Konstruowanie programu nauczania wychowania fizycznego

Download Report

Transcript Konstruowanie programu nauczania wychowania fizycznego

Slide 1

Konstruowanie programu nauczania
wychowania fizycznego

Elżbieta Papiernik
doradca metodyczny wychowania fizycznego
Lublin 23.11.2011


Slide 2

Przepisy prawa oświatowego

Rozporządzenie MEN z dnia 8 czerwca
2009 r. w sprawie dopuszczania do
użytku w szkole programów wychowania
przedszkolnego i programów nauczania
oraz dopuszczania do użytku szkolnego
podręczników


Slide 3

Program nauczania

• traci status „ministerialny”
• pozostaje w gestii i kompetencji szkoły
• może być – w określonych granicach wyrazem autonomii szkoły i twórczych
działań nauczyciela.


Slide 4

Przepisy prawa oświatowego

Program nauczania dla zajęć edukacyjnych
z zakresu kształcenia ogólnego, zwany dalej
„programem nauczania ogólnego”, program
nauczania dla zawodu oraz program nauczania
dla profilu kształcenia ogólnozawodowego,
zwany dalej „programem nauczania dla
profilu”, dopuszcza do użytku w danej szkole
dyrektor szkoły, na wniosek nauczyciela lub
nauczycieli.


Slide 5

Przepisy prawa oświatowego
Nauczyciel może:
• zaproponować program nauczania ogólnego
opracowany samodzielnie lub we współpracy
z innymi nauczycielami;
• zaproponować program opracowany przez innego
autora (autorów);
• zaproponować program opracowany przez innego
autora (autorów), w którym to programie nauczyciel
wprowadza potrzebne zmiany (np. ze względu na
warunki, zainteresowania uczniów, własne
możliwości i umiejętności itp.) (§ 2.3.).


Slide 6

Decyzja nauczyciela:
• Wybrać program nauczania napisany
przez kogoś?
• Wybrać napisany przez kogoś i dokonać
jego modyfikacji?
• A może – napisać program własny?


Slide 7

Program nauczania

to dokument opisujący, w jaki sposób
zostaną zrealizowane treści nauczania
wskazane w podstawie programowej
kształcenia ogólnego
[oraz inne - dodatkowe, poszerzające.]


Slide 8

Program nauczania przedmiotu

• Musi uwzględniać potrzeby i możliwości
uczniów, dla których jest przeznaczony.
• Jest komponentem szkolnego zestawu
programów nauczania (a więc musi być
spójny z programami nauczania innych
przedmiotów).
• Musi uwzględniać misję szkoły i przyjętą
w szkole filozofię nauczania
i wychowania.


Slide 9

Przepisy prawa oświatowego
§ 4.1. Program nauczania ogólnego obejmuje co najmniej
jeden etap edukacyjny i dotyczy edukacji
wczesnoszkolnej (kształcenia zintegrowanego),
przedmiotu, ścieżki edukacyjnej, bloku
przedmiotowego lub ich części i może być
dopuszczony do użytku w danej szkole, jeżeli:
stanowi opis sposobu realizacji celów kształcenia
i zadań edukacyjnych ustalonych w podstawie
programowej kształcenia ogólnego, określonej w
rozporządzeniu, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1,
albo w dotychczasowej podstawie programowej
kształcenia ogólnego;


Slide 10

2.) zawiera:



szczegółowe cele kształcenia i wychowania,



treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie
programowej kształcenia ogólnego,



sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania,
z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności
od potrzeb i możliwości uczniów oraz warunków, w jakich program
będzie realizowany,



opis założonych osiągnięć ucznia, a w przypadku programu
nauczania ogólnego uwzględniającego dotychczasową podstawę
programową kształcenia ogólnego – opis założonych osiągnięć
ucznia z uwzględnieniem standardów wymagań będących podstawą
przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów, określonych w
przepisach w sprawie przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów,



propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia;

3.) jest poprawny pod względem merytorycznym i dydaktycznym.

Ewaluacja programu – wskazanie sposobów i form ewaluacji programu.


Slide 11

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9
sierpnia 2011r. w sprawie dopuszczalnych form realizacji
obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego.
§ 1.1 Obowiązkowe zajęcia wychowania fizycznego dla uczniów klas
IV-VI szkół podstawowych, gimnazjów i szkół
ponadgimnazjalnych są realizowane w formie:




zajęć klasowo – lekcyjnych;
zajęć do wyboru przez uczniów: zajęć sportowych,
zajęć sprawnościowo – zdrowotnych, zajęć
tanecznych lub aktywnej turystyki.

2. zajęcia klasowo – lekcyjne są realizowane w wymiarze nie
mniejszym niż:

1.) 2 godziny lekcyjne tygodniowo w szkołach
podstawowych i gimnazjach;
2.) 1 godzina lekcyjna tygodniowo w szkołach
ponadgimnazjalnych.


Slide 12

§ 2. Dopuszcza się możliwość łączenia, w okresie nie dłuższym
niż 4 tygodnie, godzin zajęć do wyboru przez uczniów,
z zachowaniem liczby godzin przeznaczonych na te zajęcia.

§ 3.1 Dyrektor szkoły przygotowuje
propozycję zajęć do wyboru przez
uczniów, uwzględniając:
• potrzeby zdrowotne uczniów, ich
zainteresowania oraz osiągnięcia w danym
sporcie lub aktywności fizycznej;
• uwarunkowania lokalne;
• miejsce zamieszkania uczniów;
• tradycje sportowe środowiska lub szkoły;
• możliwości kadrowe.


Slide 13

2. Propozycję zajęć, o której mowa w ust. 1,
po uzgodnieniu z organem prowadzącym i po
zaopiniowaniu przez radę pedagogiczną i radę szkoły
lub radę rodziców, dyrektor szkoły przedstawia do
wyboru uczniom.
3. Uczniowie, z wyłączeniem uczniów pełnoletnich,
dokonują wyboru zajęć za zgodą rodziców.
§ 4. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem
1 września 2011r.


Slide 14

Program nauczania
I.

Organizacja procesu kształcenia –
metryczka programu

II. Założenia teoretyczne programu
III. Procedury


Slide 15

I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka
programu
• Autor programu i jego doświadczenie
zawodowe.
• Nazwa przedmiotu, nazwa etapu
kształcenia, liczba godzin kształcenia.
• Charakterystyka środowiska szkolnego.
• Adresat programu.
• Zakładane efekty realizacji.
• Budowa programu.
• Zadania szkoły oraz nauczycieli.


Slide 16

I.

Organizacja procesu kształcenia – metryczka
programu – cd.
Autor programu i jego doświadczenie
zawodowe.

Opracowując program nauczania, warto
zapytać:
• Kto (jaki nauczyciel, nauczyciele) będzie
ten program realizował?
• Jakimi kompetencjami jest obdarzony
nauczyciel?


Slide 17

I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd.
Nazwa przedmiotu, nazwa etapu kształcenia, liczba
godzin kształcenia.

• Program nauczania przeznaczony jest
dla określonego przedmiotu.
• Układając program, warto rozplanować
godziny danego przedmiotu na cały etap
nauczania, następnie na każdy jego
poziom i ewentualnie na kolejne
semestry.


Slide 18

I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka program – cd.

Charakterystyka środowiska szkolnego.

• warunki, w jakich ma odbywać się proces
kształcenia,
• wielkość szkoły (liczba uczniów i oddziałów),
• środowisko (szkoła wiejska, czy miejska,
położona w pobliżu dostępnych obiektów
sportowych),
• wyposażenie w obiekty sportowe,
• wyposażenie w przyrządy, przybory
i urządzenia sportowe.


Slide 19

I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd.

Adresat programu.

Autor powinien znać wiek uczniów, ich
płeć, właściwości rozwojowe
charakterystyczne dla danego wieku,
predyspozycje psychofizyczne, a także
zainteresowania i potrzeby uczniów.


Slide 20

I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd.

Zakładane efekty realizacji.

Punkt ten dotyczy poznania intencji
twórcy programu. Przy konstruowaniu
programu nauczania autorowi powinno
przyświecać pytanie: Czemu program
ma służyć i co jest jego wyróżnikiem,
ze względu na który można go nazwać
programem autorskim?


Slide 21

I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd.

Budowa programu.

• klasyczny program nauczania –
definiowany jest jako połączenie selekcji
i gradacji materiału nauczania; zapewnia
większą precyzję planowania procesu
dydaktycznego narzuca także znaczne
ograniczenia realizacyjne.
• inwentarz – jest to wykaz materiału
nauczania przeznaczony do realizacji.


Slide 22

I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd.

Zadania szkoły oraz nauczycieli.

• zakres zadań powinien określać ogólne
kierunki działań szkoły, nauczyciela
i uczniów w ramach wychowania fizycznego,
• zakres działań powinien być obligatoryjny dla
wszystkich uczniów,
• zakres działań należy poszerzyć
o działania nowe (uzupełniające) związane
z autorskim charakterem programu.


Slide 23

II. Założenia teoretyczne programu

• Koncepcja teoretyczna i filozofia
programu.
• Szczegółowe cele kształcenia
i wychowania.
• Treści nauczania.
• Opis założonych osiągnięć ucznia po
zakończeniu każdej klasy lub etapu
edukacyjnego.


Slide 24

II. Założenia teoretyczne programu
Koncepcja teoretyczna i filozofia programu.

Koncepcja teoretyczna odnosi się do
założeń teoretycznych, według których
ma przebiegać proces wychowawczy
i powinna być spójna z programem
wychowawczym danej szkoły, a także
z przyjętą przez nią koncepcją
filozoficzną.


Slide 25

II. Założenia teoretyczne programu
Szczegółowe cele kształcenia
i wychowania.

Zwracamy uwagę, aby cele były:
• odpowiednio sformułowane tak na poziomie
celów szczegółowych jak i zadań, jakie ma do
wypełnienia szkoła oraz celów ogólnych
odnoszących się do wychowania fizycznego.
• zgodne z celami określonymi w podstawie
programowej.
Mogą jednak i powinny nieco poszerzać ich
zakres.


Slide 26

II. Założenia teoretyczne programu
Szczegółowe cele kształcenia
i wychowania - cd.

• Należy pamiętać, że cele kształcenia
w nowej podstawie programowej
sformułowane zostały w języku wymagań
ogólnych.
• Dzięki tak sformułowanym celom nie ma
potrzeby określania standardów
wymagań.


Slide 27

II. Założenia teoretyczne programu
Treści nauczania.

Opracowując ten dział, autor powinien
odpowiednio dobrać i uszeregować
materiał nauczania – dla całego etapu
edukacyjnego zgodnie z treściami
nauczania zawartymi w podstawie
programowej kształcenia ogólnego.


Slide 28

II. Założenia teoretyczne programu
Treści nauczania – cd.

Należy zwrócić uwagę na:
• Zgodność treści z podstawą
programową;
• Treści nauczania z podstawy mogą
zostać poszerzone o nowe, które będą
stanowić wyróżnik programu
autorskiego;
• Czy zakres treści jest uzasadniony;


Slide 29

II. Założenia teoretyczne programu
Treści nauczania – cd.

Należy zwrócić uwagę na:
• Czy treści prowadzą do osiągnięcia
celów nauczania;
• Czy treści zapewniają indywidualizację.


Slide 30

II. Założenia teoretyczne programu
Treści nauczania – cd

Dobierając treści nauczania kierujemy się:
• Potrzebami i oczekiwaniami ucznia;
• Przydatnością treści w przyszłym
aktywnym życiu jednostki;
• Względami (warunkami)
organizacyjnymi;
• Własnymi umiejętnościami.


Slide 31

II. Założenia teoretyczne programu
Treści nauczania – cd.

Opracowując treści nauczania z wychowania
fizycznego, należy zwrócić uwagę
na zsynchronizowanie zadań odnoszących się
zarówno do kompetencji instrumentalnych
(a więc wiedzy, umiejętności i sprawności),
jak i kompetencji aksjologicznych
(czyli wartości, potrzeb, motywacji i postaw).


Slide 32

II. Założenia teoretyczne programu
Treści nauczania – cd.

Sposób ułożenia treści nauczania:
• Linearny układ treści nauczania –
polega na ułożeniu treści nauczania
kolejno jedne po drugim.
• Spiralny układ treści nauczania –
dotyczy ułożenia treści materiału
w kolejno następujące po sobie cykle.


Slide 33

II. Założenia teoretyczne programu
Opis założonych osiągnięć ucznia

Ta część programu dotyczy określenia
spodziewanych rezultatów w postaci
kompetencji, jakie uzyskują uczniowie
po zrealizowaniu programu.
Cele ogólne i szczegółowe wymagają
tu przełożenia na konkretne
umiejętności ucznia na koniec nauki
(danego etapu).


Slide 34

II. Założenia teoretyczne programu
Opis założonych osiągnięć ucznia – cd.

Opis założonych osiągnięć (kompetencji)
ucznia powinien mieć formę
zoperacjonalizowaną, czyli taką, dzięki
której dają się sprawdzić.


Slide 35

III. Procedury

• Sposoby osiągania celów kształcenia
i wychowania.
• Zakres i kryteria oceny i metod
sprawdzania osiągnięć ucznia.
• Ewaluacja programu.


Slide 36

III. Procedury
Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania

• W tej części twórca programu opisuje
sposoby osiągania założonych celów
z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji
pracy z uczniem w zależności od jego potrzeb
i możliwości oraz warunków, w jakich program
będzie realizowany.
• Autor może zamieścić tutaj informacje
dotyczące określonych środków, metod i form
pracy.


Slide 37

III. Procedury
Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania cd.

• Ze względu na wielość metod prowadzących
do realizacji postawionych w programie celów
autor programu nie musi narzucać
nauczycielom i uczniom metod pracy, może
opisać je w sposób ogólny lub przygotować
przykładowe konspekty lekcji czy scenariusze
zajęć.

• Do programu można dołączyć poradnik
metodyczny.


Slide 38

III. Procedury
Kryteria oceny i metody sprawdzania osiągnięć ucznia

W tej części programu wskazujemy
kryteria i zasady oceniania ucznia.
• Opis tej części stanowić może wyróżnik
programu autorskiego, ponieważ każdy
autor może zaproponować inny, nowy
system oceniania.
• Kryteria oceny z wychowania fizycznego
powinny być dostosowane do potrzeb
i specyfiki placówki.


Slide 39

III. Procedury
Ewaluacja programu

Zadaniem tej części programu jest
ocena efektywności jego realizacji –
wskazanie sposobów i form ewaluacji
programu.


Slide 40