กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและ 1 อ่านคาแนะนา 2 อ่านจุดประสงค์การ เรียนรู้ 3 อ่านสาระสาคัญ 4 ทาแบบทดสอบก่อน เรียน 10 ข้อ 5 ศึกษาบทเรียน ก ข จุดประสงค์การเรียนรู้ ..............................ค สาระสาคัญ ..............................................ง ทดสอบก่อนเรียน .....................................จ ความหมายโครงงาน คอมพิวเตอร์..............1 ความสาคัญของ โครงงาน คอมพิวเตอร์.......2 ประเภทของโครงงาน คอมพิวเตอร์...............3 การจัดทารายงาน ..............................................34 การนาเสนอและเผยแพร่ .....................................43 ลักษณะการใช้งานลิขสิทธ์ ิ โปรแกรมคอมพิวเตอร์..46 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์ที่นามาใช้งาน ....50 ผังงานความคิด ................................................72 แบบฝึ กหัด .........................................................73 ทดสอบหลังเรียน ..............................................75 ข.
Download ReportTranscript กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและ 1 อ่านคาแนะนา 2 อ่านจุดประสงค์การ เรียนรู้ 3 อ่านสาระสาคัญ 4 ทาแบบทดสอบก่อน เรียน 10 ข้อ 5 ศึกษาบทเรียน ก ข จุดประสงค์การเรียนรู้ ..............................ค สาระสาคัญ ..............................................ง ทดสอบก่อนเรียน .....................................จ ความหมายโครงงาน คอมพิวเตอร์..............1 ความสาคัญของ โครงงาน คอมพิวเตอร์.......2 ประเภทของโครงงาน คอมพิวเตอร์...............3 การจัดทารายงาน ..............................................34 การนาเสนอและเผยแพร่ .....................................43 ลักษณะการใช้งานลิขสิทธ์ ิ โปรแกรมคอมพิวเตอร์..46 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์ที่นามาใช้งาน ....50 ผังงานความคิด ................................................72 แบบฝึ กหัด .........................................................73 ทดสอบหลังเรียน ..............................................75 ข.
กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและ 1 อ่านคาแนะนา 2 อ่านจุดประสงค์การ เรียนรู้ 3 อ่านสาระสาคัญ 4 ทาแบบทดสอบก่อน เรียน 10 ข้อ 5 ศึกษาบทเรียน ก ข จุดประสงค์การเรียนรู้ ..............................ค สาระสาคัญ ..............................................ง ทดสอบก่อนเรียน .....................................จ ความหมายโครงงาน คอมพิวเตอร์..............1 ความสาคัญของ โครงงาน คอมพิวเตอร์.......2 ประเภทของโครงงาน คอมพิวเตอร์...............3 การจัดทารายงาน ..............................................34 การนาเสนอและเผยแพร่ .....................................43 ลักษณะการใช้งานลิขสิทธ์ ิ โปรแกรมคอมพิวเตอร์..46 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์ที่นามาใช้งาน ....50 ผังงานความคิด ................................................72 แบบฝึ กหัด .........................................................73 ทดสอบหลังเรียน ..............................................75 ข จุดประสงค์การ เรียนรู้ 1.บอกความหมายของ โครงงานคอมพิวเตอรได ์ ้ 2.บอกความสาคัญของโครงงาน คอมพิวเตอรได ์ ้ 3.บอกประเภทของโครงงาน คอมพิวเตอรได ์ ้ ค การพัฒนาโครงงาน คอมพิวเตอรให ์ ้ประสบ ผลสาเร็จและน่าชืน ่ ชม ควรเลือกหัวขอ ้ โครงงานทีส ่ ามารถ ่ วชาญเป็ นที่ แกไขปั ญหาในโดยมีผเชี ู้ ย ้ ชีวต ิ ประจาวันไดปรึ มีจต ิ สานึก ้ กษา พัฒนาโครงงาน และความรับผิดชอบใน ขัน ้ ตอนทีถ ่ ก ู ตอง ้ การสรางชิ น ้ งานโดยไม่ ้ คัดลอก ทาซา้ ง จ 1 โครงงานคอมพิวเตอร ์ หมายถึงขอใด ้ ก กิจกรรมทีใ่ ห้นักเรียนไดศึ ้ กษา ค้นควา้ และลงมือปฏิบต ั ด ิ วยตนเอง ้ ข กิจกรรมทีใ่ ห้นักเรียนและครูรวม่ ค กิจกรรมทีใ่ ห้นักเรียนรวมกั นศึ กษา ่ ง เกีย่ วกับคอมพิวเตอร์ กันลงมือปฏิบต ั ด ิ วยกั น ้ กิจกรรมทีใ่ ห้นักเรียนปฏิบต ั งิ านดาน ้ อาชีพทางคอมพิวเตอร ์ ฉ 2 ในการศึ กษาการทาโครงงาน โดยจะ มีใครเป็ นผูให ้ ้คาแนะนาแกนั ่ กเรียนใน การทาโครงงาน ก ข เพือ ่ นในห้องเรียน ครูผ้สอน ู ค ครูทง้ั โรงเรียน ง ครูทป ี่ รึกษา ช 3 จากคาตอบขอที 2 สิ่ งใดทีไ่ มสามารถ ้ ่ ่ ่ วกับการทา แนะนาแกนั ่ กเรียนเกีย โครงงานได้ ก ข การเลือกหัวขอโครงงาน ้ การค้นควาหาข อมู ้ ้ ล ค แนะนาให้นักเรียนไปหาขอ ง งบประมาณจากทีอ่ นื่ ขัน ้ ตอนการดาเนินการ ซ 4 กิจกรรมใดทีไ่ มได า ่ มาจากการท ้ โครงงานคอมพิวเตอร ์ ก การจาลองสถานการณเกี ่ วกับภัย ์ ย ธรรมชาติ ข การออกแบบพืน้ งาน ค ควบคุมเครือ่ งจักรกล ง กังหันลมจากเศษพลาสติก ฌ 5 ขอใดไม ใช ้ ่ ่ ประโยชนที ์ เ่ กิดจากการทา โครงงานคอมพิวเตอร ์ ก พัฒนาคิดค้นผลิตภัณฑและสิ ่ งของ ์ เครือ ่ งใช้ตางๆ ่ ข ส่งเสริมให้นักเรียนไดน้ าความรู้ทาง คอมพิวเตอรมาใช ้แกปั ้ ญหา ์ ค หารายไดให ว ้ ้แกตนเองและครอบครั ่ ง สงเสริมใหนักเรียนมีความสนใจทีจ่ ะ ่ ้ ทางานวิจย ั และประกอบอาชีพ ทางคอมพิวเตอรมากยิ ง่ ขึน ้ ์ ญ 6 โครงงานคอมพิวเตอร ์ แบงประเภทตาม ่ วัตถุประสงคของการใช ่ ระเภท ้งานไดกี ้ ป ์ ก ข ค ง 3 ประเภท 4 ประเภท 5 ประเภท 6 ประเภท ฎ 7 ขอใดไม ใช ้ ่ ่ ประเภทของโครงงาน คอมพิวเตอร ์ ก ข การพัฒนาสื่ อเพือ ่ การศึ กษา การพัฒนาเครือ ่ งมือ ค การใช้อุปกรณสารสนเทศ ์ ง การทดลองทฤษฎี ฏ 8 ขอใดคื อความหมายของโครงงาน ้ ประเภท การพัฒนาสื่ อเพือ ่ การศึ กษา ก เป็ นโครงงานทีใ่ ช้คอมพิวเตอรช ์ ่ วยจาลองงาน ที่ ไมสามารถทดลองด วยสถานการณ จริ ่ ้ ์ ง ได้ ข เป็ นโครงงานทีใ่ ช้คอมพิวเตอรในการผลิ ตสื่ อ ์ ค เพือ่ พัฒนาเครือ่ งมือชวยสรางงานประยุกต ่ ฒนาซอฟต ้ ์อ ใช้คอมพิวเตอรในการพั แวร หรื ์ ์ ์ างๆโดยส จะอยู ในซอฟต แวร ง ตโปรแกรมประยุ ่ ่ วนใหญ ่ ่ ์ ์ กต ์ เพือ ่ การศึ กษา ฐ 9 ขอใดไม ได ้ ่ เกิ ้ ดจากการทาโครงงาน ประเภท การพัฒนาสื่อเพื่อการศึกษา ก ข CAI คอมพิวเตอรช ์ ่ วยสอน สนุ กกับตารางธาตุ ค ประดิษฐกระดาษสา ์ ง สานวนไทยพาสนุ ก ฑ 10 โครงงานเพือ่ พัฒนาเครือ่ งมือช่วยสราง ้ งานประยุกตต ใน ่ ่ วนใหญจะอยู ่ ่ ์ างๆโดยส ซอฟตแวร ์ ์ เป็ นโครงงานประเภทใด ก ข การพัฒนาสื่ อเพือ ่ การศึ กษา การพัฒนาเครือ ่ งมือ ค การประยุกตใช ์ ้งาน ง การทดลองทฤษฎี ฒ 11 หุน่ ยนต์อาชิโม” เป็ นผลผลิตจากการทา โครงงานประเภทใด ก ข การพัฒนาสื่ อเพือ ่ การศึ กษา การทดลองทฤษฎี ค การประยุกตใช ์ ้งาน ง การพัฒนาเครือ ่ งมือ ณ 12 ผลผลิต หรือผลิตภัณฑใดที ไ่ มได ่ เกิ ้ ด ์ จากการทาโครงงานประเภท การ พัฒนาเครือ ่ งมือ ก ซอฟตแวร ระบบฐานข อมู ้ ลทาง ์ ์ การแพทย ์ ข การทดลองเรือ่ งการมองเห็นวัตถุสาม ค เครือ ่ งช่วยคนพิการแขนอานหนั งสื อ ่ ง มิต ิ หุนยนต ท ่ ้ ์ างานบาน ด 13 เป็ นโครงงานทีใ่ ช้คอมพิวเตอรช์ ่วย วย จาลองงานที่ ไมสามารถทดลองด ้ ่ สถานการณจริ ื ความหมายของ ้ ่คอ ์ งไดนี โครงงานประเภทใด การพัฒนาเครือ ่ งมือ ก ข การทดลองทฤษฎี ค การพัฒนาโปรแกรมประยุกต ์ ง การประยุกตใช ์ ้งาน ถ 14 ผลผลิต หรือผลิตภัณฑ ์ ใดทีไ่ มได ่ เกิ ้ ด จากการทาโครงงานประเภท การ ทดลองทฤษฎี ก ข การจุดระเบิด การทดลองเรือ ่ งการไหลของเหลว ค การทดลองทาสบูจากสมุ นไพร ่ ง การเกิดคลืน ่ ยักษสึ์ นามิ ท 15 ซอฟตแวร ส ์ ์ าหรับการผสมสี เป็ น ผลผลิตจากการทาโครงงานประเภทใด ก ข การพัฒนาเครือ ่ งมือ การทดลองทฤษฎี ค การพัฒนาโปรแกรมประยุกต ์ ง การประยุกตใช ์ ้งาน ธ 16 ความหมายของโครงงานประเภท ประยุกตการใช ้งาน คือขอใด ้ ์ ก การ ประเภทนี้ เป็ นโครงงานทีใ่ ช้ คอมพิวเตอรในการผลิ ตสื่ อเพือ ่ การศึ กษา ์ ข ใช้คอมพิวเตอรในการพั ฒนาซอฟตแวร ์ ์ ์ หรือโปรแกรมประยุกตใหม ๆ่ ์ ค เพือ่ พัฒนาเครือ่ งมือชวยสรางงานประยุกต ้ ตใช การสรางผลงงานเพื อ ่ ่ ประยุก ้ ์ ้ ต างๆโดยส วนใหญ จะอยู ในซอฟต แวร ่ ่ วต ่ าวัน่ ์ ์ ง งานจริ งในชี ิ ประจ น 17 ขอใดคื อวัตถุประสงคหลั ้ ์ กของโครงงาน ประเภท การประยุกตการใช ้งาน ์ ก ปรับปรุงเปลีย ่ นแปลงของเดิมทีม ่ อ ี ยู่ แลวให ้ ้ ้มีประสิ ทธิภาพสูงขึน ข ปรับเปลีย่ นรูปแบบของวัตถุเดิมให้ ค หลักการอาจอยูเป็ ่ นรูปแบบหลักสูตร ง สมการ หรือ คาอธิบาย เปลีย ่ นใหมทั ่ ง้ หมด เพือ ่ พัฒนาเครือ ่ งมือช่วยสรางงาน ้ ประยุกตต ึ้ เรือ ่ ยๆ ่ ้ดีขน ์ างๆให บ 18 ขอใดที ไ่ มได ้ ่ เกิ ้ ดจากการทาโครงงาน ประเภทประยุกตการใช ้งาน ์ ก ซอฟตแวร ส ์ ์ าหรับการออกแบบและ ตกแตงภายในอาคาร ่ ข ซอฟตแวร ส ์ ์ าหรับการผสมสี ค ซอฟแวรการเลื อกเครือ ่ งมือให้ ์ เหมาะสมกับขนาดและสี ของห้อง ง ซอฟแวรส ์ าหรับดูหนัง ฟังเพลง ป 19 โครงงานทีใ่ ช้คอมพิวเตอรในการพั ฒนา ์ ซอฟตแวร หรื ๆ่ ์ ์ อโปรแกรมประยุกตใหม ์ ทีไ่ มมี อ ่ ใช้เฉพาะงาน ่ ใครทามากอนเพื ่ คือ ความหมายของโครงงานประเภทใด ก ข การพัฒนาเครือ ่ งมือ การทดลองทฤษฎี ค การพัฒนาโปรแกรมประยุกต ์ ง การประยุกตใช ์ ้งาน ผ 20 โปรแกรมใดทีเ่ กิดจากการทาโครงงาน ประเภท การพัฒนาโปรแกรมประยุกต ์ ก ข โปรแกรมคัดแยกลูกค้าของธนาคาร โปรแกรมปรับโทนเสี ยง ค โปรแกรมจาลอง ง โปรแกรมตัดตอวี ่ ดโี อ Windows ฝ ค อ ม พิ ว เ ต อ ร ์ ห ม า ย ถึ ง กิจ กรรมเกี่ย วกับ การใช้ คอมพิว เตอร ที ์ ่ เ ปิ ด โ อ ก า ส ใ ห้ นั ก เ รี ย น ไ ด้ ศึ ก ษ า ค้ นคว้ าและลงมือ ปฏิบ ต ั ด ิ ้วยตนเองตาม ความสามารถ ความถนั ด และ ห รืยอกระบวนการ ก ร ะ บ ว น ก า ร อื่ น ๆ ความสนใจ โดยอาศั ทางวิทยาศาสตร ์ ใ น ก า ร ศึ ก ษ า ห า ค า ต อ บ ใ น เรือ ่ งนั้นๆ โดยมีครูเป็ นผู้กระตุ้น แ น ะ น า แ ล ะ ใ ห้ ค า ป รึ ก ษ า แ ก่ นัก เรีย นตั้ง แต่การเลือ กหัว ข้ อที่ ศึ กษา คนคว า้ ้ 1 เทคโนโลยีค อมพิว เตอร ที ์ ่ม ีผ ลกระทบ ตอความเจริ ญก้าวหน้าของทุกๆ สั งคม ่ ใ น โ ล ก ปั จ จุ บั น ทั้ ง ยั ง มี ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง อ ย่ า ง ร ว ด เ ร็ ว และ กอให การตัดสิ นใจในเรือ ่ ง ่ ้ เกิดผลตางๆ ่ ตางๆ การทาโครงงานคอมพิวเตอร ์ ่ 2 โครงงานคอมพิ วเตอร์ แบ่ ง ประเภทตาม วัตถุประสงค์ของการใช้งานได้ ดังนี้ 1) การพัฒนาสื่อเพื่อการศึกษา โครงงานประเภท นี้ เป็ นโครงงานทีใ่ ช้คอมพิวเตอรในการผลิ ต ์ สื่ อเพื่ อ การศึ กษา โดยการสร้ างโปรแกรม บทเรีย น หรือ หน่ วยการเรีย นรู้ ซึ่ ง อาจ เป็ นแบบฝึ กหัด ทบทวน และตอบค าถามไว้ พร้อมให้ผู้เรียนสามารถเรียนแบบรายบุคคลหรือ รายกลุม การสอนดวยคอมพิ วเตอรนี อาจ ่ ้ ์ ้ เป็ นการพัฒ นาบทเรีย นออนไลน์ ให้ ผู้ เรีย น เขามาศึ กษาดวยตนเอง 3 2) การพัฒนาเครื่องมือ โครงงานประเภทนี้เป็ น โครงงานเพื่อ พัฒ นาเครื่อ งมือ ช่ วยสร้ างงานประยุ ก ต ์ ต่างๆโดยส่ วนใหญ่จะอยู่ในซอฟต แวร และเครื ่อ งมือ ์ ์ เบือ ้ งตน เครือ ่ งช่วยคนพิการแขนอานหนั งสื อ ้ ่ ตัว อย่ างโครงงานประเภทนี ้ เช่ น ซอฟต แวร ์ ์ เครือ ่ งรดน้าตนไม และอาหารปลาผ าน ้ ่ ระบบงาน การกีฬา ้ ซอฟต แวร สารบรรณส าเร็จรูป ์ ์ โทรศั พทมื อถือ เครือ ่ งให้อาหารไกอั ตโนมัต ิ ่ ์ ซอฟตแวร ระบบฐานข อมู ลทางการแพทย ์ ้ ์ หุนยนต ์ ท ่ ้ ์ างานบาน 4 3) การทดลองทฤษฎี โครงงานประเภทนี้เป็ น โครงงานทีใ่ ช้คอมพิวเตอรช ไม่ ์ ่ วยจาลองงานที่ สามารถทดลองด้วยสถานการณจริ และเป็ น ์ งได้ โ ค ร ง ง า นหรื ที่ ผูอ้ ท า ตค้ อาอธิ ง ศึบกายพร ษ า ร้ อมทั ว บ รง้ วการจ ม ค วาลอง า ม รู้ ดจ้ วยคอมพิ ววเตอร ให ออกมาเป็ นด ้ ์ ห ลั ก ก า ร ขทฤษฏี อ เ ท็ จ ริ ง แ ล เ ส น อ เ ป็ น แ น ว คิ ้ ้ ภาพทีไ่ ด้ก็จเป็ะเปลี ย ่ แบบหลั นไปตามหล แบบจาลอง ภาพหลักการอาจอยู นรู ป กสูตร ่ รักสูตร หรือ สมการนั้น ซึ่งจะ สมการ ท าให้ ผู้ เรีย นมีค วามเข้ าใจได้ ดีย ่ิง ขึ้น ก า ร ท า โ ค ร ง ง า น ป ร ะ เ ภ ท นี้ มี จุดสาคัญอยูที ่ ู้ทาต้องมีความรู้ในเรือ ่ ง ่ ผ นั้นๆ เป็ นอยางดี ่ 5 4) การประยุกต์ใช้งาน โครงงานประเภทนี้เป็ น โครงงานที่ใ ช้ คอมพิว เตอร ในการสร ้ างผลงงาน ์ เพือ ่ ประยุกตใช งในชีวต ิ ประจาวัน โดย ้ งานจริ ์ประสิ ทธิภ าพสู ง ขึ้ น ต่ อจากนั้ น ประดิฐ ฮาร ดแวร ซอฟต แวร หรือ อุ ป กรณ ์ ์ ต องมี ์ ก ารทบสอบการท ์ ์ างานหรื อ ้ ใช้สอยตางๆ นการคิดสร้างสิ่ งของ ่ ท ดซึส่งอ บ คุอาจเป็ ณ ภ า พ ข อ ง สิ่ ง ป ร ะ ดิ ษ ฐ ์ ใหม่ หรือ ปรับ ปรุ ง เปลีย ่ นแปลงของเดิม ทีม ่ ีอ ยู่ ปรับ ปรุ ง แก้ ไขให้ มี ค วามสมบู ร ณ ์ แลวให ้ ้มี โครงงานประเภทนี้ ผู้ เรี ย นต้ องใช้ ความรู้ เกี่ย วกับ เครื่อ งคอมพิว เตอร ์ ภาษาโปรแกรม และเครื่ อ งมื อ ต่ างๆ ที่ เ กี่ ย วข้ อง ตัว อย่ าง โครงงานประเภทนี้ 6 ประเภทของโครงงาน คอมพิวเตอร์ 5) การพัฒนาโปรแกรมประยุกต์ โครงงาน ประเภทนี้เป็ นโครงงานทีใ่ ช้คอมพิวเตอรในการ ์ พัฒนาซอฟตแวร หรื ่ๆ ์ ์ อ โปรแกรมประยุกตใหม ์ ที่ ไ ม่ มี ใ ค ร ท า ม า ก่ อ น เ พื่ อ ใ ช้ เ ฉ พ า ะ ง า น ตั ว อ ย่ า ง โ ค ร ง ง า น ป ร ะ เ ภ ท นี้ เ ช่ น โ ป ร แ ก ร ม คั ด แ ย ก ลู ก ค้ า ข อ ง ธ น า ค า ร โปรแกรมการจัด รายการของอาหารให้ ผู้ ป่ วย ในโรงพยาบาล เป็ นตน ้ 7 โครงงาน คอมพิวเตอร์เป็ นกิจกรรม ที่ต้องทาอย่างต่อเนื่ อง หลายขัน้ ตอน และแต่ล่ะ ขัน้ ตอนจะมีความสาคัญ 8 ต่อโครงงานนัน้ ๆ 1) การคัดเลือกหัวข้อที่ สนใจ เรือ่ งทีน่ า มาพัฒนาเป็ นโครงงาน คอมพิวเตอร ์ มักจะไดมา ้ จากปัญหา คาถาม ความสนใจ การสั งเกต สิ่ งตางๆ ประสบการณ ์ ่ ตนเองหรือสิ่ งตางๆ ่ รอบตัวทีเ่ กีย ่ วเนื่องกับระบบ คอมพิวเตอร ์ เช่น การอานค งสื อ ่ ้นควาจากหนั ้ หนังสื อพิมพ ์ อภิปราย แลกเปลีย ่ นความคิดเห็ น ระหวางเพื อ ่ นผู้เรียนหรือ ่ กับบุคคลอืน ่ ๆ กิจกรรมการเรียนการ สอนในโรงเรียน งาน อดิเรกของผู้เรียน การเขาชมงาน ้ 9 ทัตชญา ไปช่วยงานพอซึ ่ ง่ เป็ นคุณหมอ ทีค ่ ลินิกทันตกรรมทุกวันเสารและวั นอาทิตย ์ ์ จึ ง สั งเกตเห็ นว่ า เมื่ อ คนข้ าเก่ ามาใช้ บริการจะต้องค้นหาประวัตค ิ นไข้ ซึ่งเก็ บ ไว้ ในตู้เอกสารทีม ่ ป ี ระวัตค ิ นไข้จ านวนมาก ท าให้ เสี ยเวลาในการคนค้ น และมี ตู้ เอกสารหลายตู้ท าให้สิ้ นเปลือ งพืน ้ ทีใ ่ นการ จั ด เ ก็ บ ดั ง นั้ น ทั ต ช ญ า จึ ง เ ส น อ ท า โครงงาน ระบบจั ด การข้ อมู ล ประวั ต ิ 10 งสื อติวข้อสอบ ภิญญพัตน์ ชอบอานหนั ่ วิชาคณิตศาสตรเป และได้ ่ ์ ้ นอยางมาก คะแนนสอบวิชานี้สูงสุดในชัน ้ เรียนทุ กครัง้ จึง มัก ได้รับ การขอร้องจากเพือ ่ นๆ ให้ ช่วยสอนเทคนิ คการเรียนคณิตศาสตรอยู ์ ่ เสมอ เมื่อ ภิญ ยพัฒ น์ได้เรีย นวิช าการ เขีย นโปรแกรม จึง เกิด ความคิด ขึน ้ ว่า ถ้ าสามารถสร้ างโปรแกรมช่ วยสอนวิช า ค ณิ ต ศ า ส ต ร ์ ขึ้ น ม า ใ ห้ เ พื่ อ น ๆ ไ ด้ ใ ช้ คงจะเป็ นเครื่อ งมือ อยางดีใ นการท าให 11 พิมพชนา ปัทมา และคีตภัควัฒน์ ์ ชอบคนหาข อมู บไซตต ้ ้ ลไวในเว็ ้ ่ ์ างๆ บนเครือขายอิ นเตอรเน็ ่ ่ ์ ตอยูเสมอ พบวามี ่ องการศึ กษาหาความรูใหม ๆ่ ่ ผที ู้ ต ้ ้ เพิม ่ มากขึน ้ ตามการพัฒนาของ เทคโนโลยี จึงไดเสนอโครงงานเรื อ ่ ง ้ เพือ ่ เป็ น บไซตทั การสรางเว็ ้ ์ นโลก แหลงเผยแพร ความรู ให ่ ่ ้ ้ทุกคนไดสามารถ ้ สื บคนข ๆ่ บนเครือขาย ้ อมู ้ ลความรูใหม ้ ่ 12 ในการตัดสินใจเลือกหัวข้อที่จะ นามาพัฒนาโครงงานคอมพิวเตอร์ ควรคานึ ง• ถึตงองมี องค์ ป ระกอบส าคั ญ ความรูและทั กษะอยางเพี ยงพอใน ้ ้ ่ หัวขอเรื ่ นี งที้ จ ่ ะศึ กษา ้ ดังอ • สามารถจัดหาเครือ ่ งคอมพิวเตอรและ ์ ซอฟตแวร ที ่ วของได ้ ้ ์ ์ เ่ กีย • มีแหลงเรี ่ ะค้นควาหรื อขอ ่ ยนรูที ้ จ ้ คาปรึกษา • มีเวลาในการจัดทาโครงงาน • มีงบประมาณเพียงพอในการจัดซือ ้ วัสดุ อุปกรณเพื ่ ทาโครงงาน ์ อ 13 2) การศึกษาค้นคว้าเอกสาร การไดศึ ่ มชมโครงงาน ้ กษาและเยีย คอมพิวเตอรในงานนิ ทรรศการและ ์ ศึ กษาค้นควาเอกสารรายงาน ้ โครงงานคอมพิวเตอรจากเว็ บไซต ์ ์ ตางๆ ว่ โลก และ ่ กาหนดขอบเขตของเรื อ ่ ทั งที จ ่ ะ งข อมู ลตางๆ ซึง่ รวมถึงการ ่ ้ ่ ศึ กษาไดแหล เฉพาะเจาะจงมาก ้ ขอคาปรึกษาจากผูเชีย ่ วชาญใน ้ ยิง่ ขึน ้ รวมทัง้ ไดรั บ ความรู ้ จะชวยให ้ มีแนวคิดใน เรื อ ่ งนั ้ น ๆ ่ ้ เพิม ่ เติมในเรือ ่ งทีจ ่ ะศึ กษาจน การ สามารถออกแบบและวางแผน ดาเนินการทาโครงงานนั้นได้ 14 ในการศึกษาและวิเคราะห์ โครงงานคอมพิวเตอร์ มี ิ ประเด็นที่ต• ้อมูลงพ เหตุจ จงู ารณา ใจ และเป้าหมายใน การทาโครงงาน ดั• งการด นี้ าเนินการพัฒนาโครงงาน • วัสดุอุปกรณต ซึง่ รวมถึง ่ ์ างๆ เครือ ่ งคอมพิวเตอร ์ • ซอฟตแวร ที ่ องใช ้ ้ในการ ์ ์ ต ดาเนินการและตัวแปรทีต ่ องใช ้ ้ • ความตองการของผู ้ ้ใช้และ คุณลักษณะของผลงาน 15 ในการศึกษาและ วิเคราะห์โครงงาน • วิธก ี ารพัฒนาโครงงาน คอมพิว• เตอร์ มีประเด็นที่ ขอสรุ ปโครงงาน ้ • ความแปลกใหม่ ความคิด ต้องพสริ จางสรรค ารณา ดั ง นี ้ ของผู ท าโครงงาน ้ ้ ์ • แนวทางในการปรับปรุงหรือขยายการ ทดลองจากงานเดิ ผลทีมไ่ ดจากการด าเนินงาน ้ ขัน ้ ตอนนี้ จะช่วยให้ได้ แนวคิดในการกาหนดขอบขาย ่ หรือเค้าโครงของเรือ ่ ทีจ ่ ะศึ กษา ชัดเจนวา่ จะทาอะไร ทาไมตองท า ตองการให ้ ้ ้ 16 การจัดทาข้อเสนอ • เป็ นการกาหนดกรอบแนวคิดและวาง โครงงาน แผนการพัฒนาไวล ่ ช่วยให้ ้ วงหน ่ ้ าเพือ สามารถคาดการณหรื ์ อทานายความ เป็ นไปไดของการท าโครงงานนั้น ้ เสนอหัวขอโครงงานเพื อ ่ ขอคาปรึกษา ้ จากอาจารย ที ่ ้นคว รึกษา หรือางอิ • ศึ กษาค าเอกสารอ ง ์ ป ้ ้ ผู้เชีย ่ วชาญที เ่ กีย ่ วของ และรวบรวมข ดง่ จาก ้อมูลทีไ่ ซึ ้ โดยทัว่ ไป การทาข อเสนอโครงงานคอมพิ ผู้เชี ่ วชาญ วิเคราะหข ล มี ้ ย ์ ้ เตอร ์ วอมู ขัน ้ ตอนที ่ กาคั ญดังนี้ เพือ ่ส าหนดขอบเขตและลั กษณะ ของโครงงานทีจ ่ ะ พัฒนา 17 การจัดทาข้อเสนอ • อ อโครงงาน ก แ บ บ ก า ร พั ฒ น า มี ก า ร ก า ห น ด ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง เ ค รื่ อ ง ค อ ม พิ ว เ ต อ ร ์ ซ อ ฟ ต์ แ ว ร์ และตัว แปร ภาษาโปรแกรม แ ล ะ วั ส ดุ ต่ า ง ๆ ที่ ต้ อ ง ใ ช้ ก า หนดคุ ณลั ก ษ ณะของผลงา • ทาการพันฒนาโครงงานขัน ้ ต้ น ระบุเทคนิคทีใ่ ช้ในการพั ้อม เพื่อฒ ศึ กนาพร ษาความเป็ นไปได้ โดย ทัง้ กาหนดตารางการปฏิ ต ั งิ านา กา รพั ฒ นา ส วนย อยๆ อาจบจะท ่ ่ บ า ง ส่ ว น ต า ม ที่ ไ ด้ อ อ ก แ บ บ ไ ว้ แล้ วน าผลจากการศึ กษาในช่ วงนี้ ไ ป ป รั บ ป รุ ง แ ผ น ก า ร ท ด ล อ ง 18 การจัดทาข้อเสนอ โครงงาน จัดทาและเสนอขอเสนอ ้ โครงงานคอมพิวเตอรต ่ ์ อ อาจารยที ่ รึกษา เพือ ่ ขา ์ ป คาแนะนาและปรับปรุงแกไข ้ ให้สามารถวางแผนและ ดาเนินการทาโครงงานตอไปได ่ ้ อยางเหมาะสมเป็ นขัน ้ ตอน ่ ตัง้ แตเริ ่ ตนจนกระทั ง่ โครงงาน ่ ม ้ สาเร็จเรียบรอย ้ 19 การจัดทาข้อเสนอโครงงานต้อง ประกอบด้วยหัวข้อที่สาคัญ ดังนี้ หัวข้อ ชือ ่ โครงงาน สาขาของงานวิจย ั ชือ ่ ผู้จัดทาโครงงาน รายละเอียด ทาโครงงานอะไร ประเภทของโครงงาน ผู้รับผิดชอบโครงงาน อาจเป็ นรายบุคคล หรือรายกลุม ่ ก็ได้ ชือ ่ ผู้ทีป ่ รึกษาโครงงาน ครู -อ า จา ร ย ์ท าห น้ าที่ เ ป็ น ที่ ป รึ ก ษ า คว บ คุ ม การ ท า โครงงานของนักเรียน ระยะเวลาดาเนินงาน ระยะเวลาดาเนินโครงงาน ตัง้ แตเริ ่ ตนจนสิ ้ นสุด ่ ม ้ แน ว คิ ด ที่ ม า แล ะ สภาพปั จ จุ บ ัน ที่เ ป็ นความต้ องการและความคาดหวัง ที่จ ะ ความสาคัญ เกิดผลหรือสิ่ งทีต ่ ้องการให้เกิดขึน ้ เมือ ่ สิ้ นสุดโครงงานทัง้ ใน วัตถุประสงค ์ เชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ หลักการและทฤษฎี หลักการและทฤษฎีทน ี่ ามาใช้ในการพัฒนาโครงงาน วิธด ี าเนินงาน กิจ กรรมหรือ ขั้น ตอนการด าเนิ น งาน เครื่อ งมือ วัส ดุ อุปกรณ ์ สถานที่ และงบประมาณ ขัน ้ ตอนการปฏิบต ั ิ วัน เวลา และกิจกรรมดาเนินการตางๆ ตามทีร่ ะบุ ่ ไว้ในวิธด ี าเนินงาน ตัง้ แตเริ ่ ตนจนสิ ้ นสุด ่ ม ้ ็ 20 ตัวอย่างการเขียนข้อเสนอ โครงงานคอมพิวเตอร์ ชื่อโครงงาน ภูมศ ิ าสตร ์ และระบบจัดการ รานอาหาร ้ ( Restaurant with Landscape ) สาขาของงานวิจยั โปรแกรมเพือ่ การประยุกตใช ์ ้งาน ชื่อผูท้ าโครงงาน 1. นายเบญจรงค ์ กัลป์ ยานมิตตา 2. นางสาวธวัลรัตน์ อังคประเสริฐกุล โรงเรียนระยองวิทยาคม ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษา ออน นายชนารัตน์ 21 คา 1. แนวคิด ที่มา และความสาคัญ การประกอบธุรกิจ ร้ านอาหารเห็ น จะมีค วาม โดดเด่นพิเ ศษ ด้ วยรสชาติท ี่เ ป็ นเอกลัก ษณ ์ ของอาหาร จึ ง ท าให้ ธุ ร กิจ ประเภทนี้ ม ีก าร แขงขั ่ ูงมากไมว นการแขงขั ่ นทีส ่ าจะเป็ ่ ่ นในด้าน รสชาติ ความสะดวกรวดเร็ ว ในการบริก าร หากเราน าเทคโนโลยี ท ี่ ถู ก พัฒ นาขึ้ น บางตัว มาประยุกตใช ์ ้ ให้เข้ากับกิจการของร้านอาหาร ของเรา ก็ จ ะท าให้ การจั ด การในธุ ร กิ จ รานอาหารของเราดี ขน ึ้ ดวย ซึ่งโปรแกรมนี้ผู้ ้ ้ ประกอบสามารถน าเข้ าภาพทีอ ่ อกแบบรูป ของ สถานทีร่ านอาหารมาใช Program ้ ้ใน ได้ รวมทัง้ สามารถ เพิม ่ ลด แก้ไข ตาแหนง สี ขนาด 22 2. วัตถุประสงค์ 2.1 เพือ ่ นาเทคโนโลยีมาใช้ให้เกิด ประโยชนในชี วต ิ ประจาวัน ์ 2.2 เพือ ่ ให้การจัดการในรานอาหาร ้ ดีขน ึ้ 2.3 เพือ ่ สะดวกในการจัดเก็บขอมู ้ ล 2.4 เพือ ่ ตองการพั ฒนาโปรแกรมที่ ้ ใช้ประโยชนได านอาหารอย าง ้ ้ ่ ์ ในร มีคุณภาพ 23 3. หลักการและทฤษฎี ภูมศ ิ าสตร ์ และการจัดการรานอาหาร ้ นี้มโี ครงงานสรางพื น ้ ฐานเป็ นโปรแกรม ้ ซึง่ สามารถพัฒนาโดยใช้โปรแกรม Delphi 7.0 เป็ นหลักทีม ่ ก ี ารประยุกตเอาการเขี ยน ์ โปรแกรมดวยภาษา Pascal ทีน ่ ามาสราง ้ ้ เป็ นระบบจัดการรานอาหารที ม ่ ค ี ุณสมบัตใิ น ้ การช่วยงายในภัตตาคารอาหารได้ เช่น การวางโต๊ะอาหารในหน้าตางด านซ ่ ้ ้ายของ โปรแกรมทีเ่ กีย ่ วกับสถานทีร่ านอาหาร ้ และแสดงสถานะของโต๊ะรวมทัง้ สรุปยอดเงิน จานวนโต๊ะแตละวั นทางหน้าตางด านซ ่ ่ ้ ้าย 24 4. วิธีดาเนินงาน 4.1 เทคโนโลยีที่ใช้ โปรแกรมนี้ จะมี 2 ส่วนใหญ่ๆ คือ • Input ซึง่ รับคามาจาก mouse และ ่ keyboard แลวน ้ ามาประมวนผลส่ง ตอไปยั งตัวโปรแกรม ่ • Output แสดงผลออกมาทางหน้าจอ monitor 4.2 เครื่องมือที่ ใช้ในการพัฒนา • Delphi 7.0 25 4.3 รายละเอียดของโปรแกรมที่พฒ ั นา “ภูมศ ิ าสตร ์ และระบบจัดการ รานอาหาร (Restaurant with Landscape)” ้ จัดเป็ นโปรแกรมในประเภท โปรแกรม เพือ ่ การประยุกตใช ซึง่ โปรแกรม ์ ้งาน จะมีป่ มให ุ Add ภาพลงไปได้ หรือจะ ้ ถายรู ปจริง ทีส ่ ามารถลากโต๊ะ มาวาง ่ บนจอได้ ทัง้ ยังเมือ ่ คลิกเขาไปแล วก็ ้ ้ สามารถเขาไปเปลี ย ่ นแปลงเบอรโต ้ ์ ๊ะ จานวนคนนั่ง ฯลฯ ส่วนดานซ ้ ้าย แสดงผลสถานะของโต๊ะทีก ่ าลังรับประทาน อาหาร หรือกาลังรอทอนเงิน เป็ น ตน ทัง้ ยังมีรวมยอดขาย รวมโต๊ะ ้ ของวันนี้อก ี ดวย Input/Output ้ 26 5. ลาดั บที่ 1 2 3 4 แผนปฏิบตั ิ งาน รายละเอียด ศึ กษาระบบใน รานอาหาร ้ ออกแบบ รายละเอียดของ โปรแกรม ศึ กษาการเขียน โปรแกรมดวยDelphi ้ ออกแบบโครงสราง ้ ของซอฟตแวร ์ ์ เดือน เดือน เดือน เดือน ที่ 1 ที่ 2 ที่ 3 ที่ 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 27 6. 7. ผลที่คาดว่าจะได้รบั ซอฟตแวร โปรแกรมประยุ กตระบบจั ดการรานอาหาร ้ ์ ์ ์ ความสามารถในการพัฒนาโปรแกรมดวยซอฟต แวร ้ ์ ์ Delphi เอกสารอ้างอิง หนังสื อ เริม ่ ตนอย างมื ออาชีพดวย Delphi 7 ฉบับ ้ ่ ้ สมบูรณ ์ โดย สั จจะ จรัสรุงรวี จาก Dev ่ วร Book หนังสื อ การเขียนโปรแกรมภาษา Delphi จาก สยามคอมพิวเตอร ์ หนังสื อ เริม ่ ตนอย างมื ออาชีพดวย Delphi 5 ้ ่ ้ ฉบับบสมบูรณ ์ โดย สั จจะ จรัสรุงรวี ่ วร 28 การพัฒนาโครงงาน เป็ นการลงมือทา โครงงานตามขอเสนอ ้ โครงงานทีว่ างแผนไว้ ตามขัน ้ ตอน ตอไปนี ้ (1) การเตรียมการ ่ เป็ นการเตรียมเครือ ่ งคอมพิวเตอร ์ ซอฟตแวร และวัสดุอน ื่ ๆ ทีจ ่ ะใช้ใน ์ ์ การทดลอง พรอมทั ง้ จัดเตรียมสถานที่ ้ ในการทาโครงงาน เตรียมสมุดบันทึก หรือบันทึกการทากิจกรรมตางๆ ่ ระหวางท าโครงงาน ดังนี้ วิธก ี าร ่ 29 (2) การลงมือพัฒนา เป็ น การปฏิบต ั ต ิ ามแผนงานทีว่ างไว้ใน ขอเสนอโครงงาน แตอาจ ้ ่ เปลีย ่ นแปลงหรือเพิม ่ เติมได้ ถ้ า พบวาจะช ึ้ ่ ่ วยทาให้ผลงานดีขน นอกจากนี้ยงั รวมถึงจัดระบบการ ทางานโดยทาทีเ่ ป็ นหลักสาคัญๆ ให้แลวเสร็ จกอน จึงคอยท า ้ ่ ่ ส่วนทีเ่ ป็ นส่วนประกอบหรือส่วน เสริมเพือ ่ ให้โครงงานมีความ สมบูรณมากขึ น ้ โดยคานึงถึง ์ 30 (3) การตรวจสอบผลงานหรือแก้ไข เป็ นการตรวจสอบความถูกตองของ ้ ผลงานเพือ ่ ให้แน่ใจวาผลงานที ่ ่ พัฒนาขึน ้ มานั้น ทางานได้ ถูกตองตรงกั บความตองการที ร่ ะบุไว้ ้ ้ ในเป้าหมาย และมีประสิ ทธิภาพ หรือไม่ 31 (4) การอภิปรายผลและข้อเสนอแนะ เป็ นการสรุปการพัฒนาโครงงานดวย ้ ขอความที ก ่ ระชับ ครอบคลุม ้ และทาการอภิปรายผลเพือ ่ ช่วยให้ ผู้อานได เข งสิ่ งทีค ่ ้นพบการทา ่ ้ าใจถึ ้ โครงงานสามารถพิจารณาขอมู ้ ลและ ผลทีไ่ ด้ พรอมกั บนาไปหา ้ ความสั มพันธกั ่ ้อื ู น ่ ศึ กษาไว้ ์ บผลงานทีผ แลวทั ้ ง้ นี้ยงั รวมถึงการนาหลักการ ทฤษฎี หรือผลงานของผูอน ื่ มาใช 32 แนวทางการพัฒนาโครงงาน ในอนาคตและข้อเสนอแนะ เป็ น (5) การเขียนขอเสนอแนะและสิ ่ งทีค ่ วร ้ จะศึ กษาตอไป ซึง่ อาจไดมาจากที ่ ่ ้ นักเรียนพบขอสั ประเด็นที่ ้ งเกต สาคัญหรือปัญหาตางๆ ใน ่ ระหวางพั ฒนาโครงงาน ่ 33 การจัดทารายงาน เป็ นการ รวบรวมขอมู ้ ล ผลการวิเคราะหและอภิ ปราย ผล ์ การพัฒนาโครงงานซึง่ รวมถึง คูมื ่ อการใช้งานมาจัดทาเป็ น รายงาน เพือ ่ สื่ อความหมายให้ ผู้อืน ่ ไดเข ด ้ าใจแนวคิ ้ วิธด ี าเนินการศึ กษาค้นควา้ ขอมู ตลอดจนขอสรุ ป ้ ลทีไ่ ด้ ้ และขอเสนอแนะต างๆ ้ ่ เกีย ่ วกับโครงงาน ในการเขียน 34 1) ส่วนนา เป็ นการให้ ขอมู ่ วกับโครงงาน ซึง่ ้ ลเกีย ประกอบดวย ชือ ่ โครงงาน ้ ชือ ่ สาขา ของงานวิจย ั ชือ ่ ผู้ทาโครงงาน ชือ ่ อาจารยที ์ ่ ปรึกษา คาขอบคุณ บุคลากร คาขอบคุณ บุคลากรหรือหน่วยงานตางๆ ่ ทีม ่ ส ี ่ วนช่วยให้โครงงานนี้สาเร็จ 35 2) บทนา เป็ นส่วน รายละเอียดเนื้อหาของโครงงาน ซึง่ ประกอบดวยที ม ่ าและ ้ ความสาคัญของโครงงาน วัตถุประสงค ์ และขอบเขต ของโครงงาน 3) หลักการและทฤษฎี เป็ นส่วนสรุปขอมู ้ ลทีไ่ ดจาก ้ การศึ กษาหาขอมู ้ ลหรือหลักการ ทฤษฎีหรือวิธก ี ารทีจ ่ ะนามาใช้ 36 4) วิธีดาเนินการ เป็ นการ อธิบายขัน ้ ตอนการดาเนินงานโดย ระเอียด ระบุปญ ั หาหรือ อุปสรรคทีพ ่ บ วิธก ี ารทีใ่ ช้แก้ไข พรอมทั ง้ ระบุวส ั ดุอุปกรณที ่ องใช ้ ้ ้ ์ ต ในการทางาน 5) ผลการศึกษา เป็ นการ นาเสนอขอมู ่ เขาใจ ้ ลให้ผู้อืน ้ โครงงานไดโดยง ายด วยการ ้ ่ ้ 37 6) สรุปผลและข้อเสนอแนะ เป็ น การอธิบายผลที่ ไดจากการท างาน ถามี ้ ้ การตัง้ สมมุตฐิ านควรระบุดวยว าข ้ ่ อ ้ มูลทีไ่ ดสนั คัดค้าน ้ บสนุ นหรือ สมมุตฐิ านทีต ่ ง้ั ไวหรื ้ อยังสรุป ไมได นอกจากนั้นควรกลาวถึ ง ่ ้ ่ การนาผลการทดลองไปใช้ ประโยชน์ อุปสรรคของการทา โครงงาน เป็ นแนวทางในการ ปรับปรุง 38 7) บรรณานุกรม เป็ นการรวบรวม รายชือ ่ หนังสื่ อ วาสาร เอกสาร และเว็บไซตต ทีผ ่ ้ท ู าโครงงาน ่ ์ างๆ ใช้ค้นควา้ เพือ ่ ศึ กษาขอมู ้ ลและ รายละเอียดตางๆ เพือ ่ นามาใช้ ่ ประโยชนในการท าโครงงานนี้ ์ ซึง่ การเขียนเอกสารบรรณานุ กรม ตองให ยนตามหลักการ ้ ้ถูกตองเขี ้ เขียน 39 คู่มือการใช้งาน หาก โครงงานทีจ ่ ด ั ทาเป็ นการ พัฒนาขึน ้ มาใหม่ ควรจัดทา คูมื ี ารใช้ผลงานนั้น ่ ออธิบายวิธก โดยละเอียด ซึง่ ประกอบดวย ้ (1) ชือ ่ ผลงาน (2) ความตองการของระบบ ้ คอมพิวเตอร ์ เป็ นการระบุ รายละเอียดของเครือ ่ ง คอมพิวเตอรที ่ องมี เพือ ่ จะใช้ ้ ์ ต 8) 40 (3) ความตองการของซอฟต แวร ้ ์ ์ เป็ นการระบุรายชือ ่ ซอฟตแวร ที ์ ์ ่ ตองมี อยูในเครื อ ่ งคอมพิวเตอร ์ ้ ่ เพือ ่ จะให้ผลงานนั้นทางานได้ อยางสมบู รณ ์ ่ (4) คุณลักษณะของผลงาน ้นทาหน้าที่ อธิบายวาผลงานนั ่ อะไรบาง ขอมู ้ ้ ลรับเขาและ ้ 41 (5) วิธก ี ารใช้งานของแตละฟั งกชั ่ ์ น อธิบายจะตองกดค าสั่ งใด ้ หรือกดปุ่มใด เพือ ่ ให้ ทางานในฟังกชั ได้ ่ ์ นตางๆ (6) ขอแนะน าในการใช้งาน เพือ ่ ให้ ้ ผลงานนั้นสามารถทางานไดดี ี่ ุด ้ ทส คูมื สามารถแยกออก ่ อการใช้งาน จากรายงานฉบับสมบูรณ ์ หรือใส่ ไวเป็ ้ นภาคผนวกของรายงานฉบับ สมบูรณก็ ซึง่ ผู้เขียนรายงาน ์ ได ้ ควรเขียนให้ชัดเจน ใช้ 42 การนาเสนอและ เผยแพร่ การนาเสนอ เป็ นขัน ้ ตอนทีท ่ าให้ และเผยแพร่ ผู้อืน ่ ไดรั ้ บรู้ และเข้ าใจถึ ง ผลงานของผู้ จัด ท าซึ่ ง อาจน าเสนอได้หลายรู ป แบบ เช่ น การแสดงผลงานโดยไม่มีก ารอธิบ าย ประกอบการจั ด นิ ท รรศการโดยใช้ โ ป ส เ ต อ ร ์ แ ล ะ อ ธิ บ า ย ด้ ว ย ค า พู ด การใช้ เครื่ อ งฉายภาพทึ บ แสงหรื อ โปร่งแสงร่วมกับ เอกสารหรือ แผ่นใส การใช้ คอมพิ ว เตอร ์และซอฟต ์แวร ์ ไ ม โ ค ร ซ อ ฟ ต์ เ พ า เ ว อ ร์ พ อ ย น ต์ น า เ ส น อ ร ว ม กั บ โ พ ร เ จ ก เ ต อ ร แ ล ะ 43 การนาเสนอและ เผยแพร่ ชือ ่ โครงงาน ชือ ่ ผู้จัดทาโครงงาน ชือ ่ อาจารย ์ ทีป ่ รึกษา คาอธิบายถึงทีม ่ าและความสาคัญ ของโครงงาน (5) วิธก ี ารดาเนินการทีส ่ าคัญ (6) การสาธิตผลงาน (7) ผลการสั งเกตและขอสรุ ปสาคัญที่ ้ ไดจากการท าโครงงาน ้ (1) (2) (3) (4) 44 ชิ้นงานหรือโครงงาน อย่างมีจิตสานึ กและความ รับวเตอร ผิดช์ ชอบ การใช้คอมพิ น ้ งานหรือ ่ วยสรางชิ ้ โครงงานอยางมี จต ิ สานึกและความรับผิดชอบ ่ เป็ นหน้าทีท ่ ผ ี่ ้สร ู างชิ น ้ งานหรือผู้จัดทา ้ โครงงานดวยคอมพิ วเตอรทุ ก ้ ้ ์ กคนตองตระหนั และปฏิบต ั ต ิ ามแนวทางทีถ ่ ก ู ตองเพื อ ่ ให้เกิด ้ ความภาคภูมใิ จในผลงานทีเ่ ป็ นของตนเอง อยางแท จริ โดยไมคั ่ ่ ้ ง ่ ดลอกผลงานผู้อืน ทาซา้ ดัดแปลงหรือแอบอางผลงานของ ้ ผู้อืน ่ มาเป็ นของตนเอง เพราะเป็ นการ ละเมิดลิขสิ ทธิท ์ างปัญญา โดยเฉพาะการ พัฒนาโครงงานเกีย ่ วกับซอฟตแวร หรื ์ ์ อ โปรแกรมคอมพิวเตอร ดวยเหตุผลนี้ 45 ลักษณะการใช้งานลิขสิทธ์ ิ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ ตามพระราชบัญ ญัต ล ิ ข ิ สิ ทธิ ์ พ.ศ. 2537 โปรแกรมคอมพิวเตอรถู ์ กจัดเป็ นงานลิขสิ ทธิ ์ ประเภทหนึ่ ง ซึ่งได้รับความคุ้มครองในฐานะ งานวรรณกรรม การคุ้ มครองงานลิข สิ ทธิ ์ เป็ นไปโดยอัตโนมัตไิ มต ่ ้องจดทะเบียนหรือต้องมี ข้ อความสั ญ ลัก ษณ ์ แสดงความเป็ นเจ้ าของ ลิ ข สิ ท ธิ ์ ป ร า ก ฏ อ ยู่ กั บ ผ ล ง า น ลิ ข สิ ท ธิ ์ โดยทั่ว ไปการซื้อ โปรแกรมคอมพิว เตอร จากผู ์ ้ จาหน่ายไมได ้ สามารถกระทา ่ ้หมายความวาผู ่ ้ซือ การใดๆ แก่โปรแกรมนั้น ได้ โดยเสรี แต่ เ ป็ น ก า ร ไ ด้ ม า ซึ่ ง สิ ท ธิ ใ น ก า ร ใ ช้ โ ป ร แ ก ร ม คอมพิวเตอรตามสั ญญาอนุ ญาตทีไ่ ด้มาพร้อมกับ ์ การตกลงซื้อขายโปรแกรมคอมพิว เตอรเทานั้น 46 ลักษณะการใช้งานลิขสิทธ์ ิ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ อ ย่ า ง ไ ร ก็ ดี เ พื่ อ มิ ใ ห้ เ จ้ า ข อ ง ลิขสิ ทธิผ ์ ูกขาดงานลิขสิ ทธิข ์ องตน อัน เป็ นการขัดขวางพัฒนาการทางการศึ กษา และการใช้ประโยชนโดยสาธารณชนตาม ์ สมควรอยางเป็ นธรรม กฎหมาย จึง ่ กาหนดให้ผู้ใช้สามารถใช้ประโยชนจาก ์ โปรแกรมคอมพิว เตอร นั ์ ้ น ได้ เฉพาะบาง กรณี เช่น วิจย ั หรือศึ กษาโปรแกรม ค อ ม พิ ว เ ต อ ร ์ ห รื อ ดั ด แ ป ล ง โ ป ร แ ก ร ม คอมพิว เตอร ในกรณี ท ี่จ าเป็ นแก่การใช้ ์ โดยจะต้ องไม่มีวต ั ถุ ประสงค เพื ่ หากาไร ์ อ ไม่ขัดต่อการแสดงหาประโยชน์จากงาน 47 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์และการนามาใช้งาน โปรแกรมคอมพิวเตอรที ่ ใี ช้อยู่ ์ ม ในปัจจุบน ั มีหลากหลายประเภท และมีการนามาใช้งาน ทีแ ่ ตกตาง ่ กัน เนื่องจากโปรแกรมคอมพิวเตอร ์ มีพฒ ั นาการเปลีย ่ นแปลงอยูเสมอ ่ ฉะนั้นประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอรและการน ามาใช้งาน ์ มีดงั นี้ 48 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์และการนามาใช้งาน โปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อการ จาหน่ ายและการแสวงหากาไร เป็ น 2.1 โปรแกรมคอมพิวเตอรที ์ เ่ จ้าของลิขสิ ทธิ ์ มุงเน ่ ้ นผลประโยชนหรื ่ ์ อคาตอบแทนใน เชิงพาณิชยจากผู เช่นโปรแกรม ้ใช้ ์ คอมพิวเตอรเพื ่ จาหน่าย โปรแกรม ์ อ คอมพิว เตอร ประเภทนี ้ ท ี่อ อกแบบและ ์ พัฒนาขึน ้ มาเพือ ่ จาหน่ายและหากาไร ผู้ซื้อ ได้สิ ทธิใ นการใช้ เท่านั้น โดย จ้ าของลิข สิ ทธิจ์ ะก าหนดเงื่อ นไขหรือ ข้อจากัดการแตกต่างกัน ไป ดัง นั้น 49 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์และการนามาใช้งาน โ ป ร แ ก ร ม ค อ ม พิ ว เ ต อ ร ์ แ บ บ ทดลองใช้ เจ้าของลิขสิ ทธิโ์ ปแกรม คอมพิวเตอรประเภทนี ้ อนุ ญาตให้ ์ ผู้ ใช้ ทดลองใช้ ได้ ก่ อนตัด สิ นใจซื้ อ โดยกาหนดระยะเวลาของการทดลอง ใช้ ไว้ อัน เป็ นมาตรการทางตลาด อย่างหนึ่ ง ทัง้ นี้ ไม่อนุ ญ าตให้ ผู้ ทดลองใช้ น าไปจ าหน่ าย หรือ แสวงหาประโยชน์ทางการค้าหรือหา ก าไร ผู้ ใช้ สามารถดาวน์ โหลด โปรแกรมคอมพิว เตอร ประเภทนี ้ ไ ด้ ์ จากอิน เตอร เน็ หรือ ท าซ้ า จาก ์ ต แผนโปรแกรมคอมพิ วเตอรของบุ คคล ่ ์ 50 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์และการนามาใช้งาน ก ร ณี ก า ร ท ด ล อ ง ใ ช้ อ ย่ า ง ต่อเนื่ อ ง กล่าวคือ กรณี ท ี่ค รบ กาหนดระยะเวลาทดลองใช้แล้วผู้ใช้ ดาวน์ โหลดโปรแกรมคอมพิ ว เตอร ์ ใหมอี ่ ทดลองใช้ตอไปเรื อ ่ ยๆ ่ กครัง้ เพือ ่ โ ด ย ไ ม่ ซื่ อ เ ป็ น สิ่ ง ที่ ไ ม่ ค ว ร ก ร ะ ท า เ พ ร า ะ อ า จ จ ะ ขั ด ต่ อ ก า ร แ ส ว ง ห า ผลประโยชนจากงาน อันมีลข ิ สิ ทธิ ์ ์ ต า ม ป ก ติ ข อ ง เ จ้ า ข อ ง ลิ ข สิ ท ธิ ์แ ล ะ กระทบ กระเทือนถึงสิ ทธิอน ั ชอบดวย ้ ก ฎ ห ม า ย ข อ ง เ จ้ า ข อ ง ลิ ข สิ ท ธิ ์เ กิ น 51 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์และการนามาใช้งาน ลักษณะของสั ญญาอนุ ญาตให้ใช้ โ ป ร แ ก ร ม ค อ ม พิ ว เ ต อ ร ์ ใ น ก ลุ่ ม นี้ (แตไม ่ ได ่ เป็ ้ นข้อกาหนดตามกฎหมาย) โดยทัว่ ไปมีดงั นี้ ผู้ ใ ช้ อ า จ ไ ม่ ส า ม า ร ถ ท า ซ้ า โปรแกรมคอมพิว เตอร ได ยกเว้ น ์ ้ ก ร ณี ก า ร ท า ส า เ น อ เ พื่ อ เ ก็ บ ไ ว้ ใ ช้ ประโยชน์ ในก า รบ า รุ ง รั ก ษ า หรื อ ป้ องกั น การสู ญ หาย และจะใช้ ส าเนาที่ ท าส ารองไว้ ได้ เฉพาะเมื่ อ โปรแกรมคอมพิ ว เตอร ์ต้ นฉบับ สู ญ 52 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์และการนามาใช้งาน ผู้ ใช้ ไม่ สามารถพัฒ นาต่ อ ยอดโปรแกรมคอมพิ ว เตอร ์ ได้ ยกเว้ นได้รับ อนุ ญ าตจากเจ้ าของ ลิ ข สิ ท ธิ ์ ผู้ ใ ช้ ไ ม่ ส า ม า ร ถ จ า ห น่ า ย ห รื อ โ อ น โ ป ร แ ก ร ม คอมพิวเตอรที ่ อ ื้ มาได้ เว้นแต่ ์ ซ ได้รับอนุ ญาตจากเจ้าของลิขสิ ทธิ ์ และการโอนต้ องโอนไปทั้ง หมด ทัง้ โปรแกรมคอมพิวเตอรและคู มื ์ ่ อ 53 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์และการนามาใช้งาน โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ให้ใช้ โ ด ย ไ ม่ แ ส ว ง ห า ก า ไ ร เ ป็ น 2.2 โปรแกรมคอมพิ ว เตอร ์ ที่ เ จ้ าของ ลิข สิ ทธิเ์ ปิ ดโอกาสให้ สาธารณชน ทาซา้ โดยไมคิ เช่น 1) ่ ดมูลคา่ โปรแกรมคอมพิว เตอร ใช ์ ้ แบบเสรี โปรแกรมคอมพิว เตอร ประเภทนี ้ มี ์ ลิข สิ ทธิ ์ โดยเจ้ าของลิข สิ ทธิจ ์ ะ เป็ นผู้กาหนดเงือ ่ นไขการอนุ ญาตให้ ใช้ ลิข สิ ทธิ ์ ซึ่ ง จะมีข้ อจ ากัด การ ใชนอยกวาโปรแกรมคอมพิว เตอร 54 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์และการนามาใช้งาน อา จ มี ก า รส่ งมอบรหั ส ต้ นฉบั บ พร้อมกับโปแกรมคอมพิวเตอร ์ ผู้ใช้ ส า ม า ร ถ ดั ด แ ป ล ง ห รื อ ท า วิ ศ ว ก ร ร ม ยอนกลั บได้ ้ สามารถพัฒนาต่อยอดโปรแกรม คอมพิว เตอร ได ์ ้ โดยไม่ต้ องขออนุ ญ าต เจ้ าของลิข สิ ท ธิ ์ แต่ทัง้ นี้ ผู้พัฒ นาต่อ ย อ ด จ ะ ต้ อ ง ยิ น ย อ ม ใ ห้ โ ป ร แ ก ร ม คอมพิวเตอรที ่ ฒ ั นาตอยอดขึ น ้ นั้นเป็ น ่ ์ พ โ ป ร แ ก ร ม ค อ ม พิ ว เ ต อ ร ์ แ บ บ ใ ช้ เ ส รี เช่นกัน 55 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์และการนามาใช้งาน 2) โปรแกรมคอมพิวเตอร์ สาธารณะ โปรแกรมคอมพิวเตอรประเภทนี ้ ์ เป็ นโปรแกรมคอมพิวเตอรที ์ ่ สาธารณชนสามารถใช้ไดโดยไม มี ้ ่ ขอจ ้ ากัด อาจไมมี บ ่ การส่งมอบรหัสตนฉบั ้ แตผู ่ ้ใช้สามารถดัดแปลงหรือทา วิศวกรรมยอนกลั บได้ ้ สามารถพัฒนาตอยอดโปรแกรม ่ 56 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์และการนามาใช้งาน 3) โปรแกรมคอมพิ ว เตอร์แ บบรหัส เปิด โปรแกรมคอมพิวเตอร ประเภทนี ้มก ั ์ พัฒ นาขึ้น โดยกลุ่มผู้ พัฒ นามากกว่ า ผู้ พัฒ นาเพีย งผู้ เดีย ว ผู้ พัฒ นาจะ แจกจาย รหัสต้นฉบับหรือซอรสโค ่ ้ด ์ ไปพร้ อมกับ โปรแกรมคอมพิว เตอร ์ ภายใต้ เงื่ อ นไขของสั ญญาอนุ ญาต ส่ วนใหญ่แล้ วโปรแกรมคอมพิว เตอร ์ แบบรหัส เปิ ดมัก ให้ ดาวน์ โหลดทาง อินเทอรเน็ หรืออาจคิดรวม ้ ์ ตไดฟรี 57 ประเภทของโปรแกรม คอมพิวเตอร์และการนามาใช้งาน โปรแกรมคอมพิวเตอรประเภทนี ้ม ี ์ รหัสตนฉบั บให้เสมอ ผู้ใช้สามารถ ้ ดัดแปลง หรือทาวิศวกรรม ยอนกลั บได้ ้ สามารถพัฒนาตอยอดโปรแกรม ่ คอมพิวเตอรได ต ญาตแต่ ้ ่ องอนุ ้ ์ โดยไม เมือ ่ พัฒนาตอยอดแล ว จะตองระบุ ่ ้ ้ ทีม ่ าของโปรแกรมคอมพิวเตอรเดิ ์ มที่ ไดถู น ้ เพือ ่ ที่ ้ กพัฒนาตอยอดขึ ่ ผู้ใช้คนตอไปเมื อ ่ พัฒนาตอยอด ่ ่ โปรแกรมคอมพิวเตอรประเภทนี ้แลว ้ ์ 58 ข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธ์ ิ ข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธ์ ิ พระราชบัญญัตล ิ ข ิ สิ ทธิ ์ พ.ศ. 2537 มาตรา 35 กาหนดขอยกเว นการละเมิ ดลิขสิ ทธิโ์ ปรแกรม ้ ้ คอมพิวเตอรไว ทัง้ นี้ การกระทา ้ ์ หลายประการ ดังกลาวจะต องอยู ภายใต กฎเกณฑ ของการใช ์ ี่ ่ ้ ่ ้ ้ลิขสิ ทธิท ์ เป็ นธรรม 3 ประการ คือ 1) ตองไม ขั ้ ่ ดการ แสดงหาประโยชนจากงานอั นมีลข ิ สิ ทธิต ์ ามปกติของ ์ เจ้าของลิขสิ ทธิ ์ 2) ตองไม กระทบกระเทื อนสิ ทธิอน ั ้ ่ ชอบดวยกฎหมายของเจ และ ้ ้าของลิขสิ ทธิเ์ กินสมควร 3) ไมมี ั ถุประสงคเพื ่ หากาไร ขอยกเว นการละเมิ ด ่ วต ้ ้ ์ อ ลิขสิ ทธิโ์ ปรแกรมคอมพิวเตอรมี ์ ดงั นี้ วิจย ั หรือศึ กษาโปรแกรมคอมพิวเตอร ์ อาจรวมถึง การทา วิศวกรรมยอนกลั บ โปรแกรมคอมพิวเตอร ์ เพือ ่ ้ 59 ข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธ์ ิ ใช้เพือ ่ ประโยชนของเจ ้าของสาเนาโปรแกรม ์ คอมพิวเตอรที ้ าเนาโปรแกรมคอมพิวเตอรมาโดย ์ ไ่ ดส ์ ถูกตองตามกฎหมาย เช่น นาสาเนาโปรแกรม ้ คอมพิวเตอรที นส ้ บมาโดยชอบดวยกฎหมายเล ้ ่ ่ วนตัว ์ ไ่ ดรั ไมได โดยการให้ผู้อืน ่ เช่าหรือ ่ น ้ าออกแสวงหากาไร เรียกเก็บเงินจากการให้ผู้อืน ่ ไดเล ้ นเกม ่ ติชม วิจารณ ์ หรือแนะนาผลงานโดยผลงานโดย มีการรับรูถึ ้ งความเป็ นเจ้าของลิขสิ ทธิใ์ นโปรแกรม คอมพิวเตอรนั เช่น นักขาวคอลั มนเกี ่ วกับ ่ ์ ้น ์ ย เทคโนโลยีสารสนเทศ (ไอที) เขียนวิจารณ ์ ผลิตภัณฑ ์ ซอฟตแวร ออกใหม ลง ่ ์ ์ ในนิตยสาร 60 ข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธ์ ิ เสนอรายงานขาวทางสื ่ อสารมวลชนโดยมีการรับรูถึ ่ ้ ง ความเป็ นเจ้าของลิขสิ ทธิใ์ นโปรแกรมคอมพิวเตอรนั ์ ้น เช่น ผู้สื่ อขาวเสนอข าวการน าโปรแกรมตานไวรั ส ่ ่ ้ ชนิดใหมออกจ าหน่าย โดยมีการรับรูถึ ่ ้ งความเป็ น เจ้าของลิขสิ ทธิใ์ นงานนั้น ทาสาเนาโปรแกรมคอมพิวเตอรในจ านวนทีส ่ มควร ์ โดยผู้ซือ ้ หรือไดรั ่ โดย ้ บโปรแกรมนั้นมาจากบุคคลอืน ถูกตอง เพือ ่ เก็บไวใช้ประโยชนในการบ ารุงรักษาหรือ ้ ์ ป้องกันการสูญหาย เช่น การทาสาเนาโปรแกรม คอมพิวเตอรที ่ ล ี ข ิ สิ ทธิถ ์ ก ู ตองไว ส ้ ้ ารอง ์ ม ใช้สารองใช้เฉาะกรณีทโี่ ปรแกรมคอมพิวเตอรต บ ้ ์ นฉบั สูญหายหรือเสี ยหายหรือเสี ยหายจนไมสมารถใชงานได 61 ข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธ์ ิ ทาซา้ ดัดแปลง นาออกแสดง หรือทาให้ ปรากฏเพือ ่ ประโยชนในการพิ จารณาของศาลหรือเจ้า ์ พนักงานทีม ่ อ ี านาจตามกฎหมายหรือในการรายงาน พิจารณาดังกลาว เช่น พนักงานอัยการนา ่ โปรแกรมคอมพิวเตอรออกแสดงถึ งแสดงถึงวิธก ี ารทางาน ์ เพือ ่ ศาลพิจารณาในคดีละเมิดลิขสิ ทธิ ์ นาโปรแกรมคอมพิวเตอรนั ์ ้นมาใช้เป็ นส่วนหนึ่งในการ ถามและตอบในการสอบ เช่นในการสอบ เพือ ่ ผานหลั กสูตรวิชาคอมพิวเตอร ์ ่ อาจารยผู ์ ้สอนให้ นักศึ กษาตอบคาถามเกีย ่ วกับ โครงสรางของ ้ 62 ข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธ์ ิ ดัดแปลงโปรแกรมคอมพิวเตอรในกรณี ทจ ี่ าเป็ นแกการ ่ ์ ใช้ เช่น ผู้ใช้สามารถดัดแปลลงโปรแกรม คอมพิวเตอรท ่ าเป็ นได้ เพือ ่ ให้สามารถใช้ ่ จ ์ าที โปรแกรมคอมพิวเตอรนั ่ งคอมพิวเตอรหรื ์ ้นกับเครือ ์ อ โปรแกรมคอมพิวเตอรอื ่ ทีม ่ อ ี ยูได ่ ้ ์ น จัดทาสาเนาโปรแกรมคอมพิวเตอรเพื ่ เก็บรักษาไว้ ์ อ สาหรับอางอิ ง หรือค้นควาเพื ่ ประโยชนของ ้ ้ อ ์ สาธารณชน เช่น ห้องสมุดเทคโนโลยีสารสนเทศ (ไอที) จัดทาสาเนาโปรแกรมคอมพิวเตอรจ์ านวนเล็กน้อย รวบรวมไวเพื ่ เป็ นขอมู ้ อ ้ ลให้ สาธารณชนใช้ค้นควา้ โดยไมเป็ ่ นการ กระทาเพือ ่ หากาไร 63 ข้อควรพิจารณาในการใช้โปรแกรม คอมพิวเตอร์ที่ผใ้ ู ช้ควรตระหนักดังนี้ ผู้ไดโปรแกรมคอมพิ วเตอรมาโดยถู กตองตามกหมาย ้ ้ ์ สามารถทาสาเนาโปรแกรมคอมพิวเตอรในจ านวนที่ ์ สมควร เพือ ่ เก็บไวใช ารุงรักษาหรือ ้ ้ประโยชนในการบ ์ ป้องกันการสูญหาย แตไม าสาเนาโปรแกรม ่ สามารถท ่ คอมพิวเตอรเพื ่ ขายหรือแจกหรือขายหรือแจกจายเพื อ ่ น ่ ์ อ ฝูงหรือญาติพน ี่ ้ องได้ เพราะการกระทาดังกลาวจะมี ่ ผลกระทบตอการตลาดของเจ ์ ารายไดของ ่ ้าของลิขสิ ทธิท ้ เจ้าของลิขสิ ทธิโ์ ปรแกรมคอมพิวเตอรลดลงอย างมี ่ ์ นัยสาคัญ ผู้ใช้โปรแกรมคอมพิวเตอรที ่ างานไมสามารถน า ่ ์ ท โปรแกรมคอมพิวเตอร ์ นั้นมาลงในเครือ ่ งคอมพิวเตอรทีบ ่ าน แมจะเป็ นการ 64 ข้อควรพิจารณาในการใช้โปรแกรม ิ วเตอร์ที่ผใ้ ู ช้ควรตระหนักดังนี้ คอมพ โรงเรียนสอนคอมพิวเตอรไมสามารถลงโปรแกรม ์ ่ คอมพิวเตอรที ่ ง ้ บอนุ ญาตให้ใช้สาหรับเครือ ์ ไ่ ดรั คอมพิวเตอรเพี ่ งเดียว ในเครือ ่ งคอมพิวเตอร ์ ์ ยงเครือ 6 เครือ ่ ง เพือ ่ ใช้สอนนักเรียน 6 คน ในเวลา เดียวกัน เนื่องจากเป็ นการทาซา้ เกินจานวนทีไ่ ดรั ้ บ อนุ ญาต การใช้โปรแกรมคอมพิวเตอรในส านักงาน ์ นายจ้างไมสามารถลงโปรแกรมคอมพิ วเตอรที ่ ้ บ ์ ไ่ ดรั อนุ ญาตให้ใช้สาหรับเครือ ่ งคอมพิวเตอรเพี ่ ง ์ ยงเครือ เดียว ในเครือ ่ งคอมพิวเตอรเพี ่ งเดียว ์ ยงเครือ ในคอมพิวเตอรของ ์ ลูกจ้างเครือ ่ งอืน ่ ๆได้ 65 ข้อควรพิจารณาในการใช้โปรแกรม คอมพิวเตอร์ที่ผใ้ ู ช้ควรตระหนักดังนี้ •การนาโปรแกรมคอมพิวเตอรออกให หรือ ้เช่า ์ ให้ยืมผลประโยชนทางการค ไมว่ าโดยทางตรง ้า ่ ์ หรือทางออมไม สามารถกระท าได้ นอกจากไดรั ้ ่ ้ บ อนุ ญาตจากเจ้าของลิขสิ ทธิก ์ อน เช่นการเช่า ่ โปรแกรมคอมพิวเตอรตามร านอิ นเตอรเน็ ้ ์ ์ ตคาเฟ่ เป็ นตน ้ •ผู้ใช้ตองตระหนั กไวก าโปรแกรม ้ ้ อนเสมอว ่ ่ คอมพิวเตอรทุ ้ ทีไ่ ดมาเป็ นอันมีลข ิ สิ ทธิ ์ แมไม ้ ้ มี ่ ์ กชิน ขอความหรื อสั ญลักษณที ่ สดงความเป็ นเจ้าของ ้ ์ แ ลิขสิ ทธิ ์ และตองพิ จารณา ้ เงือ ่ นไขในสั ญญาอนุ ญาตอยางละเอี ยดเสมอกอนท า ่ ่ 66 ข้อควรพิจารณาในการใช้โปรแกรม คอมพิวเตอร์ที่ผใ้ ู ช้ควรตระหนักดังนี้ • ผู้ใช้ควรสารวจตรวจหีบหอที ่ รรจุโปรแกรม ่ บ คอมพิวเตอรว์ ามี ์ ง่ึ ระบุถงึ ่ สัญญาอนุ ญาตให้ใช้ลิขสิ ทธิซ การอนุ ญาตให้ทาซา้ หรือไมอย นอกจากนี้ ่ างไร ่ ควรดูทห ี่ น้าจอ แผนดิ และเอกสารอืน ่ ๆ ที่ ่ สก ์ ระบุสถานะของลิขสิ ทธิโ์ ปรแกรมคอมพิวเตอร ์ • ผู้ใช้ควรแจ้งให้ผู้ทีเ่ กีย ่ วของซึ ง่ จะตองใช ้ ้ ้โปรแกรม คอมพิวเตอรนั ญญา ้ ์ ้นทราบถึงเงือนไขทีร่ ะบุไวในสั อนุ ญาตให้ใช้ลิขสิ ทธิ ์ โดยควรทา เป็ นลายลักษณอั ์ กษร เช่น ประกาศแจ้งให้พนักงานในบริษท ั ของตนองทราบ ถึงขอก ใช้โปรแกรม ้ าหนดในการ คอมพิวเตอร ์ เป็ นตน ้ 67 ข้อควรพิจารณาในการใช้โปรแกรม คอมพิวเตอร์ที่ผใ้ ู ช้ควรตระหนักดังนี้ นอกจากนี้ สถานบัน การศึ ก ษาหรือ องค กรนิ ติ ์ บุ ค คลควรส ารวจการใช้ โปรแกรมคอมพิว เตอร ์ใน องคกรอย างสม า่ เสมอ และกาหนดนโยบายทีช ่ ด ั เจน ่ ์ ในการบริหารจัดการสิ นทรัพยโปรแกรมคอมพิ ว เตอร ์ ์ ขององค กร เพือ ่ มิให้มีการใช้ โปรแกรมคอมพิว เตอร ์ ์ เกินกวาสั ่ ญญาอนุ ญาตทีร่ ะบุไว้หรือเกินกวาข ่ ้อยกเว้น การละเมิ ด ลิข สิ ทธิท ์ ี่ ก ฎหมายอนุ ญาตให้ กระท าได้ และในกรณีทม ี่ ก ี ารละเมิดเกิดขึน ้ ในองคกร ์ กฎหมายกาหนดข้อสั นนิษฐานไว้วา่ กรรมการ ห รื อ ผู้ จั ด ก า ร ทุ ก ค น ของนิ ต บ ิ ุ ค คลนั้น เป็ นผู้ ร่วมกระท าผิด กับ นิ ต บ ิ ุ ค คลนั้น เ ว้ น แ ต่ จ ะ 68 การรับรู้ความเป็ นมาลิขสิทธ์ ิ การนาโปรแกรมคอมพิวเตอร ์ ตามมาตรา 35 (3) ติชม วิจารณ ์ หรือแนะนาผลงานโดยมีการ รับรูถึ ้ งความเป็ นเจ้าของลิขสิ ทธิใ์ นโปรแกรม คอมพิวเตอรนั และตามมาตรา 35 (4) เสนอ ์ ้น รายการขาวที ส ่ ื่ อสารมวลชนโดยมีการรับรูถึ ่ ้ งความเป็ น เจ้าของลิขสิ ทธิใ์ นโปรแกรมคอมพิวเตอรนั ผู้ใช้ ์ ้น ตองแจ ่ ผลงาน ชือ ่ เจ้าของลิขสิ ทธิ ์ ้ ้งให้ทราบถึงชือ และผู้สรางสรรค (ถามี ้ ้ ) ดวย ้ ์ ตัวอย่าง 69 ชือ ่ โปรแกรมคอมพิวเตอร................................................................. ์ ชือ ่ เจ้าของลิขสิ ทธิ.์ .........................................................ผู้ บทกาหนดโทษสาหรับผูล้ ะเมิด ลิขสิทการละเม ธ์ ิ ิดลิขสิทธ์ิทางอ้อม การละเมิดลิขสิทธ์ ิ ทางตรง ก า ร ท า ซ้ า การ ดั ด แ ป ล ง การ เ ผ ย แ พ ร่ โ ป ร แ ก ร ม ค อ ม พิ ว เ ต อ ร ์ ต่ อ สาธารณชนและการน า ต้ นฉบั บ หรื อ ส าเนาออก บทก าหนดโทษ ใช ด ย่ ไ ม่ 20,000ไ ด้ รั บ 1.ปรั ้ เ ชบ่ าตัโง้ แต อ นุ ญ า200,000 ตจาก เ จ้ า ข อ ง บาท ลิ ขาท ธิ ์ อ 2.ถ ่ การค้า ้ สิ ทาเพื ผู้กระทาตองจ าคุกตัง้ แต่ ้ 6 เดือน ถึง 4 ปี หรือปรับตัง้ แต่ 100,000 การกระท าที่ส นั บ สนุ น ให้ เกิ ด การละเมิ ด ลิข สิ ทธิ ์ เช่น การขาย มีไว้เผือ ่ ขาย ให้เช่า ให้เช่าซือ ้ เสนอให้ เช่ าซื้อ เผยแพร่ ต่ อส า ธารณ ช นห รื อ น าไ ป แจกจ่าย ทีท ่ าให้ เจ้าของ บทก าหนดโทษแนะน า ลิข สิ ทธิ เ์ สี ยหาย ห รื1.ปรั อ บสัตั ่ งง้ แต เ ่ข้ า10,000ม า ใ น 100,000 ราชอาณาจั กร บาท 2.ถาท ่ การค้า ้ าเพือ ผู้กระทาตองจ าคุกตัง้ แต่ ้ 3 เดือน ถึง 2 ปี หรือปรับตัง้ แต่ 50,000 70 การมีจต ิ สานึกรับผิดชอบในการสร้าง ชิน ้ งานและโครงงานดวยคอมพิ วเตอร ์ ้ โดนไม่ คัดลอกทาซา้ ดัดแปลง ผูงานของผู อื ่ มาเป็ นของ ้ ้ น ตน จะทาให้ผูสร าให้ ้ างผลงงานจะท ้ ผูสร ดความภาคภูมใิ จใน ้ างผลงานเกิ ้ ความรู้ ความสามารถในตนเอง และมีกาลังใจทีจ ่ ะพัฒนาผลงานดีๆ และมีประโยชนต ษยชาติ เพิม ่ ์ อมนุ ่ มากขึน ้ นอกจากนี้ยงั มีส่วนช่วย ลดปัญหาอาชญากรรมทาง คอมพิวเตอรได ์ อี ้ กทางหนึ่งดวย ้ 71 แผนผัง ิด ความคการใช้ ความหมาย ของ ความสาคัญ ของการ โครงงาน คอมพิวเตอร์ โครงงาน คอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์ ช่วยสร้าง ชิ้นงานหรือ ประเภทของ การพัฒนาโครงงาน การ โครงงาน คอมพิวเตอร์ คัดเลื โครงงาน อย่างมี จิตสานึ กและ ความ รับผิดชอบ อก การ นาเสน อและ เผยแพ การ ร่ หัวข้อ การศึที่ ขัน้ ตอนการ กษา น่ าสน พัฒนาโครงงาน ค้นคว้ใจ จัดทา การ คอมพิวเตอร์ า การ รายงา จัดทา น เอกส พัฒน ข้อเส าร า นอ โครงง โครงง าน คอมพิวเตอร์ 72 73 …………………………………………………………………………………… ………………………………………………………… จงบอกความสาคัญของโครงงาน คอมพิวเตอร์ 2. …………………………………………………………………………………… ………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ………………………………………………………… 74 3. โครงงานคอมพิวเตอร์มีกี่ประเภทอะไรบ้าง …………………………………………………………………………………… 75 1 จากคาตอบขอที 2 สิ่ งใดทีไ่ มสามารถ ้ ่ ่ ่ วกับการทา แนะนาแกนั ่ กเรียนเกีย โครงงานได้ ก ข การเลือกหัวขอโครงงาน ้ การค้นควาหาข อมู ้ ้ ล ค แนะนาให้นักเรียนไปหาขอ ง งบประมาณจากทีอ่ นื่ ขัน ้ ตอนการดาเนินการ 76 2 ในการศึ กษาการทาโครงงาน โดยจะ มีใครเป็ นผูให ้ ้คาแนะนาแกนั ่ กเรียนใน การทาโครงงาน ก ข เพือ ่ นในห้องเรียน ครูผ้สอน ู ค ครูทง้ั โรงเรียน ง ครูทป ี่ รึกษา 77 3 กิจกรรมใดทีไ่ มได า ่ มาจากการท ้ โครงงานคอมพิวเตอร ์ ก การจาลองสถานการณเกี ่ วกับภัย ์ ย ธรรมชาติ ข การออกแบบพืน้ งาน ค ควบคุมเครือ่ งจักรกล ง กังหันลมจากเศษพลาสติก 78 4 โครงงานคอมพิวเตอร ์ หมายถึงขอใด ้ ก กิจกรรมทีใ่ ห้นักเรียนไดศึ ้ กษา ค้นควา้ และลงมือปฏิบต ั ด ิ วยตนเอง ้ ข กิจกรรมทีใ่ ห้นักเรียนและครูรวม่ ค กิจกรรมทีใ่ ห้นักเรียนรวมกั นศึ กษา ่ ง เกีย่ วกับคอมพิวเตอร์ กันลงมือปฏิบต ั ด ิ วยกั น ้ กิจกรรมทีใ่ ห้นักเรียนปฏิบต ั งิ านดาน ้ อาชีพทางคอมพิวเตอร ์ 79 5 ขอใดไม ได ้ ่ เกิ ้ ดจากการทาโครงงาน ประเภท การพัฒนาสื่อเพื่อการศึกษา ก ข CAI คอมพิวเตอรช ์ ่ วยสอน สนุ กกับตารางธาตุ ค ประดิษฐกระดาษสา ์ ง สานวนไทยพาสนุ ก 80 6 ขอใดไม ใช ้ ่ ่ ประโยชนที ์ เ่ กิดจากการทา โครงงานคอมพิวเตอร ์ ก พัฒนาคิดค้นผลิตภัณฑและสิ ่ งของ ์ เครือ ่ งใช้ตางๆ ่ ข ส่งเสริมให้นักเรียนไดน้ าความรู้ทาง คอมพิวเตอรมาใช ้แกปั ้ ญหา ์ ค หารายไดให ว ้ ้แกตนเองและครอบครั ่ ง สงเสริมใหนักเรียนมีความสนใจทีจ่ ะ ่ ้ ทางานวิจย ั และประกอบอาชีพ ทางคอมพิวเตอรมากยิ ง่ ขึน ้ ์ 81 7 โครงงานคอมพิวเตอร ์ แบงประเภทตาม ่ วัตถุประสงคของการใช ่ ระเภท ้งานไดกี ้ ป ์ ก ข ค ง 3 ประเภท 4 ประเภท 5 ประเภท 6 ประเภท 82 8 ขอใดไม ใช ้ ่ ่ ประเภทของโครงงาน คอมพิวเตอร ์ ก ข การพัฒนาสื่ อเพือ ่ การศึ กษา การพัฒนาเครือ ่ งมือ ค การใช้อุปกรณสารสนเทศ ์ ง การทดลองทฤษฎี 83 9 ขอใดคื อความหมายของโครงงาน ้ ประเภท การพัฒนาสื่ อเพือ ่ การศึ กษา ก เป็ นโครงงานทีใ่ ช้คอมพิวเตอรช ์ ่ วยจาลองงาน ที่ ไมสามารถทดลองด วยสถานการณ จริ ่ ้ ์ ง ได้ ข เป็ นโครงงานทีใ่ ช้คอมพิวเตอรในการผลิ ตสื่ อ ์ ค เพือ่ พัฒนาเครือ่ งมือชวยสรางงานประยุกต ่ ฒนาซอฟต ้ ์อ ใช้คอมพิวเตอรในการพั แวร หรื ์ ์ ์ างๆโดยส จะอยู ในซอฟต แวร ง ตโปรแกรมประยุ ่ ่ วนใหญ ่ ่ ์ ์ กต ์ เพือ ่ การศึ กษา 84 10 โครงงานเพือ่ พัฒนาเครือ่ งมือช่วยสราง ้ งานประยุกตต ใน ่ ่ วนใหญจะอยู ่ ่ ์ างๆโดยส ซอฟตแวร ์ ์ เป็ นโครงงานประเภทใด ก ข การพัฒนาสื่ อเพือ ่ การศึ กษา การพัฒนาเครือ ่ งมือ ค การประยุกตใช ์ ้งาน ง การทดลองทฤษฎี 85 11 หุน่ ยนต์อาชิโม” เป็ นผลผลิตจากการทา โครงงานประเภทใด ก ข การพัฒนาสื่ อเพือ ่ การศึ กษา การทดลองทฤษฎี ค การประยุกตใช ์ ้งาน ง การพัฒนาเครือ ่ งมือ 86 12 เป็ นโครงงานทีใ่ ช้คอมพิวเตอรช์ ่วย วย จาลองงานที่ ไมสามารถทดลองด ้ ่ สถานการณจริ ื ความหมายของ ้ ่คอ ์ งไดนี โครงงานประเภทใด การพัฒนาเครือ ่ งมือ ก ข การทดลองทฤษฎี ค การพัฒนาโปรแกรมประยุกต ์ ง การประยุกตใช ์ ้งาน 87 13 ผลผลิต หรือผลิตภัณฑใดที ไ่ มได ่ เกิ ้ ด ์ จากการทาโครงงานประเภท การ พัฒนาเครือ ่ งมือ ก ซอฟตแวร ระบบฐานข อมู ้ ลทาง ์ ์ การแพทย ์ ข การทดลองเรือ่ งการมองเห็นวัตถุสาม ค เครือ ่ งช่วยคนพิการแขนอานหนั งสื อ ่ ง มิต ิ หุนยนต ท ่ ้ ์ างานบาน 88 14 ความหมายของโครงงานประเภท ประยุกตการใช ้งาน คือขอใด ้ ์ ก การ ประเภทนี้ เป็ นโครงงานทีใ่ ช้ คอมพิวเตอรในการผลิ ตสื่ อเพือ ่ การศึ กษา ์ ข ใช้คอมพิวเตอรในการพั ฒนาซอฟตแวร ์ ์ ์ หรือโปรแกรมประยุกตใหม ๆ่ ์ ค เพือ่ พัฒนาเครือ่ งมือชวยสรางงานประยุกต ้ ตใช การสรางผลงงานเพื อ ่ ่ ประยุก ้ ์ ้ ต างๆโดยส วนใหญ จะอยู ในซอฟต แวร ่ ่ วต ่ าวัน่ ์ ์ ง งานจริ งในชี ิ ประจ 89 15 ผลผลิต หรือผลิตภัณฑ ์ ใดทีไ่ มได ่ เกิ ้ ด จากการทาโครงงานประเภท การ ทดลองทฤษฎี ก ข การจุดระเบิด การทดลองเรือ ่ งการไหลของเหลว ค การทดลองทาสบูจากสมุ นไพร ่ ง การเกิดคลืน ่ ยักษสึ์ นามิ 90 16 ขอใดคื อวัตถุประสงคหลั ้ ์ กของโครงงาน ประเภท การประยุกตการใช ้งาน ์ ก ปรับปรุงเปลีย ่ นแปลงของเดิมทีม ่ อ ี ยู่ แลวให ้ ้ ้มีประสิ ทธิภาพสูงขึน ข ปรับเปลีย่ นรูปแบบของวัตถุเดิมให้ ค หลักการอาจอยูเป็ ่ นรูปแบบหลักสูตร ง สมการ หรือ คาอธิบาย เปลีย ่ นใหมทั ่ ง้ หมด เพือ ่ พัฒนาเครือ ่ งมือช่วยสรางงาน ้ ประยุกตต ึ้ เรือ ่ ยๆ ่ ้ดีขน ์ างๆให 91 17 ซอฟตแวร ส ์ ์ าหรับการผสมสี เป็ น ผลผลิตจากการทาโครงงานประเภทใด ก ข การพัฒนาเครือ ่ งมือ การทดลองทฤษฎี ค การพัฒนาโปรแกรมประยุกต ์ ง การประยุกตใช ์ ้งาน 92 18 โครงงานทีใ่ ช้คอมพิวเตอรในการพั ฒนา ์ ซอฟตแวร หรื ๆ่ ์ ์ อโปรแกรมประยุกตใหม ์ ทีไ่ มมี อ ่ ใช้เฉพาะงาน ่ ใครทามากอนเพื ่ คือ ความหมายของโครงงานประเภทใด ก ข การพัฒนาเครือ ่ งมือ การทดลองทฤษฎี ค การพัฒนาโปรแกรมประยุกต ์ ง 93 การประยุกตใช ์ ้งาน 19 โปรแกรมใดทีเ่ กิดจากการทาโครงงาน ประเภท การพัฒนาโปรแกรมประยุกต ์ ก ข โปรแกรมคัดแยกลูกค้าของธนาคาร โปรแกรมปรับโทนเสี ยง ค โปรแกรมจาลอง ง โปรแกรมตัดตอวี ่ ดโี อ Windows 94 20 ขอใดที ไ่ มได ้ ่ เกิ ้ ดจากการทาโครงงาน ประเภทประยุกตการใช ้งาน ์ ก ซอฟตแวร ส ์ ์ าหรับการออกแบบและ ตกแตงภายในอาคาร ่ ข ซอฟตแวร ส ์ ์ าหรับการผสมสี ค ซอฟแวรการเลื อกเครือ ่ งมือให้ ์ เหมาะสมกับขนาดและสี ของห้อง ง ซอฟแวรส ์ าหรับดูหนัง ฟังเพลง 95 กิจกรรมการเรียนรู้ ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มแล้วร่วมกันปฏิบตั ิ กิจกรรม ตามหัวข้อต่อไปนี้ 1.1 เสนอหัวขอเรื ่ งทีส ่ นใจจะทาโครงงานมากลุม ้ อ ่ ละ 1 หัวขอ บอกแนวแนวความคิดหรือทีม ่ า ้ วัตถุประสงค ์ หลักการและทฤษฎีของโครงงาน นั้น โดยคานึงถึงปัจจัยตางๆ ทีม ่ ต ี อการท า ่ ่ โครงงานตามความตองการได โดยนักเรียน ้ ้ สามารถคนคว าหาข อมู ่ เติมไดจาก ้ ้ ้ ลเพิม ้ แหลงข ่ อมู ้ ลตางๆ ่ 1.2 จัดทาขอเสนอโครงงานเสนอตออาจารยผูสอน 96 -เศรษฐชัย ชัยสนิท และ รัชฏาวรรณ นิ่มนวล. (2555). หนังสื อเรียนรายวิชาพืน ้ ฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศและการ สื่ อสาร ชัน ้ มัธยมศึ กษาปี ท ี่ 3. กรุงเทพ ฯ: อักษร ใหมการพิ มพ.์ ่ -ณัฐกานต ์ ภาคพรต. (2555). เทคโนโลยีสารสนเทศ ม.3. กรุงเทพ ฯ: โรงพิมพวั ์ ฒนาพานิช. 97 http://www.learners.in.th/blogs/posts/331802 http://www.lks.ac.th/kuanjit/s4.htm http://www.tun.ac.th/index.php?mo=3&art=60058 http://www.lks.ac.th/kuanjit/s3.htm 98 โรงเรียนชุมแพศึกษา อาเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและ