Transcript ХҮНСНИЙ ШОШГО, ХАЯГЛАЛТ
МХЭАХНҮХ-íы Гүйцэтгэх захирал Ã.Íàíçàä
МОНГОЛ УЛСАД САВАЛСАН ХҮНСНИЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ШОШГОЛОЛТ ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ЭРХ АШГИЙГ ХЭРХЭН ХАНГАЖ БАЙНА ВЭ?
Монгол Улс зах зээлийн эдийн засгийн харилцаанд шилжин өмчийн олон хэвшлийг хүлээн зөвшөөрснөөр юуны түрүүнд хүн амын анхдагч хэрэглээ болох хоол хүнсний жижиг дунд стандарт зөрчигдсөн явдал юм.
үйлдвэрлэлүүд шалтгаалан хүнсний чанар, аюулгүй байдалд олноор байгуулагдсан нь хүнсний хангамж, нийлүүлэлтэнд эерэг үр дүнг авчирсан нь маргашгүй үнэн хэдий ч тэдгээрт ажиллагсдын дийлэнх нь мэргэжлийн бус байснаас сөрөг нөлөөлөл үзүүлэх олон хүчин зүйл үүссэний нэг нь хүнсний бүтээгдэхүүний шошгололтод тавих шаардлагын
Хүнсний бүтээгдэхүүний шошгололтод тавих шаардлагын стандарт зөрчигдөж буй шалтгаан нь зөвхөн хоол хүнсийг үйлдвэрлэгч нарт илүү хамаатай үүрэгтэй мэт төрийн боловч нөгөө захиргааны алдаатай үйл ажиллагаанд оршино.
талаар энэхүү стандартыг тухайн бүтээгдэхүүний шошгололтод хэрэглэхийг зөвшөөрч шийдвэр гаргадаг болон батлагдсан стандартын мөрдөлтийг хангуулах чиг байгууллагуудын
ХҮНСНИЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ШОШГОЛОЛТОД ТАВИХ ШААРДЛАГЫН СТАНДАРТ ЗӨРЧИГДӨЖ БУЙ ХЭЛБЭРҮҮД:
1.
2.
3.
Хүнсний нэр нь тухайн хүнсний зүйлийн мөн чанарыг үнэн зөв илэрхийлэхүйц байдлаар томъёологдож чаддаггүйгээс хэрэглэгчийг төөрөгдүүлдэг /Бүх төрлийн цагаан архи, ундаа, жүүс, сүү, сүүн бүтээгдэхүүн гэх мэт/ Үйлдвэрлэсэн, хугацаа /огноо/ бүрэн тавигддаггүй, тавигдсан ч ойлгомжгүй савалсан болон хадгалалтын Хүнсний найрлагыг бүрдүүлэгчийн жагсаалтыг үнэн зөв бүрэн илэрхийлдэггүй /Тухайлбал, хүнсний шим тэжээлт зүйл болох уураг, өөх тос, нүүрс ус гэх мэт/
4.
5.
Хүнсний шошгон дээр заавал мэдээлэх ёстой зүйлийг бүрэн мэдээлдэггүй /хүнсний нэмэлт бүтээгдэхүүн, ионжуулсан цацрагийн боловсруулалт гэх мэт/ Тухайн бүтээгдэхүүний агууламжид бүтцийн нарийн шинжилгээ хийгдэж шимт бодисын агууламж, үйлчилгээний үр дүн тодорхойлогдоогүй магтсан буруу сурталчилгааг бүтээгдэхүүний шошгонд хэрэглэдэг .
байхад хэт дөвийлгөн
Дээрх зөрчил дутагдал нь Монгол Улсад “Савалсан хүнсний бүтээгдэхүүний шошгололтод тавих ерөнхий шаардлагын стандарт MNS (САС)-4280-95, MNSСАС1:2007 батлагдан гарсан хэдий ч болно.
уг стандартыг савалсан хүнсний бүтээгдэхүүнд хэрхэн зөв хэрэглэх мэдлэг дутмагаас шалтгаалан практикт бүрэн хэрэгжиж чадаагүйн улмаас хэрэглэгч зөв сонголт хийх боломжгүй төөрөгдсөөр байгаа
2
ХҮНСНИЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ШОШГОЛОЛТОД ТАВИХ ШААРДЛАГЫН СТАНДАРТЫГ МӨРДҮҮЛЭХИЙН ТУЛД ЦААШИД ЮУГ ХИЙВЭЛ ЗОХИЛТОЙ ВЭ?
1.
Хүнс үйлдвэрлэгчдийг шошгын стандартыг зөв хэрэглэх мэдлэгтэй болгох Хэрэглэгчдэд бүтээгдэхүүний хүнсийг зөв сонгох мэдлэг олгох шошгололтоор 3.
Стандартыг хэрэглүүлэх, сахиулах чиг үүрэгтэй төрийн захиргааны байгууллагын ажил хариуцсан хүмүүсийн мэдлэг, ур чадварыг дээшлүүлж ажлын хариуцлага сахилгыг өндөржүүлэх
• Бүтээгдэхүүний шошго хаяглалтыг олон улсад нэрлэхдээ түүний хэл бичиг буюу
“Language”
гэж нэрлэдэг байна.
• Шошго хэрэглэгчдэд хүргэж буй үнэн зөв мэдээлэл юм.
бол тухайн бүтээгдэхүүнийг • Хэрэглэгчидэд бүтээгдэхүүн бүгд хүргэж буй
оноосон нэртэй
хүнсний байна.
•Хүнсний бүтээгдэхүүний хаяг шошго нь
мөрдөх стандартад заавал
хамаарагддаг, •Бүтээгдэхүүнийг худалдан ойлгодог байх ёстой.
авсан хэрэглэгч түүний шошгоор дамжуулж уг бүтээгдэхүүнийг •Бүтээгдэхүүнд түүний оноосон нэрийг бичнэ.
•Хүнсний нэр нь ерөнхий биш, тухайн хүнсний зүйлийн жор технологийн онцог, мөн чанарыг үнэн зөв илэрхийлэхүйц тодорхой байна.
•Шошгонд орц найрлагыг бичихдээ: Жишээ: нь •Жүржийн өтгөрүүлсэн жүрж гэвэл бүх орцыг ингередент гэж бичээд Хүнсний нэмэлтийг олон улсын кодоор ундаа
“E” number
гэхэд бичнэ.
түүнийг сахараар •Хэрвээ ердийн орцоос өндөржүүлсэн байдлаар нэмэлт орвол түүний үр ашигтай талыг нэмэлт болгон оруулдаг, хэд хэдэн тохиолдолд ингередент буюу тохиолдол байдаг.
нэмэлтүүдийг бичихгүй
Жишээ нь цөцгийн тос, бяслаг гэх мэт гаднын ямар нэг нэмэлтгүйгээр боловсруулагддаг зүйл, бүтээгдэхүүний хэрэглэдэггүй.
шошгонд
нэмэлт тайлбар
Шошгон дээр бичигдэх цэвэр жинг олон улсын
системийн “СИ”
нэгжээр бичнэ. Жишээ нь /кг, гр гэх мэт/ Бүтээгдэхүүнийг савалж үйлдвэрлэх ёстой. Энэ нь шошгонд дараахь байдлаар тэмдэглэгдэнэ. Жишээ нь 0,33 литрээр савалсан ундаа гэж үзвэл шошгонд Хүнсний хадгалалт дуусах хугацаа буюу лангуун дээр байх хугацааг бичнэ. Хадгалах нөхцөлийг заана.
тогтсон стандарт l
0.33
хэмжээгээр гэж бичнэ.
Үйлдвэрлэгчийн хаягийг заавал бичнэ. Савлагч түгээгчийн аль нэг бас байж болно. Жишээ нь •ЕХУ-д зөвшөөрөгдсөн түгээгч байдаг байна.
Бүтээгдэхүүн тодорхойлно.
хаанаас
/place of origen/.
гаралтай болохыг Согтууруулах ундааны алкоголын хэмжээг төрлийн бүтээгдэхүүнд
/хатуулагийн хэмжээ/
заавал бичнэ. Жишээ нь: •ЕХУ-д
1,2
бичсэн байна.
хувиас дээш хатуулгыг заавал зааж
Шошгон дээр тухайн бүтээгдэхүүний
өвөрмөц боловсруулалтыг
бичнэ. Жишээ нь утсан хиам гэх мэт. Бүтээгдэхүүнд цацрагийн боловсруулалт хийсэн бол заавал тэмдэглэж бичих ёстой.
Бүтээгдэхүүн нь дэлгүүрт л зарагдаж байгаа бол үнийг бичнэ.
Хүнсний бүтээгдэхүүнд агуулагдаж буй шимт бодисыг бичнэ. Уураг, илчлэг байдлыг илтгэх
/өөх тос, нүүрс ус, г.м/
Сахар задалдаг хүчлүүдийг бичнэ. Мөн
хүчлүүд хэрэглэсэн бол нэмж задалдаггүй
тэмдэглэнэ.\
•Шошгыг ямар ч хүн уншаад ойлгох тэр хэл дээр бичнэ.
•Өөрөөр хэлбэл бүтээгдэхүүнийг Монгол улсад импортлох
үйлдвэрлэсэн улсынх нь
болон импортолж буй
Монгол Улсын эх хэл дээр
бичнэ.
•Эсвэл олон улсын нийтлэг хэл болох дээр бичсэн байна.
англи хэл
•Экспортолж буй бүтээгдэхүүнийг хэдэн улсад гаргаж байна
тухайн улс бүрийн хэл дээр
шошго би чигдсэн байх шаардлага тавигддаг.
Хаягийн бичилтийг хольж хутгаж бичдэггүй бөгөөд нэг цонхон дээр байх зүйлүүдийг
бүлэглэж
бичдэг.
Хэрэглэгч шошгыг уншаад өөрт нь хэрэгтэй зүйлээ олж хардаг байхад зориулагдах ёстой.
Бүтээгдэхүүний сурталчилгааг мэдэх зүйлээс зайтай салгаж бичдэг.
зайлшгүй Орцын жагсаалтыг нэг цонхонд бичнэ.