RODZAJE NOTATEK Notowanie jest to przelewanie na papier (w możliwie skróconej, ale wyraźnej i jasnej formie) naszych myśli, wniosków i skojarzeń. WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK.
Download ReportTranscript RODZAJE NOTATEK Notowanie jest to przelewanie na papier (w możliwie skróconej, ale wyraźnej i jasnej formie) naszych myśli, wniosków i skojarzeń. WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK.
Slide 1
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 2
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 3
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 4
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 5
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 6
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 7
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 8
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 9
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 10
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 11
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 12
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 13
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 14
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 15
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 16
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 17
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 18
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 19
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 20
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 21
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 22
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 23
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 24
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 25
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 26
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 27
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 28
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 29
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 30
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 31
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 32
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 33
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 34
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 35
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 36
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 2
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 3
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 4
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 5
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 6
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 7
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 8
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 9
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 10
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 11
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 12
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 13
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 14
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 15
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 16
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 17
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 18
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 19
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 20
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 21
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 22
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 23
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 24
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 25
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 26
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 27
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 28
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 29
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 30
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 31
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 32
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 33
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 34
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 35
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]
Slide 36
RODZAJE NOTATEK
Notowanie jest to przelewanie na papier
(w możliwie skróconej, ale wyraźnej i
jasnej formie) naszych myśli, wniosków
i skojarzeń.
WYRÓŻNIAMY DWIE FORMY NOTATEK :
FORMA LINEARNA
FORMA GRAFICZNA
DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?
zwiększa ponad dwukrotnie poziom zrozumienia
usłyszanych informacji
to co zapisałeś- utrwaliłeś
gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić podczas
słuchania referatu, czytania
notując- organizujemy informacje w przejrzystą
strukturę
zapamiętujemy główne idee i tezy
wymuszamy koncentrację
otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do
wypracowania, rozprawki
uruchamiamy twórcze myślenie
JAK NOTOWAĆ?
Własne notatki lepiej robić na oddzielnych kartkach jednakowego formatu i zbierać w
segregatorach, teczkach lub używać notatników.
Na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe, autorskie, problemowe, inne )
oraz opis bibliograficzny ( źródło ),
Nie mieszaj notatek z kilku przedmiotów w jednym zeszycie
Notuj datę zrobienia notatki, tytułuj działy, poddziały (wpisuj podawany temat zajęć),
numeruj strony. Segreguj je tematycznie,
opisuj i trzymaj w segregatorach z
przekładkami lub w oddzielnych teczkach
Interlinie (odstępy między wierszami) powinny być na tyle duże, abyś mógł zmieścić w
nich uwagi lub dopiski. Notatki rób na jednej stronie kartki, drugą zostaw wolną na
późniejsze uwagi, dopiski.
Staraj się pisać starannie, abyś mógł odczytać własne pismo
Rysuj diagramy, schematy, rysunki, podkreślaj ważne słowa, daty, używaj kolorów.
Staraj się przejrzeć każdą notatkę zaraz po zrobieniu, masz wtedy większą szansę
uzupełnić ją i poprawić błędy.
-
JAK GROMADZIĆ NOTATKI
na kartkach jednakowego formatu zapisanych wyłącznie na
jednej stronie
na każdej kartce należy podać hasło ( przedmiotowe,
autorskie, problemowe, inne ) oraz opis bibliograficzny ( źródło )
należy podawać na jednej kartce tylko jedno zagadnienie
kartki gromadzimy w kopertach, teczkach, kartotekach
Sposoby porządkowania fiszek z notatkami:
rzeczowe, według haseł problemowych
alfabetycznie, według haseł autorskich
chronologicznie
inne( układ dowolny, ale musi być stosowany ?
TYPY NOTATEK LINEARNYCH
STRESZCZENIE
WYCIĄGI
SCHEMATY I ZESTAWIENIA TABELARYCZNE
PLAN
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
KONSPEKT
NOTA BIBLIOGRAFICZNA
STRESZCZENIE
W takiej notatce staramy się oddać sens myśli
autora własnymi słowami.
PISZĄC STRESZCZENIE :
należy stosować zasadę - mało słów, ale dużo treści
używaj krótkich zdań, zawierających najważniejsze
informacje
nie przytaczaj dialogów
nie oceniaj
nie zamieszczaj opisów, charakterystyki, dialogów czy
cytatów
nie wyrażaj własnych sądów i opinii ani bohaterach, ani
o utworze
PRZYKŁAD STRESZCZENIA
Szybki przegląd książki
Z.Piertrasiński: Sztuka uczenia się. Wyd. 4 Warszawa 1964,
s. 56
Sztuka czytania polega m.in.. Na umiejętności szybkiego
przeglądu tekstu. Celem przeglądu jest zorientowanie się,
czy warto ten tekst przeczytać. Trzeba zwrócić uwagę na
nazwę wydawcy, spis treści i przedmowę- to da pogląd o
charakterze książki.
Jeśli szukamy odpowiedzi na konkretne pytanie-sięgamy
do skorowidza. To jest alfabetyczny spis tematów
poruszanych w książce.
Dokładniejsze zapoznanie się z treścią daje
przekartkowanie książki. Trzeba szybko przejrzeć strony,
czytając tylko pojedyncze zdania, aby zorientować się w
treści i stylu autora.
Bibl. Miejska
Filia nr 5
Nr inw. 11234
Omówienie
przeglądu
wstępnego
• ująć na pocz.
referatu
CYTAT, WYCIĄG
Robienie wyciągów jest dosłownym wynotowywaniem z tekstu
ważniejszych fragmentów, twierdzeń, myśli i wniosków z obszernej
całości. Ten rodzaj notatki występuje najczęściej przy pracy
z tekstem podręcznikowym lub utworem literackim. Sporządzone
w ten sposób wyciągi można użyć przy pisaniu wypracowań,
sprawozdań i referatów.
Podstawowa zasada brzmi:
WYPISZ RZECZY NAJWAŻNIEJSZE,
W JAK NAJKRÓTSZEJ FORMIE
PLAN
Plan ujmuje treść w punktach, które mogą być
sformułowane w postaci tytułów, tez, zdań pytających
lub oznajmujących. Plan pozwala na wyodrębnienie
poszczególnych elementów treści i na ich wiązanie we
wzajemne zależności współrzędne i podrzędne,
niekiedy wielostopniowe.
Rodzaje planów:
Plan równoległy albo porównawczy polega
na tym,
że zestawiamy ze sobą dwie treści, dwa tematy, na przykład
czas akcji w dwu lub trzech utworach, miejsca akcji, a także
różne sądy w tej samej sprawie (sądy Mickiewicza i Słowackiego
o przyczynach upadku powstania listopadowego, sądy Prusa i
Orzeszkowej o poszczególnych hasłach pozytywizmu itp.).
Planowi porównawczemu nadaje się często formę tabelaryczną.
Porównywana
treść
Plan punktowy
1 temat
2 temat
- to wyszczególnienie wszystkich ważnych
myśli i obrazów występujących w danym tekście. W takim planie
nadaje się kolejny numer każdej nowej myśli i wypisuje jedną pod
drugą. Zaleta tego planu jest wyodrębnienie członów
informacyjnych w treści
z uwzględnieniem ich kolejności
i następstwa w czasie.
PLAN PUNKTOWY
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. ………………………..
5. …………………………
Plan rozwinięty (szczegółowy) -
wyszczególnione są w
nim wszystkie punkty treści, a jednocześnie ukazana jest ich
zależność (czyli są też podpunkty). Punkty takiego planu określa
się różnymi symbolami. Najczęściej główne punkty są oznaczane
cyframi arabskimi, a informacje dalszego stopnia literami alfabetu
łacińskiego, w końcu myślnikami.
PLAN SZCZEGÓŁOWY
I. ………………
A. ……………………
1. ……………………
2. …………………..
B. ……………………
II. …………….
A. …………………..
B. ………………….
PRZYKŁADY
PLAN PORÓWNAWCZY
Porównywana treść
Sparta
Ateny
Położenie kraju
na Peloponezie
w Grecji
środkowej
Ustrój polityczny
królestwo
Republika
arystokratyczna
Sprawujący władzę
2 królowie,
5 eforów,
geruzja
Apella = zgroma dzenie ludowe
9 archontów
1=głowa państwa
2=główny kapłan
3=wodz naczelny
Pozostali
=sędziowie
areopag
zgromadzenie
ludowe
PLAN PUNKTOWY
ZAGADNIENIE - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Wachowski Stanisław: Życie i twórczość Marii PawlikowskiejJasnorzewskiej. Londyn 1980
1. Losy poetki po 1939 r.
2. Wpływ Omara Chajjama na twórczość M. PawlikowskiejJasnorzewskiej.
3. Omówienie tomiku poetki „Czterolistna koniczyna albo
Szachownica”.
PLANU SZCZEGÓŁOWY
Zachowanie się mew
F. Król: Mewy. Warszawa 1982
1.Obserwacja jako metoda badawcza
etologia- (nazwa pochodzi od grec. ethos – obyczaj metoda badawcza
polegająca na obserwacji zachowania zwierząt w ich środowisku.
A) K. Darwin
B) K. Lorenz (nagroda Nobla- 1972)
2.
Obserwacja mew jako przykład zastosowania metody
Zajmowanie terytoriów
A) Walki samców- zwłaszcza w przypadku spóźnionego
przylotu do gniazdowiska
Kojarzenie się par
A) Samice szukają partnerów
B) Przyjęcie pokarmu od samca przyjęcie oferty
małżeńskiej
C) Wysiadywanie jaj na przemian przez samicę i samca
Opieka nad młodymi
A) Sygnały ostrzegawcze
B) Karmienie przez wyrzucenie zawartości wola
Bibl. Mirjska
Filia nr 5
Nr inw. 21344
NOTATKA TERMINOLOGICZNA
Zapisujemy w niej znaczenie jakiegoś terminu, pojęcia
zawartego w tekście i podajemy stronę(y), z której
zaczerpnęliśmy to pojęcie.
Jak powstały słowniki?- Terminy
S. Urbańczyk: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i
użyteczność. Wyd. 3 Kraków 1991, s. 10-13
Terminy:
Glosa- objaśnienia („słówka”) zapisywane na marginesach
książki, czasami między wersami właść. tekstu, początkowo
obj. do „Iliady” i „Odysei”.
Mamotrekty (lub mamotrepty- dosł. Karmiony piersią)słowniczki objaśniające początkującym studentom
średniow. słowa łacińskie z Biblii na ich języki narodowe
(lingua vulgaris)
Wokabularz- z łac. vocabulum- słowo, nazwa; słownikokreślenie z XV w.
Egz. pożyczony
od
Basi
Kwiatkowskiej
NOTATKA BIBLIOGRAFICZNA
Jest to najprostsza forma notatki. Zapisujemy w niej dane o
tekście, który czytamy lub dopiero mamy przeczytać. Sporządzamy
ją w formie skróconego opisu bibliograficznego książki czy
artykułu. Powinna zawierać podstawowe dane o tekście,
umożliwiające powtórne dotarcie do niego.
PRZYKŁAD
(opis bibliograficzny z adnotacją)
Kuhn Thomas: Przewrót kopernikowski. Astronomia planetarna w
dziejach myśli. Tł. z ang. S. Amsterdamski. Warszawa 1966 435 s.
Praca
ta
ukazuje
wielostronne
znaczenie
przewrotu
kopernikowskiego. Autor przedstawia dzieje przewrotu w trzech
wzajemnie powiązanych aspektach: astronomicznym, naukowym i
historycznym. Pierwsze rozdziały poświęca analizie żywotności
starożytnych teorii astronomicznych, sytuacji społecznej i
ekonomicznej, w jakiej uprawiano astronomię i odbiciu pojęciowego
schematu astronomii w życiu codziennym. Następnie analizuje
szczegółowo dzieło Kopernika, jego recepcję i wkład Kopernika do
nowej, naukowej koncepcji Wszechświata.
KONSPEKT
Termin konspekt pochodzi z łac. Conspectus, oznaczającego
rozpatrywanie czegoś.
.
Polega on na przedstawieniu treści w punktach, ale dokładniej,
bo z podaniem zawartości poszczególnych punktów.
W konspektach uwydatnia się treść w formie tez i ukazuje
związki zachodzące między tymi tezami.
Oprócz zawartości treściowej konspekt powinien zawierać
informacje dotyczące kompozycji i metody opracowania.
Opracowanie konspektu może ułatwić przygotowanie ustnej lub
pisemnej wypowiedzi np. podczas egzaminu czy wygłaszania
referatu.
PRZYKŁAD KONSPEKTU
Konstytucja 3 Maja na tle dorobku konstytucjonalizmu epoki
I. WSTĘP
A. rozumienie tematu: analiza w odniesieniu do konst.
1) amerykańskiej,
2) francuskiej.
B. Zakres chronologiczny- koniec XVIII w.
II. ROZWINIĘCIE
A. Okoliczności powstania Konst. 3. V.
B. Ich wpływ na zawartość Konst. 3. V.
C. System polit. W Konst. 3. V.
1. Władza ustawodawcza
2. Władza wykonawcza
3. Prawa obywat.
4. Charakter państwa
D. Podobieństwa i różnice systemów ustrojowych
E. Konstytucja a porządek społ.
III. ZAKOŃCZENIE
A. Podsumowanie
B. Moje zdanie
TYPY NOTATEK GRAFICZNYCH
MAPY MYŚLI
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
TECHNIKA DENDRYTÓW
MAPY MYŚLI (MIND MAP)
To rodzaj notowania pobudzający obie półkule ludzkiego mózgu
w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego.
Dzięki użyciu między innymi słów, symboli, kolorów, rytmu,
efektu trójwymiarowości i rysunków uaktywniają się wszystkie
ośrodki mózgu.
Pobudzona zostaje prawa półkula
odpowiadająca za wyobraźnię, marzenia, rytm, postrzeganie
przestrzeni, rozpoznawanie kolorów i obrazu całości, jaki i lewa,
której domeną są: logika, linearność, analiza, słowa i liczby.
Sporządzanie mapy myśli zaczynamy od wyszukania słówkluczy, czyli takich, które szczególnie silnie działają na naszą
zdolność tworzenia skojarzeń.
Najlepiej, jeśli jest to rzeczownik lub czasownik, któremu może
towarzyszyć przymiotnik lub przysłówek.
ZALECENIA PRZY TWORZENIU
MAP MYŚLI
Rysowanie zaczyna się od środka – temat, główna idea lub
bardziej ogólne zagadnienie (rysunek)
Idee drugorzędne czy zagadnienia szczegółowe – w pewnej
odległości od centrum; odległość odzwierciedla ważność.. Jest
tu miejsce na fantazję i kreatywność.
Używamy, strzałek, linii o różnej grubości – prostych lub
krzywych, figur geometrycznych, symboli i kolorowych
rysunków.
Słów używamy oszczędnie – kluczowe wyrazy, skróty.
Piszemy je na liniach. Graficzny opis faktów.
Każda mapa nosi piętno
uwolnienie od monotonii
indywidualności
twórcy
-
Tworzenie map myśli przede wszystkim wymaga
wybierania słów kluczy (pamięci lub wyobraźni).
Kryteria wyboru słów-kluczy:
obrazowe
słowa
działające na wyobraźnię
opisowe
adekwatne
dobre do zapamiętania
wywołujące skojarzenia
Uwaga!
Należy pamiętać, aby słowa – klucze, na
podstawie których będziemy przypominać
sobie informację zawartą w tekście
wywoływały właściwy rodzaj skojarzeń.
Np.. Słowa piękny czy przerażający są wprawdzie obrazowe
lecz jednocześnie zbyt ogólne. Posiadają wiele innych
znaczeń, które mogą nie mieć nic wspólnego z tym co chcemy
zapamiętać. Poza tym jako słowo-klucz wybieraj to, które
odpowiada właśnie tobie, a nie takie, które ktoś inny uważa
za odpowiednie. W wielu przypadkach słowa – klucze nie
muszą być brane bezpośrednio z treści czytanego materiału.
Najlepsze jest słowo, które ustalasz sam i które najpełniej
ujmuje cudze myśli.
ZASADY TWORZENIA MAP MYŚLI
Napisy raczej drukowane niż pisane – przy
powtarzaniu mniej czasu
Słowa piszemy na liniach – które się łączą
Rysunki – stymulują współpracę półkul
mózgowych, przyciągają oczy, wspomagają
pamięć
Kolory – stymulują prawą półkulę, cieszą
oczy, wspomagają pamięć
Struktura odzwierciedla hierarchię związków
między pojęciami i wątkami
KORZYŚCI Z TWORZENIA
MAP MYŚLI
Oszczędność czasu
Pogłębienie rozumienia
Wspomaganie pamięci
Pobudzanie myślenia
Rozwijanie twórczości
Współpraca obu półkul mózgu
MŁODE
PRZYKŁAD NOTATKI W FORMIE
MAPY MYŚLI
MEWY
TECHNIKA ROZGAŁĘZIEŃ
Ta forma opiera się na zasadach podobnych do
map myśli.
Zagadnienie główne umieszczamy w centrum i
zakreślamy kółkiem
Od koła rozchodzą się rozgałęzienia poboczne.
Nie stosuj rysunków i komentarzy.
Zagadnienia należy wpisywać w postaci
schematu ukazującego połączenia między nimi.
PRZYKŁAD NOTATKI
W FORMIE ROZGAŁĘZIEŃ
STRUKTURA
OPARTA NA
WERSACH
STRESZCZENIE
WYCIĄG
LINEARNE
STRUKTURA
HIERARCHICZNA
PLAN
NOTOWANIE
MAPY MYŚLI
GRAFICZNE
ROZGAŁĘZIENIA
SCHEMATY
DENDRYTY
(DRZEWA)
TECHNIKA DENDRYTÓW
Jak sama nazwa tej techniki wskazuje, rozgałęzienia
od kluczowego zagadnienia będą się rozchodziły nie
ze
środka
strony
jak
przy
dwóch
pierwszych
technikach, lecz od dołu ku górze i stopniowo na boki,
na podobieństwo drzewa, które ma pień, konary,
gałęzie, gałązki.
PRZYKŁAD NOTATKI SPORZĄDZONEJ
TECHNIKĄ DENDRYTÓW
BIEŻĄCY
DZIENNY
KRÓTKOTERMINOWY
TYGODNIOWY
ROZKŁAD DNIA
ROZKŁAD
TYGODNIA
KWARTALNY
PLAN
CZYNNOŚCI
ŚREDNIOTEMINOWY
ROCZNY
ANALIZA
CZYNNOŚCI
WIELOLETNI
DŁUGOTERMINOWY
ŻYCIOWY
TERMINY
REALIZM
ELASTYCZNOŚĆ
CELE
RODZAJE PLANÓW
PLANOWANIE
REGUŁY
PLANOWANIA
BIBLIOGRAFIA
1. ARASZCZUK Zofia, Super pamięć - poznajemy efektywne
techniki zapamiętywania, Biblioteka w Szkole 2000 nr 10 s. 2123.
2. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Doskonalenie pamięci: jak uczyć się
trzy razy szybciej, Warszawa 1996.
3. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superpamięć: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
4. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew, Superumysł: jak uczyć się trzy razy
szybciej, Warszawa 1996.
5. KNOBLAUCH Jorg, Sztuka uczenia się, Wyd. 3, Warszawa 2000.
6. LACHOWSKA Elżbieta. Sztuka szybkiego czytania, Biblioteka w
Szkole 1997 nr 10 s. 8-9.
7. MINAKOWSKA Krystyna, Kuj z wyobraźnią, W: Czas na studia:
Przewodnik dla maturzystów 2006.
8. TURKINGTON Carol, Doskonalenie pamięci, Warszawa 2003.
[email protected]