Slide 1


Slide 2

‫نام درس‪ :‬راستگویی و دروغگویی‬
‫موضوع‪ :‬اخالق‬
‫هدف كلی‪ :‬دانشآموزان در این درس با راستگویی و‬
‫دروغگویی و آثار آن دو آشنا میشوند‪.‬‬
‫روشهاي بیان مفاهیم دینی‪ :‬استفاده از قالبهاي شعري‪،‬‬
‫داستانی‪ ،‬تقسیم‪ ،‬جدول‪ ،‬پاورپوینتی‪.‬‬

‫‪2‬‬


Slide 3

‫شعر شروع‬
‫به نام خداوندی که نامش بهترین است‬

‫خدای آسمانها و زمین است‬

‫ایجاد انگیزه‬
‫نوجوانی برای سفر به شهری آماده میشد تا در آنجا درس بخواند‪ .‬مادرش به او ده سکهی طال‬
‫داد تا آن را خرج کند‪ .‬سپس به او گفت‪« :‬فرزندم‪ ،‬به من قول بده که هیچ گاه و در هیچ کاری‬
‫دروغ نگویی‪».‬‬
‫پسرش به او قول داده و با کاروانی راهی سفر شد‪.‬‬
‫در بین راه‪ ،‬گروهی از دزدان به آنها حمله کردند و پول و اموال آنها را غارت کردند‪ .‬یکی از‬
‫دزدها‪ ،‬به پسر نگاهی کرد و از او پرسید‪« :‬آیا تو هم چیزی به همراه داری؟»‬
‫پسر پاسخ داد‪« :‬ده سکه طال‪».‬‬
‫دزد خندید و فکر کرد که پسر او را دست انداخته است‪ .‬بنابراین او را‬
‫پیش رئیسشان برده‪ .‬جریان را تعریف کرد‪ .‬رئیس دزدان گفت‪:‬‬
‫«پسرک! چه چیزی تو را به راستگویی واداشت؟»‬
‫پسر گفت‪« :‬من به مادرم قول دادهام که راستگو باشم‪ .‬حال میترسم که‬
‫به قولم عمل نکنم»‪.‬‬
‫رئیس دزدان از گفتهی پسر‪ ،‬متعجب شد و گفت‪« :‬تو دروغ نگفتی تا مبادا‬
‫حرف مادرت را زیر پا بگذاری و من می ترسم که به عهدم با خداوند خیانت‬
‫کنم‪».‬‬
‫سپس به همراهانش دستور داد هر چه را که از قافله گرفته بودند به آنها‬
‫‪3‬‬


Slide 4

‫برگردانند‪ .‬بعد رو به نوجوان گفت‪« :‬من با دست تو‪ ،‬به آغوش خداوند بزرگ‬
‫باز میگردم و توبه میکنم‪».‬‬
‫دیگر دزدان نیز به رئیس شان گفتند‪« :‬تو بزرگ ما بودی و امروز بزرگ ما در بازگشت به سوی پروردگار هستی»‪.‬‬
‫پس همگی توبه کردند‬

‫سوال‬
‫بچهها به نظر شما ما باید با چه کسانی دوست باشیم؟‬
‫امام سجاد (ع) به فرزندش امام باقر (ع) سفارش کرد و با بعضی از مردم رفاقت و هم نشینی نکند‪ :‬که یکی از آنها‬
‫دروغگوست چون دور را نزدیک و نزدیک را دور نشان میدهد‪( .‬وقایع را به صورت واقعی برای تو بیان نمیکند‪).‬‬

‫آیا میدانید؟‬
‫انسانهاى گناهکار هنگامى که خود را در برابر رسوایى مىبینند‪ ،‬میخواهند با دروغ‪ ،‬گناهان خود را بپوشانند‪ .‬این‬
‫دروغ سرآغاز دروغها و گناهان بعدی است‪.‬‬

‫آثار راستگویی‬

‫راستگویی آثاری دارد كه برخي از آنها به شرح زیر است‪:‬‬

‫الف ـ راستگو مورد حمایت خداست‬
‫امام علی (ع) ‪«:‬اَال فَاصْدُقُوا فَاِنَّ اهللَ مَعَ الصِّادقینِ؛ هان! راست بگویید که خدا با‬
‫راستگویان است‪».‬‬

‫ب ـ عاقبت به خیري‬
‫امیرمؤمنان (ع) میفرمایند‪« :‬عاقِبَهُ الصِّدقِ نَجاهٌ وَ سالمهٌ؛ عاقبت راستگویی‪،‬‬
‫نجات و سالمت است‪».‬‬
‫‪4‬‬


Slide 5

‫اگر انسان راستگو باشد‪ ،‬مورد اعتماد مردم قرار میگیرد و سخن او را میپذیرند‪ .‬در این صورت‪ ،‬اگر برای چنین‬
‫شخص‪ ،‬گرفتاری پیش بیاید‪ ،‬امتیاز راستگویی‪ ،‬سبب نجات او میشود و از گرفتاری رهایی مییابد‪.‬‬
‫ج ـ پاداشهاي اخروي‬
‫قرآن کریم در توصیف قیامت میفرماید‪:‬‬
‫«قالَ اللَّهُ هذا یَوْمُ یَنْفَعُ الصَّادِقینَ صِدْقُهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها أَبَداً رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا‬
‫عَنْهُ ذلِکَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ؛‬
‫خداوند میفرماید‪:‬امروز روزی است که راستی راستگویان به آنها سود میبخشد‪ ،‬برای آنها باغهایی (از بهشت)‬
‫است که آب از زیر (درختان) آن جریان دارد و جاودان در آن میمانند‪ ،‬خداوند از آنها خشنود و آنها از خداوند‬
‫خشنود خواهند بود و این رستگاری بزرگی است‪».‬‬

‫آثار دروغگویی‬
‫‪ .1‬بیآبرویی و روسیاهی‬
‫در سورهی بقره آیهی ‪ 72‬به این نکته اشاره شده‪:‬‬
‫«وَاللّهُ مُخْرِجٌ مَّا کُنتُمْ تَکْتُمُونَ»‪.‬‬
‫دروغگو اگر چیزی را پنهان کند خداوند در قرآن وعده داده است که آن‬
‫را آشکار خواهد کرد‪.‬مانند داستان برادران حضرت یوسف که گمان می کردند‬
‫هیچ کس نخواهد فهمید آنان دروغ گفتهاند‪.‬‬

‫شاگرد رو سیاه‬
‫وقتی معلم در مورد مشقهای بچهها سؤال کرد‪ ،‬آرش دستهایش را باال برد و‬
‫گفت‪« :‬آقا اجازه‪ .‬برادرم دیشب حالش خیلی بد بود‪ .‬من و پدرم او را به بیمارستان‬
‫‪5‬‬


Slide 6

‫بردیم‪ .‬او را بستری کردند‪ .‬تا به خانه رسیدم دیر وقت شده بود‪ .‬به همین خاطر نتوانستم مشقهایم را بنویسم‪».‬‬
‫معلم فکری کرد و گفت‪« :‬اشکال ندارد‪ ،‬اما مشقهای دیشب را باید بنویسی و فردا برایم بیاوری‪».‬‬
‫آرش نفس راحتی کشید و نشست‪.‬‬
‫ناگهان در کالس به صدا درآمد‪ .‬یکی از کالس اولیها بود‪ .‬رنگ از رخ آرش پرید‪ .‬برادرش بود که چون کتاب‬
‫ریاضی آرش در کیفش جا مانده بود‪ ،‬آمده بود تا کتاب را به آرش بدهد‪.‬‬
‫معلم وقتی متوجه شد او برادر آرش است‪ ،‬در مورد بیماریاش از او سؤال کرد‪.‬‬
‫برادرش گفت‪« :‬من اصالً مریض نبودم و دیشب با آرش در پارک کلی بازی کردیم‪».‬‬
‫آرش بسیار خجالت کشید ‪.‬‬
‫معلم لبخندی زد و گفت‪ :‬پیامبر اسالم(ص) به حضرت علی(ع) سفارش می کند‪« :‬ایّاک والکذب فانّه یُسَوّدُالوَجهَ‪....‬؛‬
‫از دروغ بپرهیز؛ زیرا که موجب رو سیاهی میشود»‪.‬‬

‫‪ .2‬اضطراب‬
‫فردی که دروغ می گوید در اضطراب و هراس است که مبادا حرف امروزش با فردا فرق داشته باشد‪ .‬پیامبر‬
‫اکرم(ص) میفرمایند‪« :‬راستگویی مایهی آرامش است‪ ،‬ولی دروغ موجب هراس است‪».‬‬

‫تنوع‬
‫معما‬
‫سه تا مورچه به ردیف داشتند میرفتند‪ .‬از اولی پرسیدند‪« :‬چند مورچه پشت‬
‫سرت است؟» گفت‪ 2« :‬تا‪ ».‬از دومی پرسیدند‪« :‬چند مورچه پشت سرت هست؟»‬
‫گفت‪« :‬یکی» از سومی پرسیدند؟ گفت‪ 3« :‬تا» چطور میشود؟‬

‫‪6‬‬


Slide 7

‫‪-1‬ذال بی نقطه‬
‫‪ -2‬از آن وارد خانه می شود‬
‫‪-3‬وقتی گندم به بار نشست آن را چه میکنند؟‬
‫‪-4‬راست نیست‬
‫‪-5‬بگو بی سر‬
‫‪-6‬دوست نیست‬
‫‪-7‬آفریدگار‬
‫‪-8‬تاس به هم ریخته‬

‫رمز جدول ‪.................................‬‬

‫‪7‬‬


Slide 8

‫من می توانم‬
‫چهرهی واقعی شخصی راستگو و شخصی دروغگو رانقاشی کنم‪.‬‬

‫نغمهی آسمانی‬
‫پروردگارا‪ ،‬ما را از راستگویان قرار بده‪( .‬اللهم اجعلنی من الصادقین)‬
‫ای خداوند صادق‪ ،‬به من کمک کن تا هیچوقت حتی در جایی که به ضرر من است‬
‫دروغ نگویم‪.‬‬

‫‪8‬‬