس اوراق بهادار سال 1934
– ساکس نقش مقررات فدرال در حاکمیت شرکتی را از طریق تدارک مقیاس هایی برای
ارتقاء حاکمیت شرکتی ،گزارش های مالی و فعالیت های حسابرس ی افزایش داده
است.
• استانداردهای پذیرفته شدن :با پذیرفته شدن توسط بورس ملی سهام ،این
استانداردها ،استانداردهای حاکمیت شرکتی را برای شرکت های فهرست شده
تدوین کردند تا استانداردهای برتر را ارتقاء دهند و بر عملیات بورس اوراق
بهادار نظارت کنند.
• بهترین رویه ها :پیشنهاد شده توسط سازمان های حرفه ای ،رهنمودهای
حاکمیت شرکتی ناپیوندی برای ارتقاء دستورالعمل ها و رویه های حاکمیت
شرکتی فراتر از یا تحت نظر مقررات و استانداردهای فهرست کردن ایالتی و
فدرال هستند .
وظایف حاکمیت شرکتی
• هفت وظیفه ی اساس ی حاکمیت شرکتی عبارتند از نظارت ،مدیریتی ،رعایتی،
حسابرس ی داخلی ،مشورتی ،حسابرس ی مستقل ،و نظارت .فعاالن حاکمیت
شرکتی زمانی مسئولیت های خود را ایفا می کنند که نقش آنها در حاکمیت
شرکتی به عنوان یک وظیفه ی ارزش افزا در نظر گرفته شود.
• سه مورد از این وظایف برای رسیدن به عملکرد پایمند شرکتی حیاتی هستند:
– وظیفه ی نظارت مطرح شده توسط هیات مدیره
– وظیفه ی مدیریتی تفویض شده به مدیریت
– وظیفه ی نظارتی اعمال شده توسط سهامداران
وظیفه ی حاکمیت شرکتی
سرپرستی
نظارت
هیات مدیره
کمیته ی حسابرس ی
مدیریتی
مدیریت
ذیتفعان
اطمینان عمومی و اعتماد سرمایه گذاران
رعایت
حسابرس ی مستقل
هیات های حاکم
اثربخش ی حاکمیت شرکتی
حسابرسان مستقل
حسابرس ی داخلی
مشاوره
مشاور حقوقی و تحلیل گر مالی
حسابرسان داخلی
کشف تقلب صورت های مالی
.1
.2
.3
.4
ساختار کنترل داخلی کافی و اثربخش
مشاور حقوقی پاسخگو
وظیفه ی حسابرس ی مستقل آگاه و دارای تردید حرفه ای
رویه های نظارتی مقرراتی خارجی
اصالح تقلب صورت های مالی
.1
.2
.3
.4
تجدید ارائه ی صورت های مالی متقلبانه سال جاری
تجدید ارائه ی صورت های مالی متقلبانه ی سال جاری و سال های
قبل
نتایج انگیزه ها و فرصت های منتهی به ارتکاب تقلب صورت های مالی
تدوین و اجرای راهبردهایی برای جلب اعتماد عمومی به درستکاری،
کیفیت ،و اتکاپذیری گزارش های مالی
برنامه های ضد تقلب
• فرهنگ سازمانی– فرهنگ سازمانی باید فضایی ایجاد کند که اصول اخالقی
مناسبی که رفتار اخالقی را ارتقاء می دهد و رفتار ضد تقلب را تقویت می کند،
مدون سازد که همیشه متقاض ی اجرای رفتار خوب باشد.
• ساختار کنترلی– یک ساختار کنترلی موثر باید فرصت هایی برای افراد به منظور
مشارکت در فعالیت های متقلبانه را محدود کند.
• رویه های ضدتقلب– رویه های کافی ضد تقلب باید تدوین و اجرا شود تا کشف و
پیشگیری از تقلب احتمالی را ممکن سازد.
روش و رویه ها
•
•
•
•
•
ما پرسشنامه ی 4صفحه ای و 7بخش ی را تهیه ،آزمون ،تجدیدنظر و سپس
برای مشارکت کنندگان در تحقیق ارسال کردیم (دانشجویان .)MBA
از پاسخ دهندگان درباره ی ادراک آنها درباره ی تقاضای آتی برای حاکمیت
شرکتی و عالقه به آن ،نقش حاکمیت شرکتی ،نقش ضد تقلب هیات مدیره،
مدیریت ،حسابرسان داخلی و مستقل سوال کردیم.
ما تحقیقی بر روی دانشجویان مدیریت MBAکه دوره های حاکمیت شرکتی
را گذرانده اند نیز اجرا کردیم.
مجموعه ای 164نفره از دانشجویان فعلی و سابق این رشته شناسایی شدند
و آدرس الکترونیکی آنها مورد تایید قرار گرفت .ما از ابزار میمون تحقیق در
پرسش از شرکت کنندگان برای تکمیل پرسشنامه استفاده کردیم.
72پاسخ قابل قبول تکمیل شدند که نررخ پاسخ %44را در پی داشت.
نتایج و بحث و بررس ی
نتایج در شش گروه زیر ارائه می شوند:
.1ربط پذیری حاکمیت شرکتی
.2ادراکات به سوی حاکمیت شرکتی و تقلب صورت های مالی
.3نقش ضد تقلب هیات مدیره
.4نقش ضد تقلب مدیری
.5نقش ضد تقلب حسابرس ی داخلی
.6نقش ضد تقلب حسابرس ی مستقل
ربط پذیری حاکمیت شرکتی
•
•
•
•
اکثری باالی پاسخ دهندگان (حدود )%82گزارش کردند که تقاضای آتی و
انتفاع رسانی حاکمیت شرکتی افزایش خواهد یافت.
حدود %11فکر می کردند که تغییری نخواهد کرد
% 4باقیمانده گفتند که کاهش خواهد یافت.
این یافته ها با حرکت اخیر به سوی ارتقاء حاکمیت شرکتی توسط تدوین
کنندگان مقررات (قانون دود-فرانک سال ،)2010مقررات گذاران (،)SEC
کسب و کارها و آموزگاران در سراسر دنیا همخوانی دارد و از آن پشتیبانی می
کند.
ادراکات نسبت به حاکمیت شرکتی و تقلب صورت های مالی
ً
• مشارکت کنندگان شدیدا توافق دارند که:
.1فروپاش ی و بحران مالی انگیزه ی بیشتری برای توجه به حاکمیت شرکتی
اثربخش را در پی داشته است (میانگین پاسخ=)4.39
.2فعاالن حاکمیت شرکتی باید کیفیت ،یکپارچگی ،اتکاپذیری و شفافیت
صورت های مالی را تضمین کنند.
.3مدارس بازرگانی باید دانش آموزان را برای اینکه رهبران آتی اخالقی و دارای
صالحیت باشند آماده کنند.
.4مدارس بازرگانی باید آموزش اخالقیات و حاکمیت شرکتی و ضد تقلب را در
دستور کار قرار دهند(.)4.19
نقش ضد تقلب هیات مدیره
•
•
•
•
•
•
•
تدوین اصول اخالقی مناسب برای ارتقاء رفتار اخالقی و با صالحیت در درون
سازمان (میانگین پاسخ )4.56
ارزیابی فعاالنه ی عملکرد مدیریت و پاداش و ارتباط ان با ارزیابی ریسک
لحاظ بازخور دریافت شده از حسابرسان مستقل ()4.33
سرپرستی طراحی مناسب و اجرای اثربخش دستورالعمل ها و رویه های ضد تقلب
نظارت بر فرایند گزارشگری مالی ()4.21
نظارت اثربخش کنترل داخلی و ارزیابی ریسک ()4.11
لحاظ ریسک زیرپاگذاشتن کنترل ها توسط مدیریت و تبانی آنها ()4.02
نقش ضد تقلب مدیریت
•
•
•
•
•
•
اتخاذ رویکردی پیش دستانه در شرایط مواجهه با بازداری ،پیشگیری و کشف تقلب
(میانگین پاسخ )4.55
طراحی ،اجرا و نظارت اثربخش بر فرایندها و کنترل های مالی.
تولید صورت های مالی اتکاپذیر عاری از تحریف با اهمیت ناش ی از تقلب یا خطا
طراحی و اجرای دستورالعمل ها و رویکردهای اثربخش ضد تقلب ()4.34
ارزیابی و گزارشگری اثربخش ی کنترل های داخلی بر گزارشگری مالی ()4.34
وارد ساختن گزارش تایید مدیریت در گزارش های ساالنه (الزامی برای شرکت های
عام) که گزارشگری مالی و کنترل های داخلی را بیان می کند)4.09( .
نقش ضد تقلب حسابرسان داخلی
•
•
•
•
•
•
•
•
•
گسترش و حفظ دانش کافی برای شناسایی شاخص های تقلب (میانگین پاسخ )4.52
اجرا و نظارت دستورالعمل ها و رویه های ضد تقلب.
پذیرش رویکرد پیش دستانه در کشف فساد ،غصب دارایی ها ،و تقلب صورت های
مالی (.)4.32
آزمون و ارزیابی طراحی و اثربخش ی سیستم کنترل های داخلی(.)4.30
ارزیابی ریسک تقلب در سازمان (.)4.26
طراحی حسابرس ی ها در تطابق با استانداردهای صنعت و در صورتی که قابل اعمال
باشند (.)4.24
گزارشگری خارجی درباره حاکمیت شرکتی ،ارزیابی ریسک و کنترل های داخلی ()4.04
را در نظر بگیرید.
تایید کمیته ی حسابرس ی یا هیات مدیره را برای فعالیت های حسابرس ی داخلی
کسب کنید.
از روش شناس ی حسابرس ی ریسک محور استفاده کنید (.)3.63
نقش ضد تقلب حسابرس ی داخلی
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
استفاده از آزمون های حسابرس ی ریسک محور ()4.48
تضمین مباحثه ی آزاد و صادقانه با هیات مدیره ،کمیته ی حسابرس ی و مدیریت در ارتباط با آسیب پذیری
سازمان در برابر تقلب
یکپارچه سازی ریسک تقلب در راهبردها و رویه های حسابرس ی ()4.33
تدارک درون داد ارزیابی ریسک تقلب توسط مدیریت ()4.26
کمک به کمیته ی حسابرس ی (هیات مدیره) و مدیریت در مورد جوانب فرایندهای بازداری ،پیش گیری و
کشف (.)4.15
داشتن تردید حرفه ای درباره ی امکان وقوع تقلب صورت های مالی ()4.12
کمک به کمیته ی حسابرس ی (هیات مدیره) و مدیریت از طریق ارزیابی فرایندهای سازمان برای شناسایی و
پاسخ به ریسک تقلب (.)4.09
کمک به کمیته ی حسابرس ی و هیات مدیره ،ارزیابی تردید پذیری زیرپاگذاشتن کنترل ها یا تبانی مدیران.
حل و فصل پیگرد های قانونی یا موارد مشکوک به تقلب.
کمک به فراوری محیط مناسب ضد تقلب ()3.77
توجه کردن به نشانه های تقلب صورت های مالی ()3.74
استفاده از رویه های دادگاهی و رسیدگی حسابرس ی (.)3.70
مثلث اخالق
حساسیت اخالقی
اخالق تجاری
انگیزه های اخالقی
رفتار اخالقی
حساسیت اخالقی :اصول اخالقی ،محیط کاری ،شگرد ،وفاداری ،فشار همپیشگان ،و امنیت شغلی که بر تصمیمات اخالقی افراد تاثیر می
گذارد.
انگیزه های اخالقی :پاداش ها ،تنبیه ها ،و الزامات رفتار اخالقی (برای مثال ،اصول اخالقی ،آدین رفتار حرفه ای انجمن حسابداران رسمی)
رفتار اخالقی :انجام کار درست در صورت داستن دغدغه ی ذهنی مقررات گرا که می پرسد ”آیا این امر قانونی است“ افزایش می یابد و
رویکرد اصول گرا تر را که می پرسد ”آیا این کار درست است؟“ را می پذیرد.
نتیجه گیری
•
•
•
•
•
•
شرکت ها در تمام اندازه ها در معرض تقلب کارمندان (سرقت ،اختالس) و مدیران
(دستکاری گزارش های مالی) هستند.
این ارائه بینش ی در ارتباط با تقش فعاالن حاکمیت شرکتی در دستر العمل ها و رویه
های ضد تقلب ارائه می کند.
فرهنگ سازمانی باید محیطی ایجاد کند که اصول اخالاقی مناسبی را تدوین می
کند ،رفتار اخالقی را ارتقاء می دهد؛ رفتار ضد تقلب را تقویت می کند و ”همیشه
کار درست را انجام دهید“ را تقاضا می کند.
فرهنگ سازمانی همچنین باید انگیزه هایی برای همه ی افراد شرکت ایجاد کند تا
اخالقی عمل کند.
ساختار کنترلی باید فرصت هایی برای افراد جهت مشارکت در فعالیت های متقلبانه
را کاهش دهد.
رویه های ضد تقلب برای تضمین پیشگیری و کشف تقلب صورت های مالی ضروری
هستند.