Projekt chemiczny

Substancje chemiczne o znaczeniu biologicznym

Cele projektu

• Podsumowanie i pogłębienie wiadomości na temat substancji o znaczeniu biologicznym.

• Kształcenie badawczego sposobu myślenia.

• Kształtowanie kreatywności i umiejętności prezentacji.

• Pogłębianie umiejętności pracy w grupie.

• Kształtowanie postaw przyjaznych środowisku przyrodniczemu.

Alkohole w życiu człowieka

Czym są alkohole?

Alkohole to pochodne węglowodorów, zawierające w cząsteczkach, zamiast 1 atomu wodoru, funkcyjną grupę hydroksylową (OM).

Metanol i etanol są bezbarwnymi cieczami o charakterystycznych zapachach. Bardzo dobrze rozpuszczają się w wodzie. Nie dysocjują na jony i nie maja odczynu zasadowego, ale mają odczyn obojętny.

Metanol jest silna trucizną. Spożycie małej ilości może spowodować utratę wzroku, paraliż i śmierć.

Etanol jest trucizną, ale śmiertelną spożywaną w dużej ilości.

Co musimy zrobić?

Odbarw niewielką ilość denaturatu (1/4 szklanki) za pomącą węgla aktywnego. Następnie do roztworu dodaj białko jaja kurzego.

Potrzebny nam będzie odbarwiony denaturat i białko.

Odbarwiony denaturat Białko

Do roztworu dodajemy białko.

Dodajemy białko.

Białko pod wpływem alkoholu ścina się.

Porównanie właściwości etanolu i glicerolu.

Etanol: • Jest rzadszy • Ma charakterystyczny zapach • Ciecz • Przezroczysty Glicerol: • Jest gęstszy • Nie pachnie • Ciecz • Przezroczysty

Co musimy zrobić?

Przefiltruj niewielką ilość (3 łyżki stołowe) płynu do chłodnic, przez warstwę węgla aktywnego, a następnie dodaj kilka kropli roztworu CuSO 4 i roztworu „Kreta”. Przeprowadź podobna próbę dla roztworu sporządzonego z kremu glicerynowego do rąk zmieszanego z wodą i ogrzewanego przez klika minut.

Potrzebny nam będzie płyn do chłodnic i węgiel aktywny.

Węgiel aktywny Płyn do chłodnic

Przefiltrowujemy płyn do chłodnic przez węgiel aktywny.

Potrzebny nam będzie roztwór „Kreta” i CuSO 4 .

CuSO 4 Roztwór „Kreta”

Do białka dodajemy wcześniej przygotowany roztwór.

Dodajemy roztwór.

Białko ścina się pod wpływem metanolu.

Potrzebny nam będzie krem glicerynowy i wcześniej przygotowany roztwór.

Krem glicerynowy Roztwór „Kreta” i CuSO 4

Podgrzewamy krem zmieszany z wodą i dodajemy do niego roztwór „Kreta” i CuSO 4 .

Podgrzewamy roztwór kremu i wody.

Po dodaniu do probówki z ogrzanym kremem (zmieszanym z wodą) roztworu „Kreta” i CuSO 4 wytrącił się osad.

Białka i ich znaczenie biologiczne

Czym są białka?

Białka to główny budulec każdego organizmu. Są zbudowane z cząsteczek, zwanych aminokwasami.

Białka: • wchodzą w skład błon komórkowych, • jako enzymy przyspieszają przebieg reakcji chemicznych, • uczestniczą w transporcie wielu substancji do komórek organizmu, • umożliwiają wielu komórkom ruch.

Pełnowartościowe białka są zawarte w produktach pochodzenia zwierzęcego, np. mięsie, jajach, mleku, serach.

Co musimy zrobić?

Umieść na 24 godziny jajo kurze w szklance z octem.

Umieszczamy jajko w szklance z octem na 24 h.

Jajko zalewamy octem.

Po upłynięciu 24 h jajko nie ma skorupki.

Co musimy zrobić?

W trzech szklankach z białkiem jaja kurzego umieść kolejno: • rozgrzany do czerwoności gwóźdź, • niewielką ilość (2 łyżki stołowe) wody po goleniu • niewielką ilość (2 łyżki stołowe) zmywacza do paznokci zawierającego aceton.

Rozgrzewamy gwóźdź i umieszczamy go w białku.

Rozgrzewamy gwóźdź .

Białko ściana się wokół gwoździa.

Do białka dolewamy wodę po goleniu.

Woda po goleniu Na ściankach probówki ścina się białko.

Do białka dodajemy zmywacz do paznokci na bazie acetonu.

Aceton to niebezpieczna substancja Białko ścina się.

Co musimy zrobić?

Do białka jaja kurzego dodaj szczyptę soli kuchennej i wymieszaj. Po chwili dodaj niewielką ilość wody (3 łyżki stołowe). Wymieszaj ponownie.

Do białka dodajemy sól kuchenną, a następnie wodę.

Sól kuchenna nie ściana białka, natomiast następuje podobna reakcja nazywana wykalaniem białka, powstaje tlen.

Cukier – wróg czy przyjaciel ?

Czym są cukry ?

Cukry dostarczają organizmowi energii, a celuloza wspomaga działanie przewodu pokarmowego.

Cukry znajdują się np. w owocach, warzywach, ziarnach zbóż, ziemniakach, pieczywie, makaronie, ryżu.

Gromadzimy próbki różnych cukrów.

Laktoza (mleko) Skrobia (mąka ziemniaczana) Fruktoza (miód) Sacharoza (cukier kryształ) Celuloza (chusteczka higieniczna)

Porównanie właściwości fizycznych.

Sacharoza Fruktoza Laktoza Celuloza Skrobia Stan skupienia Barwa Smak Rozpuszczal ność w wodzie

stały stały lub ciekły ciekły stały stały biały kremowy biały biały biały słodki słodki słodki lub kwaśny brak brak rozpuszcza się rozpuszcza się rozpuszcza się nie rozpuszcza się nie rozpuszcza się

Co musimy zrobić ?

Wymieszaj 1/3 łyżeczki cukru w próbówce zaświeżo otrzymanym Cu(OH) 2 (przez zmieszanie roztworu CuSO 4 i roztworu „Kreta”) i ogrzej w naczyniu z wrzącą wodą.

Potrzebne nam będą cukry i Cu(OH) 2 .

Cu(OH) 2 Cukry

Do fruktozy i sacharozy dodaliśmy świeży Cu(OH) 2

Fruktoza + Cu(OH) 4 Sacharoza + Cu(OH) 4

Co musimy zrobić ?

Przygotuj w dwóch probówkach zawiesiny skrobi i celulozy. Ogrzewaj obie próbki do wrzenia. Następnie ostudź je i do każdej próbki dodaj 5 procentowy roztwór HCl. Wymieszaj zawartość probówek i ponownie ogrzewaj do wrzenia. Porównaj wygląd probówek po ostygnięciu.

Ogrzewamy sporządzone zawiesiny.

Zawiesina skrobi Zawiesina celulozy

Dodajemy HCl do probówek.

Zawiesina celulozy Zawiesina skrobi

Celuloza pod wpływem HCl ścięła się, a w probówce ze skrobią nie zauważamy większych zmian.

Porównanie wyprażonych cukrów.

Sacharoza Fruktoza Laktoza Celuloza Skrobia Zapach

Jak wata cukrowa.

Wygląd

Ceglaste pęcherzyki Prawie bez zmian.

Kremowe pęcherzyki Jak przypalone mleko.

Na dnie pojawia się czarny nalot.

Ma zapach.

Na dnie pojawia się czarny nalot Ma zapach.

Na dnie pojawia się czarny nalot.

Prawda o tłuszczach.

Czym są tłuszcze ?

Tłuszcze są materiałem budulcowymi i zapasowym. Tkanka tłuszczowa chroni narządy wewnętrzne przed urazami oraz utratą ciepła. Z tłuszczów uzyskujemy energię.

Tłuszcze występują np. w oliwach i olejach, orzechach, maśle, słoninie, tłustym mięsie i rybach.

Co musimy zrobić ?

Zgromadź próbki tłuszczów roślinnych i zwierzęcych, zbadaj ich rozpuszczalność w: • wodzie, • occie, • roztworze sody, • roztworze „Kreta”, • alkoholu, • zmywaczu do paznokci.

Rozpuszczalność oleju w substancjach.

Badany jest olej (tłuszcz roślinny) Woda Ocet Rozpuszczalniki Roztwór sody Roztwór „Kreta” Alkohol Zmywacz do paznokci + + + olej

Co musimy zrobić ?

Wypraż sodę oczyszczoną w piekarniku w temperaturze 160 o C. Następnie sporządź z niej roztwór (1 łyżeczka sody na pół szklanki wody destylowanej) i podgrzewaj go z 2-3 kroplami oleju jadalnego aż do wrzenia. Po całkowitym rozpuszczeniu tłuszczu ostudź roztwór i przelej go do butelki. Następnie zakręć butelkę i silnie wstrząśnij. Podobny eksperyment przeprowadź z roztworem nieogrzewanym oraz mieszaniną roztworów nieogrzewanego i ogrzewanego.

Potrzebny nam będzie olej jadalny i roztwór wyprażonej sody.

Olej jadalny Roztwór wyprażonej sody

Podgrzewamy roztwór i porównujemy właściwości roztworów.

Podgrzewamy roztwór wyprażonej sody z olejem jadalnym.

W ogrzewanym roztworze olej rozpuszcza się najlepiej.

Co musimy zrobić ?

Ogrzewaj intensywnie niewielkie ilości zgromadzonych tłuszczów (wielkości ziarna grochu) w probówkach aż do powstania dymu. Porównaj ich zapachy.

Ogrzewamy tłuszcze aż do powstania dymu.

Dymy tłuszczów roślinnych mają bardzo podobne zapachy.

Chemia w rondlu, czyli nasza żywność

Co musimy zrobić ?

Usmaż na patelni teflonowej pięć rodzajów ciasta: • z łyżki stołowej mąki i łyżeczki wody, • z łyżki stołowej mąki i łyżeczki mleka, • z łyżki stołowej mąki i łyżeczki tłuszczu, • z łyżki stołowej mąki, łyżeczki mleka i szczypty proszku do pieczenia, • z łyżki stołowej mąki, łyżeczki wody, szczypty drożdży i szczypty cukru.

Placuszki piecz w takiej samej temperaturze i taka samą ilość czasu.

Robimy ciasto.

Mąka + mleko + proszek do pieczenia Mąka + woda + drożdże + cukier

Mąka + tłuszcz

Robimy ciasto.

Mąka + mleko Mąka + woda

Wymieszane ciasta upiekliśmy w gofrownicy.

Najlepiej upiekło się ciasto z drożdżami, gdyż drożdże spulchniają wyrobioną masę.

Co musimy zrobić ?

Łyżeczkę cukru ogrzej na łyżce stołowej aż do stopienia i wylej na zimną patelnię teflonową. Podobną próbę przeprowadź z mieszaniną cukru i szczyptą kwasku cytrynowego.

Ogrzewamy cukier i cukier z kwaskiem.

Stopiony cukier przybiera ciemno brązowy kolor.

Różnice między ogrzewanymi substancjami.

Cukier kryształ Cukier kryształ + kwasek cytrynowy Cukier kryształ ma gładką powierzchnię, a na cukrze z kwaskiem cytrynowym pojawiają się grudki.

Jako podsumowanie projektu urządziliśmy sobie gofrową ucztę.

Co było, już nie wróci…

Dziękujemy za uwagę

UWAGA

Za rok czeka was to samo…