Transcript Konferencja GZM "Od miasta do metropolii – drogi rozwoju Europy"

Konferencja GZM "Od miasta do metropolii – drogi
rozwoju Europy"
METROPOLIA “SILESIA” Z PERSPEKTYWY
REGIONU
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
Wydział Planowania Strategicznego i Przestrzennego
ul. Ligonia 46
40-037 Katowice
METROPOLIZACJA - PROCESY METROPOLIZACJI
JAKO DECYDUJĄCY CZYNNIK ROZWOJU
REGIONU
●
●
●
●
Proces metropolizacji kształtuje środowisko przestrzenne, społeczne
i gospodarcze metropolii, a jego cechą jest przekształcenie historycznie
ukształtowanej hierarchicznej organizacji terytorialnej w organizację
sieciową o zasiegu europejskim.
Metropolia musi posiadać rozbudowane funkcje
powiązane w skali globalnej z innymi metropoliami.
egzogeniczne
Powiązania te są czynnikiem sprzyjającym dla lokalizacji inwestycji,
które są mniej ryzykowne na dużym rynku pracy, w miejscu gdzie łatwy
jest dostęp do szerokiego wachlarza podwykonawców i różnego rodzaju
usług.
Metropolie są zatem węzłami przepływów w sieciach transportowych,
komunikacyjnych oraz węzłami kontaktów między przedsiębiorstwami
produkcyjnymi, handlowymi, bankami i instytucjami finansowymi.
Kształt aglomeracji
miejskich
określony
w Planie
Zagospodarowania
Przestrzennego
Województwa Śląskiego
Organizacje wzmacniające
rozwój aglomeracji
w Województwie Śląskim:
Związek Gmin
i Powiatów Subregionu
Zachodniego
Województwa
Śląskiego
Górnośląski Związek
Metropolitalny
Aglomeracja Górnośląska
i Aglomeracja Rybnicka
Obszar zdefiniowany
w PZPWŚ
oraz
Struktura organizacyjna
samorządów
CZŁONKOWIE
Górnośląski Związek
Metropolitalny
Miasta na prawach powiatu (14):
Bytom
Chorzów
Dąbrowa Górnicza
Gliwice
Jaworzno
Związek Gmin i Powiatów
Komunikacyjny Związek
Subregionu Zachodniego Komunalny Górnośląskiego Okręgu
Województwa Śląskiego
Przemysłowego
Powiaty (3):
Raciborski
Rybnicki
Wodzisławski
Miasta na prawach powiatu
(3):
Mysłowice
Rybnik
Żory
Jastrzębie Zdrój
Piekary Śląskie
Gminy (19):
Katowice
Ruda Śląska
Siemianowice
Sosnowiec
Świętochłowice
Tychy
Zabrze
Czerwionka-Leszczyny
Gaszowice
Lyski
Godów
Marklowice
Gorzyce
Mszana
Jejkowice
Pszów
Kornowac
Racibórz
Krzanowice
Radlin
Krzyżanowice
Rydułtowy
Kuźnia Raciborska Świerklany
Lubomia
Wodzisław Śl.
Miasta na prawach powiatu (11):
Bytom
Chorzów
Dąbrowa Górnicza
Gliwice
Katowice
Mysłowice
Ruda Śląska
Siemianowice
Sosnowiec
Świętochłowice
Zabrze
Gminy (12):
Będzin
Bobrowniki
Chełm Śląski
Czeladź
Gierałtowice
Imielin
Knurów
Psary
Radzionków
Siewierz
Sławków
Wojkowice
Górnośląski Związek
Metropolitalny
Forma prawna
Data utworzenia
Przewodniczący
Powierzchnia
(w km2)
Liczba ludności
Członkowie
Związek
międzygminny
Związek Gmin
Komunikacyjny
i Powiatów Subregionu
Związek Komunalny
Zachodniego
Górnośląskiego Okręgu
Województwa Śląskiego
Przemysłowego
Stowarzyszenie
Związek
międzygminny
8.06.2007
24.04.2002
16.12.1991
(wpis do Rejestru Związków
Międzygminnych)
(wpis do Rejestru Stowarzyszeń)
(wpis do Rejestru Związków
Międzygminnych)
Piotr Uszok
(prezydent Katowic)
Waldemar Socha
(prezydent Żor)
Roman Urbańczyk
1 218
1 154
1 394
1 969 349
617 567
1 910 585
14 miast
na prawach powiatu
25 gmin i powiatów
23 gminy i miasta
na prawach powiatu
ZADANIA
Górnośląski Związek
Metropolitalny
•
•
•
wspólna strategia rozwoju
•
pozyskiwanie funduszy
krajowych i zagranicznych
zarządzanie drogami
aktywizacja rynku pracy
•
wspieranie edukacji
•
•
opiniowanie procesów
legislacyjnych i decyzyjnych
dotyczących Związku
współpraca z samorządem,
administracją państwową,
społecznościami lokalnymi
współpraca z administracją rządową,
samorządową, i innymi organizacji oraz
współpraca transgraniczna
•
•
•
•
•
Komunikacyjny Związek
Komunalny Górnośląskiego
Okręgu Przemysłowego
Związek Gmin i Powiatów
Subregionu Zachodniego
Województwa Śląskiego
•
•
•
•
•
•
udział w tworzeniu stowarzyszeń, fundacji itp.
wspieranie rozwoju gospodarczego, edukacji,
kultury, ochrony środowiska, rozwoju
infrastruktury technicznej, innowacyjności
pozyskiwanie funduszy krajowych
i europejskich
promocja społeczności lokalnych
opiniowanie aktów prawnych regulujących
działanie samorządu lokalnego
i podejmowanie inicjatyw prawodawczych
w tej kwestii
rozwijanie podmiotowości aglomeracji
działania na rzecz ładu przestrzennego
i skoordynowanego zagospodarowania terenu
kształtowanie zintegrowanego systemu
transportowego
•
•
organizacja lokalnego transportu
zbiorowego
utrzymanie i rozwój infrastruktury
związku
prace studialne nad rozwojem
systemów transportowych
inne prawa i obowiązki związane
z transportem zbiorowym
CZY GÓRNOŚLĄSKI ZWIĄZEK METROPOLITALNY JEST METROPOLIĄ?
Wielokryteriowe podejście do zagadnienia metropolii
Aspekt instytucjonalny
Aspekt naukowy
Aspekt gospodarczy
METROPOLIA
Aspekt prawny
Aspekt społeczny
CZY GÓRNOŚLĄSKI ZWIĄZEK METROPOLITALNY
JEST METROPOLIĄ?
Aspekt naukowy
●
●
O tym czy dany obszar jest metropolią czy też nie, nie decydują
względy intencjonalne ani zapisy planów zagospodarowania
przestrzennego tylko realne zjawiska gospodarcze i społeczne.
Aby miasto mogło się stać metropolią, musi mieć co najmniej
500 000 mieszkańców, charakteryzować się doskonałością
i wszechstronnością usług, instytucji i wyposażenia, potencjałem
innowacyjnym w zakresie technicznym, ekonomicznym,
społecznym, politycznym i kulturalnym oraz wyjątkowością
i specyfiką miejsca.
CZY GÓRNOŚLĄSKI ZWIĄZEK
METROPOLITALNY JEST METROPOLIĄ?
Aspekt gospodarczy
●
●
Na
potencjał
gospodarczy
Górnośląskiego
Związku
Metropolitalnego składa się przede wszystkim najwyższa wśród
pozostałych obszarów metropolitalnych kraju liczba podmiotów
gospodarki na 10 000 mieszkańców.
Pod względem produkcji sprzedanej przemysłu GZM zajął drugą
pozycję po Metropolii Warszawskiej.
CZY GÓRNOŚLĄSKI ZWIĄZEK
METROPOLITALNY JEST METROPOLIĄ?
Aspekt społeczny
●
●
Zarówno pod względem powierzchni jak i liczby ludności
Aglomeracja Górnośląska zajmuje pierwsze miejsce wśród innych
metropolii w kraju. Świadczy to o potencjale społecznym
występującym na tym terenie.
Obszar metropolitalny stanowi 0,4% powierzchni kraju, a liczba
jego mieszkańców 5,2% ogółu mieszkańców Polski.
CZY GÓRNOŚLĄSKI ZWIĄZEK
METROPOLITALNY JEST METROPOLIĄ?
Aspekt instytucjonalny
●
●
Niezbędne jest wdrażanie całościowych strategii i prowadzenie
skoordynowanych działań ze strony wszystkich osób i instytucji
zaangażowanych w proces rozwoju miejskiego, które
wykraczałyby poza granice poszczególnych miast.
Władze na każdym szczeblu – lokalnym, regionalnym, krajowym
i europejskim – ponoszą odpowiedzialność za przyszłość miast.
CZY GÓRNOŚLĄSKI ZWIĄZEK
METROPOLITALNY JEST METROPOLIĄ?
Aspekt prawny
●
Górnośląski
Związek
Metropolitalny
jest
związkiem
międzygminnym, którego podstawowym celem jest tworzenie
dynamicznie rozwijającego się wielkomiejskiego ośrodka,
zdolnego do skutecznej konkurencji z innymi ośrodkami
metropolitalnymi w kraju i w Europie.
SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA - ANIMATOR
WSPÓLNYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ W GZM
●
●
Aglomeracja Górnośląska to obszar o największej w kraju i jednej
z większych w Europie koncentracji osadnictwa miejskiego policentrycznej struktury przestrzennej, której wielki potencjał
i jego efektywne wykorzystanie zależą od znalezienia równowagi
pomiędzy konkurencją i współpracą między tworzącymi je
miastami.
Wsparcie działalności GZM ze strony samorządu województwa
sląskiego umożliwi lepszą koordynację działań na poziomie
regionu w ramach metropolii, co zapewni wyższą efektywność
inwestycji i realizację wspólnych wyzwań.
SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA - ANIMATOR WSPÓLNYCH
PRZEDSIĘWZIĘĆ W GZM
Główne działania zgodnie z zapisami projektu Strategii Rozwoju
Województwa Śląskiego "Śląskie 2020" to:
●
●
●
●
●
wsparcie procesów metropolizacyjnych i rozwoju funkcji
metropolitalnych na obszarach aglomeracji miejskich w regionie;
lobbing na rzecz ukształtowania się silnych aglomeracji stanowiących
centra obszarów metropolitalnych, w wymiarze prawnym,
organizacyjno-administracyjno-gospodarczym i ich zarządzania, w tym
w szczególności wspieranie rozwoju oraz wzmocnienie organizacyjne
Górnośląskiego Związku Metropolitalnego;
wzmacnianie funkcji miejskich obszarów metropolitalnych mających
znaczenie dla policentrycznego rozwoju na obszarze województwa;
integracje przestrzenną obszarów metropolitalnych i funkcjonalnych
regionu, w tym przede wszystkim reprezentacyjnych przestrzeni
publicznych
dla
osiagniecia
wysokiej
jakości
rozwiązań
urbanistycznych i architektonicznych o znaczeniu ponadregionalnym;
wspieranie tworzenia zintegrowanego systemu zarządzania usługami
publicznymi w obszarach metropolitalnych i funkcjonalnych obszarach
miejskich.
GZM NA TLE METROPOLII EUROPEJSKICH
●
●
●
Według diagnoz i scenariuszy europejskich (ESPON), Warszawa
z Łodzią oraz Kraków z Aglomeracją Górnośląską pozycjonują
się w przestrzeni europejskiej w sieci europolii.
Klasyfikacja ESPON zalicza również poszczególne ośrodki
krajowe, tj. Warszawę, Kraków, Gdańsk-Gdynię, Wrocław,
Poznań, Katowice (konurbację górnośląską), Łódź i Szczecin do
tzw. MEGA czyli Europejskich Metropolitalnych Obszarów
Wzrostu.
Podstawowym układem odniesienia polityki przestrzennej
państwa pozostanie otoczenie europejskie.
GZM A KRAKÓW I OBSZAR WSPÓŁPRACY „
EUROPOL”
●
●
●
●
Współpraca śląsko-krakowska
Kwadrat strategiczny: GZM/Kraków – Wrocław – Poznań –
Warszawa/Łódź
Pas Polski Południowej: Kraków – GZM – Wrocław
Wspólna realizacja projektów transgranicznych Katowice –
Kraków – Żylina – Ostrava
GZM A WSPÓŁPRACA TRANSGRANICZNA Z
OSTRAWĄ I ŻYLINĄ
●
●
Wysoka wartość dodana z funkcjonowania GZM będzie możliwa
do osiągnięcia w sytuacji współpracy ponadregionalnej.
Realizacja wspólnych projektów w ramach programów
transgranicznych, a także włączenie się w transeuropejski system
transportowy i telekomunikacyjny pozwoli na uzyskanie
dodatkowych korzyści i osiągnięcie wyższej pozycji na tle innych
metropolii europejskich.
Konferencja GZM "Od miasta do metropolii – drogi
rozwoju Europy"
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
Wydział Planowania Strategicznego i Przestrzennego
ul. Ligonia 46
40-037 Katowice