Matura 2014 z historii i wiedzy o społeczeństwie

Analiza zadań i wyników

Do wszystkich egzaminów obowiązkowych w części ustnej i części pisemnej egzaminu maturalnego w maju 2014 roku przystąpiło 293 974 tegorocznych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych.

Do egzaminu przystąpili również absolwenci z lat ubiegłych, którzy dotychczas nie uzyskali świadectwa dojrzałości, oraz tacy, którzy uzyskali świadectwo dojrzałości we wcześniejszych latach, a w maju 2014 r. przystąpili ponownie do egzaminu maturalnego w celu podwyższenia wyniku egzaminacyjnego albo uzyskania wyniku z nowego przedmiotu.

Wyniki egzaminu maturalnego

Liczba absolwentów, którzy przystąpili do wszystkich egzaminów obowiązkowych

Liczba osób, które zdały egzamin Liczba osób, które mają prawo przystąpienia do egzaminu poprawkowego w sierpniu br.

Liczba osób, które nie zdały egzaminu maturalnego z więcej niż jednego przedmiotu

293 974

208 023 57 424 28 527

100%

71% 19% 10%

Odsetek sukcesów w województwach

Odsetek sukcesów – przedmioty obowiązkowe

Odsetek sukcesów względem typów szkół

Wybory maturzystów – liczba wybranych przedmiotów dodatkowych

Wybory maturzystów: najczęściej wybierane przedmioty dodatkowe na poziomie podstawowym

Wybory maturzystów: najczęściej wybierane przedmioty dodatkowe na poziomie rozszerzonym

Wybieralność przedmiotu historia/średni wynik uzyskany przez maturzystów

Kraj: Poziom podstawowy: 8 444 /47 Poziom rozszerzony: 7 602 /54 Okręg: Poziom podstawowy: 1507 /47 Poziom rozszerzony: 1204 /54,45 Województwo lubuskie: Poziom podstawowy: 205 /46,88 Poziom rozszerzony: 178 /56,28

Wybieralność przedmiotu wiedza o społeczeństwie /średni wynik uzyskany przez maturzystów Kraj: Poziom podstawowy: 24 718 /46 Poziom rozszerzony: 13 163 /46 Okręg: Poziom podstawowy: 4034 /46,5 Poziom rozszerzony: 1283 /43,3 Województwo lubuskie: Poziom podstawowy Poziom rozszerzony 666 /46,67 268 /42,71

Historia – średnie wyniki procentowe w poszczególnych powiatach

Poziom podstawowy Poziom rozszerzony

Województwo lubuskie m. Gorzów Wlkp.

m. Zielona Góra gorzowski międzyrzecki słubicki strzelecko-drezdenecki sulęciński świebodziński 46,88 44,43 46,65 49,00 37,21 47,00 61,60 59,00 49,67 56,28 57,31 54,79 100 48,67 51,33 56,00 46,67

Wiedza o społeczeństwie – średnie wyniki procentowe w poszczególnych powiatach

Poziom podstawowy Poziom rozszerzony

Województwo lubuskie m. Gorzów Wlkp.

m. Zielona Góra gorzowski międzyrzecki słubicki strzelecko-drezdenecki sulęciński świebodziński 46,67 46,99 45,92 54,27 47,80 50,61 45,87 45,59 48,47 42,71 47,71 42,53 42,00 32,00 42,60 36,00 24,40 54,00

Współczynnik łatwości

• Współczynnik łatwości stosowany w pomiarze dydaktycznym odpowiada nam na pytanie, czy osiągnięcia absolwenta są jego mocną czy słabą stroną. Takie samo pytanie zadajemy wobec klasy, szkoły, powiatu, województwa ... .

• Współczynnik łatwości obliczamy, dzieląc uzyskany wynik absolwenta, klasy, szkoły ... przez maksymalną liczbę punktów do uzyskania za zadanie, arkusz ...

łatwość zadanie 0,00 0,19 bardzo trudne 0,20 0,49 trudne 0,50-0,69 0,70 0,89 umiarkowanie trudne łatwe 0,90-1,00 bardzo łatwe

Historia, poziom podstawowy

Zad 5A: 0,07 Na podstawie tekstu źródłowego i własnej wiedzy wykonaj polecenia.

Diodor Sycylijski, Biblioteka historyczna [fragment] Appiusz Klaudiusz [...] pomieszał [...] senat, wciągając na listę [senatorów] nie tylko ludzi znakomitego rodu i górujących powagą, jak to było zwyczajem, lecz wielu prostych obywateli, […] z tego powodu bardzo się oburzyli ludzie chełpiący się swym urodzeniem. […] Widząc, że ściągnął na siebie nienawiść ze strony najznakomitszych obywateli, unikał narażania się komukolwiek […]. Przy układaniu listy senatorów nie usunął żadnego z senatorów cieszących się złą sławą [...]. Appiusz Klaudiusz [...] przeprowadził do Rzymu wodociąg [...]. Potem [...] część zwanej od niego [drogi] [z] Rzymu do Kapui wyłożył twardymi kamieniami.

S. Sprawski, G. Chomicki, Starożytność. Teksty źródłowe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole średniej, Kraków 1999, s. 225–226.

A. Podaj nazwę urzędu, którego sprawowanie przez Appiusza Klaudiusza wywołało reakcję obywateli opisaną w tekście.

Historia, poziom podstawowy

Zad. 6A: 0,14 Na podstawie tekstu źródłowego i własnej wiedzy wykonaj polecenia.

Kasjusz Dion, Historia rzymska [fragment] Rzymianie tak dalece nienawidzili samego tytułu monarchy, że władców swych nie nazwali ani dyktatorami, ani królami, ani jakimś innym tego rodzaju tytułem, chociaż wobec oddania im steru rządów nie można zaprzeczyć, że Rzymianie podlegali władzy królewskiej. [Władcy] ci często bywają konsulami, a zawsze ilekroć znajdą się poza murami Rzymu określają się prokonsulami. [...] Władza trybuńska [...] daje im prawo zniesienia zarządzeń każdego innego urzędnika. [...] Wszystkie godności przyjęli z czasów republikańskich z tymi samymi nazwami, aby zachować pozór, że nie otrzymali żadnej władzy bez przyznania ze strony ludu.

Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 3, Warszawa 1961, s. 33–34.

A. Podaj nazwę formy ustrojowej cesarstwa rzymskiego, której dotyczy tekst.

Historia, poziom podstawowy

Zad. 20B: 0,13 Na podstawie tekstu źródłowego i własnej wiedzy wykonaj polecenia.

Stanisław Konarski, O skutecznym rad sposobie [fragment] Z przyrównania inszych państw [...] z naszą ojczyzną, jako Wenecji, Anglii, Szwajcarów, Holandii, serce się kraje na nieskończoną różność między nami i nimi [...]. Rzucić oko na sprawiedliwość [w tych państwach] [...], urzędów punktualność [...] praw moc i [ich] dobrze dopilnowaną egzekucję. Widzieć skarb publiczny […] na wszystkie publiczne wystarczający potrzeby. [...] Widzieć to wszystko, [...] a porównywać to wszystko z naszą [ojczyzną], jak serce dobrego patriotę boli, jak się ledwie nie wstydzi, że w takim horyzoncie żyje, jak sobie tysiąc razy myśli: czyżby to wszystko być nie mogło i u nas. Mogłoby, gdyby dochodziły1 rady, dochodziły sejmiki i sejmy; będą dochodzić, gdy będzie większej liczby w radach poszanowanie.

M. Ferenc, Epoka nowożytna. Teksty źródłowe. Tematy lekcji i zagadnienia do historii w szkole średniej, Kraków 2001, s. 193–194.

B. Stanisław Konarski otrzymał od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, za zasługi dla Ojczyzny, medal z napisem „Sapere auso” (Temu, który odważył się być mądrym). Wymień dwie zasługi Konarskiego uzasadniające napis na medalu.

Historia, poziom podstawowy

Zad 27A: 0,14 Zad 27B: 0,09 Na podstawie tekstu źródłowego i własnej wiedzy wykonaj polecenia.

List biskupów do duchowieństwa i wiernych w zaborze pruskim w 1873 r. [fragment] Umiłowani w Panu, wiecie, w jakim położeniu […] znalazł się […] w naszej ojczyźnie Kościół Chrystusowy. Wkrótce ma być przyjęty cały szereg ustaw, stojących w zasadniczych punktach w sprzeczności z nadaną przez Boga strukturą wewnętrzną i wolnością Kościoła. […] Ale nie uszło i waszej uwagi […], że wprowadzenie ich oznaczałoby oddzielenie biskupów od […] zwierzchnika Kościoła katolickiego, oddzielenie duchowieństwa i wiernych od swych biskupów […]. Wy jednak, kochani współpracownicy i diecezjanie, […] będziecie mogli uznać za prawowitego duszpasterza tylko tego […], któremu prawowity biskup urząd ten powierzy […]. Każdy inny byłby intruzem. […] „Mówią wieki” 2003, nr 12, s. 29.

A. Podaj nazwę polityki państwa niemieckiego, w ramach której przygotowywano ustawy wspomniane w tekście.

B. Wyjaśnij, w jaki sposób polityka władz niemieckich, przeciwko której występowali biskupi, wpływała na sytuację Polaków w zaborze pruskim.

Historia, poziom podstawowy

Zad. 31B: 0,10 Na podstawie fotografii i własnej wiedzy wykonaj polecenia .

Nowa encyklopedia powszechna PWN, t. 5, Warszawa 1996, s. 784.

B. Podaj dwie cechy tego stylu.

Historia, poziom podstawowy

Zad 35C: 0,17 Na podstawie źródeł 1. i 2. oraz własnej wiedzy wykonaj polecenia.

Źródło 1. Dzienniki Anny Kowalskiej [fragment] Oczywiście [...] piszą o kontrrewolucji [...]. Teraz dopiero zaczną się kłamstwa, komedie, ohydne narzekania. Wojsko strzela do ludu, do kobiet i dzieci robotniczych. [...] I to Poznań! Rzeczowy, rozsądny Poznań! Prawda, że i najbardziej reakcyjny, ale najbardziej zachodni. Targi, z bogactwem i teatrem handlu, musiały rozdrażnić tych, co przy końcu miesiąca nie mieli co włożyć do gęby! Ale też i to: „niechaj nas widzą, przecie, jak konamy”.

A. Kowalska, Dzienniki [...], Warszawa 2008, s. 273.

Źródło 2. Dzienniki Stefana Kisielewskiego [fragment] A więc były dwudniowe walki [...]. Podpalono szereg gmachów (wśród nich Komitet Wojewódzki) [...], weszło w końcu do akcji wojsko [...]. Rozpoczęli wszystko robotnicy stoczni [...], którzy zastrajkowali z powodu nieotrzymania trzynastej pensji oraz z powodu wiadomej podwyżki cen. Ruszyli oni pochodem pod K[omitet] W[ojewódzki], wznosząc okrzyki przeciw Gomułce [...]. Nasza telewizja i radio odezwały się na ten temat po dwóchdniach [...]. Przypominają, że zmiana cen jest podyktowana „koniecznością uzdrowienia gospodarki” [...]. To ostentacyjne podniesienie cen przed świętami – [...] za plajtę gospodarczą obwinić można wszystkich tylko nie głównego winowajcę – ustrój, który od 25 lat konstruuje absurdalne stosunki. [...] Wczoraj odbyło się VII Plenum, na którym usunięto [...] Gomułkę.

S. Kisielewski, Dzienniki, Warszawa 1996, s. 516–517.

C. Podaj, jaką funkcję przestał pełnić Władysław Gomułka w wyniku decyzji podjętych na plenum, o którym mowa w źródle 2.

Historia, poziom rozszerzony

Najniższy współczynnik łatwości: 0,31 (zad. 16): Fragment dzieła greckiego historyka Appiana z Aleksandrii, II w. n.e.

Hazdrubal, jego żona z dwoma synami schronili się do świątyni Eskulapa. Ponieważ świątynia stała wysoko [...], więc [...] z łatwością stąd odpierali wszystkie ataki. Kiedy jednak zmógł ich głód, bezsenność, strach [...] opuścili okręg święty [...]. Wśród tego Hazdrubal uszedł niepostrzeżenie do Scypiona z gałązką oliwną w ręce. Ten kazał mu usiąść u swoich stóp [...]. Gdy już ogień ogarnął świątynię, żona Hazdrubala wyszła naprzeciw Scypiona [...] i [...] zwróciwszy się do [męża] powiedziała: „[...] Mnie i dzieci moje ogień ten pogrzebie, ale ty, wódz wielkiej Kartaginy, jakiż to triumf zdobić będziesz?

Jakaż kara nie czeka cię ze strony tego męża, u którego stóp siedzisz?” Appian z Aleksandrii, Historia rzymska, t. I, Wrocław 2004, s. 327–330. Wyjaśnij, dlaczego żona Hazdrubala, oceniając postawę męża, wspomniała o rzymskim obyczaju uhonorowania zwycięskiego wodza.

Wiedza o społeczeństwie, poziom podstawowy

Zad. 14: 0,20 Do każdej fotografii oraz informacji o polskim polityku dopisz jego imię i nazwisko.

Uczestnik obrad Okrągłego Stołu; w 1989 Uczestnik obrad Okrągłego Stołu; w 1991 roku został Prezesem Rady Ministrów; roku został Prezesem Rady Ministrów; przewodniczący Unii Demokratycznej i Unii przewodniczący Ruchu dla Wolności; odznaczony Orderem Orła Rzeczypospolitej i Ruchu Odbudowy Białego. Polski; odznaczony Orderem Orła Białego.

Wiedza o społeczeństwie, poziom podstawowy

Zad. 17: 0,14 Uzupełnij tabelę – wpisz w odpowiednie miejsca właściwe nazwy organów stanowiących i kolegialnych organów wykonawczych samorządu terytorialnego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Szczebel samorządu terytorialnego Organ stanowiący Kolegialny organ wykonawczy

Powiat ziemski Województwo

Wiedza o społeczeństwie, poziom podstawowy

Zad 24: 0,08 Do każdego opisu kompetencji dopisz nazwę organu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Opis kompetencji Nazwa organu

Organ plenarny ONZ złożony z przedstawicieli państw członkowskich, którego rola bywa określana jako stworzenie najszerszego forum wymiany poglądów.

Organ, którego stałymi członkami są: USA, Wielka Brytania, Francja, Rosja i Chiny. Jest odpowiedzialny za prowadzenie operacji pokojowych pod auspicjami ONZ.

Organ, którego jednym z zadań jest współpraca z organizacjami wyspecjalizowanymi ONZ. Zajmuje się m.in. sprawami ekonomicznymi, kulturalnymi i prawami człowieka.

Wiedza o społeczeństwie, poziom podstawowy

Zad.32: 0,14 Podkreśl poprawne dokończenie zdania.

Skrótowiec widoczny na ilustracji wskazuje na A. Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci.

B. Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców.

C. Komitet Ekspertów ds. Prawnych Aspektów Azylu Terytorialnego, Uchodźców i Bezpaństwowców.

D. Agencję Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy Uchodźcom Palestyńskim. Źródło: UNHCR Global Trends 2011, s. 1.

Wiedza o społeczeństwie, poziom rozszerzony

Zad. 15: 0,25 Rozstrzygnij, które zdania dotyczące Parlamentu Europejskiego są prawdziwe, a które – fałszywe. W tabeli obok każdego zdania wpisz odpowiednio prawda lub fałsz.

Zdanie

Posłowie do Parlamentu Europejskiego mają obowiązek przynależności do jednej z grup politycznych Posłowie do Parlamentu Europejskiego wykonują swój mandat w sposób niezależny.

Grupę polityczną w Parlamencie Europejskim tworzy minimum 25 deputowanych, reprezentujących co najmniej 7 państw członkowskich.

Prawda/Fałsz

Wiedza o społeczeństwie, poziom rozszerzony

Zad. 16: 0,26 Na podstawie materiałów źródłowych podaj nazwę opisanego państwa oraz numer, którym oznaczono je na mapie.

Państwo ze stolicą w Dżubie powstało 9 lipca 2011 roku, w wyniku porozumienia sił rządowych z Ludową Armią Wyzwolenia. Porozumienie to zakończyło wojnę domową, mającą także przyczyny religijne i etniczne.

Nazwa państwa ....................…………..………….

Numer na mapie …...........................................

Wiedza o społeczeństwie, poziom rozszerzony

Zad. 17: 0,24 Rozstrzygnij, czy Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ma charakter wiążący. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do obu materiałów źródłowych.

Fragment Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Zgromadzenie Ogólne ogłasza niniejszą Powszechną Deklarację Praw Człowieka jako wspólny standard do osiągnięcia przez wszystkie ludy i narody, tak aby każda jednostka i każdy organ społeczny, mając stale na względzie niniejszą Deklarację, dążyły poprzez nauczanie i wychowanie do zapewnienia poszanowania tych praw i wolności, jak również do zabezpieczenia, poprzez rozwój środków o charakterze krajowym i międzynarodowym, ich powszechnego i skutecznego uznania i przestrzegania [...].

Fragment Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności Rządy Państw-Sygnatariuszy [...] zdecydowane, jako Rządy Państw europejskich działających w tym samym duchu i posiadających wspólne dziedzictwo tradycji politycznych, ideałów wolności i rządów prawa, podjąć pierwsze kroki dla zbiorowego urzeczywistniania niektórych praw wymienionych w Powszechnej Deklaracji, [...] przyznają każdej osobie podlegającej ich jurysdykcji prawa i wolności określone w Rozdziale I niniejszej Konwencji.

Źródło: Prawa człowieka. Dokumenty międzynarodowe, Toruń 1993.

Wiedza o społeczeństwie, poziom rozszerzony

Zad. 19A: 0,25 Na podstawie materiałów źródłowych wykonaj polecenia.

Wykres 1. Czy Pana(i) zdaniem kraje Zachodu powinny wesprzeć dostawami broni siły powstańców w Libii?

Wykres 2. Czy Pana(i) zdaniem Polska powinna wysłać swoich żołnierzy do Libii?

Na podstawie: Polacy o sytuacji w Libii, Komunikat z badań CBOS BS/47/2011A.

Podaj różnicę między odsetkiem respondentów popierających propozycję dostaw broni dla powstańców w Libii a odsetkiem aprobujących wysłanie polskich żołnierzy do tego kraju.

Wiedza o społeczeństwie, poziom rozszerzony

Zad. 25.2: 0,22 Temat nr 2 Odwołując się do unormowań prawnych oraz przemian sceny politycznej, scharakteryzuj polski system partyjny w XXI wieku.

Informacje zawarte na stronie internetowej OKE w Poznaniu:

• Wyniki szkół • Staniny szkół • Staniny uczniów • Tendencje rozwojowe szkół 2012-2014