    چرا ما باید روابط اجتماعی را مطالعه کنیم؟ مطالعه ی روابط اجتماعی می تواند به اشکار شدن سازوکار هایی کمک نماید که.

Download Report

Transcript     چرا ما باید روابط اجتماعی را مطالعه کنیم؟ مطالعه ی روابط اجتماعی می تواند به اشکار شدن سازوکار هایی کمک نماید که.

‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫چرا ما باید روابط اجتماعی را مطالعه کنیم؟‬
‫مطالعه ی روابط اجتماعی می تواند به اشکار شدن سازوکار هایی‬
‫کمک نماید که تعیین کننده ی توسعه های اجتماعی هستند و ان ها‬
‫نیز به نوبه ی خود شرایط تداوم‪,‬وقفه و ایجاد روابط‪,‬و نیز تجربه های‬
‫شخصی ای را که این روابط موجب انها می شوند تنظیم می‬
‫کنند‪.‬بدون مطالعه ی این روابط‪,‬پدیده های اجتماعی ای نظیر اعمال‬
‫مذهبی‪,‬خشونت جمعی‪,‬نو اوری های فنی‪,‬منابع جستجو و ذائقه ها‬
‫در زمینه ی موسیقی و مد قابل درک نخواهد بود‪.‬‬
‫روابط اجتماعی به صورت شبکه های اجتماعی در می ایند‪.‬با ورود‬
‫شتاب الود به تنوع گیج کننده ای از روابطی که به نظر خارج از کنترل‬
‫اند ما به یک بازنمود یا الگوی صریح برای تحلیل روابط اجتماعی نیاز‬
‫داریم‪.‬‬
‫در گذشته بررسی روابط اجتماعی بسیار سخت و غیر ممکن تلقی‬
‫می شد اما اکنون با استفاده از تحلیل شبکه نوین ما می توانیم‬
‫ویژگی های شبکه جهانی و ساختار های اجتماعی بزرگ را تجزیه و‬
‫تحلیل کنیم‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫طبق امار جمعیت افراد روی کره زمین به ‪ 7‬میلیارد نفر رسیده‬
‫است‪.‬در تحقیقی که در سال ‪ 2006‬انجام شده است مشخص‬
‫شده که هر فرد به طور متوسط ‪ 750‬نفر دیگر زا می شناسد و‬
‫این مقدار بیش از ‪ 10000‬نفر نیست‪.‬‬
‫انسان ها فرد گرای کرانمند هستند و این به این معناست که‬
‫اگرچه ان ها دوست دارند گزینه های خود را بهینه نمایند اما در‬
‫زمینه ی جستجو و پردازش اطالعات توانایی محدودی دارند‪.‬اگر‬
‫انها از اطالعات دیگران استفاده کنند می توانند اساسا خشنودی‬
‫بهتری داشته باشند اما این اطالعات می بایست دسترسی پذیر‬
‫باشند و رسیدن به انها زیاد طول نکشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫شش درجه جدایی به این ایده اشاره دارد که اگر فاصله‬
‫هر فرد را از تمام افرادی که مستقیما می شناسد یک‬
‫گام در نظر بگیریم و این فاصله را برای تمام افرادی که با‬
‫یک نفر واسط با آن آشنایی دارد دو گام در نظر بگیریم‬
‫آنگاه میانگین فاصله هر دو نفر در کره زمین ‪ 6‬گام است‪.‬‬
‫در سال ‪ Duncan Watts 2001‬استاد دانشگاه کلمبیا‬
‫تصمیم گرفت این تئوری را با استفاده از اینترنت و پست‬
‫الکترونیک انجام دهد‪ .‬او آزمایش خود را با ‪48000‬نامه و‬
‫‪ 19‬گیرنده در ‪ 157‬کشور مختلف دنیا شروع کرد‪ .‬وی‬
‫متوجه شد که میانگین (نه ماکزیمم) افراد واسط تقریبا ‪6‬‬
‫بوده است‪.‬‬
‫در سال ‪ 2009‬سایتی به نام ‪Glacir‬برای بررسی تئوری‬
‫‪ 6‬درجه جدایی ساخته شد که نه تنها فاصله شما را با‬
‫دیگران مشخص می کرد بلکه نحوه ارتباط شما با اخبار‬
‫جهان را هم نمایش می داد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫پژوهشگران شبکهای از ‪ ۷۲۱‬میلیون کاربر فعال فیس بوک را به همراه ‪ ۶۹‬میلیارد‬
‫ارتباطهای آنها (دوستانشان) مورد بررسی قرار دادهاند‪.‬‬
‫نتایج این بررسی در وبالگ فیس بوک منتشر شده است و به شرح زیر است‪:‬‬
‫* ‪ ۹۹ / ۶‬درصد از تمامی اعضای فیس بوک از طریق ‪« ۵‬خط» یا حتی کمتر با هم‬
‫در ارتباطاند‬
‫* ‪ ۹۲‬درصد از کاربران فیس بوک از طریق ‪ ۴‬خط یا کمتر با هم پیوند خوردهاند‬
‫* گرایش به سمت کم کردن فاصلههاست‪ .‬سال ‪ ۲۰۰۸‬فاصلهی معمول میان دو‬
‫عضو فیس بوک ‪« ۵ / ۲۸‬خط» بود که این فاصله اکنون به طور متوسط به ‪۴ / ۷۴‬‬
‫رسیده است‬
‫ارائهی این نتایج به معنای رد تئوری «‪ ۶‬درجه جدایی» ( ‪Six Degree of‬‬
‫‪ )Separation‬نیست بلکه بیشتر این واقعیت را تقویت میکند که فاصلهها در‬
‫دنیای مجازی از دنیای واقعی کوتاهترند‪ .‬بسیاری از کاربران فیسبوک با فاصلهی‬
‫بسیار کمی با هم در اتباطاند شاید با درجهی جدایی بسیار کمتر از آنچه در دنیای‬
‫واقعی سراغ داریم‪ .‬در فیس بوک دستهبندی درجهی آشناییها مشخص است؛‬
‫«دوست» رابطهای دو طرفه را تصویر میکند در حالی که «مشترک» یا ‪Like- Fan‬‬
‫نشاندهندهی رابطهای یک طرفه است‪.‬‬
‫شبکه‌های‌اجتماعی‪‌،‬شبکه‌ای‌متشکل‌از‌افراد‌و‌گروها‬
‫و‌ارتباطات‌بین‌آنها‌است‪ .‬افراد‌و‌گروه‌های‌عضو‌آن‌‬
‫نود‌و‌گره‌های‌را‌تشکیل‌می‌دهند‌و‌وابستگی‌های‌بین‬
‫این‌افراد‌مانند‌دوستی‪‌،‬خویشاوندی‪‌،‬تجارت‪‌،‬عالیق‌‬
‫مشترک‌و‌غیره‌یال‌های‌بین‌نودها‌را‌تشکیل‌می‌دهند‪ .‬با‌بیشتر‌شدن‌نودها‌و‌‬
‫یال‌های‌بین‌آنها‌شبکه‌هم‌پیچیده‌تر‌می‌شود‌و‌می‌توان‌با‌آنالیز‌شبکه آنها‌را‌‬
‫تحلیل‌و‌بررسی‌کرد‬
‫‪-1 ‬سازماندهی انواع گروه های اجتماعی مجازی‬
‫همان گونه که فلسفه وجودی شبکه های اجتماعی واقعی‪ ،‬تشکیل و‬
‫پیوند گروه های اجتماعی بر محور مشترکات اعتقادی‪ ،‬اقتصادی‪،‬‬
‫سیاسی و اجتماعی است‪ ،‬بسیاری از شبکه های اجتماعی در اینترنت‬
‫نیز با انگیزه سازماندهی کردن گروه های اجتماعی مجازی با تکیه بر‬
‫اشتراکات مختلف شکل می گیرند‪ .‬پیدا است که اعضای این اجتماعات‬
‫مجازی با پیوندهایی که با یکدیگر دارند‪ ،‬در مجموع به دنبال تحصیل یک‬
‫هدف مشترک در دنیای واقعی که غالباً هدفی سیاسی‪ ،‬اجتماعی یا‬
‫فرهنگی است‪ ،‬هستند‪.‬‬
‫‪-2.‬توسعه مشارکت های اجتماعی‬
‫در شبکه های اجتماعی‪ ،‬همواره اعضای شبکه به صورت مستقیم یا غیر‬
‫مستقیم به شرکت در فعالیت های واقعی در زندگی اجتماعی تحریک و‬
‫تشویق می شوند‪ .‬تأثیرگذاری قابل توجه شبکه های اجتماعی بر میزان‬
‫و کیفیت مشارکت های اجتماعی در جوامع مختلف به حدی بوده است‬
‫که اخیراً تعداد قابل توجهي از شبکه‪-‬های اجتماعی‪ ،‬دقیقاً با هدف‬
‫توسعه مشارکت اجتماعی مردم در زمینه های خاص ایجاد شده اند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪3.‬به اشتراک گذاشتن عالقه مندی ها توسط اعضا‬
‫یکی از رویکردهای اصلی شبکه های اجتماعی‪ ،‬به اشتراک گذاشتن عالقه مندی‬
‫های کاربران شبکه با یکدیگر است‪ .‬موضوعِ به اشتراک گذاشتن عالقه مندی ها‬
‫در شبکه های اجتماعی‪ ،‬از چنان اهمیتی برخوردار است که می توان گفت بدون‬
‫آن‪ ،‬شبکه اجتماعی معنا نخواهد داشت‪ .‬هدف از اين كار آن است که هر یک از‬
‫کاربران بتواند دغدغه های خود را مطرح نموده و در جریان دل مشغولی های‬
‫ویژگی شبکه های اجتماعی کاربران‬
‫دیگران نیز قرار بگیرد‪ .‬همچنین از طریق این‬
‫ِ‬
‫می توانند به بسیاری از نرم‪-‬افزارهایی که سایر کاربران به اشتراک گذاشته اند‪،‬‬
‫بهآسانی دسترسی داشته باشد ‪.‬‬
‫‪-4‬ایجاد محتوا توسط اعضا‬
‫بر خالف ساير رسانه ها که مخاطبان‪ ،‬چندان تعاملي در تولید محتوا و انتخاب‬
‫محتواي دلخواه خود ندارند‪ ،‬در وب سايت هاي شبکه هاي اجتماعي‪ ،‬کاربران مي‬
‫توانند تولید کننده‪ ،‬تأثیرگذار و داراي قدرت انتخاب و بهرهبرداري از تنوع بیشتري‬
‫باشند‪ .‬با توجه به اين مطلب‪ ،‬پايگاههاي شبکه هاي اجتماعي بیش از هر رسانه‬
‫ديگري مي توانند با پیشرفت فناوري و توسعه جوامع به برتري هاي ساير رسانه‬
‫ها همچون تلويزيون که از قوه شنیداري و ديداري بهخوبي بهره مي برد‪ ،‬خاتمه‬
‫دهند‪) 2(.‬‬
‫‪5.‬تبلیغات هدفمند اینترنتی‬
‫شبكههاي اجتماعي در اينترنت‪ ،‬يكي از منابع مهم براي كسب درآمد از راه‬
‫تبلیغات به شمار ميآيند؛ چرا كه اعضاي شبكه هاي اجتماعي در صفحات مربوط‬
‫به خود درباره عاليق خود صحبت مي كنند و اين به شركت هاي تبلیغاتي اجازه‬
‫مي دهد كه بر اساس همین عاليق‪ ،‬براي آنها آگهي بفرستند‪ )3(.‬عالوه بر این‪،‬‬
‫بسیاری از شرکت ها با ایجاد حساب کاربری و صفحات شخصی در شبکه های‬
‫معروف‪ ،‬با سایر کاربران و مشتریان خود و نیز سایر شرکت ها ارتباط برقرار نموده‬
‫و امور تجاری خود را پیش می برند‪.‬‬
‫‪ -1 ‬انتشار سریع و آزادانه اخبار و اطالعات‪ ،‬افزایش قدرت تحلیل و تقویت‬
‫روحیه انتقادی‬
‫اخبار شبکههای اجتماعی بدون سانسور منتشر میشوند و این‬
‫میتواند یک مزیت تلقی شود؛ هرچند امکان تکثیر اطالعات مخدوش و‬
‫نادرست نیز در این شبکهها بیش از نسل قبلی رسانهها است‪ .‬البته‬
‫امکان مقایسه و تحلیل اطالعات برای مخاطبان وجود دارد و نباید بنا را بر‬
‫اعتماد به هر آنچه در این شبکهها تولید و بازنشر میشود‪ ،‬گذاشت‪.‬‬
‫تحلیل اخبار متناقضی که در این نوع پايگاهها منتشر میشود‪ ،‬قدرت نقد‬
‫و نگاه عمیقتر به مسائل اجتماعی را فراهم میکند‪ .‬این نوع پايگاهها به‬
‫مخاطبان خود فرصت میدهند تا از تبعیت کورکورانه فاصله گرفته و در‬
‫درازمدت به خرد نقادانه روی آورند‪.‬‬
‫‪-2 ‬افزایش سرعت در فرایند آموزش و ایجاد ارتباط شبانه روزی بین استاد‬
‫و شاگرد‬
‫بی شک‪ ،‬شبکه های اجتماعی اینترنتی نقش بسیار موثری در توسعه‬
‫آموزش های تخصصی و عمومی دارند‪ .‬گرچه به علت عدم امکان نظارت‬
‫علمی‪ ،‬بسیاری از محتواهای اینترنتی هنوز به مرتبه قابل قبولی از‬
‫اعتبار علمی نرسیده اند‪ ،‬اما در عین حال شبکههای اجتماعی یکی از‬
‫‪ ‬عرصه های اینترنتی هستند که کاربران بی شمار آنها به صورت‬
‫خودجوش اقدام به آموزش و انتقال دانسته های تخصصی و عمومی‬
‫خويش به دیگران می کنند‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬شبکه های اجتماعی علمی و‬
‫آموزشی نیز به صورت تخصصی و با هدف آموزش از راه دور یا همان‬
‫آموزش مجازی‪ ،‬مشغول فعالیت هستند‪.‬با استفاده از شبکه های‬
‫آموزشی مجازی‪ ،‬دانشآموزان و دانشجویان می توانند دامنه‬
‫اجتماعی‬
‫ِ‬
‫فرآیند یادگیری خود را در هر لحظه که نیازمند سؤال و برقراری رابطه با‬
‫استاد یا سایر دانشجویان همرشته ای باشند‪ ،‬به خارج از محدودههای‬
‫کالس گسترش دهند ‪.‬‬
‫‪ -3.‬افزايش اعتماد‪ ،‬صمیمیت و صداقت در فضاي سايبر‬
‫مردم در گذشته استفاده از فضاي تعاملي مانند چت را تجربه کرده اند؛‬
‫اما در اين فضا‪ ،‬کاربران کمتر شخصیت و هويت خود را بهدرستي اعالم‬
‫مي کنند و از نام ها و شخصیت هاي مستعار استفاده مي کنند؛ زيرا به‬
‫اين فضا اعتماد الزم را براي بازگو کردن حقیقت ندارند‪ .‬با شکل گیري وب‬
‫سايت هاي شبکه اجتماعي مانند ‪:‬ماي اسپیس‪ ،‬اورکات‪ ،‬فیس بوک‪،‬‬
‫تويیتر و‪ ...‬مردم صداقت را جهت پیداکردن دوستان قديمي‪ ،‬لذت استفاده‬
‫از علم و‪ ...‬به همراه اعتماد واقعي به دست آوردند‪ .‬به گفته بیشتر‬
‫کارشناسان تا قبل از به وجود آمدن شبکههاي اجتماعي‪ ،‬موضوع اعتماد‬
‫و صمیمیت فضاي سايبر در سراسر دنیا لمس نشده بود؛ ولي زماني که‬
‫شبکههايي مانند اورکات و فیس بوک پا به عرصه اينترنت گذاشتند‪ ،‬مردم‬
‫با اعتماد به این پايگاهها باعث گسترش صمیمیت در بین يکديگر شدند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪4.‬امکان بیان ایده ها به صورت آزادانه و آشنایی با ایده ها‪ ،‬افکار و‬
‫سلیقه های دیگران‬
‫شبکه های اجتماعی‪ ،‬ارسال بازخورد از سوی مخاطب و همکاری و‬
‫همگامی کاربران با همدیگر را تسهیل کرده و آنها را به مشارکت در بحث‬
‫ها تشویق میکنند‪ .‬این شبکه ها مرز و خطکشی بین رسانه و مخاطب‬
‫را از بین بردهاند‪ .‬اغلب شبکه های اجتماعی برای مشارکت اعضا و‬
‫دریافت بازخورد‪ ،‬باز هستند‪ .‬آنها رأی دادن‪ ،‬کامنت گذاشتن و به‬
‫اشتراکگذاری اطالعات را تشویق میکنند‪ .‬بهندرت مانعی برای تولید و‬
‫دسترسی به محتوا در این وب سایت ها وجود دارد‪ .‬رسانههای سنتی‬
‫عمل انتشار را انجام میدادند و محتوا را برای مخاطب ارسال میکردند؛‬
‫ولی در رسانههای اجتماعی فضایی برای گفتگو و محاوره دوطرف وجود‬
‫دارد و جریان ارتباطی از حالت یکسویه به دوسویه تغییر پیدا کرده است‪.‬‬
‫‪5.‬کارکرد تبلیغی و محتوایی‬
‫حضور افراد در شبکههای اجتماعی‪ ،‬احتمال مشارکتها و کنشهای‬
‫اجتماعی را در آنان افزایش میدهد‪ .‬پس هر چه پیوند افراد و اعضا‬
‫درشبکهها‪ ،‬بیشتر و انبوهتر باشد‪ ،‬همراهی و تعامالت و نزدیکی‬
‫دیدگاهها و حرکت همسو و مشترک‪ ،‬محتملتر خواهد شد‪ .‬از این رو‪،‬‬
‫استفاده از چنین فضایی برای معرفی و تبلیغ و همچنین هم راستایی‬
‫مخاطبان در جهت اهداف رسانه ای خود‪ ،‬نقش بسیار و تأثیر باالیی دارد‪.‬‬
‫‪-1 ‬شکل گیری و ترویج سریع شایعات و اخبار کذب‬
‫به علت عدم امکان شناسایی هویت واقعی اعضا و نیز عدم امکان کنترل‬
‫محتوای تولید شده توسط کاربران شبکه های اجتماعی‪ ،‬یکی از مهم‬
‫ترین پیامدهای منفی این شبکه ها‪ ،‬شکل گیری و ترویج سریع شایعات و‬
‫اخبار کذبی خواهد بود که توسط برخی از اعضای این شبکه ها و با‬
‫اهداف خاص و غالباً سیاسی منتشر می شود ‪.‬‬
‫‪2.‬تبلیغات ضد دینی و القاي شبهات‬
‫در شبکه های اجتماعی اینترنتی نیز مانند سایر رسانه ها‪ ،‬افراد و گروه‬
‫های مغرض با اهداف از پیش تعیین شده و با شیوه های مخصوص‪،‬‬
‫اقدام به تبلیغات ضد دینی و حمله به اعتقادات مذهبی می نمایند‪ .‬گاه‬
‫پس از تحقیق و ریشه یابی درمی یابیم که هدف اصلی گردانندگان برخی‬
‫از این شبکه ها‪ ،‬دین زدایی و حمله به مقدسات بوده است ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪-3‬نقض حریم خصوصی افراد‬
‫‪.‬معموال ً شبکه های اجتماعی ابزارها و امکاناتی را در اختیار کاربران خود‬
‫قرار می دهند تا آنها بتوانند تصاویر و ویدئوهای خويش را در صفحه‬
‫شخصی خود قرار دهند‪ .‬همین طور‪ ،‬کاربران می توانند اطالعات شخصی‬
‫خود را نیز در اين شبكهها قرار دهند‪.‬‬
‫در اغلب شبکه های اجتماعی‪ ،‬برای حفظ حریم خصوصی افراد راه‬
‫کارهایی ارائه شده است؛ برای مثال‪ ،‬دسترسی به تصاویر و اطالعات را‬
‫با توجه به درخواست کاربر محدود می نمایند و یا اجازه مشاهده پروفایل‬
‫کاربر را به هر کسی نمی دهند؛ ولی این راه ها کافی نیستند‪ .‬مشکالتی‬
‫از قبیل ساخت پروفایل های تقلبی در شبکه های اجتماعی و عدم امکان‬
‫کنترل آنها به دلیل حجم باالی این هرزنامهها‪ ،‬باعث ميشود كه افرادی‬
‫با پروفایلهای تقلبی به شبکه های اجتماعی وارد شوند و با ورود به‬
‫حریمهای خصوصی افراد مورد نظر‪ ،‬تصاویر و اطالعات آنها را به سرقت‬
‫برده و شروع به پخش تصاویر در اینترنت كنند‪.‬‬
‫‪4.‬انزوا و دور ماندن از محیط های واقعی اجتماع‬
‫جامعه مجازی‪ ،‬هیچ وقت جایگزین جامعه واقعی نخواهد گردید؛ بلکه به‬
‫عنوان تسهیل کننده تجارب اجتماعی عمل خواهد كرد‪ .‬تسهیالت ارتباطی‬
‫به ما امکان میدهد تا در سطح جهانی و از راه دور به شیوهای جدید با‬
‫اجتماعاتی كه منافع مشتركی داریم‪ ،‬بپیوندیم‪ .‬در نتیجه‪ ،‬با پیوستن به‬
‫این «اجتماعات از راه دور» قادر خواهیم بود تا در دنیای واقعی نیز روابط‬
‫اجتماعی بهتری با همسایگان‪ ،‬همکاران و سایر شهروندان جامعه‬
‫واقعی برقرار سازیم‪.‬‬
‫منفی رفتاری‬
‫‪5. ‬تأثیرات‬
‫ِ‬
‫هر شبکه اجتماعی فرهنگ ارتباطاتی خاص خود را دارد‪ ،‬یعنی منش و‬
‫گفتار مخصوص و منحصر به فردي را برای خود برگزیده است‪ .‬البته‬
‫میتوان شبکه هایی را یافت که فرهنگ ارتباطاتی تقلیدی برای خود‬
‫برگزیده اند‪ .‬فرد با عضویت در هر شبکه اجتماعی درگیر نوع خاصی از‬
‫فرهنگ ارتباطاتی میشود که شامل‪ :‬برخورد‪ ،‬تکیه کالم‪ ،‬اصطالحات‬
‫مخصوص‪ ،‬رفتار‪ ،‬تیپ شخصیتی و ظاهری و‪ ...‬است‪ .‬بدون تردید‪ ،‬میزان‬
‫تأثیرپذیری فرد از این محیط‪ ،‬صفر مطلق نخواهد بود‪ .‬پس هر شبکه‬
‫اجتماعی‪ ،‬هویت مطلوب خود را ترویج میکند‪.‬‬
‫مثال ً در سایت هایی مثل فیس بوک و فرندفید و تويیتر‪ ،‬کاربر در کنار اینکه‬
‫عضو جامعه بزرگ پايگاه مورد نظر است‪ ،‬در گروه و شبکه های اجتماعی‬
‫کوچکتری نیز عضو می شود‪ .‬هر کدام از این گروه ها وابستگی خاص‬
‫خود را دارند و به تبع‪ ،‬فرهنگ ارتباطاتی مخصوص‪ .‬پس فرد در تأثیرپذیری‬
‫از فرهنگ ارتباطاتی این گروه ها بر خود الزم می بیند که هویت‬
‫ارتباطاتی خود‪ ،‬يعني سبک و هویت کنش های کلی خويش در ارتباط با‬
‫دیگران را تغییر دهد؛ هر چند این تغییر هویت موقت و محدود به زمان و‬
‫مکان خاصی باشد؛ ولی بدون تردید در هویت واقعی فرد بیتأثیر نخواهد‬
‫بود و به طور کلی‪ ،‬همه اجزای یک شبکه اجتماعی که فرد با آن در تعامل‬
‫است‪ ،‬در ضمیر ناخود آگاه فرد تاثیر می گذارد‪ .‬هویت ارتباطاتی فرد نیز‬
‫چیزی نیست که به ضمیر ناخودآگاه مرتبط نباشد‪.‬‬
‫‪ ‬شبکه های اجتماعی گرایشی جدید در بازاریابی الکترونیکی ‪:‬‬
‫در دنیای بازاریابی الکترونیکی مدل های کسب و کار جدیدی معرفی‬
‫شده اند و گرایشات جدیدی نیز در حال ظهور می‪-‬باشند‪ .‬یکی از آخرین‬
‫گرایشات‪،‬وب سایت های شبکه های اجتماعی هستند که نه تنها تعداد‬
‫زیادی کاربر و بازدید کننده را جذب کرده اند بلکه مکانی برای قرار دادن‬
‫تبلیغات آنالین شرکت ها و کمپانی های مختلف می باشد‪.‬‬
‫شبکه های اجتماعی مردم را با همه انواع مختلف عالقه ها مرتبط کرده و‬
‫یکی از نواحی درحال گسترش در استفاده از شبکه های اجتماعی محیط‬
‫های شرکتی و صنفی می باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬کسب و کارها استفاده از شبکه های اجتماعی را به عنوان راهی برای‬
‫کمک به ارتباط کارکنان‪ ،‬مشتریان برای به دست آوردن اطالعات و کمک را‬
‫آغاز کرده اند‪ .‬کمپانی های کسب و کار از سرویس های شبکه های‬
‫اجتماعی برای حمایت از محصوالت خود و یا سرویس دهی به مشتری‬
‫به عنوان گرایشی جدید استفاده می کنند‪ .‬عالوه بر شبکه های اجتماعی‬
‫استفاده شده به وسیله کمپانی ها‪ ،‬فراهم آوردن سرویس های‬
‫کارمندان یا مشتری ها‪ ،‬شبکه های اجتماعی آنالین محبوب مثل‬
‫‪Ning.com‬تبلیغات آنالین از خرده فروشی ها و شرکت های دیگر را‬
‫جذب می کنند‪ .‬قرار دادن تبلیغات آنالین در وب سایت های شبکه های‬
‫اجتماعی از مزیت حجم بازدید باالی مشتریان بالقوه بهره مند خواهند‬
‫شد‪ .‬اکثر کسب و کارهای آنالین از مدل های درآمدی چندگانه استفاده‬
‫می کنند و تقریباً تمام وب سایت های شبکه های اجتماعی از مدلهای‬
‫درآمدی تبلیغات‪ ،‬حق اشتراک و کارمزد پیوند استفاده می کنند‪ .‬ولی‬
‫منبع درآمد اصلی شبکه های اجتماعی آنالین تبلیغات و کارمزد پیوند می‬
‫باشد‪ .‬حق اشتراک سهم کمتری در میزان درآمد آن ها دارد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬شبکه های اجتماعی تاثیر بسیار مهمی بر چگونگی ارتباط کاربران‬
‫اینترنت دارند ‪.‬امروزه کاربران اینترنت به دنبال تحقیق و تقسیم‬
‫اطالعاتشان هستند‪ .‬نتایج نشان می دهد هنگامی که اکثر کاربران در‬
‫شبکه های اجتماعی درگیر نباشند‪ ،‬آنهایی که با دوستانشان از طریق‬
‫شبکه های اجتماعی تراکنش و داد و ستد دارند‪ ،‬معموال ً منفعت های‬
‫مهمی در فرم رضایت باالتر کاربران بدست می آورند‪ .‬کاربران به این‬
‫شبکه ها ملحق شده‪ ،‬پروفایل های خود را منتشر و پشتیبانی کرده و‬
‫ارتباطاتی را با دوستانشان ایجاد می کنند ‪.‬‬
‫نتیجه این ارتباطات اجتماعی سندی است که نشان دهنده سطح و‬
‫مقدار اعتماد ایجاد شده بین کاربران مرتبط می باشد‪ .‬افراد بسیاری‬
‫معتقدند که افزایش بازارهای آنالین با خصوصیات و ویژگی های شبکه‬
‫های اجتماعی باید اعتماد مابین طرفین تراکنش و رضایت کاربران را‬
‫بهبود بخشد‪.‬‬
‫‪ ‬مشتریان بازارهای آنالین سنتی مانند ‪eBay ، craigs list‬به طور معمول با‬
‫افرادی کامال ً غریبه داد و ستد انجام میدهد که بنابراین آن ها را در برابر‬
‫متقل ّبین آسیب پذیر می نماید ‪.‬در حالی که یک بازار اجتماعی ویژگی‬
‫های شبکه های اجتماعی را با جامعه خرید آنالین جمع کرده و به‬
‫مشتریان اجازه خرید از دوستان یا دوستان دوستانشان را می دهد ‪.‬‬
‫برای ارزیابی تاثیر شبکه های اجتماعی بر بازارهای آنالین ارتباط کاربران‬
‫و رفتار آن ها از طریق یک پایگاه داده ای بزرگ از کاربران ‪overstock‬‬
‫‪Auction‬مورد مطالعه قرار گرفته است ‪.‬‬
‫‪Overstock Auction‬یک خانه حراجی مشابه با ‪ UBID‬و ‪ eBay‬می باشد‪.‬‬
‫ولی از لحاظ اجتماع شبکه های اجتماعی‪ ،‬با جامعه بازار‪ ،‬تک و منحصر‬
‫به فرد می باشد‪ .‬همانند دیگر شبکه های اجتماعی این حراجی نیز‬
‫کاربران را تشویق به ایجاد یک پروفایل از طریق یک صفحه اختصاصی‬
‫همراه با تاریخچه فردی ‪ ،‬عکس و ارتباط با دوستان می نماید‪.‬ولی بر‬
‫عکس شبکه های اجتماعی معمولی این سایت شامل اولویت های خرید‬
‫و سیاست های بازگشت می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬بازاریابی سنتی به خاطر افزایش خوی مشتری به سمت تبلیغات‬
‫تلویزیونی و نامه های مستقیم در حال انقراض است‪.‬‬
‫با افزایش محبوبیت سیستم های پیشنهاد محصول‪ ،‬وب سایت های‬
‫شبکه های اجتماعی و برنامه های گفتگوی آنالین و شبکه های‬
‫اجتماعی بزرگ در همه جا وجود خواهند داشت‪.‬‬
‫شبکه های اجتماعی به طریقی تجارت الکترونیک را متحول ساخته و آن‬
‫را به سمت مسیری جدید سوق می دهند که با این روش تجارت‬
‫الکترونیک بر مسائل و مشکالت موجود در کسب و کار و بنگاه های‬
‫الکترونیکی غلبه کرده است‪.‬‬
‫تحقیقات اخیر نشان می دهد که بیان شفاهی میان مشتریان برای رشد‬
‫و توسعه یک کمپانی به مراتب مثبت تر و بهتر خواهد بود‪ .‬بازار یابی به‬
‫طرق شفاهی مزیتی اساسی دارد چرا که پیشنهاد و توصیه از یک‬
‫دوست یا منبع مورد اطمینان می تواند کمبود اعتبار موجود در تبلیغات را‬
‫جبران نماید‪.‬‬
‫ماورای بازاریابی‪ ،‬بهینه سازی شفاهی به طور بالقوه قابلیت کاربرد در‬
‫هر دستگاه و گروه که با وجود منابع کم‪ ،‬از آن انتظار و بازدهی اجتماعی‬
‫باالیی می رود‪ ،‬خواهد داشت‪.‬‬
‫در آینده شبکه اجتماعی آنالین سرویس های دیگری مانند فروش کاال را‬
‫نیز به خدمات خود اضافه نموده تا راه درآمد جدیدی را نیز ایجاد کنند‬
‫‪ ‬با رشد رسانه های نوین‪ ،‬جهاد وارد عصر دوم رسانه ها شده است که‬
‫برخالف دوره مدرن و عصر نخست‪ ،‬آینده آن به طور کامل قابل پیش بینی‬
‫نیست‪ ،‬زیرا در عصر دوم رسانه ها که در آن بحث رسانه های الکترونیک‬
‫جدید‪ ،‬حاکمیت دارند و اطالعات حرف آخر را می زنند‪ ،‬پدیده ها کمتر قابل‬
‫پیش بینی اند ‪.‬رسانه های نوین دارای آسیب های بسیار مهم روانی و‬
‫سیاسی است که می توانند‪ ،‬زمینه و بستر مناسبی را برای جنگ نرم‬
‫ایجاد کنند‪ .‬در مورد آسیب های روانی شبکه های اجتماعی‪ ،‬می توان به‬
‫موارد ذیل اشاره کرد‪:‬‬
‫‪1- ‬کاهش احساسات‪ :‬به دلیل اینکه اغلب ارتباطات در این فضا‪ ،‬به صورت‬
‫نوشتاری است‪ ،‬اغلب فاقد احساسی است که در فضای واقعی‪ ،‬از‬
‫طریق قدم زدن‪ ،‬سخن گفتن و‪ ...‬به دست می آید‪ .‬افراد با وجود امکانات‬
‫ارتباطی در فضای مجازی‪ ،‬دیگر اهمیتی به کیفیت روابط نمی دهند و این‬
‫مسئله‪ ،‬به کاهش بیشتر احساسات منجر می شود ‪.‬‬
‫‪ -2 ‬انعطاف پذیری هویتی‪ :‬افراد در فضای مجازی‪ ،‬به دلیل نبود‬
‫راهنماهای چهره ای‪ ،‬می توانند بازنمایی های متفاوتی از خود ارائه‬
‫دهند ‪.‬‬
‫‪4‬دریافت های جایگزین‪ :‬در ارتباطات مجازی‪ ،‬شما می توانید دیوارها را‬‫بشکنید‪ ،‬به حوزه خصوصی دیگران وارد شوید و حرف هایی را که حاضر‬
‫نیستند‪ ،‬در ارتباط چهره به چهره به شما بگویند‪ ،‬بشنوید ‪.‬‬
‫‪ -3 ‬متن گرایی‪ :‬علی رغم امکانات چند رسانه ای موجود در فضای‬
‫مجازی‪ ،‬هنوز هم قسمت عمده ای از ارتباطات در فضای مجازی را‬
‫ارتباطات متنی در قالب ایمیل و چت تشکیل می دهد‪ .‬ارتباطات متنی‬
‫می تواند شکل جدیدی از هویت مجازی را شکل دهد ‪.‬‬
‫‪ ‬بین تعداد دفعاتی که کاربران در طول روز صفحه فیسبوک خود را چک‬
‫میکنند و میزان خودشیفتگی آنها رابطه مستقیمی برقرار است‪.‬‬
‫پژوهشگران معتقدند کاربرانی که به طور مرتب به پروفایل خود در سایت‬
‫فیسبوک سر میزنند و آن را به روز میکنند‪ ،‬احتمال میرود دچار‬
‫خودشیفتگی باشند ‪.‬خودشیفتگی یا نارسیسیسم نوعی اختالل روانی‬
‫است که طی آن فرد با تکیه بر خود انگاشتهای درونی‪ ،‬شیفته و‬
‫عاشق خود میگردد‪.‬‬
‫‪ ‬پژوهشها نشان میدهد که شبکههای اجتماعی بهشت افرادی است‬
‫که دچار اختالل شخصیت خودشیفتگی هستند زیرا آنها میتوانند بدون‬
‫داشتن روابط دوستانه واقعی‪ ،‬تعداد زیادی رابطه موهوم و تخیلی برای‬
‫خود دست و پا کنند‪.‬‬
‫‪ ‬بر این اساس به نظر میرسد کسانی که به طور مرتب و افراطی از‬
‫فیسبوک استفاده میکنند‪ ،‬از ضعف روانی‪ ،‬خودپرستی فراوان و عزت‬
‫نفس اندکی برخوردارند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬مهم ترین تأثیرات سیاسی فناوری های ارتباطی ‪-‬اطالعاتی‪ ،‬تضعیف‬
‫دولت های ملی‪ ،‬اشاعه اطالعات سیاسی و کاهش مشارکت سیاسی‬
‫افراد و گروه هاست ‪.‬‬
‫همچنین کنترل اطالعات در عصر جدید‪ ،‬اهرم اصلی قدرت بازیگران‬
‫جهانی‪ ،‬ملی و محلی است اهرمی که در انقالب های رنگی در اختیار‬
‫بنیاد سوروس و سازمان های غیردولتی و جنبش های دانشجویی‬
‫قرارگرفت و رهبران احزاب و جنبش ها‪ ،‬بیشترین بهره را از آن بردند ‪.‬‬
‫آسیب مهم دیگر رسانه های نوین‪ ،‬تأثیر بر افکار عمومی و بسیج آن‬
‫است‪ .‬به گونه ای که به واسطه این رسانه ها‪ ،‬نوعی فضای عمومی‬
‫شکل می گیرد و بسیاری افراد‪ ،‬بی آن که یکدیگر را ببینند و تبادل نظر‬
‫کنند‪ ،‬مانند یکدیگر فکر و در نتیجه مانند یکدیگر نیز عمل می کنند‪ .‬بر این‬
‫اساس‪ ،‬از طریق تولید پیام‪ ،‬شعار و اندیشه‪ ،‬به شیوه ای هنری و از‬
‫طریق تصویر‪ ،‬گرافیک‪ ،‬صدا و موسیقی‪ ،‬تصورات دستکاری و بسیج می‬
‫شوند و در نهایت فعالیت سیاسی‪ ،‬این امکان را می یابد که با زندگی‬
‫روزمره آمیخته شود‪.‬در این صورت دیگر مانند گذشته‪ ،‬نیازی نیست که‬
‫برای تبدیل افکار عمومی به نیروی اجتماعی و تغییر اوضاع سیاسی‪ ،‬به‬
‫اهرمی مانند حزب سیاسی متوسل شد و اگر این تغییر در افکار عمومی‬
‫پیدا شود‪ ،‬مردم در مواقع مهم تاریخی‪ ،‬خود راه را باز می کنند و احتیاجی‬
‫به اعمال نیرو‪ ،‬فشار و زور از طریق اهرم های جدا از مردم وجود ندارد ‪.‬‬
‫فهرست پرکاربرترین شبکههای اجتماعی با‬
‫بیش از ‪ ۱۰‬میلیون کاربر تا دسامبر ‪۲۰۰۷‬‬
‫کاربر‬
‫‪.‬‬
‫موضوع‬
‫نام‬
‫‪ ۵۰۰،۰۰۰،۰۰۰‬عمومی‪-‬آمریکای‌شمالی‬
‫‪Face Book‬‬
‫‪۲۹۰،۰۰۰،۰۰۰‬‬
‫عمومی‪ -‬آمریکای‌‬
‫شمالی‬
‫‪My Space‬‬
‫‪۶۷،۰۰۰،۰۰۰‬‬
‫عمومی‬
‫‪Orkut‬‬
‫‪۵۰،۰۰۰،۰۰۰‬‬
‫عمومی‬
‫‪HI۵‬‬
‫‪۴۰،۰۰۰،۰۰۰‬‬
‫عمومی‌‪ /‬وبالگ‌‬
‫مایکروسافت‬
‫‪۴۰،۰۰۰،۰۰۰‬‬
‫همکالسی‌های‌قدیمی‬
‫‪۴۰،۰۰۰،۰۰۰‬‬
‫عمومی‌‪ /‬کشورهای‌‬
‫مشترک‌المنافع‌انگلیس‬
‫‪Windows Live Space‬‬
‫‪Classmates‬‬
‫‪bebo‬‬
‫‪۴۰،۰۰۰،۰۰۰‬‬
‫عمومی‌و‌وبالگ‬
‫‪Xanga‬‬
‫‪۳۶،۰۰۰،۰۰۰‬‬
‫فیلم‌های‌سینمایی‬
‫‪Flixster‬‬
‫‪۳۰،۰۰۰،۰۰۰‬‬
‫عمومی‬
‫‪Tagged‬‬
‫‪۲۸،۰۰۰،۰۰۰‬‬
‫عمومی‬
‫‪Netlog‬‬
‫‪ ۲۸،۰۰۰،۰۰۰‬دوستان‌قدیمی‌و‌خانواده‬
‫‪Reunion‬‬
‫‪۲۶،۰۰۰،۰۰۰‬‬
‫اشتراک‌گذاری‌کلیپ‬
‫‪Broadcaster‬‬
‫‪۲۶،۰۰۰،۰۰۰‬‬
‫عمومی‬
‫‪Friendster‬‬
‫عمومی‌‪ /‬کره‌ای‌ها‬
‫‪Cyworld‬‬
‫موضوع‬
‫آدرس‬
‫شبکه‌اجتماعی‌یوپالس‪‌،‬ایرانیان‌سراسر‌جهان‬
‫‪http://youplus.ir/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌ایرانیان‌با‌قابلیتهای‌فیس‌بوک‬
‫‪https://dustiha.com/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌پیشگامان‌اندیشه‌تریبون‌آزاد‌اندیشان‬
‫‪http://www.shirazul.com/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌عمومی‌با‌امکاناتی‌شبیه‌فیس‌بوک‌برای‌‬
‫شیعیان‬
‫‪http://shianetwork.ir/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌عمومی‌با‌ظاهری‌شبیه‌فیس‌بوک‬
‫‪http://tooring.net/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌عمومی‬
‫‪http://webzzz.com/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌برای‌فعالین‌تجاری‌و‌متخصصین‬
‫‪http://vivanface.com/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌دانشجویان‌علوم‌پزشکی‌ایران‬
‫‪http://mednet.ir‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌عمومی‬
‫‪http://www.elkidow.com/‬‬
‫گسترده‌ترین‌شبکه‌اجتماعی‌عمومی‌ایرانی‬
‫‪http://www.cloob.com/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌عمومی‬
‫‪http://www.speakfa.com/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌میکروبالگ‬
‫‪http://facebax.com/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌عمومی‬
‫‪http://aft.ir/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌دانشگاهی‬
‫‪http://www.doreh.com/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌اکسیژن‬
‫‪http://www.sno2.ir/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌چارباغ‬
‫‪http://www.charbagh.com/‬‬
‫شبکه‌اجتماعی‌از‌ایران‬
‫‪http://www.aziran.ir/‬‬
‫فیس بوک )‪ (Facebook‬یک شبکه اجتماعی رایگان در اینترنت است ‪ .‬کاربران‬
‫در آن میتوانند با یکدیگر بطور کامال چند رسانه ای در ارتباط باشند ‪ ،‬دوستان را‬
‫به لیست خود اضافه کنند‪،‬با دیگران آشنا شوند و برای خود یک صفحه‬
‫شخصی درست کنند تا دیگران به آن مراجعه و اطالعات آن را مشاهده کنند و‬
‫در صورت عالقه نظر خود را اعالم کنند‪ .‬محیط فیسبوک در واقع مجلسی از‬
‫دوستان و آشنایان یک کاربر بهشمار میآید‪ .‬فیس بوک با ارائه امکان‬
‫عضوگیری در تعداد باال‪ ،‬به کاربران اجازه میدهد تا در هر لحظه دوستان‬
‫جدیدی را به مجموعه خود اضافه کنند‪.‬کاربران در فیسبوک دارای یک صفحه‬
‫شخصی هستند‪ .‬میتوانند گروه تاسیس کنند و یا در گروههای دیگر عضو‬
‫شوند‪ .‬کاربران میتوانند برای خود آلبوم عکس بسازند و دوستانشان را‬
‫انتخاب کنند و به لیست دوستان اضافه کنند‪.‬کاربران میتوانند برای یک هنرمند‬
‫یا یک وبگاه و یا وبالگ شخصی خود و شاید هم برای کاالیی که تولید میکنند‬
‫صفحه جداگانه طراحی کنند تا دیگران هم در آن صفحات ثبت شوند و پیشنهاد‬
‫و انتقاد ارائه بدهند‪.‬کاربران فیسبوک در رابطه با شما تنها به پنج گروه‬
‫طبقهبندی میشوند؛ دوستان‪ ،‬دوستان دوستان‪ ،‬اعضای همشبکه‪ ،‬غریبهها و‬
‫کاربرانی که احیاناً بستهاید‪.‬‬
‫‪‬‬
‫نوع‌شرکت‌‪:‬اختصاصی‌‬
‫‪ ‬تأسیس‪:‬کمبریج‪،‬‬
‫‪ ‬ماساچوست‬
‫(‪ ۴‬فوریه‌‪)۲۰۰۴‬‬
‫شعب ٔه‌مرکزی‪ :‬کالیفرنیا‌‬
‫‪ ‬افراد‌مهم‌‪:‬مارک‌زوکربرگ‪‌،‬‬
‫بنیادگذار‌و‌مدیر‌اجرایی‬
‫داستین‌موسکوویتز‪‌،‬بنیادگذار‌همراه شریل سندبرگ‪ ،‬مدیر‌‬
‫اول‌اجرایی مت‌کوهلر‪‌،‬مدیر‌تولید کریس‌هیوز‪‌،‬بنیادگذار‌‬
‫همراه‬
‫تعداد كاربران فيس بوك‪:‬‬
‫درصد افزایش‬
‫روز سپری شده‬
‫تعداد کاربران‬
‫زمان‬
‫‪۱۷۸٫۳۸٪‬‬
‫‪۱۶۶۵‬‬
‫‪ ۱۰۰‬میلیون‬
‫‪ ۲۶‬اگوست ‪۲۰۰۸‬‬
‫‪۱۳٫۳۳٪‬‬
‫‪۲۲۵‬‬
‫‪ ۲۰۰‬میلیون‬
‫‪ ۸‬اوریل ‪۲۰۰۸‬‬
‫‪۱۰٪‬‬
‫‪۱۵۰‬‬
‫‪ ۳۰۰‬میلیون‬
‫‪ ۱۵‬سپتامبر ‪۲۰۰۹‬‬
‫‪۶٫۹۹٪‬‬
‫‪۱۴۳‬‬
‫‪ ۴۰۰‬میلیون‬
‫‪ ۵‬فوریه ‪۲۰۱۰‬‬
‫‪۴٫۵۲٪‬‬
‫‪۱۶۶‬‬
‫‪ ۵۰۰‬میلیون‬
‫‪ ۲۱‬جوالی ‪۲۰۱۰‬‬
‫‪۳٫۵۷٪‬‬
‫‪۱۶۸‬‬
‫‪ ۶۰۰‬میلیون‬
‫‪ ۵‬ژانویه ‪۲۰۱۱‬‬
‫درآمد فيس‬
‫بوک‪:‬‬
‫افزایش‬
‫سود‬
‫سال‬
‫‪--‬‬
‫‪ ۵۲‬میلیون‌دالر‬
‫‪۲۰۰۶‬‬
‫‪۱۸۸٪‬‬
‫‪ ۱۵۰‬میلیون‌دالر‬
‫‪۲۰۰۷‬‬
‫‪۸۷٪‬‬
‫‪ ۲۸۰‬میلیون‌دالر‬
‫‪۲۰۰۸‬‬
‫‪۱۷۷٪‬‬
‫‪ ۷۷۵‬میلیون‌دالر‬
‫‪۲۰۰۹‬‬
‫‪۱۵۸٪‬‬
‫‪ ۲۰۰۰‬میلیون‌دالر‬
‫‪۲۰۱۰‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫«فیس بوک تنفر آمیز ترین ابزار جاسوسی است که‬
‫تاکنون خلق شده است‪ .‬هر کس که نام و مشخصات‬
‫دوستان خود را به شبکه اجتماعی فیس بوک اضافه می‬
‫کند باید بداند که به شکل رایگان در خدمت دستگاه های‬
‫اطالعاتی آمریکاست و این گنجینه اطالعاتی را برای آنها‬
‫تکمیل می کند‪.».‬‬
‫به گفته وی فیس بوک یک گنجینه اطالعاتی بسیار بزرگ‬
‫از نام و سوابق افراد است که کاربران آن را به شکل‬
‫داوطلبانه در اختیار این شبکه اجتماعی قرار می دهند‬
‫ولی این ابزار توسط دستگاه های امنیتی و اطالعاتی‬
‫آمریکا مورد بهره برداری قرار می گیرد‪ .‬دسترسی این‬
‫دستگاه های اطالعاتی به اطالعات ذخیره شده در فیس‬
‫بوک آن را به یک ابزار خطرناک بدل کرده است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫به نظر شما آيا اين امكان وجود دارد كه اطالعات شخصي كاربران فیس بوك به‬
‫طور سهوي در اختیار اشخاص ثالث به ويژه شركتهاي تبلیغاتي قرار بگیرد؟‬
‫طبق اعالم شركت امنیتي سیمنتك‪ ،‬اشخاص ثالث و كمپانيهاي مختلف اين‬
‫فرصت را داشتهاند كه به اطالعات شخصي كاربران فیس بوك از جمله اطالعات‬
‫پروفايلها‪ ،‬عكسها و محتويات چتها دسترسي داشته باشند و براي كاربران‬
‫پیغام ارسال كنند‪.‬‬
‫تخمین آنها در اين باره اينگونه بوده كه از ماه آوريل سال ‪ 2011‬نزديك به صد هزار‬
‫برنامه )‪ (applications‬افشاي اين اطالعات را تسهیل كرده است ‪.‬همچنین‬
‫مشاهده شده كه در طول سالها‪ ،‬صدها هزار برنامه به طور سهوي باعث افشاي‬
‫اطالعات كاربران فیس بوك و قرار گرفتن آنها در اختیار اشخاص ثالث شده و‬
‫ممكن است اشخاص ثالث خود به توانايي دسترسي به اين اطالعات واقف‬
‫نبودهاند و فیس بوك مطالب اعالم شده از سوي سیمانتك را تايید كرد‪.‬‬
‫براي میزان تاثیرگذاري اين شبكه میتوان نگاهي به اخبار كشته شدن بن الدن‬
‫انداخت؛ پس از انتشار خبر كشته شدن اسامه بنالدن صفحه مربوط به اين اتفاق‬
‫به نام "اسامه بنالدن مرده است" در فیس بوك با استقبال چشمگیر كاربران اين‬
‫شبكه اجتماعي روبهرو شد‪ .‬تنها ظرف چند ساعت پس از انتشار اين خبر‪ ،‬بیش از‬
‫‪ 200‬هزار نفر صفحهي "اسامه بنالدن مرده است" را ‪ Like‬كردند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫صفحه‌اینترنتی‌بنیان‌گذار‌فیس‌بوک‌هک‌شد‬
‫صفحه‌اینترنتی‌مارک‌زوکربرگ‪‌،‬بنیانگذار‌پایگاه‌اینترنتی‌فیس‌بوک‌هک‌‬
‫شد‪.‬‬
‫فرد‌ناشناسی‌که‌صفحه‌زوکربرگ‌را‌هک‌کرده‌است‌در‌پیامی‌از‌پایگاه‌‬
‫اینترنتی‌فیس‌بوک‌به‌علت‌تالش‌برای‌کسب‌پول‌از‌طریق‌این‌پایگاه‌‬
‫شبکه‌اجتماعی‌انتقاد‌کرده‌است‪ .‬به‌گـزارش‌خبـرگزاری‌آلمان‌از‌‬
‫سانفرانسیسکو‪‌،‬مسئوالن‌پایگاه‌اینترنتی‌فیس‌بوک‌از‌اظهار نظر‌درباره‌‬
‫این‌رسوایی‌امنیتی‌خودداری‌کردند‪.‬‬
‫هکر‌مذکور‌در‌پیام‌خود‌نوشته‌بود‌بگذارید‌دستبرد‌آغاز‌شود‪.‬‬
‫اگر‌فیس‌بوک‌پول‌می‌خواهد‪‌،‬چرا‌به‌بانک‌مراجعه‌نمی‌کند؟‌چرا‌از‌‬
‫کاربران‌خود‌درخواست‌نمی‌کند‌تا‌به‌شیوه‌ای‌اجتماعی‌در‌این‌پایگاه‌‬
‫سرمایه‌گذاری‌کنند؟‌نفوذ‌به‌فیس‌بوک‌در‌حالی‌رخ‌داد‌که‌مسئوالن‌‬
‫این‌پایگاه‌اینترنتی‌چند‌روز‌پیش‌از‌افزایش‌سرمایه‌گذاریهای‌جهانی‌‬
‫در‌این‌شبکه‌اجتماعی‌و‌رسیدن‌مبلغ‌این‌سرمایه‌گذاری‌ها‌به‌یک‬
‫میلیارد‌و‌پانصد‌میلیون‌دالر‌خبر‌دادند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫فیسبوک اعالم کرده است قصد دارد با ارائه دو روش جدید‪ ،‬امنیت خود را‬
‫ارتقا دهد‪.‬‬
‫بزرگترین سایت شبکه اجتماعی در اینترنت‪ ،‬پس از آنکه مدت کوتاهی‬
‫صفحه متعلق به بنیانگذار این سایت یعنی مارک زاکربرگ هک شده بود‪،‬‬
‫اینک اعالم میکند قصد دارد با ارائه دو روش جدید‪ ،‬امنیت خود را برای اعضا‬
‫ارتقا دهد‪.‬‬
‫اولین اقدام امنیتی‪ ،‬یک اتصال ‪ HTTPS‬امن است که از اطالعات کاربری اعضا‬
‫در سرتاسر صفحات فیسبوک محافظت میکند‪ .‬تا پیش از این‪ ،‬چنین‬
‫محافظتی فقط برای صفحه ورود کاربری اعمال میشد؛ یعنی فقط در‬
‫هنگامی که شخص عضو‪ ،‬نام کاربری و گذرواژه خود را وارد می کند‪ .‬با‬
‫استفاده از این راهکار امنیتی‪ ،‬سرقت گذرواژه و اطالعات کاربری اعضا به‬
‫ویژه در اتصال به اینترنت از طریق ‪ Wi-Fi‬به حداقل خواهد رسید‪.‬‬
‫دومین اقدام امنیتی‪ ،‬یک سیستم شناسایی مفهمومی اجتماعی ( ‪Social‬‬
‫‪ )Captcha System‬است که برای کاربرانی مورد استفاده قرار میگیرد که‬
‫گذرواژه خود را گم کردهاند‪ .‬بر اساس این اقدام امنیتی‪ ،‬اگر کاربری گذرواژه‬
‫خود را گم کرده باشد؛ برای اعالم این گذرواژه به او به جای پرسیدن یک‬
‫سوال امنیتی که معموال در سایتهای دیگر به کار میرود‪ ،‬فیسبوک تصویر‬
‫یکی از کسانی را که در سیاهه دوستان (‪ )Friend List‬در صفحه کاربری او‬
‫وجود دارد به کاربر نشان می دهد‪ .‬اگر کاربر موفق به شناسایی چهره مورد‬
‫نظر شد‪ ،‬مشخص می شود که صفحه مورد نظر واقعا به او تعلق دارد‪.‬‬
‫این اقدامات امنیتی موجب میشود صفحات شخصی کاربران فیسبوک کمتر‬
‫مورد سوء استفاده قرار گیرد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫وبالگها و شبکههای اجتماعی در فاصله سال ‪ ۲۰۰۷‬تا ‪ ۲۰۰۸‬با رشدی پنج‬
‫درصدی از رتبه پنجم محبوبترین بخشهای اینترنت به رتبه چهارم رسیدهاند‪.‬‬
‫جستجوی اینترنتی همچنان با حدود ‪ ۸۶‬درصد استفاده کاربران‪ ،‬محبوبترین‬
‫فعالیت اینترنتی است‪ .‬بعد از جستجو‪ ،‬اجتماعات و پورتالهای عمومی با ‪۸۵‬‬
‫درصد و استفاده از نرمافزارها با ‪ ۷۳‬درصد دومین و سومین بخش محبوب‬
‫کاربران در اینترنت هستند‪ .‬استفاده از ایمیل هم که سال ‪ ۲۰۰۷‬چهارمین‬
‫فعالیت محبوب اینترنتی بود با یک پله سقوط به رده پنجم رفته تا با ‪ ۶۵‬درصد‬
‫استفاده‪ ،‬بعد از شبکههای اجتماعی قرار بگیرد‪ .‬استفاده از همه این‬
‫بخشهای پنجگانه اصلی سیرصعودی داشته ولی رشد استفاده از وبالگها‬
‫و شبکههای اجتماعی قابلتوجه و بیشتر از سایر فعالیتها بوده است‪.‬‬
‫‪ ‬استفاده از مزایای شبکه های اجتماعی به معنی آشنایی فرد با مفاهیم‬
‫ساده و شگفت انگیز می باشد که پیامد های گسترده و غیر منتظره ای‬
‫نیز دارد ‪.‬‬
‫به خصوص بازاریابان دریافته اند که ویژگی های "‪ "Like‬و "‪ "Share‬در فیس‬
‫بوک به یکی از شیوه های جدید و بهترین ابزار بازاریابی اینترنتی تبدیل‬
‫شده است‪.‬‬
‫‪ ‬کارکرد ‪Like :‬یک عملکرد بسیار ساده است – افراد روی چیزهای مورد‬
‫عالقه خود دکمهء ‪like‬را کلیک می کنند‪ .‬در نظر ظاهری تقریباً با بازاریابی‬
‫اینترنتی بی ربط به نظر می رسد‪ ،‬اما به روش برعکس آن یعنی "نادیده‬
‫گرفتن" در عملکرد فیس بوک نیز فکر کنید‪.‬‬
‫استفاده از مزایای عملکرد " "‪like‬در واقع کلید بدست آوردن فرصت های‬
‫طالیی بازاریابی اینترنتی در خارج از فیس بوک می باشد‪ .‬هنگامی که‬
‫یک کاربر بر روی دکمه " "‪like‬کلیک می کند‪ ،‬چه در خود وب سایت فیس‬
‫بوک و چه از طریق ‪plug-in‬های فیس بوک انجام شود‪ ،‬فیس بوک این‬
‫اطالعات را ثبت کرده و از روش های متعددی از آن اطالعات استفاده می‬
‫نماید‪.‬‬
‫اول از همه تایید ‪Like‬های انجام شده کاربر به صورت اطالع رسانی بر‬
‫روی صفحهء پروفایل شخص ( )‪wall‬قرار می گیرد‪ .‬این عمل باعث اطالع‬
‫رسانی به دیگر کاربران می شود و فرصتی است که خبرها‪ ،‬رویدادها و یا‬
‫محصوالت را بررسی کرده و به طور بالقوه آنها را ‪like‬نمایند‪.‬‬
‫بنابراین اگر یک کاربر حتی تا ‪ 200‬دوست داشته باشد‪ ،‬که البته این عدد بزرگی در‬
‫ارتباطات جوامع آنالین نیست؛ آن ‪ 200‬نفر قادر به مشاهده این هستند که‬
‫دوستانشان چه چیزهایی را ‪like‬کرده و این شانسی است که آنها نیز به شخصه‬
‫بتوانند آن موارد را ‪like‬کنند‪ .‬این امر پایه و اساس بازاریابی ویروسی در اینترنت می‬
‫باشد‪ .‬مطالب و محتوا توانایی حرکت سریع از طریق ارتباطات در شبکه های‬
‫اجتماعی میان میلیونها نفر را دارد‪.‬‬
‫عالوه بر این فیس بوک بر اساس چیزهایی که افراد ‪like‬کرده اند‪ ،‬توصیه ها و‬
‫پیشنهاداتی نیز برای ‪like‬کردن به آنها ارائه می کند‪ .‬مثال ً اگر شخص ‪A‬دوست ‪B‬‬
‫داشته باشد و دوست ‪A‬کسب و کار اینترنتی ‪C‬را ‪Like‬کرده باشد‪ ،‬دوست ‪B‬نه تنها با‬
‫اطالع رسانی ها متوجه ‪Like‬های دوست ‪A‬خود می شود‪ ،‬بلکه امکان ارائه پیشنهاد‬
‫‪Like‬کردن کسب و کار دیگری به دوست ‪A‬نیز وجود دارد‪.‬‬
‫این مسیر دیگری از ارتباطات و فرصت های بازاریابی غیر مستقیم است که نیاز به‬
‫تالش زیادی به غیر از یک کلیک ساده ندارد‪ .‬بنابراین هرگونه کسب و کار اینترنتی می‬
‫تواند از مزیت های قرار دادن ‪Plug-in‬ها در وب سایت تجاری خود استفاده کرده و به‬
‫افراد اجازه دهند تا آنها را در فیس بوک از طریق وب سایت شان ‪Like‬کنند‪.‬‬
‫‪"Sharing" ‬یا "اشتراک گذاری "فرایند دیگری در بازاریابی شبکه های‬
‫اجتماعی است که به کاربران اجازه می دهد تا اطالعات در مورد خود یا‬
‫محصوالت‪ ،‬اخبار و رویداد هایی که از آن لذت می برند را در سراسر‬
‫شبکه ها گسترش دهند‪ .‬این سطح از ارتباطات فوق العاده در اصل مانند‬
‫همان تابع "‪ "like‬عمل می نماید ‪.‬اما دارای اطالعات بیشتری برای افراد‬
‫بوده و با آنها می توانند به ارزیابی مخاطبین پرداخته و ارتباط برقرار‬
‫نمایند‪.Like‬به سادگی یک واقعیت اساسی را نمایان می سازد ‪. Share‬به‬
‫کاربران بیشتر از دیگران می گوید‪ .‬اجازهء نوعی از بازاریابی شبکه که‬
‫باعث کسب و کار مدرن می شود را به افراد می دهد‪ .‬همچنین موجب‬
‫گسترش مخاطبان از طریق فیس بوک به منابع دیگری مانند ‪LinkedIn‬و یا‬
‫تویتر نیز می شود‪.‬‬
‫این ویژگی باعث ایجاد پتانسیل هر مطلب ارسالی برای انتشار به صورت‬
‫ویروسی در شبکه می باشد‪ .‬و اجازهء گسترش سریع آن در میان‬
‫مخاطبان مرتبط و در عین حال متمایز را به افراد می دهد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫خیابان دو طرفه‬‫مدل ارتباطی شبکه ای (ویروسی) نسبت به مدل ‪ Broadcast‬و با وجود ‪ liking‬و‬
‫‪sharing‬در خدمت بازاریابان اینترنتی می باشد‪ .‬بله هنگامی که یک کاربر کسب و‬
‫کاری را ‪ like‬می کند بسیار مناسب است؛ باعث هدایت ترافیک به وب سایت شده‬
‫و اجازه می دهد تا اطالعات بیشتری از کسب و کار اینترنتی شما گسترش پیدا‬
‫کند‪.‬با این حال به همان اندازه هنگامی که یک کسب و کار برای دیگران نیز ‪like‬‬
‫ایجاد می کند هم بسیار مفید و موثر می باشد‪ .‬در مثال اول باعث افزایش کسب و‬
‫کار و افزایش ترافیک وب سایت به صورت خودکار خواهد شد ‪ .‬دوستان ‪ A‬و ‪ B‬که‬
‫در قبل ذکر شده بودند را در نظر بگیرید؛ اگر دوست ‪ A‬کسب و کار ‪ C‬را به هر‬
‫دلیلی ‪ Like‬کند‪ ،‬دوست ‪ B‬این ‪ Like‬را مشاهده می کند‪.‬‬
‫این امر باعث بوجود آمدن فرصت های زیادی برای بازاریابی غیر مستقیم و ارجاع‬
‫ترافیک وب سایت به صورت اتوماتیک می باشد‪ .‬بنابراین برای کسب و کارهای‬
‫اینترنتی منافع استفاده از این ویژگی ها کامال ً واضح است که باید در جوامع و‬
‫شبکه های اجتماعی به طور مداوم فعال بوده و چیزهای مختلف را که در کسب و‬
‫کارشان جالب به نظر می رسد را ‪ like‬کنند‪.‬‬
‫در جوامع اجتماعی به صورت غیر مستقیم حسن نیت ایجاد می شود‪ .‬مدل‬
‫اینترنتی آن مکانی است که افراد در آن تبادل افکار و اطالعات می کنند و افراد به‬
‫خوبی نظرات و عقاید خود را اظهار می کنند‪ .‬اگر کسب و کار ‪ C‬مطالب ارسالی‬
‫دوست ‪A‬را ‪ like‬کند و در پاسخ دوست ‪ A‬ممکن است مجدداً در یک عمل متقابل آن‬
‫را ‪ like‬نماید‪.‬این امر می تواند موجب ارائه نظرات مناسبی شود‪ .‬کامنت های‬
‫مناسب و روشنگر بر روی دیوارهای مختلف )‪ (wall‬در سراسر جامعه فیس بوک و‬
‫‪sharing‬در شبکه های اجتماعی باعث ایجاد فرصت های بیشتری برای درگیر‬
‫کردن افراد و افزایش اندیشمندانه مشارکت های خود جوش افراد به صورت‬
‫اتوماتیک خواهد شد‪.‬‬
‫کتاب‌در‌امدی‌بر‌شبکه‌های‌اجتماعی‬
‫برگرفته از‬:‫مقاله‌ای‌بر‌گرفته‌از‬
3) T. Andrew Yang, Dan J. Kim, and Vishal
Dhalwani;” Social Networking as a New Trend in eMarketing” Houston, Texas, USA
http://iranictnews.ir: ‫اخبار فناوری اطالعات و ارتباطات‬
‫سایت‌علمی‌دانشجویان‌ایران‬:www.Daneshju.ir
‫ مقاله‌روانشناسی‌سایت‬www.migna.ir
www.noghalam.blogfa.com‌‫وبالگ‌نو‌قلم‬






