به نام خدایی که یاد او ، مایه ی آرامش واقعی است . نقش کنترلهای داخلی اثر بخش در پیشگیری از تقلب غالمحسن تقی نتاج 1389
Download
Report
Transcript به نام خدایی که یاد او ، مایه ی آرامش واقعی است . نقش کنترلهای داخلی اثر بخش در پیشگیری از تقلب غالمحسن تقی نتاج 1389
به نام خدایی
که یاد او ،مایه ی آرامش واقعی است.
نقش
کنترلهای داخلی اثر بخش
در پیشگیری از تقلب
غالمحسن تقی نتاج
1389
•
•
•
•
گسترش و پیچیدگی فزاینده سازمان ها،
پیدایش عرصه های جدید کسب و کار و عملیات ،
تشدید رقابت و جهانی شدن آن،
نوآوری ها و توسعه تجارت الكترونیک و بروز انواع سوء جریانات و تقلبات
جدید،
روبروشدن سازمان هاي اقتصادي
با ريسك هاي مختلف
در مسیر دست یابی به اهداف سازمانی
اشتباه
تقلب
تخلف
انح ـراف
اشتباه
تقلب
تخلف(اعمال غیر قانونی)
دوری از اهداف
مثلث تقلب :
نیاز،انگیزه و یا فشار Needs
فرصت ارتکاب تقلب Opportunity
نگرشها و توجیهات Rationalization
حوزه ی گسترده ی
کارکرد
کنترلهای داخلی اثربخش
در
دامنه ی اضالع مثلث تقلب
کنترل داخلی فرایندی است که به منظور کسب اطمینان معقول از تحقق
اهداف ذیل توسط هیات مدیره ،مدیریت و سایر کارکنان یک واحد
اقتصادی برقرار می شود :
• اثربخش ی و کارایی عملیات (اهداف عملیاتی)
• قابلیت اعتماد اطالعات (اهداف گزارشدهی)
• رعایت قوانین و مقررات (اهداف رعایتی )
کمیته بال بر این باور است که فرایند کنترل به
طور تاریخی ساز و کاری است براي کاهش تقلب
ً
،سوء استفاده و اشتباهات .لکن اخیرا حوزه
آن وسیعترشده و کلیه ریسک های بانکی را مورد
توجه قرار می دهد .
• این کمیته فرایند کنترل داخلی را شامل 5جزء به هم پیوسته ی زیر می
داند :
-1فرهنگ کنترلی و مراقبت مدیریت ؛
-2شناسایی و ارزیابی ریسک ؛
-3فعالیت کنترلی و تفکیک وظایف ؛
-4اطالعات و ارتباطات ؛
-5پایش و اصالح نارسایی ها.
وجود كنترلهاي داخلي اثربخش جهت حصول اطمينان از تحقق اهداف
سازماني و ايفاي نقش پاسخ گويي ضروريست.
سيستم كنترل داخلي،راهبري سازمان را در دست يابي به اهداف كارايي و
اثربخش ي عمليات و رعايت قوانین و مقررات ياري مي دهد.
کنترل داخلی فرایندی است در رابطه با
)1اهداف راهبردی و رعایتی :
کارائی و اثربخش ی عملیات
رعایت قوانین و مقررات
)2اهداف گزارشگری
حفاظت از دارایی ها
قابلیت اتکاء مالی گزارش دهی
بر مبنای کارکرد تعاملی اجزای به هم پیوسته ی ذیل :
محیط کنترلی
فعالیت های کنترلی
ارزیابی ریسک
اطالعات و ارتباطات
نظارت
ضرورت های کنترل داخلی ( به ویژه کنترل داخلی یکپارچه )
بازخورد
تدوین اهداف و برنامه ها به منظور حرکت منظم و هدف مند
محافظت از دارایی های فیزیکی ،مالی ،انسانی و دانش
فرآیندهای تعریف شده برای کارکرد اثربخش حسابرس ی داخلی و مستقل
بهره وری
کنترل بیش از حد :
ریسک بیش از اندازه ( کم توجهی به کنترل های داخلی ) :
اتالف دارائی ها و به هدر رفتن هزینه ها
افزایش بوروکراس ی ( دیوانساالری )
تصمیم گیریهای ضعیف در کسب و کار
کاهش بهره وری
عدم رعایت ضوابط
افزایش پیچیدگی کارها
مقررات زیادی
رسوایی های عمومی و خدشه به اعتبار کسب و کار
افزایش زمان کار و چرخه عملیات
افزایش فعالیت های بدون ارزش افزوده
لذا به منظور دستیابی به تعادل منطقی بین ریسک و کنترل ،کنترل های داخلی باید فعال ،دارای
ارزش افزوده ،مقرون به صرفه و هدفمند باشد.
• تقلب در برگیرنده همه شیوه های گوناگونی است که ساخته استعداد
زیرکانه بشر باشد و همه شیوه هایی که ممکن است فردی برای برتری
یافتن بر دیگران از راه نمایش های دروغین برای آنان بکار گیرد .
• در تعریف تقلب به هیچ قاعده معین و ثابتی که در تعریفی فراگیر بگنجد
نمی توان دست یافت ،چرا که تقلب ممکن است به شکل غافلگیر کردن ،
تزویر ،یا سایر ناروایی هایی به قصد فریفتن دیگران بکار گرفت .
تقلب در لغت به معاني:
ناراستي ،دورويي ،حيله ،دروغ ،
خيانت ،دستکاری در امور به نفع
خود...
تقلب به نفع شرکت
و
تقلب علیه شرکت :
تقلب به نفع شرکت :
تقلباتی که هدفشان فایده رساندن به خود شركت است ،مانند قیمت
گذاری تحمیلی سودجویانه ،مالیات گریزی شرکت ،نقض قوانین
حفاظت از محیط زیست ،تبلیغات دروغین ،کم فروش ی ،دست بردن
در حسابها برای فزون نمایی سود .
تقلب علیه شرکت :
برای آن است که نفعش به خود مجرم برسد :
تقلب در حساب هزینه
تظاهر به کارکرد
بزرگنمایی درآمد
بزرگنمایی دارایی ها
کم نمایی هزینه
کم نمایی بدهی
معامله با سوء استفاده از اطالعات محرمانه
معامالت بین اشخاص وابسته
دست بردن در مدارک حسابداري یا محو کردن آنها
تقلب درون سازمانی
و
برون سازمانی :
نمونه هایی از تقلبات درون سازمانی :
ارائه صورتهای مالی دروغین
ارائه بودجه ها و پیش بینی های مالی دروغین
توصیف و نمایش غیرواقعی از وضعیت شرکت
حساب آرایی به منظور بال بردن سود به شکل غیرواقعی
مطالبات دروغین مزایا
مطالبات دروغین بازپرداخت هزینه
تظاهر دروغین به کارکرد
ثبت های بدهکار یا بستانکار ساختگی
تقلب در دریافتها و پرداخت ها
جعل اسناد دریافتنی یا پرداختنی
کش رفتن از وجوه دریافتی
ثبت زودهنگام فروش ها و یا ثبت دیرهنگام هزینه ها
تقلب در داده های ورودی یا در جوابهای رایانه ای یا در پردازش رایانه ای از طریق تغییر اطالعات ورودی یا
سانسور آنها
نمونه هایی از تقلبات افراد برون سازمانی عبارتند از :
کم گذاشتن محموله
صورتحساب کردن اضافه
جازدن جنس ی نامرغوب
تعویض برچسب
وزن و اندازه های دروغین
چک های تقلبی
کارتهای اعتباری تقلبی
تقلب با چکهای در راه
تقلب در درخواست اعتبار
صورتهای مالی دروغین
بزرگ نمایی مبلغ قرارداد
طرح های توجیهی اغراق آمیز
راهزنی اطالعات
متغیرهای اثرگذار بر اثربخش ی کنترلهای داخلی در پیشگیری از تقلب:
سطح آموزشهای اعتقادی کارکنان
سطح آموزشهای اخالقی کارکنان
سطح حساسیت جامعه نسبت به تقلب
ضعف های شخصیتی و نارسائیهای روحی و روانی
ضعف تجربه کاری کارکنان
سطح تحصیالت کارکنان
میزان دنیامداری کارکنان
ضعف پایبندی مسئولین به رعایت ضوابط ،مقررات و قوانین
فقر مالی کارکنان
روابط ناسالم اداری بین کارکنان
روابط خویشاوندی بین کارکنان
فاصله ی ارتباطی کارکنان با مسئولین
عدم اطمینان کارکنان از ثبات و امنیت شغلی
ضعف آگاهی کارکنان از ضوابط ،مقررات و قوانین
عدم تناسب وظیفه ،اختیار و مسئولیت
ضعف نرم افزارها و سامانه های حسابداری
ضعف نظارت و بازرس ی(پایش)
تعدد دستور العمل ها و ضوابط و تناقض بین آنها
ضعف قوانین و مقررات
ضعف اطالع رسانی به کارکنان
توجه به مسائل رفاهی و انگیزش ی کارکنان
نبود نظام تشویق و تنبیه مناسب
مطابق مدل ،مولفه های كلي پيشگیري از وقوع تقلب به
شرح ذيل مي باشد:
تشخیص ریسک تقلب
تشکیل محیط کنترل برای رویارویی با تقلب
طراحی و اجرای کنترل های مبارزه با تقلب
تبادل اطالعات و ارتباطات
پایش فعالیت ها
پاسخ مناسب به فعالیت های تقلب
اهم نکات :
تقلب یک واقعیت است نه افسانه.
هزینه پیشگیری از تقلب کمتر از زیانهای کشف آن است.
تقلب با نیاز شروع و با توجیه ،محقق می شود.
تقلب همواره در حال تحول و نو شدن است و پیشگیری از آن نیازمند
نوشوندگی است.
کنترل های داخلی اثر بخش ،ارزش ایجاد می کند و هزینه تلف شده نیست.
وجود کنترل های داخلی به خودی خود مصونیت ایجاد نمی کند.
ً
هم زمینه های بروز تقلب (لغزش )را از بین ببریم و هم مستمرا مراقبت کنیم تا
در صورت وقوع تقلب ،آن را کشف کنیم.
اگر ز باغ رعیت ،ملک خورد سیبی ........
حتی یک عنصر آلوده ،محیط را آلوده خواهد کرد.
از توجه شما صمیمانه متشکرم