به نام خدایی که یاد او ، مایه ی آرامش واقعی است . نقش کنترلهای داخلی اثر بخش در پیشگیری از تقلب غالمحسن تقی نتاج 1389

Download Report

Transcript به نام خدایی که یاد او ، مایه ی آرامش واقعی است . نقش کنترلهای داخلی اثر بخش در پیشگیری از تقلب غالمحسن تقی نتاج 1389

‫به نام خدایی‬
‫که یاد او‪ ،‬مایه ی آرامش واقعی است‪.‬‬
‫نقش‬
‫کنترلهای داخلی اثر بخش‬
‫در پیشگیری از تقلب‬
‫غالمحسن تقی نتاج‬
‫‪1389‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫گسترش و پیچیدگی فزاینده سازمان ها‪،‬‬
‫پیدایش عرصه های جدید کسب و کار و عملیات ‪،‬‬
‫تشدید رقابت و جهانی شدن آن‪،‬‬
‫نوآوری ها و توسعه تجارت الكترونیک و بروز انواع سوء جریانات و تقلبات‬
‫جدید‪،‬‬
‫روبروشدن سازمان هاي اقتصادي‬
‫با ريسك هاي مختلف‬
‫در مسیر دست یابی به اهداف سازمانی‬
‫اشتباه‬
‫تقلب‬
‫تخلف‬
‫انح ـراف‬
‫‪ ‬اشتباه‬
‫‪ ‬تقلب‬
‫‪ ‬تخلف(اعمال غیر قانونی)‬
‫دوری از اهداف‬
‫مثلث تقلب ‪:‬‬
‫نیاز‪،‬انگیزه و یا فشار ‪Needs‬‬
‫فرصت ارتکاب تقلب ‪Opportunity‬‬
‫نگرشها و توجیهات ‪Rationalization‬‬
‫حوزه ی گسترده ی‬
‫کارکرد‬
‫کنترلهای داخلی اثربخش‬
‫در‬
‫دامنه ی اضالع مثلث تقلب‬
‫کنترل داخلی فرایندی است که به منظور کسب اطمینان معقول از تحقق‬
‫اهداف ذیل توسط هیات مدیره ‪ ،‬مدیریت و سایر کارکنان یک واحد‬
‫اقتصادی برقرار می شود ‪:‬‬
‫• اثربخش ی و کارایی عملیات (اهداف عملیاتی)‬
‫• قابلیت اعتماد اطالعات (اهداف گزارشدهی)‬
‫• رعایت قوانین و مقررات (اهداف رعایتی )‬
‫کمیته بال بر این باور است که فرایند کنترل به‬
‫طور تاریخی ساز و کاری است براي کاهش تقلب‬
‫ً‬
‫‪ ،‬سوء استفاده و اشتباهات‪ .‬لکن اخیرا حوزه‬
‫آن وسیعترشده و کلیه ریسک های بانکی را مورد‬
‫توجه قرار می دهد ‪.‬‬
‫• این کمیته فرایند کنترل داخلی را شامل ‪ 5‬جزء به هم پیوسته ی زیر می‬
‫داند ‪:‬‬
‫‪ -1‬فرهنگ کنترلی و مراقبت مدیریت ؛‬
‫‪ -2‬شناسایی و ارزیابی ریسک ؛‬
‫‪ -3‬فعالیت کنترلی و تفکیک وظایف ؛‬
‫‪ -4‬اطالعات و ارتباطات ؛‬
‫‪ -5‬پایش و اصالح نارسایی ها‪.‬‬
‫وجود كنترلهاي داخلي اثربخش جهت حصول اطمينان از تحقق اهداف‬
‫سازماني و ايفاي نقش پاسخ گويي ضروريست‪.‬‬
‫سيستم كنترل داخلي‪،‬راهبري سازمان را در دست يابي به اهداف كارايي و‬
‫اثربخش ي عمليات و رعايت قوانین و مقررات ياري مي دهد‪.‬‬
‫کنترل داخلی فرایندی است در رابطه با‬
‫‪ )1‬اهداف راهبردی و رعایتی ‪:‬‬
‫کارائی و اثربخش ی عملیات‬
‫رعایت قوانین و مقررات‬
‫‪ )2‬اهداف گزارشگری‬
‫حفاظت از دارایی ها‬
‫قابلیت اتکاء مالی گزارش دهی‬
‫بر مبنای کارکرد تعاملی اجزای به هم پیوسته ی ذیل ‪:‬‬
‫محیط کنترلی‬
‫فعالیت های کنترلی‬
‫ارزیابی ریسک‬
‫اطالعات و ارتباطات‬
‫نظارت‬
‫ضرورت های کنترل داخلی ( به ویژه کنترل داخلی یکپارچه )‬
‫‪‬بازخورد‬
‫‪‬تدوین اهداف و برنامه ها به منظور حرکت منظم و هدف مند‬
‫‪ ‬محافظت از دارایی های فیزیکی‪ ،‬مالی‪ ،‬انسانی و دانش‬
‫‪ ‬فرآیندهای تعریف شده برای کارکرد اثربخش حسابرس ی داخلی و مستقل‬
‫‪ ‬بهره وری‬
‫کنترل بیش از حد ‪:‬‬
‫ریسک بیش از اندازه ( کم توجهی به کنترل های داخلی ) ‪:‬‬
‫‪‬اتالف دارائی ها و به هدر رفتن هزینه ها‬
‫‪ ‬افزایش بوروکراس ی ( دیوانساالری )‬
‫‪ ‬تصمیم گیریهای ضعیف در کسب و کار‬
‫‪ ‬کاهش بهره وری‬
‫‪ ‬عدم رعایت ضوابط‬
‫‪ ‬افزایش پیچیدگی کارها‬
‫‪ ‬مقررات زیادی‬
‫‪ ‬رسوایی های عمومی و خدشه به اعتبار کسب و کار‬
‫‪ ‬افزایش زمان کار و چرخه عملیات‬
‫‪ ‬افزایش فعالیت های بدون ارزش افزوده‬
‫لذا به منظور دستیابی به تعادل منطقی بین ریسک و کنترل‪ ،‬کنترل های داخلی باید فعال‪ ،‬دارای‬
‫ارزش افزوده‪ ،‬مقرون به صرفه و هدفمند باشد‪.‬‬
‫• تقلب در برگیرنده همه شیوه های گوناگونی است که ساخته استعداد‬
‫زیرکانه بشر باشد و همه شیوه هایی که ممکن است فردی برای برتری‬
‫یافتن بر دیگران از راه نمایش های دروغین برای آنان بکار گیرد ‪.‬‬
‫• در تعریف تقلب به هیچ قاعده معین و ثابتی که در تعریفی فراگیر بگنجد‬
‫نمی توان دست یافت ‪ ،‬چرا که تقلب ممکن است به شکل غافلگیر کردن ‪،‬‬
‫تزویر ‪ ،‬یا سایر ناروایی هایی به قصد فریفتن دیگران بکار گرفت ‪.‬‬
‫تقلب در لغت به معاني‪:‬‬
‫ناراستي‪ ،‬دورويي ‪ ،‬حيله ‪ ،‬دروغ ‪،‬‬
‫خيانت ‪ ،‬دستکاری در امور به نفع‬
‫خود‪...‬‬
‫تقلب به نفع شرکت‬
‫و‬
‫تقلب علیه شرکت ‪:‬‬
‫تقلب به نفع شرکت ‪:‬‬
‫تقلباتی که هدفشان فایده رساندن به خود شركت است ‪ ،‬مانند قیمت‬
‫گذاری تحمیلی سودجویانه ‪ ،‬مالیات گریزی شرکت ‪ ،‬نقض قوانین‬
‫حفاظت از محیط زیست ‪ ،‬تبلیغات دروغین ‪ ،‬کم فروش ی ‪ ،‬دست بردن‬
‫در حسابها برای فزون نمایی سود ‪.‬‬
‫تقلب علیه شرکت ‪:‬‬
‫برای آن است که نفعش به خود مجرم برسد ‪:‬‬
‫تقلب در حساب هزینه‬
‫تظاهر به کارکرد‬
‫بزرگنمایی درآمد‬
‫بزرگنمایی دارایی ها‬
‫کم نمایی هزینه‬
‫کم نمایی بدهی‬
‫معامله با سوء استفاده از اطالعات محرمانه‬
‫معامالت بین اشخاص وابسته‬
‫دست بردن در مدارک حسابداري یا محو کردن آنها‬
‫تقلب درون سازمانی‬
‫و‬
‫برون سازمانی ‪:‬‬
‫نمونه هایی از تقلبات درون سازمانی ‪:‬‬
‫ارائه صورتهای مالی دروغین‬
‫ارائه بودجه ها و پیش بینی های مالی دروغین‬
‫توصیف و نمایش غیرواقعی از وضعیت شرکت‬
‫حساب آرایی به منظور بال بردن سود به شکل غیرواقعی‬
‫مطالبات دروغین مزایا‬
‫مطالبات دروغین بازپرداخت هزینه‬
‫تظاهر دروغین به کارکرد‬
‫ثبت های بدهکار یا بستانکار ساختگی‬
‫تقلب در دریافتها و پرداخت ها‬
‫جعل اسناد دریافتنی یا پرداختنی‬
‫کش رفتن از وجوه دریافتی‬
‫ثبت زودهنگام فروش ها و یا ثبت دیرهنگام هزینه ها‬
‫تقلب در داده های ورودی یا در جوابهای رایانه ای یا در پردازش رایانه ای از طریق تغییر اطالعات ورودی یا‬
‫سانسور آنها‬
‫نمونه هایی از تقلبات افراد برون سازمانی عبارتند از ‪:‬‬
‫کم گذاشتن محموله‬
‫صورتحساب کردن اضافه‬
‫جازدن جنس ی نامرغوب‬
‫تعویض برچسب‬
‫وزن و اندازه های دروغین‬
‫چک های تقلبی‬
‫کارتهای اعتباری تقلبی‬
‫تقلب با چکهای در راه‬
‫تقلب در درخواست اعتبار‬
‫صورتهای مالی دروغین‬
‫بزرگ نمایی مبلغ قرارداد‬
‫طرح های توجیهی اغراق آمیز‬
‫راهزنی اطالعات‬
‫متغیرهای اثرگذار بر اثربخش ی کنترلهای داخلی در پیشگیری از تقلب‪:‬‬
‫سطح آموزشهای اعتقادی کارکنان‬
‫سطح آموزشهای اخالقی کارکنان‬
‫سطح حساسیت جامعه نسبت به تقلب‬
‫ضعف های شخصیتی و نارسائیهای روحی و روانی‬
‫ضعف تجربه کاری کارکنان‬
‫سطح تحصیالت کارکنان‬
‫میزان دنیامداری کارکنان‬
‫ضعف پایبندی مسئولین به رعایت ضوابط ‪ ،‬مقررات و قوانین‬
‫فقر مالی کارکنان‬
‫روابط ناسالم اداری بین کارکنان‬
‫روابط خویشاوندی بین کارکنان‬
‫فاصله ی ارتباطی کارکنان با مسئولین‬
‫عدم اطمینان کارکنان از ثبات و امنیت شغلی‬
‫ضعف آگاهی کارکنان از ضوابط ‪ ،‬مقررات و قوانین‬
‫عدم تناسب وظیفه ‪ ،‬اختیار و مسئولیت‬
‫ضعف نرم افزارها و سامانه های حسابداری‬
‫ضعف نظارت و بازرس ی(پایش)‬
‫تعدد دستور العمل ها و ضوابط و تناقض بین آنها‬
‫ضعف قوانین و مقررات‬
‫ضعف اطالع رسانی به کارکنان‬
‫توجه به مسائل رفاهی و انگیزش ی کارکنان‬
‫نبود نظام تشویق و تنبیه مناسب‬
‫مطابق مدل‪ ،‬مولفه های كلي پيشگیري از وقوع تقلب به‬
‫شرح ذيل مي باشد‪:‬‬
‫تشخیص ریسک تقلب‬
‫تشکیل محیط کنترل برای رویارویی با تقلب‬
‫طراحی و اجرای کنترل های مبارزه با تقلب‬
‫تبادل اطالعات و ارتباطات‬
‫پایش فعالیت ها‬
‫پاسخ مناسب به فعالیت های تقلب‬
‫اهم نکات ‪:‬‬
‫تقلب یک واقعیت است نه افسانه‪.‬‬
‫هزینه پیشگیری از تقلب کمتر از زیانهای کشف آن است‪.‬‬
‫تقلب با نیاز شروع و با توجیه ‪ ،‬محقق می شود‪.‬‬
‫تقلب همواره در حال تحول و نو شدن است و پیشگیری از آن نیازمند‬
‫نوشوندگی است‪.‬‬
‫کنترل های داخلی اثر بخش ‪ ،‬ارزش ایجاد می کند و هزینه تلف شده نیست‪.‬‬
‫وجود کنترل های داخلی به خودی خود مصونیت ایجاد نمی کند‪.‬‬
‫ً‬
‫هم زمینه های بروز تقلب (لغزش )را از بین ببریم و هم مستمرا مراقبت کنیم تا‬
‫در صورت وقوع تقلب ‪ ،‬آن را کشف کنیم‪.‬‬
‫اگر ز باغ رعیت ‪ ،‬ملک خورد سیبی ‪........‬‬
‫حتی یک عنصر آلوده‪ ،‬محیط را آلوده خواهد کرد‪.‬‬
‫از توجه شما صمیمانه متشکرم‬