Slide 1

ZASADY INTERWENCJI
PROFILAKTYCZNEJ

„AGAPE” Katolickie Stowarzyszenie Pomocy
Osobom Uzależnionym


Slide 2

OSTRZEGAWCZE SYGNAŁY
 NIEUZASADNIONE NIEOBECNOŚCI

 OBOWIĄZKI DOMOWE
 PRZYJAŹNIE/ POROZUMIEWANIE SIĘ Z LUDŹMI
 ZMIANA NAWYKÓW JEDZENIOWYCH
 ZMIANA RYTMU SNU I CZUWANIA

 WŁASNE SKRYTKI/ KRADZIEŻE
 WIARA/ RELIGIA
 JĘZYK – SŁOWNICTWO
 WYGLĄD POKOJU
 PROBLEMY SZKOLNE
 ZMIANY STANU FIZYCZNEGO (OCZY, NOS, JAMA USTNA,

HIGIENA, KONTROLA CZYNNOŚCI RUCHOWYCH)
 AKCESORIA


Slide 3

Co poprzedza interwencje
 Ustalenie w szkole reguł, zasad oraz procedur,







aktualizacja szkolnych przepisów – zapisy w statucie
Zapoznanie społeczności szkolnej z procedurami
postępowania w sytuacji zachowań świadczących o
złamaniu przyjętych norm, zasad.
Program profilaktyki w szkole uwzględniający
problematykę przeciwdziałania uzależnieniom.
Realizacja przyjętych treści programu profilaktyki –
zajęcia psychoedukacyjne i profilaktyczne.
Wczesna interwencja – kontakty pomocne –
rozmowy , kiedy zauważymy najmniejsze symptomy
świadczące o zmianie zachowania


Slide 4

Program profilaktyki (w szkole/placówce)
 To dokument, który jest tworzony przez szkołę,






a którego realizacja zaplanowana jest na kilka lat.
Zawiera treści, które realizować mają potrzeby
środowiska - wynikające z diagnozy.
Do jego realizacji powinni włączyć się wszyscy
nauczyciele.
Powinien swoimi działaniami edukacyjnymi
obejmować wszystkie podmioty w szkole (uczniów,
nauczycieli, rodziców, administrację).
Powinien opisywać szereg innych działań jak:
zajęcia pozalekcyjne, współpracę z instytucjami,
działania podejmowane na rzecz społeczności
lokalnej czy we współpracy z nią.


Slide 5

Profilaktyka uzależnień w szkole
Może być realizowana jako jedno z zadań
programu profilaktyki w szkole.
Używanie alkoholu i innych środków
odurzających należy bowiem do najczęściej
wymienianych zachowań dysfunkcjonalnych
z jakimi stykamy się w szkole obok: wczesnej
aktywności seksualnej, braku zainteresowania
nauką, problemów z dyscypliną, stosowania
różnorodnych form przemocy lub bycia ofiarą
przemocy, agresji itp.


Slide 6

Interwencja
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31
stycznia2003r.

 w sprawie szczegółowych form działalności

wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci
i młodzieży zagrożonych uzależnieniem

§9.Szkoły i placówki podejmują działania
interwencyjne polegające na powiadomieniu
rodziców i Policji w sytuacjach kryzysowych,
w szczególności gdy dzieci lub młodzież
używają, posiadają lub rozprowadzają środki
lub substancje psychoaktywne


Slide 7

cd. rozporządzenia
 §10.Szkoły i placówki opracowują, zgodnie ze statutem, strategię

działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych
wobec dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, która
uwzględnia w szczególności:

Procedury postępowania w sytuacjach szczególnych zagrożeń
związanych z ze środkami odurzającymi i psychotropowymi i
uwzględnieniem zadań osób podejmujących interwencję
Współpracę z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i
zapobiegawczych, prozdrowotnych oraz interwencyjnych
Sposób współdziałania pracowników szkoły ze służbą zdrowia i
Policją w sytuacjach wymagających interwencji


Slide 8

Po co procedury interwencji?
„Uznajemy, ze branie narkotyków, picie
alkoholu czy palenie papierosów przez
młodych ludzi jest szkodliwe.
Przepisy te powstały po to, aby uczniowie
mogli uczyć się i dorastać w środowisku
bezpiecznym, zdrowym i wolnym od
środków odurzających.”


Slide 9

KOGO OBOWIĄZUJĄ?
„Dotyczą one posiadania, sprzedawania,
używania narkotyków w szkole oraz na
terenia do niej należącym. Obowiązują
wszystkich uczniów w czasie lekcji i zajęć
pozalekcyjnych odbywających się w szkole
lub poza nią (imprezy sportowe, festyny,
obozy, wycieczki szkolne itp.)


Slide 10

DEKLARACJA WSPÓŁPRACY
„W celu rozpowszechnienia informacji o
procedurze interwencyjnej wszyscy
uczniowie oraz ich rodzice zostają
zapoznani z procedurami a także podpisują
Deklarację Współpracy, która jest
zobowiązaniem do przestrzegania
przepisów na terenie szkoły”


Slide 11

CELE PROGRAMU:
Zapobieganie rozpowszechnianiu się
problemów związanych z używaniem
substancji
psychoaktywnych
przez
młodzież szkolną (narkotyki i alkohol)
 Zapobieganie procesowi przechodzenia
od fazy okazjonalnego używania tych
substancji do fazy nadużywania lub
uzależnienia
 Zapobieganie handlu narkotykami na
terenie szkół (eliminacja przestępczości
narkotykowej)



Slide 12

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA
 Krótka – ograniczona do doraźnej reakcji na

sytuację łamania przez ucznia zasady nie
używania substancji psychoaktywnych
 Realna – dostosowana do możliwości i
umiejętności pracowników oświaty
 Nieuchronna – prowadzona z każdym uczniem,
który przyszedł do szkoły będąc pod wpływem
substancji psychoaktywnych
 Niezwłoczna – (natychmiastowa) prowadzona po
stwierdzeniu problemu, bez odraczania w czasie
 Oparta na współpracy pomiędzy nauczycielami a
rodzicami oraz innymi instytucjami lokalnymi


Slide 13

W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na
terenie szkoły znajduje się uczeń pod wpływem
alkoholu lub narkotyków powinien podjąć
następujące kroki:
 Należy powiadomić o swoich przypuszczeniach,

pedagoga, wychowawcę klasy i dyrektora
 Należy odizolować ucznia od reszty klasy, jednak ze
względów bezpieczeństwa nie pozostawiać go samego;
stworzyć warunki, w których nie będzie zagrożone jego
życie ani zdrowie
 Wezwać lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości
lub odurzenia, ewentualnie udzielenia pomocy
medycznej.
 Zawiadomić rodziców/opiekunów, których należy
zobowiązać do niezwłocznego odebrania ucznia ze
szkoły.


Slide 14

c.d.

 Dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji,

gdy rodzice ucznia będącego pod wpływem alkoholu –
odmawiają przyjścia do szkoły, a jest on agresywny, bądź
swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża
życiu lub zdrowiu innych osób.
 Gdy rodzice/opiekunowie odmówią odebrania dziecka, o
pozostawieniu ucznia w szkole, czy przewiezieniu do placówki
służby zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji
funkcjonariuszom policji – decyduje lekarz, po ustaleniu,
aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z
dyrektorem szkoły/placówki.
 W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości, policja ma
możność przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień, albo do
policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych, na czas
niezbędny do wytrzeźwienia (maksymalnie do 24 godzin). O
fakcie umieszczenia zawiadamia się rodziców/opiekunów oraz
sąd rodzinny jeśli uczeń nie ukończył 18 lat


Slide 15

W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń
posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk,
powinien podjąć następujące kroki:
 W obecności innej osoby (wychowawca, pedagog,

dyrektor, itp..) ma prawo zażądać, aby uczeń przekazał mu
substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni
(we własnej odzieży), ewentualnie innych przedmiotów
budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną
substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie
wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia
– jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji.
 O swoich spostrzeżeniach ma obowiązek powiadomić
dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów ucznia i
wzywać ich do natychmiastowego stawiennictwa


Slide 16

c.d.
 W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia

przekazania nauczycielowi substancji i pokazania
zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która
przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz
zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do
ekspertyzy.
 Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel po
odpowiednim zabezpieczeniu, zobowiązany jest
bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji. Wcześniej
próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo, uczeń nabył
substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje,
sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze
swoimi spostrzeżeniami.


Slide 17

Przebieg interwencji
Rozmowa z uczniem
diagnoza porada

Rozmowa z rodzicami

diagnoza, porada, wspólne opracowanie postępowania
kontraktu

Wspólna rozmowa z uczniem i rodzicami
uczeń negocjuje i podpisuje kontrakt

Monitorowanie

wymiana informacji
między szkołą a rodzicami


Slide 18

Rozmawiać, rozmawiać,
rozmawiać...
 Rozmowa może budować porozumienie, ułatwia

prawdziwy kontakt.
 Prowadzona w atmosferze życzliwości pozwala
ujawniać uczucia.
 Dzięki niej możemy ustalić przyczyny.
 Jeżeli jesteśmy do niej przygotowani, to pomaga
rozwiązywać problemy.
 Można podczas niej przekonać młodego człowieka
do zmiany zachowań, albo zachęcić do leczenia.


Slide 19

Rozmowa z uczniem
DIAGNOZA mająca na celu zaplanowanie
adekwatnych działań wobec ucznia oraz
ocenę skali problemów związanych z
używaniem przez niego środków
odurzających


Slide 20

Rozmowa z uczniem
PORADA, w czasie której zostaje jasno
wyrażone stanowisko szkoły zabraniające
używania substancji psychoaktywnych oraz
motywowanie ucznia do zmiany zachowań
poprzez ukazanie szkodliwości używania
substancji psychoaktywnych


Slide 21

Rozmowa z uczniem
 Informuje się, że sprawa zostaje

przekazana rodzicom.


Slide 22

Rozmowa z uczniem
 Jasne i konkretne określenie problemu
 Wyrażenie troski i zaniepokojenia o ucznia
 Przekazanie uczniowi spostrzeżeń na temat

zmian, jakie zaszły w jego funkcjonowaniu
na skutek używania substancji
psychoaktywnych
 Przekazanie rzeczowych informacji na
temat zagrożeń dla zdrowia fizycznego i
psychicznego


Slide 23

Rozmowa z uczniem
 przekazanie jednoznacznego komunikatu o

zakazie używania substancji
psychoaktywnych i konsekwencjach
nieprzestrzegania tego zakazu
 przekazanie propozycji umowy/kontraktu
jako szansy na rozwiązanie problemu


Slide 24

Motywowanie do zmiany
zachowań - KONTRAKT
1.
2.
3.

4.
5.
6.

ustalenia dotyczące zasad zachowania ucznia w szkole i
w domu
konsekwencje ponoszone przez ucznia w przypadku
nieprzestrzegania tych zasad
zobowiązanie ucznia do powstrzymywania się od
używania substancji psychoaktywnych i przestrzegania
ustalonych zasad
ustalenia dotyczące podjęcia kontaktu/konsultacji w
poradni lub ośrodku terapeutycznym
zgodę na poniesienie konsekwencji w przypadku
złamania warunków umowy
określenie zasad odzyskiwania przywilejów


Slide 25

Wspieranie zmian w
zachowaniu ucznia:
MONITOROWANIE
 Obserwacja ucznia w szkole i w
domu
 Wymiana
informacji
pomiędzy
nauczycielem a rodzicami
 Nagradzanie korzystnych zmian w
zachowaniu (odzyskiwanie
przywilejów)


Slide 26

W przypadku łamania warunków
kontraktu uczeń musi liczyć się z
zawieszeniem w prawach ucznia i
konieczności podjęcia terapii jako

warunku kontynuacji nauki.


Slide 27

INTERWENCJA
PROFILAKTYCZNA

Rolą szkoły jest wspieranie
rodziców i ucznia w
rozwiązywaniu problemów.


Slide 28

Nie stosować interwencji
profilaktycznej:
Metoda ta nie przynosi pożądanych skutków
w pracy wobec uczniów z bardzo dużymi
trudnościami – syndromem zachowań
problemowych.


Slide 29

BARIERY
 Niepewność, że uczeń używa środków

psychoaktywnych
 Minimalizowanie problemu przez nauczycieli
 Bezradność nauczycieli w sytuacji braku
współpracy ze strony rodziców
 Stosowanie przez rodziców mechanizmów
obronnych
 Trudności w egzekwowaniu zasad kontraktu
 Brak współpracy między personelem szkoły


Slide 30

NARKOTESTY W SZKOLE I
CO DALEJ...?


Slide 31

Zapraszam do dyskusji
na temat zasad interwencji w
stosunku do osób
eksperymentujących z
substancjami psychoaktywnymi