Transcript پیشگیری تقلب در سازمان های غیر انتفاعی دکتر حسین محمد پورزرندی تعریف تقلب • هرگونه اقدام ، اظهار ، فروگذاری ، یا پنهان کاری حسابگرانه برای.

‫پیشگیری تقلب در سازمان های‬
‫غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزرندی‬
‫تعریف تقلب‬
‫• هرگونه اقدام‪ ،‬اظهار‪ ،‬فروگذاری‪ ،‬یا پنهان کاری حسابگرانه برای فریب دیگری‬
‫که در ارتباط با شرایط نامساعد او باشد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫انواع تقلب‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تقلب حرفه ای‬
‫تقلب مشتری‬
‫تقلب بیمه ای‪ -‬ادعای نادرست سرقت خودرو‬
‫تقلب درمانی‪-‬افزایش هزینه ی بازپرداخت درمانی‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪3‬‬
‫تقلب حرفه ای‬
‫• تقلب حرفه ای عبارت است از استفاده ی برای افزایش ثروت از طریق سوء استفاده و‬
‫غصب عامدانه ی منابع و دارایی های سازمان)‪(ACFE 2008‬‬
‫• تقلب بر علیه سازمان‬
‫• تقلب سازمان بر علیه مالکین یا ذی نفعان‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪4‬‬
‫تقلب حرفه ای‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫رشوه‪ -‬پول نقد یا دارایی دیگری برای تقلب پرداخت یا پذیرفته می‬
‫شود‪)Bribes(.‬‬
‫پاداش‪ -‬هدیه ای پس از ارتکاب تقلب پرداخت یا پذیرفته می‬
‫شود‪)Rewards(.‬‬
‫اخاذی‪-‬دارایی به زور یا با تهدید به زور کسب می شود(‪)Extortion‬‬
‫تضاد منافع‪ -‬یکی از طرفین تراکنش مستقل نباشد(متداول ترین)‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪5‬‬
‫تقلب در سازمان های غیر انتفاعی‪ -‬اهمیت و اندازه‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫با از دست دادن هر یک ریال در اثر تقلب توانایی خدمت رسانی سازمان های غیر انتفاعی به همان‬
‫میزان کاهش می یابد‪.‬‬
‫در این سازمان ها حساسیت باالتری وجود دارد(که این امر عمدتا به دلیل دسترس ی عمومی‬
‫گسترده به اطالعات مالی آنها است)‪.‬‬
‫انتشار عمومی موارد تقلب موجب کاهش اعتماد عمومی شهروندان و در برخی موارد درآمدهای‬
‫سازمان های غیر انتفاعی شود‪.‬‬
‫براساس پیمایش انجمن بازرسان رسمی تقلب میزان تقلب ساالنه ی سازمان های غیر انتفاعی‬
‫شش درصد درآمد ساالنه شان است(‪.)ACFE 2005‬‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪6‬‬
‫تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫• به دالیل زیر تقلب در سازمان های غیر انتفاعی ساده تر است‪:‬‬
‫‪ ‬دشواری در شناسایی ریشه های درآمدی‬
‫‪ ‬نارسایی در کنترل های داخلی‬
‫‪ ‬کمبود متخصص مالی‬
‫• در سازمان های غیر انتفاعی تقلب حرفه ای بیشتر از نوع تقلب بر علیه‬
‫سازمان است نه تقلب سازمان بر علیه مالک و ذی نفعان‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪7‬‬
‫ترفندهای تقلب در سازمان های غیر انتفاعی‬
‫اصلی ترین شکل های تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‪:‬‬
‫• غصب دارایی ها (سرقت و سوء استفاده)(متداولترین با ‪ 97‬درصد تقلب های‬
‫گزارش شده)‬
‫• استفاده ی نامناسب از مشاغل در تراکنش های اقتصادی‬
‫• تقلب صورت های مالی(نادرترین با ‪ 5‬درصد) (متداولترین در بخش‬
‫بازرگانی)‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪8‬‬
‫ترفندهای غصب پول نقد‬
‫• کف زنی‪ :‬کف زنی عبارت است از سرقت پول نقد پیش از ثبت‬
‫آن(‪ )Skimming‬مبلغ کف زنی معموال عمده نیست‬
‫• سرقت که پس از ثبت انجام می شود(‪)Larceny‬‬
‫• پرداخت های متقلبانه‪:‬سازمان هزینه ای را می پردازد که دینی در ارتباط با آنها‬
‫ندارد‪ .‬معموال حدود ‪ 75‬درصد غصب پول نقد از طریق پرداخت های متقلبانه‬
‫انجام می شود‪)Wells2005(.‬‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪9‬‬
‫پرداخت های متقلبانه‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫صورت حساب متقلبانه زمانی پرداخت می شود که فاکتورها متورم یا نادرست هستند(‬
‫متداول ترین)‬
‫تقلب لیست حقوق و دستمزد زمانی اتفاق می افتد که چک بر مبنای ساعت بیش نمایی‬
‫شده منتشر شود یا افراد شبح در لیست وجود دارند‪.‬‬
‫تقلب بازپرداخت هزینه زمانی انجام می شود که ادعاهای تحریف شده هزینه ای توسط‬
‫کارکنان ارائه می شود‬
‫دستکاری چک‬
‫پرداخت های ثبت متقلبانه پرداخت بر اساس ثبت های نادرست یا اسناد بدون‬
‫پشتوانه(پرهزینه ترین)‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪10‬‬
‫تحریف صورت های مالی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بیش نمایی درآمدها( بیشترین اندازه)‬
‫کم نمایی هزینه ها یا بدهی ها‬
‫شناسایی درآمدها و هزینه ها در دوره ی زمانی نادرست‬
‫گزارش دارایی ها بیشتر یا کمتر از ارزش واقعی‬
‫عدم افشای اطالعات با اهمیت‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪11‬‬
‫شباهت های سناریوهای مختلف تقلب‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫نارسایی در کنترلهای داخلی‬
‫اطمینان بیش از حد‬
‫نظارت مدیریتی ضعیف‬
‫فقدان حسابرس ی مالی‬
‫نبود سوابق چکها در وضعیتهای کلیدی‬
‫فقدان چکهای مستقل در صورتحسابهای بانکی و صورتحسابهای‬
‫کارت اعتباری‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪12‬‬
‫تقلب چه زمانی رخ می دهد؟‬
‫• زمان وقوع تقلب حد و فاصل پایان اجرای عملیات حسابرس ی یک سال و آغاز‬
‫اجرای عملیات حسابرس ی سال پس از آن میباشد(پنجره ی فرصت تقلب)‪.‬‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪13‬‬
‫عوامل موثر بر پیشگیری از تقلب‬
‫• ویژگی های فردی کارکنان‬
‫• ویژگی های محیطی فعالیت( کنترل های داخلی و خط مش ی های فعالیت)‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪14‬‬
‫ویژگی های فردی‬
‫• دریافت مجوز برای بررس ی پیشینه ی کارکنان در ارتباط با مشاغل حسابداری‬
‫و مالی‪،‬کارکنانی که با چک و پول نقد در ارتباط هستند‪ ،‬مدیر منابع انسانی و‬
‫سایر مشاغل کلیدی‬
‫• در بررس ی پیشینه موارد زیر بررس ی می شود‪ :‬سابقه ی فعالیت‬
‫مجرمانه‪،‬اعتباری‪ ،‬معرف های شغلی‪ ،‬مدارک تحصیلی و حرفه ای‪،‬رانندگی‪،‬‬
‫اعتیاد به مواد مخدر‪،‬انگشت نگاری و‪.....‬‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪15‬‬
‫ویژگی های محیط کنترلی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫کمیته ی حسابرس ی و حسابرس ی داخلی اثر بخش ( بر اساس گزارش‪2008‬‬
‫انجمن بازرسان رسمی تقلب حدود ‪ 20‬درصد تقلب ها توسط حسابرس ی‬
‫داخلی کشف می شود‪ -‬فعالیت حسابرسان داخلی در زمان باز بودن پنجره ی‬
‫فرصت حیاتی است)‪.‬‬
‫حسابرس ی ساالنه ی حسابداران رسمی (‪ 2‬درصد‪ -‬بیانیه ی استاندارد‬
‫حسابرس ی ‪)99‬‬
‫سامانه ی حسابداری و گزارشگری مالی مناسب‬
‫خط مش ی های نحوه ی فعالیت در بخش های کلیدی‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪16‬‬
‫سامانه ی حسابداری و گزارشگری مالی‬
‫• وجود استانداردهای حسابداری‪ -‬مبتنی بر پاسخگویی (تهیه ی پیش نویس‬
‫مفاهیم نظری حسابداری دولتی و تعریف واحد گزارشگر در ایران)‬
‫• گزارش های مالی (بودجه ای‪ ،‬درآمد و مخارج‪ ،‬ترازنامه و ‪).....‬‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪17‬‬
‫خط مش ی های نحوه ی فعالیت‬
‫• الزم است نسبت به تهیه و تدوین خط مش ی مکتوب نحوه ی فعالیت در‬
‫حوزه های اصلی فعالیت سازمان ازجمله خرید و فروش‪،‬دریافت ها و پرداخت‬
‫های نقدی و‪ ....‬اقدام شود‪.‬‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪18‬‬
‫خط مش ی های خرید و فروش‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ضرورت رعایت اخالق حرفه ای و تضاد منافع‬
‫تعیین حدود اختیار تراکنش ها‬
‫برگزاری جلسات مناقصه‪ /‬مزایده (عمومی‪ -‬محدود‪ -‬ترک تشریفات و‪)...‬‬
‫اطمینان از عدم ابطال تراکنش های خرید و فروش‬
‫آزمون رویه های فروش الکترونیکی و نقدی از طریق خریدار پنهان و‪ ....‬با هدف‬
‫اطمینان از ترفندهایی مثل صدور فاکتور متقلبانه‪ ،‬صدور صورتحساب‬
‫بيش از واقع‪ ،‬درصد گیری‪ ،‬انحراف كسب و كار براي استفادهی شخص ي و‪......‬‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪19‬‬
‫خط مش ی دریافتها و پرداختها‬
‫• تعیین اشخاص مجاز‬
‫• نحوه ی دریافت و پرداخت وجوه(مراحل پیش از صدور چک‪ -‬امضا کنندگان‪-‬‬
‫نحوه ی واریز پول نقد‪ -‬تهیه ی صورت مغایرت های بانکی ماهانه و بررس ی‬
‫چک های خارج از محدوده‪،‬بررس ی چک های مفقودی و‪).......‬‬
‫• در تدوین خط مش ی ها باید وقوع تقلب های احتمالی( نظیرکف زنی پول نقد‪،‬‬
‫صورت مغايرتهاي بانكي متقلبانه‪ ،‬کاله به کاله کردن واریزی ها‪،‬‬
‫تبديل چكهاي سرقت شده و‪ ).....‬توجه شود‪.‬‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪20‬‬
‫ترفندهای تقلب مربوط به سایر اقالم‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫حقوق و دستمزد‪:‬‬
‫کارمندان شبح در فهرست حقوق و دستمزد‬
‫ترفندهای كميسيون‬
‫اداعاهاي کاذب پاداش كارگران‬
‫انحراف پرداختهاي مالياتی‬
‫بيش پرداخت‪ ،‬دستمزد نادرست‪ ،‬نرخهاي پرداخت نادرست‬
‫انحراف دستمزدها‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪21‬‬
‫ترفندهای تقلب مربوط به سایر اقالم‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫حساب های پرداختنی‪:‬‬
‫درصد گیریها‬
‫فاکتورهای متورم شده يا نادرست مشتري‬
‫خريد نامناسب‬
‫ترفندهاي پرداخت دو باره‬
‫سرقت يا غصب پرداختها‬
‫تقلب در مناقصه يا قرارداد‬
‫فروشندگان شبح‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪22‬‬
‫ترفندهای تقلب مربوط به سایر اقالم‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫دارایی ثابت‬
‫سرقت‬
‫تبديل براي استفاده شخص ي‬
‫دستكاري و پنهان‬
‫سرمايهاي كردن نامناسب هزينهها‬
‫‪23‬‬
‫ترفندهای تقلب مربوط به سایر اقالم‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫موجودی کاال‪:‬‬
‫سرقت و فروش متعاقب آن‬
‫بيش‪/‬كم نمايي صورتهاي مالي‬
‫برگشتهاي فروشها‬
‫پنهان كردن‬
‫درصد گیریها‬
‫فروشندگان واهی‬
‫بلوک بندی مدارك موجودی كاال‬
‫پنهان كردن کسری موجودی ها‬
‫گزارش های دريافت تحريف شده‬
‫انتقال بین محلها‬
‫انحراف موجودي كاال‬
‫محمولههاي نادرست و ناقص‬
‫پیشگیری از تقلب در سازمانهای غیر انتفاعی‬
‫دکتر حسین محمد پورزندی‬
‫‪24‬‬