Transcript Unia Europejska – z kart historii

Unia Europejska – z kart historii
Początkowe inicjatywy integracji
19.09.1946 Winston Churchil
przedstawia w Zurychu program
utworzenia Stanów
Zjednoczonych Europy
01.01.1947 Powstanie Unii Celnej
Beneluksu - Belgia, Holandia,
Luksemburg
Wśród „Ojców Europy”
Robert Schuman (1886-1963),
polityk francuski.
Premier (1947-1948) i minister spraw
zagranicznych (1948-1953). Przyczynił się
do pojednania francusko-niemieckiego.
Zaproponował zacieśnienie współpracy
pomiędzy zachodnimi sojusznikami, dzięki
której powstało
NATO (1949).
Deklaracja Schumana (1950) /
Współtwórca EWWiS (1951).
Wśród „Ojców Europy”
Winston Churchil (1874-1965), polityk brytyjski,
mąż stanu. Kolejno minister handlu, spraw
wewnętrznych,
I Lord Admiralicji, minister wojny i minister skarbu
oraz premier.
Opowiadał się za polityką angażowania się Wielkiej
Brytanii w proces zjednoczenia świata zachodniego.
Konrad Adenauer (1876-1967), niemiecki
prawnik, polityk, działacz chrześcijańskodemokratyczny.
Przeciwnik nazizmu. Pierwszy kanclerz RFN 1949-63,
jednocześnie 1951-55 minister spraw zagranicznych.
Odegrał wybitną rolę w procesach integracji
europejskiej; wprowadził Niemcy do EWWiS oraz Rady
Europy; przyczynił się do powstania EWG i Euroatomu.
Wśród „Ojców Europy”
Jean Monnet (1888-1979), francuski polityk i dyplomata,
ekonomista i finansista. Twórca idei późniejszego planu
Schumana, otwierającego możliwość współpracy francuskoniemieckiej w zakresie węgla i stali w ramach organizacji
EWWiS.
Alcide de Gasperi (1881-1954), polityk włoski. Wielokrotny
premier i minister spraw zagranicznych (1945-53). Wprowadził
Włochy w struktury europejskie. Współorganizator Rady
Europy (1949) oraz EWWiS (1951). Propagował ideę
zjednoczenia Europy.
Paul Henri Spaak (1899-1972), polityk, działacz Belgijskiej
Partii Socjalistycznej. Wielokrotny minister spraw
zagranicznych i premier (1936-57). Współtwórca Beneluksu,
NATO i Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej.
Deklaracja R.Schumana
Minister
Spraw
Zagranicznych
Francji
R.Schuman,
proponuje utworzenie organizacji sprawującej
pieczę nad zasobami węgla i
produkcją stali, należącymi do RFN
i Francji, ale otwartej na inne kraje
9
maja
1950
Zasady:
Deklaracja
Schumana
• Europa nie powstanie od razu ale poprzez konkretne
realizacje. Trzeba najpierw wprowadzić
„rzeczywistą solidarność”.
• Odwieczna wrogość między Niemcami a Francją
musi zostać wyeliminowana: propozycja musi
dotyczyć przede wszystkim tych dwóch krajów, ale
otwarta jest na wszystkie inne narody europejskie,
które podzielają jej cele.
• Pierwsze działania muszą dotyczyć kwestii „ograniczonej, ale
decydującej”: niemiecko-francuskiej produkcji węgla i stali, która
musi zostać umieszczona pod wspólną Najwyższą Władzą.
• Połączenie tych interesów ekonomicznych przyczyni się do
podniesienia poziomu życia i utworzenia wspólnoty gospodarczej.
• Postanowienia Władzy Najwyższej będą wiążące dla krajów, które
do niej przystąpią. Będzie ona złożona z niezależnych osobistości
na bazie parytetu. Jej decyzje będą miały charakter wykonawczy.
Traktat Paryski
Niemcy, Francja,
Belgia, Holandia,
Luksemburg, Włochy
podpisują w Paryżu
Traktat ustanawiający:
Europejską Wspólnotę
Węgla i Stali (EWWiS)
18
kwietnia
1951
Traktaty
Rzymskie
Kraje EWWiS
ustanawiają
Europejską Wspólnotę Gospodarczą
i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej
EWG i Euratom
25
marca
1957
Traktaty
Rzymskie
wchodzą w życie.
Siedzibą Komisji EWG
i Euratomu
zostaje Bruksela
1
stycznia
1958
Europejska Wspólnota
Gospodarcza
1
stycznia
1958
Traktat
o połączeniu organów
wykonawczych trzech
Wspólnot
EWWS, EWG, Euratom
powołujący jedną Radę
i jedną Komisję.
Układ o fuzji wszedł w życie
1 lipca 1967
8
kwietnia
1965
Unia celna
Zniesienie ceł wewnętrznych.
Wspólna taryfa celna wobec
krajów spoza EWG
1
lipca
1968
Dołączają:
Europejska Wspólnota
Gospodarcza
DANIA
WLK.BRYTANIA
IRLANDIA
1
stycznia
1973
410
członków;
pierwszy
szef
Izby:
Simone
Veil
Pierwsze powszechne wybory do
Parlamentu Europejskiego
7 / 10
czerwca
1979
Dołącza:
Europejska Wspólnota
Gospodarcza
GRECJA
1
stycznia
1981
Dołączają:
Europejska Wspólnota
Gospodarcza
HISZPANIA
PORTUGALIA
1
stycznia
1986
Jednolity
Akt
Europejski
JAE został podpisany 17 lutego 1986 r.
w Luksemburgu, oraz
26 lutego 1986 r. w Hadze.
Wszedł w życie 1 lipca 1987
17/26
lutego
1987
zwiększył
uprawnienia
legislacyjne
Parlamentu
Europejskiego
zakładał utworzenie
jednolitego
rynku
wewnętrznego
do końca 1992 r.
określił podstawy
prawne
europejskiej
współpracy
politycznej
Jednolity
Akt
Europejski
wskazał, iż Rada
Europejska
powinna odejść od
wyłącznego
stosowania
zasady
jednomyślności
Zasada jednomyślności - tzn. wszystkie
państwa muszą wyrazić zgodę. Protest
nawet jednego państwa powoduje
zablokowanie decyzji.
Obecnie zasada jednomyślności dotyczy tylko
szczególnie wrażliwych kwestii, takich jak:
• azyl,
• podatki,
• wspólna polityka zagraniczna i
bezpieczeństwa.
Decyzje podejmowane są obecnie poprzez
głosowanie większością kwalifikowaną.
Zjednoczenie
Niemiec
Upadek
muru
berlińskiego
9.11.1989
poszerza się
terytorium
Wspólnoty
3
października
1990
Traktat
z Maastricht
o utworzeniu
Unii Europejskiej
wszedł w życie 1 listopada 1993
7
lutego
1992
ustanowił
Unię Europejską
zbudowaną na
trzech filarach
I filar – wspólnotowy
oparty na
trzech Wspólnotach,
objął: gospodarkę, handel,
politykę społeczną,
ochronę środowiska,
kulturę
wprowadził instytucję
obywatelstwa
europejskiego
II filar
Wspólna Polityka
Zagraniczna i
Bezpieczeństwa
Traktat
z
Maastricht
III filar
współpraca w zakresie
wymiaru sprawiedliwości i
spraw wewnętrznych
wzmocnił uprawnienia
Parlamentu
Europejskiego
stworzył podstawy prawne
dla Unii Gospodarczej i
Walutowej
Traktat
z
Maastricht
I filar – wspólnotowy
oparty na trzech Wspólnotach:
• EWG – zmieniono nazwę na
Wspólnota Europejska
• Europejska Wspólnota Węgla i Stali
• Euratom
7 lutego
1992
-------------1 listopada
1993
Traktat
z
Maastricht
Ustanowienie obywatelstwa europejskiego
Zgodnie z artykułem 17 Traktatu o Unii Europejskiej
obywatelem Unii Europejskiej
jest każda osoba, która jest obywatelem któregoś
z krajów członkowskich.
Obywatelstwo Unii dopełnia, a nie zastępuje
obywatelstwo krajowe.
Oznacza to, że każdy, kto posiada obywatelstwo
któregoś z krajów członkowskich,
automatycznie staje się też obywatelem Unii.
7 lutego
1992
-------------1 listopada
1993
Traktat
z
Maastricht
Stworzenie podstaw prawnych dla Unii
Gospodarczej i Walutowej
Kryteria z Maastricht:
jest to pięć kryteriów określających czy państwo UE
jest gotowe do przyjęcia euro:
• stabilność cen
• deficyt budżetowy
• dług publiczny
• stopy procentowe
• stabilność kursu walutowego
7 lutego
1992
-------------1 listopada
1993
Traktat
z
Maastricht
Unia Europejska
• nie ma podmiotowości prawnej
• nie jest formalnie podmiotem na arenie
międzynarodowej,
• wszelkie umowy z krajami trzecimi są nadal
zawierane przez Wspólnoty, w ramach ich
kompetencji, lub przez państwa członkowskie
Wspólnot Europejskich
• nie ma własnych, odrębnych organów, korzysta
zaś dla realizacji swych zadań z organów
Wspólnot Europejskich.
7 lutego
1992
-------------1 listopada
1993
Zapoczątkowany
zostaje
jednolity rynek
europejski
(wspólny rynek)
obszar bez granic wewnętrznych,
na którym zostaje zapewniony swobodny przepływ
towarów, osób, usług i kapitału
(4 swobody/wolności)
1
stycznia
1993
Swobodny przepływ usług
Swobodny przepływ towarów
Prawo do podejmowania i wykonywania pracy
na własny rachunek, zakładania i prowadzenia
przedsiębiorstw.
Na rynku nie ma barier celnych.
Wszystkie towary podlegają tym
samym normom i powinny być
obłożone takimi samymi
podatkami.
jednolity
rynek
europejski
Swoboda przepływu osób
Prawo pracy, życia, osiedlania się i
korzystania ze zdobyczy socjalnych
w jakimkolwiek miejscu na terenie
UE, bez względu na przynależność
państwową.
Swoboda przepływu kapitału
Obywatele UE mają prawo do wyboru miejsca
zakładania swych rachunków bankowych oraz
dokonywania operacji bankowych we wszystkich
krajach członkowskich.
Polska składa wniosek
o przyjęcie do UE
8
kwietnia
1994
Dołączają:
Unia
Europejska
AUSTRIA
FINLANDIA
SZWECJA
1
stycznia
1995
Układ z
Schengen
wchodzi
w życie.
Znosi kontrole paszportowe
na granicach pomiędzy Francją, Belgią, Holandią,
Luksemburgiem, Niemcami, Hiszpanią i Portugalią.
(uchwalony 14 czerwca 1985)
26
marca
1995
Układ
z
Schengen
Obecnie Strefa z zasady obejmuje wszystkie
państwa UE oraz Islandię i Norwegię,
zaś Porozumienie z Schengen stało się integralną
częścią traktatów UE.
Bułgaria, Cypr i Rumunia nie są
jeszcze w pełni objęte Porozumieniem.
Ponadto, Irlandia i Zjednoczone Królestwo nie
uczestniczą w ustaleniach dotyczących kontroli
granicznych i polityki wizowej.
Kontrole na granicach wewnętrznych mogą nadal być
przeprowadzane okresowo, jeżeli wymagają tego porządek
publiczny lub bezpieczeństwo narodowe.
W strefie Schengen
- wzmocniono współpracę policji i sądów
- intensywne zwalczanie przestępczości i narkomanii.
26
marca
1995
Strefa
Schengen
Traktat Amsterdamski
wszedł w życie 1 maja 1999
2
października
1997
dotyczy
fundamentalnych
praw obywateli
daje możliwość
nakładania sankcji
na państwa UE
łamiące zasady
demokracji,
prawa człowieka oraz
prawa wspólnotowe
umocnił rolę
Parlamentu
Europejskiego
walka z bezrobociem
jako nadrzędny cel
traktatowy
uprawnienia
dla Rady
Unii Europejskiej
w zakresie
zwalczania
dyskryminacji
Traktat
Amsterdamski
doprecyzował
zasady wspólnej
polityki
zagranicznej i
bezpieczeństwa
Waluty 12 krajów UE zostają
zastąpione przez euro.
Wspólna waluta zostaje
wprowadzona na rynki pieniężne.
EUROLAND
to potoczne określenie stosowane do
obszaru oficjalnie zwanego "obszarem
euro" lub "strefą euro". Obszar ten
składa się obecnie z 17 Państw
Członkowskich UE, które przyjęły
wspólną walutę euro: Austria, Belgia,
Cypr, Estonia, Finlandia, Francja,
Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy,
Luksemburg, Malta, Holandia, Portugalia,
Słowacja, Słowenia, Hiszpania.
Wprowadzenie do
obiegu banknotów
i monet euro
1 stycznia
1999
------------------------------------
1 stycznia
2002
Zatwierdzenie
Agenda
2000
Agendy 2000
Ustanawia finansową pomocy dla
państw kandydujących.
Decyzja o rozpoczęciu
negocjacji z pierwszą grupą
krajów kandydujących.
24-25
marca
1999
Agenda
2000
Założenia
polityki
finansowej
2000-2006
Rezerwa funduszy
na rozszerzenie
po 2002 r.
ROZSZERZENIE
- Wnioski i
zalecenia
Ograniczenie
wydatków na
rolnictwo po 2002 r.
Koncentracja pomocy
strukturalnej w
regionach najbardziej
potrzebujących
Wydzielono fundusze na
przygotowanie krajów
kandydujących
Podjęcie negocjacji z Cyprem,
Czechami, Polską, Słowenią i Węgrami
Programy przedakcesyjne ISPA i SAPARD
Spotkanie w Lizbonie
Strategia
Lizbońska
Przywódcy polityczni UE ustalili nowy cel:
stać się, w ciągu dekady,
"najbardziej konkurencyjną i dynamiczną
w świecie gospodarką opartą na wiedzy,
zdolną do stałego wzrostu gospodarczego,
większej liczby lepszych miejsc pracy oraz
większej spójności społecznej."
23-24
marca
2000
Traktat
z Nicei
Spotkanie w dniach 10-11 grudnia
2000 r. zwołane w celu
rozwiązania problemów
instytucjonalnych, niezbędnych do
przyjęcia nowych członków
Wszedł w życie 1 lutego 2003 r.
26
lutego
2001
porozumienie w sprawie
reformy instytucji UE
Traktat
z Nicei
rozszerzenie zakresu
decyzji podejmowanych
kwalifikowaną
większością głosów
proklamowano
Kartę Praw
Podstawowych
– zbiór praw
człowieka i swobód
obywatelskich
nowy podział głosów
ważonych
w Radzie Europejskiej
kształt i skład przyszłej
Komisji Europejskiej
Głosowanie większością kwalifikowaną
Większość decyzji Rady Unii Europejskiej przyjmowana jest na drodze
głosowania. Każdy kraj może oddać pewną ilość głosów, mniej więcej
proporcjonalną do liczby ludności danego kraju.
Niemcy, Francja, Włochy i
Zjednoczone Królestwo
29
Hiszpania i Polska
27
Niderlandy
13
Belgia, Republika Czeska,
Grecja, Węgry i Portugalia
12
Austria i Szwecja
10
Dania, Irlandia, Litwa, Słowacja i
Finlandia
7
Cypr, Estonia, Łotwa,
Luksemburg i Słowenia
4
Malta
3
Aby wniosek został przyjęty przez Radę
musi otrzymać "kwalifikowaną
większość" głosów. Oznacza to co
najmniej 232 głosy ze wszystkich 321.
Wniosek musi poprzeć większość
państw (w niektórych przypadkach: 2/3
państw).
Ponadto, każde państwo może poprosić
Radę o sprawdzenie, czy liczba ludności
w krajach głosujących za przyjęciem
wniosku stanowi co najmniej 62% całej
populacji UE.
Deklaracja
z Laeken
Deklaracja w sprawie
przyszłości Unii.
Otwiera ona drogę dla
przyszłych reform UE oraz
umożliwia powołanie
Konwentu mającego za
zadanie opracowanie
Konstytucji Europejskiej.
Przewodniczącym Konwentu
zostaje powołany Valéry
Giscard d’Estaing.
14-15
grudnia
2001
Wszystkie 15 Państw Członkowskich
jednocześnie ratyfikuje
Protokół z Kioto, który jest jednym
z najważniejszych międzynarodowych
instrumentów prawnych mających na
celu walkę ze zmianami klimatu.
Zawiera zobowiązania państw
uprzemysłowionych do ograniczenia
emisji gazów cieplarnianych
odpowiedzialnych za globalne
ocieplenie. Całkowite emisje krajów
rozwiniętych muszą być ograniczone o
co najmniej 5% w latach 2008–2012 w
stosunku do poziomu z 1990 r.
(wszedł w życie w lutym 2005 r.)
31
maja
2002
Rozszerzenie
Unia rozszerzała się cztery razy,
jednak ostatnie rozszerzenie było
bezprecedensowym
wyzwaniem, ze względu na swój
zakres jak i różnorodność.
Każde państwo europejskie może wnioskować o
członkostwo w Unii, jeśli spełni jej podstawowe zasady.
Drzwi do UE są otwarte.
1
maja
2004
Nowi członkowie:
Czechy
Estonia
Łotwa
Polska
Słowenia Cypr
Malta
Węgry
Słowacja
Litwa
25 krajów UE podpisuje Traktat ustanawiający
Konstytucję dla Europy.
Został on przygotowany
w celu usprawnienia demokratycznych procesów
decyzyjnych i zarządzania w UE składającej się
z 25 i więcej krajów.
Zakłada również powołanie
europejskiego Ministra Spraw Zagranicznych.
Zanim wejdzie w życie, musi zostać ratyfikowany
przez wszystkie państwa UE.
29
października
2004
Dołączają:
BUŁGARIA
RUMUNIA
1
stycznia
2007
Traktat z Lizbony
zostaje podpisany przez
27 krajów UE
Traktat lizboński zmienia traktaty UE i WE,
ale ich nie zastępuje. Nowy dokument ma na
celu uczynić UE bardziej demokratyczną,
skuteczną i przejrzystą, a tym samym zdolną
do stawienia czoła globalnym wyzwaniom
takim jak zmiany klimatu, bezpieczeństwo i
zrównoważony rozwój.
wszedł w życie 1 grudnia 2009 r.,
po uprzednim ratyfikowaniu przez kraje UE
13
grudnia
2007
Bardziej demokratyczna i oparta
na bardziej przejrzystych
zasadach Europa: w traktacie
wzmocniono rolę Parlamentu
Europejskiego i parlamentów
krajowych, zwiększono możliwość
uczestnictwa obywateli w procesie
decyzyjnym (inicjatywa obywatelska)
oraz wyraźniej określono podział
zadań między władzami europejskimi i
krajowymi, przewidziano również
możliwość wystąpienia z UE
Sprawniej działająca Unia: traktat
uproszcza metody pracy i zasady
głosowania oraz usprawnia i
modernizuje zasady funkcjonowania
instytucji UE liczącej 27 państw.
Zwiększają się także możliwości
działania w dziedzinach o istotnym
znaczeniu dla współczesnej Unii.
Europa praw i wartości, wolności,
solidarności i bezpieczeństwa:
traktat promuje wartości UE, włącza
Kartę praw podstawowych do prawa
pierwotnego, przewiduje nowe
mechanizmy solidarności i zapewnia
lepszą ochronę obywateli europejskich.
Traktat
z
Lizbony
Zwiększy się znaczenie Europy
na arenie międzynarodowej
dzięki połączeniu instrumentów
europejskiej polityki zewnętrznej,
zarówno w zakresie kształtowania,
jak i realizacji polityki. Traktat
lizboński pozwoli Europie
zajmować przejrzyste stanowisko
w kontaktach z partnerami na
całym świecie, ustanowił urząd
wysokiego przedstawiciela Unii ds.
zagranicznych i polityki
bezpieczeństwa, oraz ustanowił
jednolitą osobowość prawną Unii
I Prezydencja Polski
w Radzie UE
Sprawowanie prezydencji w Unii Europejskiej jest naturalną
konsekwencją przystąpienia Polski do UE w 2004 roku i
szczególnego rodzaju zobowiązaniem wynikającym ze statusu
państwa członkowskiego. Obowiązek ten został wprowadzony
przez Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z 1957 r.
01.07 –
31.12.
2011
Priorytety prezydencji:
• zakończenie negocjacji członkowskich z Chorwacją i podpisanie traktatu akcesyjnego, tak by
członkostwo było możliwe w 2013 r.,
• zakończenie negocjacji stowarzyszeniowych z Ukrainą i podpisanie traktatu
stowarzyszeniowego,
• rozwój Partnerstwa Wschodniego oraz polityki sąsiedztwa,
• przyspieszenie negocjacji członkowskich z Turcją,
• nadanie Serbii statusu kandydata i rozpoczęcie negocjacji członkowskich,
• negocjacje budżetowe na lata 2014–2020,
• wzmocnienie polityki spójności,
• rozwój wymiaru militarnego i polityki bezpieczeństwa Unii Europejskiej,
• walka z nielegalną imigracją,
• rozwój jednolitego rynku,
• wspólna polityka energetyczna, wymiar bezpieczeństwa energetyki,
• wzrost konkurencyjności UE na arenie międzynarodowej (w tym poprzez wzrost kapitału
intelektualnego),
• zmniejszanie różnic w stanie zdrowia społeczeństw Europy,
•utworzenie Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji.
Chorwacja przystępuje do UE
22 stycznia 2012 r. w referendum Chorwaci opowiedzieli się za
przystąpieniem do UE. Z dniem 1 lipca 2013 r. Chorwacja stanie
się 28. państwem członkowskim Unii Europejskiej.
1
lipca
2013
Centrum Informacji EUROPE DIRECT
Warmia i Mazury
WARMIŃSKO-MAZURSKA IZBA ROLNICZA
ul. Lubelska 43a, 10-410 Olsztyn, tel/fax +48 895354843,
e-mail: [email protected]
www.europe-direct.olsztyn.pl