Slide 1

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 2

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 3

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 4

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 5

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 6

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 7

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 8

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 9

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 10

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 11

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 12

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 13

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 14

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 15

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 16

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 17

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 18

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 19

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 20

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 21

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 22

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 23

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 24

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 25

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 26

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 27

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 28

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 29

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 30

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 31

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 32

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 33

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 34

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 35

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 36

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 37

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 38

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 39

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 40

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 41

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 42

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 43

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 44

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 45

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 46

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 47

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com



Slide 48

OBSTETRİK ACİLLER

DOĞUMSAL HASTALAR

AMAÇLAR
Doğumsal acillerin tanınması
 Acil doğum eyleminin
gerçekleştirilebilmesini kavranması
 Gebelik komplikasyonlarının tanınması
ve tedavisi


Normal Doğum;
Uterusun bir dizi istemsiz kasılmalarıyla
başlayan bebeğin ve gebelik mahsulü
ürünlerin dışarı atılmasıyla sonlanan
doğal bir olaydır.

TANIMLAR
Embiriyonal dönem:0-12 hafta
 Fetal dönem:13-40 hafta
 Perinatal dönem:doğumdan önceki ve
sonraki 1 hafta
 Neonatal dönem:Doğumdan sonraki 028 gün
 Postneonatal dönem:Doğumdan 28 gün
sonrası


TANIMLAR
Primipar:ilk kez canlı doğum yapacak kişi
 Multipar:Birden fazla canlı doğum
yapmış kişi


Doğum
İnsanlarda ortalama gebelik süresi 280
gündür yaklaşık 40 hf (+-)
 Gelişen canlıya fetüs denir
 Fetüsün anne karnındaki duruşu
 SİTUS-HABİTUS-PRESENTATİO-POSİTİO


Gebelerin Değerlendirilmesi
1. değerlendirme:anne
 Son adet tarihi (SAT) + 7 gün – 3 ay Þ TDT
 2.değerlendirme:leopold
manevrası,kasılmalar,çks


ÇKS DİNLEME ODAKLARI

FUNDUS YÜKSEKLİĞİ

LEOPOLT MANEVRALARI

GENEL BİLGİLER
Gebelerde sol yan yatar yada oturarak
vital alınmalı
 Sancıların başlamasından doğumun
sonlanmasına kadar olan süre doğumsal
acilleri içerir
 Yalancı ve gerçek doğum ağrıları
birbirinden ayrılabilmeli


DOĞUMDA KULLANILACAK MALZEMELER

Çarşaf,havlu,battaniye
 Cerrahi eldiven,tampon ped
 Klempler(cerrahi,göbek) makas
 Puar
 Cerrahi sütur seti


AĞRILARIN ÖNEMİ
GERÇEK DOĞ.AĞRILARI
 Sıklığı, siddeti ve süresi

düzenli
 Ağrılar giderek 
 Progresif servikal dilatas
yon ve silinme (+)
 Bel bölgesinden karına

yayılır
 İstirahat ile geçmez

YALANCI DOĞ.AĞRILARI
Düzensiz
Ağrılar şiddetlenmez
Progresif servikal
dilatasyon ve silinme (-)
Karından başlayıp
kasıklara yayılır
İstirahat ile geçer

DOĞUM EVRELERİ
Fundus yüksekliği azalır, anne bebeğinin
aşağıya indiğini anlatır.
 Bu durum fetal başın aşağı pelvik girime
doğru yer değiştirmesi ve
 amniotik sıvı volümündeki azalmaya
bağlıdır.
 Nişan gelmesi: Travayın başında
vajinadan gelen kanlı mukusa denir


DOĞUM MEKANİZMASI
Angajman
 İniş
 Fleksiyon
 İnternal rotasyon
 Extansiyon
 External rotasyon
 Expulsiyon(atılış)


DİLATASYON DÖNEMİ

DOĞUM MEKANİZMASI

YAPILMASI GEREKENLER
Uterus kontraksiyonların sıklığı, düzeni
ve şiddeti değerlendirilir
 Vulva temizliğine dikkat edilir
 Travay sırasında annenin mesanesini
boşaltılması önerilir (Postpartum
mesane atonisi)
 Komplike olmayan vakalarda fetal kalp
atımları 2 saat ara ile takip edilir


BELİRTİ-BULGULAR
Annede ıkıntılı ağrılar başlar
 Defekasyon yapma hissi vardır
 Perine bombeleşir
 Amnion kesesi yırtılır, dilatasyon artar.
 Bulantı, kusma görülebilir
 Anne gergin ve sinirlidir, Huzursuzdur.


YAPILMASI GEREKENLER
Lithotomi pozisyonu
Pelvis çıkımı 2 cm kadar artar
 Epizyotomi
 Başın aniden doğması engellenir
(Maternal,trauma, fetal MSS travması


EPİZYOTOMİ

DOĞUM EVRESİ
Baş doğduktan sonra önce bebeğin hava
yolu temizlenir sonra doğumun geri
kalanı tamamlanır
 Omuzları doğurtmak için parmakları
aksillaya sokup traksiyon uygulanmaz
(Brakial pleksus)
 Kordon klampe edilir


GÖBEK KLEMPLENMESİ

PLESENTA
Doğumdan sonra devam eden uterin
kontraksiyonlar plasentanın ayrılmasını
sağlar
 Kanama olmadığı sürece plasenta
ayrılana kadar müdahele edilmez
 Ayrılmayı hızlandırmak ve postpartum
kanama riskini azaltmak için anneye
oksitosin uygulanabilir


PLESENTANIN AYRILMA BELİRTİLERİ
Uterus batında yükselir
 Uterus daha yuvarlak şekil alır
 Sıklıkla vaginal kanama olur Uterus’un
bir tarafındasertlik hissedilmesi
 S.pubis üstünden bastırıldığında göbek
kordonunun içeri kaçmaması
 Umblikal kordonun aşağıya sarkmaya
başlaması


ÇOĞUL DOĞUMLAR

YENİDOĞAN BAKIMI
A (Appearance): Görünüm, renk
 P (Pulse): Nabız
 G (Grimace): Refleks yanıtlar
 A (Activity): Kas tonusu
 R (Respirations): Solunum
1.VE 5.DK KONTROL EDİLİR.
1.DK EN AZ 8P--- 5.DK 10P OLMALIDIR.


APGAR DEĞERLENDİRMESİ

ABORTUS
Gebeliğin ilk 20 hafta içerisinde
sonlanmasıdır.
 Kanama, pıhtı/ parça gelmesi (ilk
trimester)
 Karın alt kadranında kramp tarzında ağrı


ABORTUS




Missed abortus; Fetus üterus içerisinde ölmüştür.
Ölü fetusun anne karnında dört haftadan daha fazla
kalması anne için tehlike oluşturabilir.
Abortus insipisens; Durdurulamayan düşük
anlamındadır. Serviks açılmış gebelik mahsulü
serviksin ağzına kadar gelmiştir. Kanama ve ağrı
vardır

ABORTUS






Abortus imminenes; Düşük tehdidi. Bebek üterusun içindedir
ve serviks kapalıdır. Çok az vajinal kanama olabilir. Hafif
ağrılıdır.
Abortus incompletus; Gebelik içeriğinin bir kısmı uterustan
dışarı atılmış, bir kısmı uterusta kalmıştır. Ağrılıdır ve hastayı
şoka sokabilecek kadar kanama meydana gelebilir.
Abortus completus; Gebelik içeriğinin tamamının dışarıya
atılmasıdır. Ağrılıdır, uterus içerisinde parça kalmamış ise,
kanama kendiliğinden bir müddet sonra durur.

KANAMALAR





Üterus içerisindeki bebeği ve plasentayı dışarı atmak
için kasılır, kasılma tetani şeklindedir.
Hastanın şiddetli ağrısı vardır ve muayene için batına
dokundurtmak istemez.
Ayrılma tam olarak gelişmiş ise CKS duyulmaz, kısmi
ayrılmada duyulabilir.
Fetusun hipoksiye cevabı öncelikle taşikrdi daha
sonra ölüme yakın biradikardi şeklinde olur.

EKTOPİK GEBELİK
Abdominal ağrı
 Amonoreyi takiben düzensiz vajinal
kanama
 Abdominal duyarlılık (diğer akut batın
olgularından ayırt edilmelidir).
 Senkop.
 Hasta düşük yaptığını düşünür.
 İyi bir öykü ve Tahmini tanı?


ABLOSYO PLESENTA


Fetusun doğumu gerçekleşmeden
plasentanın yerinden ayrılmasıdır.

PLESENTA PREVİA


Plasenta uterusdaki normal yerleşim yeri
olan fundus yerine servikse yerleşmiştir

UTERUS RÜPTÜRÜ
Başlamış olan doğum eyleminin herhangi
bir nedenden dolayı sonuçlanamaması
ile oluşur.
 Gerçekleşemeyen doğum ile birlikte
uterus şiddetli kasılmaya devam eder ve
sonunda rüptüre olabilir
 Çok ağrılıdır. Rüptürden sonra hasta
rahatlar, dakikalar içerisinde bebek ve
anne kaybedilebilir.


PREEKLAMSİ
Dinlenmekle geçmeyen ödem
 140/ 90mmHg üzerinde kan basıncı
 İdrarla protein kaybı (proteinüri)


EKLAMPSİ


Konvüzyonlar, hiperaktif refleksler,
hareketliliğin artması, nabız ve
solunumun düşmesi beyin ödemine bağlı
gelişen serebral belirtilerdir

ÜÇÜNCÜ TRİMESTER EKLAMPSİSİNE BAĞLI GELİŞEN NÖBETLER

4.20

Genel Hasta Yönetimi Prensiplerini Uygulayın
Gerekiyorsa orofarinks ve
nazofarinksi aspire edin

Havayolu, solunum ve dolaşımla ilgili hayatı tehdit eden problemleri düzeltin

A
T
T

A
A
B
T

Gerektiğinde geri-dönüşümsüz maske ile dakikada 10-15 lt oksijen
verin. Gerekirse solunumu balon maske ile destekleyin.

Hastayı engellemeye
çalışmayın. Nöbeti seyrine
bırakın. Yaralanmayı önlemek
için hastanın başının altına
yastık, katlanmış battaniye
vs.yerleştirin

Kan şekerine bakın

H
E
R

Gerekiyorsa bir nazofaringeal
airway yerleştirin (kafa
travmasında uygulamayın)

Glukoz <60 mg/dl veya klinik olarak hipoglisemi belirti
ve bulgularının olması durumunda HİPOGLİSEMİ
PROTOKOLÜNE bakın

Hastayı sol yanına yatırıp
transfer edin.

Düşük dozda serum fizyolojik infüzyonuna
başlayın

A
Ş
A
M
A
D
A

KKM
Etkiye göre titre ederek yavaş IV puşe şeklinde maksimum 5mg olacak şekilde 0.25 mg/kg DİAZEPAM verin.(medikal danışman).
Nöbet devam ederse 5 dakika içinde dozu tekrarlayın.

KKM

Nöbet devam ederse > 5 dakikada 4 gr (%20 solüsyon 20 ml) IV MAGNEZYUM SÜLFAT verin.

KKM

Nöbet devam ederse MAGNEZYUM SULFAT 2 gr puşe şeklinde dozu tekrarlayın.

KKM

Ardından 2 gr/saat IV infusyon şelinde MAGNEZYUM SULFAT devam edin
Gerektiğinde tekrar değerlendirin

N
A
K
İ
L

Kordon sarkması

DOĞUM
4.14
A
T
T

DOĞUM KOMPLİKASYONLARI
GÖBEK KORDONU SARKMASI
Anneye geri dönüşümlü maske ile 10-15 l/dk oksijen uygula
Gerekiyorsa PBV ile solunumu destekle
Annenin kalçalarını yükseltiniz. Baş Gövde Aşağı Pozisyonda (dizler göğse dayalı ve eller
dizlere kenetlenmiş olarak) veya Trendelenburg Pozisyonunda

Steril eldivenli bir el ile vajinadan yenidoğanın başını iterek göbek kordonunun
sıkışmasını önle

A
A
B
T

Açıktaki kordon ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapatılır
Kordondaki nabız atışları monitorize edilir. Nabız alınıyorsa canlı bir
yeni doğana işaret eder.

H
E
R

A
Ş
A
M
A
D
A

Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması
ve ıkınmaması istenir
Hiçbir durumda kordonu geri itmeyiniz. Zaman varsa
SF ile IV veya infüzyon pompasıyla damar yolunu açık
tut
Hızlı nakil gerçekleştirilir. Hastayı kabul
edecek hastaneye mümkün olduğu kadar
çabuk haber verilir

N
A
K
İ
L

DİĞER GEBELİKLER
Makat---Extremite Gelişler
 C-A-B değerlendirilip
kontrol altına alınır.
 Annenin bacakları
kapatırılıp ıkınmaması
istenir.trendelenburg
pozisyonu verilir.
 Yeni doğana sert
(çekme)hareketler yapılmaz
-----Yenidoğan resüstasyonuna
hazırlıklı olunmalıdır.


KAYNAKLAR
www.tip.Hacettepe.edu.tr
 Willams obstetrik el kitabı
 Akademik.odu.edu.tr
 www.hasanyurtseven.com
