Innholdsfortegnelse

Download Report

Transcript Innholdsfortegnelse

Innholdsfortegnelse
Kapittel 1 Sosiologi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1 Sosiologisk forståelse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2 Mennesker og samfunn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3 Mikro, meso og makro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4 Sosiologisk kunnskapsproduksjon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5 Sosiologien og de andre samfunnsfagene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.6 Sosiologer i arbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17
17
19
23
26
33
35
Kapittel 2 Det faglige fundamentet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1 Vitenskapen om det moderne samfunnet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2 Fem fedre og noen grunnleggende spørsmål . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3 Forskning og samfunn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39
39
41
49
Kapittel 3 Sosiologiens redskaper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1 Et mangfoldig fag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2 Den sosiologiske arbeidsplassen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3 Teoretiske redskaper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.4 Begreper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.5 Variabler og hypoteser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.6 Modeller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.7 Teorier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.8 Metode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.9 Datainnsamling og analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.10 Forskningsprosessen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.11 Metodologi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
61
63
64
66
71
75
77
84
87
100
103
Kapittel 4 Sosial virkelighet og sosiale fenomener . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1 Sosial virkelighet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2 Sosial konstruksjon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3 Virkelighetstolkninger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.4 Handlingsrom, ressurser og atferd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.5 Sosiale fenomener . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
109
109
112
114
118
120
7
MENNESKER OG SAMFUNN
4.6 Modell for sosiologisk forståelse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
8
Kapittel 5 Kultur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.1 To kulturbegreper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2 Kultur, samfunn og biologi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.3 Kultur og individ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.4. Kulturens elementer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.5 Kulturell integrasjon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.6 Kulturell variasjon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.7 Forskjeller mellom kulturer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.8 Forholdet mellom kulturer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.9 Innvandring og etniske minoriteter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.10 Organisasjonskultur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.11 Kulturell endring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
127
127
128
132
135
155
158
162
167
170
173
181
Kapittel 6 Struktur: mønstre, regelmessighet og systemer . . . . . . . . . . . . . .
6.1 Sosial struktur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2 Posisjoner, roller og atferd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.3 Rangordning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.4 Makt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.5 Systemtenkning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.6 Strukturelle former . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
191
191
193
200
202
206
212
Kapittel 7 Struktur: sosial ulikhet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.1 Lagdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.2 Ulikhetsdimensjoner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.3 Marxistisk klasseforståelse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.4 Nyere klassetilnærminger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.5 Sosiale lag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.5 Konsekvenser av lagdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.6 Økonomisk ulikhet i Norge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.7 Fattigdom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.8 Kjønn og ulikhet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.9 Likhet og rettferdighet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.10 Sosial mobilitet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.11 Forklaringer på ulikhet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
225
225
227
231
233
234
236
241
245
247
251
254
258
Kapittel 8 Interaksjon: vårt sosiale samspill . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.1 Sosialt samspill . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.2 Sosialisering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.3 Sosiale behov . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.4 Kommunikasjon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.5 Interaksjonsformer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
263
263
264
276
278
287
INNHOLDSFORTEGNELSE
8.6 Forventninger og tillit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.7 Sosial kontroll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.8 Rasjonell atferd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.9 Symbolsk atferd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.10 Marionetter eller selvstendige aktører? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
290
292
295
298
301
Kapittel 9 Relasjoner og fellesskap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9.1 Fellesskap og tilhørighet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9.2 Sosiale relasjoner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9.3 Sosial integrasjon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9.4 Sosiale grupper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9.5 Sosiale nettverk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9.6 Nettverk, organisasjoner og økonomi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9.7 Community . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9.8 Sosial kapital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
307
307
308
312
313
319
343
347
349
Kapittel 10 Avvikende atferd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10.1 Sosialt avvik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10.2 Forklaringer på avvik og kriminalitet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10.3 Sosial kontroll og straff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10.4 Kriminalitet i Norge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
355
355
360
371
374
Kapittel 11 Forståelsesformer og sosiale institusjoner . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.1 Forutsigbarhet og dynamikk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.2 Systemorientert samfunnsforståelse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.3 Konfliktorientert samfunnsforståelse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.4 Handlingsorientert samfunnsforståelse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.5 Forklare ovenfra eller nedenfra? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.6 Sosiale institusjoner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.7 Styringssystemet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.8 Økonomien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.9 Utdanningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.10 Religionen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.11 Familien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
381
381
383
387
388
394
394
398
403
410
413
420
Kapittel 12 Samfunnsforandringer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12.1 Samfunnsomforming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12.2 Teorier om forandring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12.3 Endringskrefter i vår tid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12.4 Mot et postmoderne samfunn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
427
427
435
440
454
Litteraturliste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459
9
MENNESKER OG SAMFUNN
Ordliste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
Stikkordregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
Personregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
10