Slide 1

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 2

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 3

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 4

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 5

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 6

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 7

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 8

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 9

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 10

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 11

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 12

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 13

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.


Slide 14

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Plan prezentacji












Podstawy prawne w zakresie dopuszczania zmodernizowanych pojazdów kolejowych do eksploatacji.
Definicja modernizacji – z ustawy o transporcie kolejowym, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/57/WE w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, rozporządzenia Ministra
Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych.
Skutki wykonania modernizacji w kontekście wydanego dopuszczenia do eksploatacji oraz obowiązków
producenta/dysponenta:
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie krajowym
 modernizacje pojazdów dopuszczonych do eksploatacji w tzw. trybie wspólnotowym.
Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie rozporządzenia Komisji (WE) nr 352/2009 w sprawie
przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka:
 nieznaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując własną metodę oceny bezpieczeństwa;
 znaczące – wnioskodawca wprowadza zmianę stosując przepisy Rozporządzenia 352/2009, nie jest
wymagana interwencja krajowego organu ds. bezpieczeństwa;
 znaczące i wymagające interwencji krajowego organu ds. bezpieczeństwa.
Omówienie znaczenia procesu analizy ryzyka na gruncie Rozporządzenia 352/2009:
 role podmiotów uczestniczących w procesie i ich obowiązki;
 zasady przeprowadzenia procesu analizy ryzyka.
Rozporządzenie 402/2013 – zarządzanie zmianą.
Podsumowanie – odpowiedzialność za wprowadzenie zmiany w wyrobie i przeprowadzenie procesu analizy
ryzyka spoczywa na podmiocie uprawnionym do dokonania zmiany.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Definicje modernizacji pojazdu kolejowego

 większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu – art. 4 pkt 43 ustawy o transporcie
kolejowym, art. 2 lit. m dyrektywy dotyczącej interoperacyjności systemu kolei
 prace modyfikacyjne w pojeździe kolejowym, które zmieniają przeznaczenie pojazdu
lub poprawiają jego ogólne osiągi techniczne, a w szczególności: zmianę
charakterystyki trakcyjnej, prędkości maksymalnej, mocy, zdolności do zasilania
w różnych systemach - § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Dysponent albo
producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek
o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża
zgodę, jeśli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na
bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na
której będzie eksploatowany pojazd kolejowy
 O
zamiarze
przeprowadzenia
modernizacji
mającej
wpływ
na bezpieczeństwo ruchu, interoperacyjność pojazdu z innymi pojazdami
oraz infrastrukturą kolejową należy powiadomić Prezesa UTK - § 18
rozporządzenia ws. ogólnych warunków technicznych

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Skutki wykonania modernizacji pojazdu kolejowego

 W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego, jeśli następuje zmiana typu pojazdu
kolejowego, który nie posiada dopuszczenia do eksploatacji, wymagane jest uzyskanie
świadectwa albo zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Wówczas wymagane
jest przeprowadzenie pełnej procedury badania typu pojazdu lub jego weryfikacji,
zgodnie z właściwym rozporządzeniem ws. świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu lub rozporządzenia ws. interoperacyjności (w przypadku pojazdów niezgodnych
z TSI).
 W trybie zezwoleń brak jest na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podstaw do ograniczenia zakresu badań pojazdu kolejowego w przypadku
dokonywania jego modernizacji jedynie do zakresu przedmiotowej modernizacji.
W procesie dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego Prezes UTK
zobowiązany jest żądać przedstawienia pełnych badań dla danego typu pojazdu
kolejowego, a właściwa jednostka nie ma uprawnienia do samodzielnego
odstępowania od ich wykonywania.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Klasyfikacja zmian w pojazdach kolejowych na gruncie
rozporządzenia 352/2009

znaczące i wymagające
interwencji krajowego organu ds.
bezpieczeństwa
znaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując
przepisy rozporządzenia
352/2009, nie jest wymagana
interwencja krajowego organu
ds. bezpieczeństwa
nieznaczące - wnioskodawca
wprowadza zmianę stosując własną
metodę oceny bezpieczeństwa

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

 Wnioskodawca stosuje proces zarządzania ryzykiem:
 w przypadku zmiany znaczącej, w tym dopuszczenia do eksploatacji
podsystemów strukturalnych
 gdy TSI odsyła do rozporządzenia, aby nakazać proces zarządzania ryzykiem
 Jednostka oceniająca dokonuje niezależnej oceny prawidłowości stosowania procesu
zarządzania ryzykiem oraz jego wyników
 Jednostka oceniająca
bezpieczeństwa

przedstawia

wnioskodawcy

raport

w

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

sprawie

oceny

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 352/2009








JEDNOSTKA OCENIAJĄCA
Organ ds. bezpieczeństwa jako jednostka oceniająca, np.:
pojazd wymaga zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd wymaga dodatkowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji
Jeśli jednostka nie została wskazana wcześniej w prawie
wspólnotowym lub ustawodawstwie krajowym:
wnioskodawca wyznacza swoją własną jednostkę oceniającą –
inna organizacja lub dział wewnętrzny
Niezależna i kompetentna

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Proces analizy ryzyka na gruncie rozporządzenia 402/2013

Rozporządzenie
352/2009 – do
21 maja 2015 r.

Rozporządzenie
402/2013 – od
21 maja 2015 r.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013
Odnowienie/modernizacja (np.
większa wymiana lub modyfikacja
powodująca konieczność
poinformowania Prezesa UTK),
która nie wymaga nowego
zezwolenia

Brak konieczności uzyskania
zezwolenia, o ile Prezes UTK
to stwierdzi – pozostałe
przypadki są na wyłączną
odpowiedzialność
dokonującego zmiany!

Odnowienie/modernizacja wymagająca uzyskania
nowego zezwolenia

Do tej kategorii zalicza się
zmiany powodujące
modyfikację podstawowych
parametrów projektowych
pojazdu

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

 Ocena zmiany dokonywana przez wykonawcę modernizacji/producenta
pojazdu i przyporządkowanie tej zmiany do jednej z kategorii jest
niezależne od oceny znaczenia zmiany w rozumieniu CSM RA w systemie
kolei, którą zarządca lub przewoźnik wykonuje w ramach swojego SMS.
Oceny te są dokonywane przez inne podmioty, na podstawie innych
przepisów i innych kryteriów.

 Kumulacja mniejszych zmian prowadzić może do powstania zmiany
znaczącej powodującej konieczność uzyskania zezwolenia.

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

Zarządzanie zmianą – rozporządzenie 402/2013

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WPROWADZENIE ZMIANY W WYROBIE
I PRZEPROWADZENIE PROCESU ANALIZY RYZYKA SPOCZYWA
NA PODMIOCIE UPRAWNIONYM DO DOKONANIA ZMIANY

Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO
Al. Jerozolimskie 134
02-305 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.utk.gov.pl
W prezentacji wykorzystano grafikę
ogólnie dostępną na portalu
http://pixabay.com.