Transcript การปรับเปลี่ยนบริบทการดื่ม

พฤติกรรมทำลำย
สุขภำพ
( เหล้ำ, บุหรี่ และ แนวทำงลดอุบต
ั เิ หตุ
)
คณะแพทยศำสตร
์ มหำวิทจ
ยำลัยขอนแก่
นล
ร่ป์
วมกั
บ โรงพยำบำล
ประกิ
ต วำทรสำธกกิ
อุดมศิ
ศรี
แสงนำม
ศู นย ์ขอนแก่น
้ั ่ 21 ประจำปี 2548
ประชุมวิชำกำร ครงที
่ “HEALTHY THAILAND : เมืองไทยแข็งแรง”
เรือง
(COMMON PROBLEMS IN I-SAN AND UPDATE MANAGEMENT)
ว ันอ ังคำร ที่ 11 ตุลำคม 2548
ณ ห้องบรรยำย 3 คณะแพทยศำสตร ์ มหำวิทยำลัยขอนแก่น
สถำนกำรณ์กำร
บริโภค
ผลกระทบ และ
กำรควบคุมกำร
บริโภคสุรำ
ในประเทศไทย
สถำนกำรณ์
กำรบริโภคแอลกอฮอล ์
ของสังคมไทย
สถำนกำรณ์กำรบริโภคแอลกอฮอล ์ของ
สังคมไทย
แนวโนมก
้ ารบริโภคแอลกลอฮอล์พ.ศ. 2524- 2543
แอลกอฮอลล์บริสุทธิต่อคนต่อปี
์
(ลิตร)
ไทย
20
ฝรังเศส
่
15
เยอรมัน
10
อังกฤษ
5
สหรัฐอเมริกา
0
ญิปุ่่ น
ปี พ.ศ.
ฟิลิปปินน์
์
่
์ ำกับ 4.5%, 14% และ 42%
• ปร ับเป็นปริมำณแอลกอฮอลล ์บริสุทธิโดยประมำณ
เบียร ์ ไวน์ และสุรำกลันมี
แอลกอฮอลล ์บริสุทธิเท่
ตำมลำด ับ
• จำกฐำนข้อมู ล WHO-alcohol consumption database
อ ันด ับการบริโภคเครือ
่ งดืม
่ แอลกอฮอล์
ของประเทศไทย
160
140
120
100
อนั ดบั ที่ 80
60
40
20
0
141
127
ปี1998
111
96
ปี1999
93
ปี 2000
58
30
8
5 3
5
Total
Beer
3
Wine Spirits
ประเภทเครือ่ งดืม่
ปริมาณจาหน่ายสุราในประเทศ
สถำนกำรณ์กำรบริโภคแอลกอฮอล ์ของ
สังคมไทย
58
60
50
40
30
20
20.2
10
0
2532
2546
ปริมำณกำรบริโภค(ลิตร)
่
คนไทยดืม
แอลกอฮอล ์
่ น
้ 3 เท่ำ
เพิมขึ
ภำยใน 14 ปี
จำก 20.2 ลิตร
เป็ น 58.0 ลิตร / คน
/*ข้ปีอมูลแอลกอฮอล ์ทุกประเภทจำกกรมสรรพ
่
่ มี
่ ในเขตเทศบำล
เครืองดื
มที
แอลกอฮอล ์
เคย
ดืม
่
แอลกอฮอล ์
ใดๆ
น้ ำผลไม้ผสม
ไวน์/สปำย
เบียร ์
ดืม
่
ใน 1
ดืม
่ ใน
30
วัน
ในเขต
เทศบำล
รวม
ดืม
่
ใน 1
ปี
ดืม
่
ใน 1
ปี
เคย
ดืม
่
ดืม
่
30
วัน
เคย
ดืม
่
ดืม
่
ใน
30
วัน
63. 49. 36. 60. 48. 35.
58.0 46.7 34.6
4
9
0
7
3
3
7.7 4.8 2.5 6.0 3.8 2.1 6.8 4.3 2.3
22. 12.
25. 14.
28.3 17.0 7.7
4.7
6.2
5
0
4
5
54. 40. 26. 52. 39. 26.
9
6
6
0
1
8
สุรำสี
26. 14.
27. 17. 10.
29.5่ 20.2 12.7
8.0
่
3
5
9
3
3
ทีมำ : ประมำณกำรผู ด
้ มแอลกอฮอล
ื
์ภำค
49.1 37.7 27.0
นำ้ ผลไม้ผสม
เหล้ำขำว
200
ไวน์
เหล้ำจีน
เบียร์
ยำดอง
เหล้ำแดง
อุกระแช่
150
100
่ : ประมำณกำรผู ด
ทีมำ
้ มแอลกอฮอล
ื่
์ภำค
2546
2543
2540
2537
2534
2531
2528
2525
2522
2519
2516
2513
2510
2507
2504
2501
2498
2495
2492
0
2489
50
สถำนกำรณ์กำรบริโภคแอลกอฮอล ์
ของสังคมไทย
กลุ่มผู บ
้ ริโภค
่
่
เครืองดื
มแอลกอฮอล
์
ใหญ่ทสุ
ี่ ด ได้แก่
กลุ่มผู ช
้ ำย อำยุ 25-44
ปี
จำนวน 7.84 ล้ำนคน
สถำนกำรณ์กำรบริโภคแอลกอฮอล ์
ของสังคมไทย
สถำนกำรณ์ปัญหำในกลุ่ม
เยำวชน
• เยำวชนอำยุ 15-19 ปี ร ้อยละ
่
่ รำแล้ว
46.9 เริมลองดื
มสุ
่
 เยำวชนดืมเป็
นอ ันด ับที่ 2 รอง
จำกวัยทำงำน
 ร ้อยละ 76.4 ของผู ด
้ มสุ
ื ่ รำ
่ มก่
่ อนอำยุ 24 ปี
เริมดื
่
่ น
้ 6 เท่ำ
 วัยรุน
่ หญิงดืมเพิ
มขึ
ใน 7 ปี (2539 - 2546)
• อายุของการเริม
่ ดืม
่ ลดตา่ ลง
อย่างต่อเนือ
่ ง
้
่ ดขึน
ผลกระทบทีเกิ
จำกกำรบริโภค
่
่
มแอลกอฮอล
์
เครืองดื
่ ม่
ควำมสัมพันธ ์กำรบริโภคเครืองดื
แอลกอฮอล ์
ผลต่อผู บ
้ ริโภคโดยตรงและผลกระทบที ่
้
เกิดขึน
่
ลักษณะกำรดืม
่
ปริมำณกำรดืม
กำรเมำสุรำ
กำรติดสุรำ
พิษจำกแอลกอฮอล ์
้ ัง
โรคเรือร
อุบต
ั เิ หตุ
/บำดเจ็บ
ปั ญหำสังคม
้
ระยะสัน
Babor T, Caetano R, Casswell S, et al. 2003
ปั ญหำสังคม
ระยะยำว
่
อุบต
ั เิ หตุทมำจำกสำเหตุ
ี่
กำรดืม
แอลกอฮอล ์
สถำนกำรณ์ปี 2546
มีผูเ้ สียชีวต
ิ จำกอุบต
ั เิ หตุ
มีผูบ
้ ำดเจ็บ
12,8
68,3
สู
ญ
เสี
ย
ทำงเศรษฐกิ
จ
ก
48% ของผู บ้ ำดเจ็บจำกอุบตั เิ หตุ
120,000
ล้
ำ
นบำท**
มีสำเหตุจำกกำรเมำ*
* ข ้อมูลสถิตริ ะบาดวิทยาปี 2546
** ข ้อมูลปี 2547
่
อุบต
ั เิ หตุทมำจำกสำเหตุ
ี่
กำรดืม
แอลกอฮอล ์
สถำนกำรณ์ปี
2547
• ร ้อยละ 72.7 ของ
ผู บ
้ ำดเจ็บรุนแรงจำนวน
1,405 คนจำกพำหนะ
่
่
่
ทุกประเภทดืมเครื
องดื
ม
แอลกอฮอล ์ก่อนเกิด
เหตุ
•โดยร ้อยละ 44.2 ของ
่
ผู บ
้ ำดเจ็บรุนแรงมีอำยุตำ
่
่
่
กว่ำ 18 ปี และดืมเครื
องดื
ม
แอลกอฮอล ์ก่อนเกิดเหตุ
่ รำแล้วขับรถ
• กำรดืมสุ
่
่
เพิมควำมเสี
ยงต่
อ:
– กำรบำดเจ็บจำกอุบต
ั เิ หตุ
จรำจร 6.6 เท่ำ
– กำรเสียชีวต
ิ จำก
อุบต
ั เิ หตุจรำจร 9.6 เท่ำ
่ อ
• ถ้ำลดจำนวนผู ข
้ บ
ั ขีเจื
่
่ง
สุรำลงครึงหนึ
– จะป้ องกันกำรเสียชีวต
ิ ได้ปี
ละ
2,922 คน
– ป้ องกันกำรบำดเจ็บได้ปีละ
29,625 คน
– คิดเป็ นผลได้ทำง
เศรษฐกิจ
13,976
ล้ำนบำท
้ ทางอุบ ัติ… แห่งอุบ ัติเหตุ”
*ข้อมูลจาก “เสน
่ ดจำกกำรดืม
่
ปั ญหำควำมรุนแรงในครอบคร ัวทีเกิ
แอลกอฮอล ์
47.1
50
40 ร้อยละของแม่บา้ นถู
34กกระทารุนแรง
พ่อบ้ำนและแม่บ้ำนไม่
ดืม่
30
แม่บ้ำนดืม่
20
23.4
16
10
พ่อบ้ำนดืม่
พ่อบ้ำนและแม่บ้ำนดืม่
0
พฤติกรรมกำรดืม่ ของคนในครอบครวั
่
ปั ญหำสังคมทีตำมมำ
* ผลวิจ ัยเอแบคโพลล ์ : ผลสำรวจควำมรุนแรงในครอบคร ัว ก.ค.ปี 2547
่ รำ
โทษและผลเสียจำกกำรดืมสุ
เฉี ยบพลัน (Acute)
กำยภำพ
(Physical)
ตำย/บำดเจ็บอุบต
ั เิ หตุ
ตำย/บำดเจ็บทะเลำะวิวำท
ประสำทและ
ปฏิก ิรย
ิ ำตอบสนอง
จิตใจ(Psycho ช้ำลง
logical)
กำรควบคุมอำรมณ์
ผิดปกติ
้ ัง (Chronic)
เรือร
ควำมดันโลหิตสู งโรคหัวใจ
เส้นเลือดสมองแตก-ตีบถู กทำลำย
มะเร็งคอ-กระเพำะ-ตับเต้ำนม-ลำไส้
ระบบภู มค
ิ ม
ุ ้ กันผิดปกติ
้
ควำมจำระยะสัน/ยำว่
บกพร่อง/เสือม
ประสำนหลอน
่
ลงแดง-คลุม
้ คลังจำกพิ
ษ
้ ัง
สุรำเรือร
้
ทำไมคนไทย
่
่
ถึงบริโภคเครืองดื
ม
แอลกอฮอล ์
่ นทุ
้ กปี ?
เพิมขึ
20
15
10
5
0
่ ผลต่อกำรเพิมอุ
่ ปสงค ์
ปั จจัยทีมี
้ รำเป็ นเรืองที
่
่
• กำรซือสุ
สะดวกมำก*
่ ้
– ร ้ำนอยู ่ใกล้บำ้ น เฉลียผู
้
ซือใช้
เวลำเพียง 7.5 นำที
่ รำที่
– กำรเดินทำงไปดืมสุ
ร ้ำนอำหำรหรือร ้ำน
จำหน่ ำยสุรำ ใช้เวลำ
่ 18.4 นำที
เฉลีย
้
่ ่
– ถ้ำเวลำไปซือกลั
บมำดืมที
่ 10 นำที จะลด
บ้ำนเพิม
่
้ั
กำรดืมลง
0.3 ครง/เดื
อน
้ั
(จำก 7 ครง/เดื
อน)
• กรมสรรพสำมิตอำนวย
ควำมสะดวกให้กบ
ั ผู ผ
้ ลิต
และผู ข
้ ำยปลีกด้วยบริกำร
แบบ One Stop Service
• รำยได้-รำคำสุรำ
• กำรโฆษณำ
*นิพนธ์ พ ัวพงศกร (2548)
ยุทธศาสตร์
พล ัง
ปัญญา
- ศูนย์วจ
ิ ัยปัญหาสุรา
- โครงการวิจ ัยต่างๆ
พล ัง
นโยบาย
สสส.
พล ัง
ั
สงคม
- คณะกรรมการควบคุมการบริโภค
เครือ
่ งดืม
่ แอลกอฮอล์แห่งชาติ (คบอช.)
้ ฏหมาย
- ศูนย์เฝ้าระว ังและบ ังค ับใชก
- กระบวนการนโยบายสาธารณะ
เครือข่ายองค์กรงดเหล้า
ภาคีรณรงค์ตา่ งๆ
ื่ สารมวลชน
สอ
สถำนกำรณ์กำรควบคุมแอลกอฮอล ์ในไทย
- ก่อน 2546 มีเพียงองค ์กรเอกชนไม่กแห่
ี่ ง
รณรงค ์ลดเหล้ำและเมำไม่ขบ
ั
่
- 2546
สสส. และภำคีเริมกำรประมวลองค
์
ควำมรู ้ และก่อขบวนเครือข่ำยองค ์กรงดเหล้ำ
ผลักดัน มติ ครม. จำกัดเวลำโฆษณำ และตง้ั
คณะกรรมกำรควบคุมกำรบริโภคแอลกอฮอล ์
แห่งชำติ (คบอช), กำรรณรงค ์งดเหล้ำ
เข้ำพรรษำ
- 2547 เกิดกลไกกำรทำงำนด้ำนต่ำงๆ เช่น
สำนักงำนเครือข่ำยองค ์กรงดเหล้ำ ศูนย ์วิจ ัย
สถำนกำรณ์ในประเทศไทย
2548 ศูนย ์เฝ้ำระวังกำรบังคับใช้กฎหมำยฯ
กำรผลักดันนโยบำยร ับน้องปลอดเหล้ำ วัดปลอด
เหล้ำ กำรประชุมวิชำกำรสุรำแห่งชำติฯ
่
่ รำลดลง ภำษี
- อ ัตรำเพิมของกำรดื
มสุ
่
สรรพสำมิตเก็บได้ตำกว่
ำเป้ ำ
- ยังต้องกำรกำรพัฒนำต่อในทุกๆด้ำน
่
- ยังขำดกำรเชือมประสำนกับเครื
อข่ำยสำกล
์
เป้ ำหมำยผลสัมฤทธิกำรป้
องกน
ั แก้ไขปั ญหำ
่
่
่
เกียวก
ับเครืองดื
มแอลกอฮอล
์
หลักกำร
ป้ องกันแก้ไข
ป้ องกันกำร
บริโภค
่
ไม่
ดืม
่่
ดื
ม
พอคว
่
ไม่ดม
ื
ดื
มตำม
ร
เลย
มรรยำท
่
ลองดืม
แล้วเลิก
่
เคยดืม
แล้วเลิก
ยุตด
ิ ม
ื่
ก่อนมึน
่
ดืมเท่
ำที่
ตำม
จ
ำเป็ น
ประเพณี
ป้ องกัน
อ ันตรำย
ลด
ลด
ต่
อ
ออ
ันตรำ
อต่
ันตรำ
่
ผู
บ
้
ริ
โ
ภ
ผู
อ
้
น
ื
ลด
ยุยต ิ
ย
รุพฤติ
นแรงใน
ปริ
กรร
คมำณ
ใส่
บริโภค
เข็มขัด
หมวก
นิ รภัย
/เมำไม่
ขัักษำโรคที
บ
่
ร
่ โภค
กำรบริ
เกียวก
ับ
่
่
เครืองดื
มฯ
ครอบคร
ัว
ยุต ิ
ม
รุนแรงใน
พฤติ
กรร
สังคม
เมมำไม่
ขับ
ยุทธศำสตร ์กำรป้ องกันแก้ไข
่
่
อุปทำนเครืองดื
มแอลกอฮอล
์
อุตสำหกรรม
่ ต และ
่
ระบบผลิ
ผลิ
ตเครืองดื
มฯ
มำตร
กำร
กฏหม
ำย
มำตร
สำรสน
กำร
กำรศึ
เทศ
/
กษำ
ร ัฐ กำรตลำด
เอกชน
่
เพิมควำม
ควำม
แพร่
หลำย
โอก
สะดวก
ซ ื้
ำส
อ
่
เพิมกำร
บริโภค
มำตร
ชุ
มช
กำร
สัง/ค
น
ม
มำตร
ชุ
มช
กำร
สัง/ค
น
ม
ประสิทธิผลของมำตรกำรต่ำงๆใน
ประสบกำรณ์ ตปท.
นโยบำย หรือ มำตรกำร
Babor T, et
al. (2003)
Lehto J.
(1995)
***/**
***/**/*
***
***
***/**/*/0
**/*
*/?
**
***/**/0
***/**
กำรร ักษำและกำรบำบัดแต่เนิ่ นๆ
***/*
-
กำรให้กำรศึกษำและกำรรณรงค ์
0
*
กำรควบคุมกำรเข้ำถึง และกำรหำ
ซือ้
ภำษีและกำรกำหนดรำคำ
่
่
กำรปร ับเปลียนบริ
บทกำรดืม
กำรควบคุมกำรส่งเสริมกำรขำย
มำตรกำรควบคุมผู ด
้ มแล้
ื่
วขับ
กำรควบคุมกำรเข้ำถึงและกำรหำซือ้
(Regulating the Physical Availability)
้ั ำที
่ สำมำรถซื
่
้
• กำรกำหนดอำยุขนต
อได้
+++
• กำรผู กขำดกำรขำยปลีกโดยร ัฐ
+++
่ั
• กำรจำกัดชวโมงและเวลำกำรขำย
++
• กำรจำกัดควำมหนำแน่ นของร ้ำนจำหน่ ำย
ประมวลนโยบำยและมำตรกำรทำง
กฎหมำย
ในประเทศไทย
นโยบำย หรือ
มำตรกำร
กำรควบคุมกำร
เข้ำถึง และกำรหำ
ซือ้
ภำษีและกำรกำหนด
่
รำคำ
กำรปร ับเปลียน
่
บริบทกำรดืม
กำรควบคุมกำร
ส่งเสริมกำรขำย
มำตรกำรควบคุมผู ้
่
ดืมแล้
วขับ
กำรให้กำรศึกษำและ
กำรรณรงค ์โน้มน้ำว
นโยบำย หรือ มำตรกำรในประเทศไทย
-ขำยได้เฉพำะเวลำ 11-14 น. และ 17-24 น.
่
-ห้ำมจำหน่ ำยอำยุตำกว่
ำ 18 ปี , ห้ำมไม่ให้เด็กเสพสุรำ
่
หรือบุหรี่ ห้ำมเข้ำสถำนทีขำยฯ
-ห้ำมจำหน่ ำยในสถำนศึกษำ และศำสนสถำน
่
่
-เป็ นไปเพือหำรำยได้
เข้ำร ัฐ ยังไม่ได้เป็ นเพือลดกำร
บริ
-ห้ำโภค
มจำหน่ ำยสุรำแก่ผูเ้ มำมำยหรือยอมให้ผูเ้ มำมำยอยู ่
ในสถำนบริกำร
่ งพิ
่ มพ ์และป้ ำยกลำงแจ้งต้อง
-ห้ำมกำรโฆษณำทำงสือสิ
มีคำเตือน และห้ำมอยู ่ใกล้สถำนศึกษำทุกระดับในร ัศมี
500 เมตร
้
-ห้ำมโฆษณำทำง TV/วิทยุ เวลำ 05-22 น. หลังจำกนัน
้
โฆษณำได้
่ เฉพำะภำพลั
-ห้ำมขับขีขณะเมำสุ
รำ ก
(จษณ์
ำคุกเท่<ำนั
3น
เดือน, ปร ับ 2,00010,000บำท)
-ประพฤติวน
ุ่ วำยหรือครองสติไม่ได้ในถนนหรือ
สำธำรณสถำน ปร ับ < 500 บำท
-ต้องติดฉลำกคำเตือน (ประกำศกระทรวงสำธำรณสุข,
-มำตรกำรสุ
ม
่ ตรวจระดับแอลกอฮอล ์ของผู ข
้ บ
ั ขี่
2546)
ยำนพำหนะ
-วันเครอบคร ัวแข็งแรงทุกวันอำทิตย ์ (มติ ค.ร.ม. 27
ก.ค.2547)
กำรสู ญเสียจำกกำร
บริโภค
่
่
เครืองดืมแอลกอฮอล ์
่
อำจจะมีมำกกว่ำทีท่ำน
คิด
ชะตำกรรม ของผู ท
้ รี่ ับผล จำกผู ้
เมำสุรำ
เธอและพ่อของเธอ ในปี
คศ.1998.
่
เธอขณะทีไปพั
กผ่อนที่
Venezuela.
่ นเด็ก
ในวันเกิดขณะทีเป็
่ กสนำน สดใส ร่ำเริง
เธอ ขณะทีสนุ
่
อยู ่ก ับเพือนๆ
่ นผลจำกกำรถู กชน
สภำพรถของเธอทีเป็
่
โดยนักศึกษำชำยผู ห
้ นึ่ งทีเมำสุ
รำ ในเดือน
ธ ันวำคม ปี 1999.
Jacqueline
ถู กไฟครอกอย่ำงรุนแรงเป็ นเวลำ
ประมำณ 45 วินำที
หลังเกิดเหตุ เธอต้องได้ร ับกำร
ผ่ำตัดมำกกว่ำ 40 ครง้ั
เธอขณะได้ร ับกำรร ักษำ
เนื่องจำกหนังตำข้ำงซ ้ำยถู กเผำ
ไหม้ไปหมด Jacqie จำเป็ นต้องใช้
่ ักษำดวงตำ
ยำหยอดตำเพือร
กับพ่อของเธอ ในปี
2000
3
เดือน หลังเกิดเหตุ
“น้ ำตำลู กผู ช
้ ำย” ผู ซ
้ งขั
ึ่ บรถชนรถของเธอ ซึง่
เขำยอมร ับอย่ำงลู กผู ช
้ ำยว่ำ
่ ทำลำยชีวต
เขำจะไม่ให้อภัยตัวเองเลยทีได้
ิ อ ัน
้ วต
สดใสทังชี
ิ ของเธอ
่ 3 ปี ก่อน
ด้วยกำรเมำสุรำแล้วขับรถเมือ
่ กรถชนแล้ว
“ไม่ใช่ทุกคนทีถู
เสียชีวต
ิ ”
้ ำยหลังเกิดเหตุ 4 ปี
รู ปนี ถ่