บทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้ สุขศึกษา และพลศึกษา เรื่อง “ การล้ างมือทีถ่ ูกวิธี ” โดย นางสุ ภา สุ วรรณบัตร อาจารย์ 2 ระดับ 7 โรงเรียนวัดบางโพโอมาวาส สานักงานเขตบางซื่อ กรุงเทพมหานคร.
Download ReportTranscript บทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้ สุขศึกษา และพลศึกษา เรื่อง “ การล้ างมือทีถ่ ูกวิธี ” โดย นางสุ ภา สุ วรรณบัตร อาจารย์ 2 ระดับ 7 โรงเรียนวัดบางโพโอมาวาส สานักงานเขตบางซื่อ กรุงเทพมหานคร.
บทเรียนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้ สุขศึกษา และพลศึกษา เรื่อง “ การล้ างมือทีถ่ ูกวิธี ” โดย นางสุ ภา สุ วรรณบัตร อาจารย์ 2 ระดับ 7 โรงเรียนวัดบางโพโอมาวาส สานักงานเขตบางซื่อ กรุงเทพมหานคร ความสาคัญของมือ นอกจาก “สมอง” แล้ว, “มือ” นับเป็ นอวัยวะที่ทาให้มนุษย์เหนือกว่าสิ่ งมีชีวิต อื่นบนโลกใบนี้ เนื่องจากมนุษย์ ใช้สมองคิดค้นสิ่ งต่าง ๆ ในขณะที่ใช้มือในการ ประดิษฐ์ และทางานที่สัตว์อื่นทาไม่ได้ เราใช้มือของเรานี้ ในการจับต้องสิ่ งต่าง ๆ ตั้งแต่ลืมตาขึ้นมาตอนเช้า ล้างหน้า แปรงฟัน อาบน้ า สัมผัสผูอ้ ื่น รวมทั้งหยิบอาหาร เข้าปาก แคะจมูก ป้ ายตา มือจึงอาจนาเชื้อโรคเข้าสู่ ร่างกายได้ดว้ ย และหากใครสัก คนเป็ นโรคติดเชื้อ มือนี้กส็ ามารถกระจายเชื้อไปสู่ ผอู ้ ื่น จากการสัมผัสกันโดยตรง หรื อแม้กระทัง่ สัมผัสผ่านตัวกลาง ซึ่ งตัวกลางที่พบบ่อยและผูค้ นมักมองข้าม ได้แก่ ลูกบิดประตู ราวโหนรถเมล์ และราวบันไดเลื่อน เชื้อโรคบนมือ สิ่ งมีชีวิตเล็ก ๆ ที่อยูบ่ นมือของคนโดยทัว่ ไป แบ่งได้ 2 ประเภท คือพวก ที่พบได้ ในภาวะปกติ ซึ่งมีอยูน่ บั สิ บชนิด (แม้วา่ มือนั้นจะยังดูสะอาด ไม่ เปรอะเปื้ อนก็ตาม) กับพวกที่พบได้ ชั่วคราว ซึ่งได้รับมาจากการสัมผัส ซึ่ง จะติดอยูท่ ี่ผวิ หนังอย่างหลวม ๆ และล้างออกได้ง่าย ๆ พวกแรกนี้โดยทัว่ ไป ไม่ก่อโรค เว้นเสี ยแต่มีการเหนี่ยวนาเชื้อโรคเหล่านี้เข้าสู่ กระแสเลือด หรื อ อวัยวะภายใน เช่น ในทางการแพทย์ การใส่ สายให้น้ าเกลือเข้าไปในหลอด เลือดโดยตรง อาจมีเชื้อที่ผวิ หนังปนเปื้ อนเข้าไปและก่อให้เกิดการติดเชื้อใน กระแสเลือดตามมาได้ ส่ วนพวกหลัง อาจเป็ นเชื้อก่อโรคที่ทาให้เกิด โรคติดต่อได้มากมาย บางอย่างรุ นแรงถึงชีวิต โรคติดเชื้อที่ตดิ ต่ อผ่ านทางมือ โรคติดเชื้อมากมาย สามารถติดต่อผ่านการสัมผัส ตัวอย่างโรคที่พบบ่อย มีดงั นี้ * โรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ เช่น หวัด วัณโรค ไข้หวัดใหญ่ โรคหัด หัดเยอรมัน นอกจาก จะติดต่อผ่านการหายใจเอาเชื้อเข้าไปแล้ว การที่มือไปสัมผัสกับสิ่ งของเครื่ องใช้ที่ใช้ ร่ วมกับบุคคลอื่น หรื อเครื่ องใช้ในที่สาธารณะ เช่น ลูกบิดประตู ราวโหนรถเมล์ หรื อราว บันได แล้วมาแคะจมูก เชื้อโรคก็จะเข้าสู่โพรงจมูกส่ วนหน้า เมื่อหายใจเข้าไป ก็ทาให้เกิด โรคได้ * โรคติดเชื้อทางเดินอาหาร เช่น ท้องเสี ย โรคตับอักเสบชนิดเอ โรคบิด อหิวาตกโรค โรคพยาธิ ชนิดต่าง ๆ ซึ่งติดต่อได้จากการที่มือปนเปื้ อนเชื้อเหล่านี้ แล้วหยิบจับอาหารรับประทาน เข้าไป * โรคติดต่ อทางการสั มผัสโดยตรง เช่น โรคตาแดง โรคเชื้อรา แผลอักเสบที่ผวิ หนัง หิด เหา โรค เริ ม *โรคที่ติดต่ อได้ หลายทาง เช่น โรคอีสุกอีใส อาจติดต่อได้จากการหายใจ และการสัมผัส โรคติดเชื้อเหล่านี้ เป็ นโรคที่พบบ่อย และบางครั้งอาจมีภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงตามมาได้ แนวทางป้ องกันโรคที่เกิดจากการติดเชื้อทางมือ วิธีการง่าย ๆ ที่ลงทุนน้อย และได้ผลตอบแทนมาก ในการควบคุมและป้ องกัน โรคติดเชื้อที่ผา่ นทางมือ ก็คือ “การล้างมือ” จากการวิจยั ทางการแพทย์ ค้นพบมานาน กว่า 150 ปี แล้วว่า การล้างมือของแพทย์จะช่วยลดอัตราการเกิดโรคติดเชื้อใน โรงพยาบาล นอกจากนี้การล้างมือบ่อย ๆ ในผูป้ ่ วยที่เป็ นโรคตาแดง ก็เป็ นวิธีป้องกัน การระบาดของโรคได้ หรื อการล้างมือของผูป้ ระกอบอาหาร ก็ป้องกันการระบาดของ โรคติดเชื้อทางเดินอาหารเช่นกัน แต่ปัญหาก็คือ คนทัว่ ไปไม่ค่อยได้สนใจและไม่ ระวัง เนื่องจากเชื้อก่อโรคดังกล่าวข้างต้นแม้จะมีอนั ตราย แต่กม็ ีขนาดเล็ก มองด้วยตา เปล่าไม่เห็น นอกจากการไม่แคะจมูกและขยี้ตาบ่อย ๆ แล้ว การล้างมือให้สะอาดอยู่ เสมอ จึงมีความสาคัญอย่างยิง่ การล้ างมือทีถ่ ูกวิธี มี 6 ขั้นตอน ดังนีน้ ะครับ ขั้นตอนที่ 1 ถูฝ่ามือ กับฝ่ ามือ ขั้นตอนที่ 2 ฝ่ ามือถูบริเวณหลังมือสลับกันทั้งสองข้ าง ขั้นตอนที่ 3 ซอกนิว้ มือด้ านฝ่ ามือถูกนั ขั้นตอนที่ 4 ถูซอกนิว้ มือด้ านหลังมือ ด้ วยฝ่ ามือทั้งสองข้ างสลับกัน ขั้นตอนที่ 5 ล้ างนิว้ หัวแม่ มือให้ สะอาดโดยรอบทั้งสองข้ าง ขั้นตอนที่ 6 เอาปลายนิว้ มือ ถูฝ่ามือ สลับกันทั้งสองข้ าง เมื่อไรควรล้ างมือ ควรล้างมือในกรณี ต่าง ๆ ดังนี้: ล้างมือ หลังเสร็ จ กิจกรรมที่ทาให้มือสกปรก เช่น ทางาน ยกของ พรวนดิน กวาดบ้าน ล้างห้องน้ า เป็ นต้น, ล้างมือ เมื่อจะประกอบ อาหาร หรื อหยิบจับอาหารเข้าปาก, ล้างมือ ก่อนล้างหน้า แปรงฟัน หรื อหลังเข้าห้องน้ า, ล้างมือ เมื่อจะสัมผัสจมูก ปาก หรื อตา, ล้างมือ ก่อนและหลังสัมผัสผูป้ ่ วย รวมทั้งใน กรณี ที่ป่วยเองก็ยงิ่ ต้องล้างมือให้บ่อย ๆ หลังเช็ดน้ ามูก ไอ จาม, ล้างมือ ก่อนสัมผัสบุตรหลาน และล้างมือ หลังจาก กลับจากที่ทางานมาถึงบ้าน การล้างมือควรกระทาบ่อย ๆ ให้เป็ น นิสัย เนื่องจากการสัมผัสบริ เวณตา จมูก ปาก หยิบจับอาหาร สามารถนา เชื้อโรคบนมือเข้าสู่ ร่างกายได้ นอกจากนี้ การเลี้ยงดูบุตรหลาน โอบ กอด ป้ อนอาหาร ก็สามารถนาโรคสู่ เด็กเหล่านั้นได้ดว้ ย “ถึงเวลาหรื อยัง ที่ท่านจะสละเวลาที่มี ค่าของท่านสักนิด ล้างมือของท่านให้ สะอาด เพื่อตัวท่าน บุตรหลานของท่าน และสังคมส่ วนรวม” คณะที่ปรึกษา นางดวงพร เชื้อเนตร นางผ่ องพรรณ ตรีสุวรรณ นางสุ ชาดา ผู้อานวยการโรงเรียนวัดบางโพโอมาวาส ผู้ช่วยผู้อานวยการฝ่ ายวิชาการ วรวิทยพิทยา ผู้ช่วยผู้อานวยการฝ่ ายธุรการ