Transcript Slide 1
جلب حمايت همه جانبه در حوزه
سالمت
)(Health Advocacy
www.mui.ac.ir
مراحل جلب حمايت
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
.8
اصول و مفاهیم :اهميت راهبرد جلب حمايت همه جانبه
تعیین و تحلیل مشکل
تدوين اهداف برنامه
شناسايي و تحليل دست اندرکاران
تدوين راهبرد (رويکردها ،فنون ،مواد و پيام ها)
توليد پيام جلب حمايت
تهيه طرح عمل براي جلب حمايت همه جانبه
برنامه ريزي براي پايش و ارزشيابي
www.mui.ac.ir
مراحل جلب حمايت
-1اصول و مفاهیم :اهميت
راهبرد جلب حمايت همه جانبه
www.mui.ac.ir
اهميت راهبرد جلب حمايت همه جانبه
بسياری از برنامه هايی که در حوزه سالمت با هدف تغيیر رفتار طراحي مي
شوند ،بدون اصالح ديدگاه تصميم گیرندگان و ايجاد تغيیر در سياست هاي
عمومي امکان پذير نيست.
براساس منشور اتاوا ،در کنار توسعه مهارت هاي فردي و بازنگري در نظام
ارائه خدمات ،سه مکانيسم ديگر ارتقای سالمت شامل :
4
اصالح سياست عمومي مرتبط با سالمت
ايجاد محيط هاي حامی سالمت
تقويت اقدامات جامعه براي مشارکت در برنامه های مربوط به
سالمت بدون حمايت افراد ،سازمان ها و بخش هاي کليدي
www.mui.ac.irموفقيت آميز نخواهد بود.
جامعه
جلب حمايت همه جانبه
Advocacy
هدايت سياست عمومي به سوی پيشرفت زندگي افرادي که
صداي ضعيف تر و قدرت کمتري دارند.
فرآيندي که در آن تالش می شود بر تصميم گیري هاي مرتبط با
سياست هاي عمومي تاثیر گذاشته شود.
تالش برای تاثیرگذاري بر سياست هاي عمومي جامعه با
استفاده از اشکال مختلف ارتباطات ترغيب کننده که مخاطب
آن افرادي هستند که مسووليت راهنمايي يا کنترل رفتارهاي
سازمانی ،اجتماعي و گاه فردي را برعهده دارند.
5
www.mui.ac.ir
جلب حمايت همه جانبه برای سالمت
Health Advocacy
مجموعه اي از راهبردها ،برنامه ها و فعاليت هايي که برای اصالح
سياست ها در جهت منافع برنامه مورد نظر طراحی و اجرا می
شود و تالش آن براي تغيیر در سياست هاي عمومي مرتبط با
سالمت برای تامین اهداف و منافع مورد نظر است.
استفاده از رويکردها ،فرآيندها ،دستورالعمل ها ،منابع و
راهکارهاي اختصاص ي از سوي گروه يا جمعيتی خاص است که
براي ايجاد تغيیر اجتماعي يا سازماني و تاثیرگذاري بر سياست
عمومي يا خصوص ي به کار گرفته مي شود.
6
www.mui.ac.ir
مقايسه دو راهبرد جلب حمايت همه جانبه
) (Advocacyو اطالع رساني ،آموزش و ارتباط )(IEC
هدف در ،Advocacyکسب حمايت وسيع و همه جانبه از
موضوعات مرتبط با سالمت است .به عبارت ديگر قصد دارد
کاری کند تا غیرمستقيم ولی موثرتر ،رفتارها اصالح شود .به عبارت
ديگر ،به جاي جلب نظر و تاثیر بر دريافت کنندگان برای استفاده
از خدمات سالمت ،به افرادی که در رده های باالتر و تاثیرگذارتر
قرار دارند (قانونگزاران و سياستگزاران) توجه دارد.
هدف در IECآن است که افراد و جوامع را درباره لزوم ايجاد و
منافع خدمات آموزش دهد و به تغيیر رفتار ترغيب کند.
7
www.mui.ac.ir
فرآيند جلب حمايت همه جانبه
Output
Process
Input
سياست هاي اصالح شده رويکردها ،فنون ،سياست هاي جاري
مرتبط با سالمت
مواد و پيام ها
مرتبط با سالمت
www.mui.ac.ir
مراحل جلب حمايت
-2تعيين و تحلیل مشکل و دستورکار
برنامه
www.mui.ac.ir
تصور کنيم !
مسئوليت برنامه هاي بخش سالمت در شهری با
جمعيت بيست هزار نفر و تعداد پنج هزار خانوار
به ما سپرده شده است .از شما انتظار می رود در
زمان مشخص و با بکارگیری تمام توان خود ،رفع
مشکالت سالمت شهر را رفع کنيم.
10
براي شروع کار چه می کنيد؟
www.mui.ac.ir
اولين گام
شناخت دقيق موقعيت و شرايط منطقه و
کسب اطالعات کافي از وضعيت شهر و
ساکنان آن برای شناسايي مشکالت سالمت
اولین و اساس ی ترين گام ما خواهد بود.
11
چه راه هايي براي اين ارزيابي محيط
سراغ داريد؟
www.mui.ac.ir
بررس ي وضع موجود -جمع آوری اطالعات
• بررس ی ويژگی های دموگرافيک :وضعيت سن ،جنس،
تحصيالت ،وضعيت تاهل ،سطح درامد ،محل سکونت و ...
• بررس ی وضعيت دانش ،نگرش و عملکرد مرتبط با موضوعات
مختلف :بررس ی اين ويژگی ها می تواند جهت برنامه ها و مداخالت
رفتاری را مشخص کند.
• بررس ی سياست ها :سياست ها ،قوانین ،مقررات و دستورالعمل
های موجود در نظام مديريتی و شکاف سياستی (فاصله آنچه هست
و آنچه بايد باشد)
www.mui.ac.irبا افراد کليدی و مطلع
• 12مشورت
بررس ي وضع موجود -تحليل وضعيت
.1تحليل :SWOTبررس ی نقاط قوت (موارد مثبتی که در درون
سيستم و به نفع اهداف مورد نظر وجود دارد) ،نقاط ضعف (موارد
منفی که در درون سيستم و به ضرر اهداف مورد نظر وجود دارد)،
تهديدها (موارد منفی مربوط به بیرون سيستم که به ضرر برنامه
است) و فرصت ها (موارد مثبت حاصل از بیرون سيستم که به نفع
برنامه است)
.2تحليل مساله :بررس ی دقيق مساله و عوامل موثر بر ايجاد ،تداوم و
توسعه آن و تفکيک بخش های رفتاری و غیررفتاری از يک طرف و
درون بخش ی و بین بخش ی از طرف ديگر می تواند به طراحان برنامه
13
www.mui.ac.irديدگاه مناسبی را ارائه دهد.
جلب حمايت
قدم بعد از شناسايي مشکالت سالمت
مشخص است که براي پرداختن به تمام مشکالتی که
شناسايي کرده ايم ،نه وقت کافی داريم و نه منابع و
توان الزم در اختيار ماست .پس اولويت بندی نياز
است.
اگر بخواهيد از بین اين مشکالت و موضوعات چند
مورد را مشخص کنيم ،چه خواهيم کرد و از چه
معيارهايي براي اين انتخاب استفاده مي کنيم؟
14
www.mui.ac.ir
چارچوب انتخاب موضوع برنامه جلب حمايت:
معيارهاي عمومی در انتخاب موضوع
بزرگی مساله :آيا مشکل مورد نظر ،تعداد افراد يا
گروه هاي زيادی از جامعه را دربرمی گیرد؟
تاثیر بر سالمت جامعه :آيا سالمت جامعه ما تاثیر
زيادی از مساله مورد نظر می گیرد؟
همخوانی با ماموريت سازمان ما :آيا برخورد با
مشکل مورد نظر با ماموريت سازمان ما تناسب
دارد؟
هزينه پايین :آيا هزينه ای که برای برخورد با اين
15
www.mui.ac.irنياز است ،قابل پرداخت است؟
مساله
نکته
راه حل تمام مشکالت در حوزه سالمت يکسان نيست.
بخش ي به عوامل رفتاری و گروهی به عوامل غیررفتاری مانند
فقدان شرايط فیزيکی ،نیروی انسانی ،مالی و مديريتی ،ارتباط
دارد.
قسمتي در درون بخش ي که ما مسئوليت آن را داريد قابل اجرا
می باشد و گروهی ديگر به ساير بخش ها بستگي دارد.
اگر مشکل از گروه غيررفتاری ها -بين بخش ی ها بود ،چه بايد
کرد؟
16
www.mui.ac.ir
چارچوب انتخاب موضوع برنامه جلب حمايت:
نمونه معيارهاي اختصاص ی
-1مشکل مورد نظر با استفاده از راهبرد جلب
حمايت همه جانبه قابل رفع يا اصالح است.
-2افراد يا گروه های زيادي تحت تاثیر آن قرار
می گیرند يا از آن متاثر می شوند.
www.mui.ac.ir 17
فراموش نکنيم
18
تعيین راهبرد جلب حمايت همه جانبه
و طراحي و اجراي برنامه مبتني بر آن
تنها يکي از راه حل هاي موجود براي
برخورد با مشکالت سالمت است و
براي تمام مشکالت سالمت ،راه حل
اصلي به شمار نمي رود.
www.mui.ac.ir
کار گروهي
19
با شيوه بارش افکار ،موضوعاتي را که در حوزه
سالمت منطقه خود نيازمند مداخله مناسب است را
استخراج کنيد.
با رای گیری درگروه ،پنج موضوع را از بین آنها
انتخاب کنيد.
با استفاده از معيارهای نوشته شده يا ساير
معيارهای مورد توافق اعضاي گروه ،يکي از
موضوعات را به عنوان موضوع نهايي برای طراحي
www.mui.ac.ir
مراحل جلب حمايت
-3تدوين اهداف برنامه
www.mui.ac.ir
هدف کلی
موضوع اصلي برنامه حمايت همه جانبه است
و رسيدن به آن نياز به دوره هاي طوالنی مدت
دارد.
جمله ای کلی ،غیرقابل سنجش و تا حدودی
مبهم (شبيه آنچه در دورنمای برنامه راهبردی
ديده می شود) است.
21
www.mui.ac.ir
اهداف اختصاص ي
اهداف اختصاص ی کوتاه مدت تر و عمل محورتر هستند.
انتخاب اهداف اختصاص ی برنامه جلب حمايت همه جانبه
به عوامل مختلفي بستگی دارد که از جمله آنها می توان به
وضعيت سياس ي جامعه ،احتمال موفقيت برنامه ،اطالعات
موجود ،منابع الزم براي پشتيباني از برنامه ،ظرفيت سازماني
و دانش و مهارت کارکنان بر روي فرآيند تعيین اهداف برنامه
اشاره کرد.
22
www.mui.ac.ir
قابليت های اهداف اختصاص ي
-1قرار است چه سياست ،قانون يا تصميمی تغيیرکند
)(Decision or Policy Action
-2چه کس ي قرار است اين تغيیر سياست را انجام دهد
)(Policy Actor or Decision-maker
-3قرار است تغيیر در چه زماني رخ دهد )(Timeline
-4میزان مورد نظر براي اين تغيیر چقدر است
)(Degree of Change
23
www.mui.ac.ir
ويژگی های اهداف اختصاص ي()SMART
• بر اقدام مشخص و ويژه ای متمرکز باشد )(Specific
• قابل اندازه گیري باشد )(Measurable
•دست يافتني باشد )(Attainable
•منطقی باشد )(Reasonable
•زمان رسيدن به آن مشخص باشد )(Time bounded
24
www.mui.ac.ir
.1
.2
.3
.4
25
نمونه های اهداف اختصاص ی برنامه جلب
حمايت
افزايش 20درصدی تعداد مراکز تسهيالت زايمانی
شهرستان کهنوج استان کرمان تا پايان سال ....
ادغام برنامه آموزش تنظيم خانواده در مقطع پيش
دانشگاهی در طی دو سال آينده
تامین بودجه الزم برای دو برابر کردن تعداد مراکز مشاوره
بيماری های رفتاری در استان کرمانشاه تا پايان سال ...
افزايش ساعت درس ورزش در مقطع دبستان از 2ساعت
به 4ساعت تا پايان سال ...
www.mui.ac.ir
نمونه های اهداف اختصاص ی برنامه جلب حمايت
.5اجرای قانون عرضه دخانيات به افراد زير 18سال در
شهرهای با جمعيت کمتر از يک ميليون نفر تا پايان سال
...
.6تامین نیروی مراقب بهداشت برای کليه مدارس ابتدايي و
راهنمايي کشور تا پايان سال ...
.7تجهیز کليه پارک های سطح شهر تهران به وسايل ورزش ی تا
پايان سال ...
.8تدوين /اجرای قانون استفاده از راديو و تلويزيون برای
www.mui.ac.irکليپ های آموزش ی رفتار درست رانندگی
نمايش
26
کار گروهی
با توجه به دستورکار انتخاب شده برای برنامه جلب
حمايت خود ،هدف کلی برنامه را بنويسيد.
برای موضوع انتخاب شده و با توجه به معيارهای نوشتن
اهداف اختصاص ی ،اهداف اختصاص ی مناسب بنويسيد.
از بین اهداف اختصاص ی نوشته شده ،يکی از آنها را برای
طی ساير مراحل طراحی برنامه انتخاب کنيد و داليل انتخاب
خود را بيان نماييد.
27
www.mui.ac.ir
مراحل جلب حمايت
-4شناسايي و تحليل دست اندرکاران
www.mui.ac.ir
دست اندرکاران
)(Stakeholders
افراد ،گروه ها و سازمان هايی که مستقيم يا
غیرمستقيم بر برنامه تاثیر می گذارند يا از نتايج آن
تاثیر می پذيرند.
شناسايي و تحليل اين افراد و گروه ها ،جهت اصلي
برنامه هاي جلب حمايت همه جانبه در حوزه سالمت
را مشخص می کند.
29
www.mui.ac.ir
گروه های اصلی دست اندرکاران
.1
.2
.3
.4
30
ذي نفعان ) :(Beneficiariesکسانی که از نتايج برنامه ما سود
خواهند برد و به نحوی گروه هدف مداخالت در حوزه سالمت محسوب
می شوند.
شرکا ) :(Partnersافراد ،گروه ها يا سازمان هايي که اشتراک منافع
با ما دارند و می توانند منابع حمايتی را در اختيار طراحان و مجريان
برنامه بگذارند.
تصميم گیرندگان ) :(Decision makersافرادی که بدون موافقت
آنها امکان پيشبرد برنامه ها وجود ندارد .سطوح تصميم گیری در مورد هر
موضوعی می تواند متعدد و متفاوت باشد.
مخالفین ) :(Adversariesافراد ،گروه ها يا سازمان هايي که از
www.mui.ac.ir
برنامه و رسيدن به اهداف آن واقعا زيان می بينند و يا تصور
پيشرفت
داليل تحليل دست اندرکاران
با تحليل دست اندرکاران می توان افراد يا گروه هاي تاثیرگذار بر
برنامه را شناسايي کرد و برای تاثیرگذاری بر آنها اقدام نمود.
تحليل دست اندرکاران می تواند به شناسايي و جلب منابع مالي،
انساني و پشتيباني مورد نياز برنامه کمک کند.
شناخت مخالفت ها و تالش براي کاهش آنها ،منفعت ديگر تحليل
دست اندرکاران است.
31
www.mui.ac.ir
معيارهای تحليل دست اندرکاران
شناسايي زيرگروه های هر گروه اصلی از دست اندرکاران
میزان آشنايي دست اندرکاران با گروه يا سازمان عمل
کننده
موافقت دست اندرکاران با جايگاه گروه يا سازمان عمل
کننده در برخورد با موضوع
دانش و وضعيت نگرش گروه دست اندرکار نسبت به
www.mui.ac.ir
32موضوع
معيارهای تحليل دست اندرکاران
حمايت های قبلی و بالقوه گروه دست اندرکار
گروه های ثانويه تاثیرگذار بر دست اندرکاران
هنجارها ،ارزش ها و باورهای غالب در گروه دست اندرکار
اندازه گروه های دست اندرکار و محل استقرار آنها
تاثیرات بالقوه آنها بر موضوع جلب حمايت همه جانبه
موانع ارتباط با دست اندرکاران و نحوه برخورد با آنها
33
www.mui.ac.ir
جدول تحلیل دست اندرکاران
دست
اندرکاران
زيرگروه ها
ذی نفعان
تصميم
گيرندگان
شرکا
مخالفان
www.mui.ac.ir 34
بزرگی (اندازه)
و محل
حضور آنها
دانش و نگرش
فرد نسبت به
موضوع
تاثيرات بالقوه آنها بر
برنامه جلب حمايت
همه جانبه
موانع ارتباط با آنها و
نحوه غلبه بر اين
موانع
کار گروهي
دست اندرکاران برنامه جلب حمايت خود را مشخص کنيد.
مخاطب کلی را دسته بندی کنيد و به دسته اختصاص ی برسيد.
درباره معيارهای زير برای هر دسته اختصاص ی بحث کنيد:
میزان آشنايي گروه دست اندرکار با گروه يا سازمان ما
میزان دانش گروه دست اندرکار از موضوع جلب حمايت همه جانبه
میزان توافق گروه دست اندرکار با جايگاه ما در برخورد با موضوع
میزان حمايت قبلی و بالقوه گروه دست اندرکار از موضوع
تاثیرات بالقوه آنها بر موضوع جلب حمايت همه جانبه
گروه های ثانويه تاثیرگذار بر دست اندرکار برنامه ما
35
www.mui.ac.ir
مراحل جلب حمايت
-5رويكردهای جلب حمايت همه جانبه و
فنون ترغيب کننده
www.mui.ac.ir
رویکردهاي کلیدي جلب حمایت همه جانبه
.1درگیر کردن رهبران )(Leaders Involvement
.2کار با رسانه های جمعی
.3ایجاد شراکت و ائتالف )(Partnership & Coalition
.4تحرک اجتماعي )(Social Mobilization
.5ظرفیت سازي )(Capacity Building
3
www.mui.ac.ir
درگیر کردن رهبران جامعه
)(Leaders Involvement
رهبران جامعه ،کسانی هستند که در تسهيل فرآيند تغيیر در زمينه مشکالت
سالمت جامعه تاثیر مهمی دارند و مشارکت آنان در مراحل طراحي ،اجرا و
ارزشيابي برنامه هاي حوزه سالمت می تواند با کاستن از میزان مخالفت های
آنها با برنامه به جلب حمايت آنان منجر شود.
رهبران را می توان به سه گروه تقسيم کرد:
.1قانونگزاران که وظيفه وضع قوانین را بر عهده دارند
.2سياستگزاران که سياست ها را شکل می دهند
.3مديران اجرايي که وظيفه دارند که سياست ها را اجرا کنند.
3
www.mui.ac.ir
نحوه درگیرکردن رهبران جامعه
محیط های رسمی (نشست ها ،سمینارها و کنفرانس ها)
محیط های غیررسمی (تجمع های عمومی ،جشنواره ها و
رخدادهای ورزشی ،داخل منازل)
روش های مستقیم (جلسات ،نامه نگاری ها و رسانه ها)
روش های غیرمستقیم (همکاران ،دوستان و همسران آنها)
3
www.mui.ac.ir
ايجاد شراکت و ائتالف
)(Partnership and Coalition
برای رسيدن به اهداف همسو و مشترک ،و نه لزوما يکسان ،به يکديگر می
پيوندند و با هم کار می کنند.
شراکت می تواند رسمي يا غیر رسمي ،دائمی يا موقت باشند.
.1هماهنگی ) :(Coordinationهر کس ی وظيفه خود را انجام می دهد و
تالش می شود اين وظايف تزاحم يا تضادی با هم نداشته باشند.
.2همکاری ) :(Cooperationتقسيم وظايف صورت گرفته است تا کس ی
کار تکراری انجام ندهد و منابع درست مصرف شود.
.3همدستی ) (Collaborationيا ائتالف ) :(Coalitionهمه تحت امر يک
مديريت واحد هستند و تقسيم دقطق وظايف و منابع شده است و وظايف
مکمل يکديگر هستند.
www.mui.ac.ir
محاسن و معایب شراکت و ائتالف
محاسن :افزایش قدرت حمایت ،امنیت تالش های جلب حمایت ،چند
برابر کردن منابع موجود مالي و انساني ،تقویت مشروعیت و تاثیر
تالش ها ،ایجاد رهبری جدید در برنامه ها و تشکیل شبکه های
سازمانی
معایب :بازماندن از سایر امور مربوط به گروه یا سازمان ،به خطر
افتادن احتمالی موقعیت افراد ،تاثیرپذیری شراکت از سازمان های
بزرگتر و در نهایت به خطر افتادن کلیه فعالیت های جلب حمایت
در صورت شکست خوردن شراکت
www.mui.ac.ir
کار با رسانه هاي جمعي
قابل رویت کردن و شناساندن برنامه یا سازمان برای
جامعه
اطالع رسانی به تصمیم گیرندگان و جامعه درباره فعالیت
ها
تحریک کردن بحث در زمینه مشکل مورد نظر
ایجاد حمایت عمومی از فعالیت ها و سازمان
افزایش جلب منابع ،عضویت و یا حامیان جنبش مورد نظر
www.mui.ac.ir
ملزومات یک پوشش رسانه ای مناسب
•
•
•
•
•
•
•
4
سرمایه گزاری روی برقراری ارتباطات رسانه ای
حفظ ارتباط با کمک فنون و تکنولوژی های رسانه ای
تسهیل دستیابی اصحاب رسانه ها به اطالعات و داده ها
رفتار همراه با احترام با دست اندرکاران رسانه ها
توجه به 5Fدر ارتباطات رسانه ای :سریع ،واقعی ،صریح،
منصفانه و دوستانه
ایجاد کانالی برای ارتباط منظم با دروازه بان های رسانه ای
قدردانی از خبرنگاران و دست اندرکاران رسانه ها از طریق
اعطای جوایز و دادن سایر انگیزه بخش ها)
www.mui.ac.ir
تحرک اجتماعي
)(Social Mobilization
تبدیل مردم و گروه ها از حالت منفعل به افراد مشارکت جو
و فعال که می تواند:
اعتبار ،مشروعیت و قدرت اعمال نفوذ بر سیاستگزاران
را افزایش دهد
اعتماد و کارایي و عزت نفس آحاد جامعه را باال ببرد
برنامه را از حالت متخصص محوري خارج کند.
www.mui.ac.ir
اقدامات الزم برای تحرک اجتماعی
درگیرساختن رهبران جامعه ،تاثیرگذاران و رهبران مذهبی
شناسایی گروه های کلیدی و شاخص موجود
شناسایی کانال های اطالع رسانی موجود در جامعه
سازماندهی گروه ها شامل شناسایی اعضای گروه ها،
رهبران آنها و وجوه مشخصه آنان
بسیج گروه ها از طریق نشست های محلی ،بحث های
گروهی ،رسانه های سنتی و مردمی ،سرگرمی
www.mui.ac.ir
ظرفيت سازي
)(Capacity Building
ايجاد زير ساخت هاي الزم برای اجرای برنامه ها شامل:
.1ايجاد نظام رهبری و مديريت
.2گسترش شبکه جلب کنندگان حمايت همه جانبه
.3توانمندسازی و حفظ دانش و مهارت کافی در نیروی انسانی
.4تخصيص منابع الزم برنامه
.5ايجاد زمينه شراکت براي حمايت از تغيیرات مورد نظر
.6خلق دست اندرکاران متعدد
.7تدوين نظام هاي اطالعاتي براي تقويت نوآوري ها
.8هماهنگي و مديريت برنامه هاي اجتماعي مورد نياز براي تغيیر
4
www.mui.ac.ir
فنون ترغيب سازي
.1اعمال فشار Pressuring
.2حساس سازی Sensitizing
.3مذاکره Negotiating
.4تظلم يا دادخواهی Petitioning
.5چانه زنی يا اعمال نفوذ Lobbying
.6مناظره Debating
.7به تحرک واداشتن Mobilizing
.8فنون رسانه ای Media techniques
4
www.mui.ac.ir
عوامل موثر در انتخاب فنون
.1طبيعت موضوع جلب حمايت همه جانبه
.2گروه های مختلف دست اندركاران
.3میزان دسترس ي به منابع
4
www.mui.ac.ir
دست اندرکاران
ذي نفعان
شرکا
مخالفان
تصميم گيرندگان
فنون
حساس سازي
تحرک اجتماعي
گفتگو
مناظره
مذاکره
البی (اعمال نفوذ)
دادخواهي
ايجاد فشار
فنون رسانه اي
4
www.mui.ac.ir
کار گروهي
با توجه به نتايج کارهای گروهی پيشین خود و برای اجرای برنامه ،درباره
اجزای کليدی پيام جلب حمايت خود بحث کنيد:
.1محتوای پيام
.2زبان
.3فرستنده يا منبع پيام
.4فورمت يا رسانه
.5زمان و مکان انتقال پيام
کدام رويکردها و فنون را برای ترغيب مخاطبان خود به کار می بريد؟
استدالل های خود را ارائه کنيد.
5
www.mui.ac.ir
مراحل جلب حمايت
-4توليد پيام جلب حمايت
www.mui.ac.ir
پيام
پيام همان افکار ،نظرات ويا پاسخ هاي ما به شرايط
است که قصد ابراز آنرا داريم.
پيام هاي کالمي :شامل تمام جنبه هاي گفتاری است
پيام هاي غیرکالمي :شامل رفتارهاي صوتي غیرکالمی و
غیرصوتي مانند حالت هاي چهره است
52
www.mui.ac.ir
خلق پيام
استفاده از پيام به عنوان ابزاری موثر و مهم در برنامه های
جلب حمايت همه جانبه قادر است:
• به دست اندرکاران برنامه اطالعات بدهد )(Inform
• انگیزه بخش باشد )(Motivate
• آنها را قانع کند )(Persuade
• آنان را به سمت عمل حرکت دهد (Move to
).Action
53
www.mui.ac.ir
گام های اساس ی در توليد پيام
.1توجه و تمرکز بر يک ايده اصلی
.2سازماندهي اطالعات :استفاده نظام مند از محتوای پيام و
انتخاب چارچوب مشخص قبل از پرداختن به محتوای پيام
.3توجه به ويژگی های پيام :خصوصيات محتوايي و ساختاری
پيام شامل دقت و درستي محتوا ،نحوه ارائه مطلب مورد
نظر ،جاذبه برای توجه به پيام و ترغيب مخاطب برای تغيیر،
سبک و شکل پيام ،قابليت فهم پيام و توان سرگرم کنندگی
آن
www.mui.ac.ir
پنج عنصر کليدي پيام
(1
(2
(3
(4
(5
55
محتوای پيام )(Content
زبان پيام )(Language
فرستنده پيام يا منبع )(Messenger
شکل انتقال پيام )(Format
زمان و مکان انتقال پيام
www.mui.ac.ir
محتوای پيام
)(Content
ايده اصلی پيام است و در آن مشخص می شود
که قرار است کدام ديدگاه را به مخاطب خود
منتقل کنيد؟ و قرار است مخاطب از پيام شما
چه بفهمد؟
56
www.mui.ac.ir
زبان
)(Language
کلماتی که برای ارتباط با مخاطب به کار می گیريم ،زبان
را شکل می دهد .مطمئنا ارتباط با يک پژوهشگر با
ارتباط با يک گروه از جوانان زبان متفاوتی خواهد
داشت.
آيا کلمات مورد استفاده در پيام روشن و واضح هستند
يا افراد مختلف ،برداشت های متفاوتی از آن دارند؟ آيا
زبان به کار رفته در پيام متناسب با گروه هدف است؟
57
www.mui.ac.ir
فرستنده پيام يا منبع
)(Messenger/Source
فردی که پيام را منتقل می کند .آيا فرستنده پيام
مورد وثوق مخاطب است؟ آيا امکان آن وجود
دارد که برای انتقال پيام به مخاطبین ،از
مشارکت نمايندگان يک جامعه کمک گرفته
شود؟
58
www.mui.ac.ir
شکل انتقال پيام
)(Format/Medium
مجرايي که برای انتقال يک پيام مورد استفاده قرار
می گیرد .کدام فورمت برای انتقال پيام به مخاطب
تاثیر بيشتری دارد؟ برای هر يک از دست اندرکاران و
مخاطبین برنامه کدام فورمت يا رسانه مناسب تر
است؟
ارتباط چهره به چهره بيشتر تاثیر می گذارد يا يک طومار
امضاشده يا يک برنامه راديويي تلويزيونی؟
59
www.mui.ac.ir
عوامل موثر در انتخاب شکل انتقال پيام
الف -هزينه :معموال استفاده از برخی فورمت های انتقال پيام مانند راديو و
تلويزيون ،هزينه بااليي دارد و بايد به دنبال رايگان کردن و يا کاهش
هزينه استفاده از اين رسانه های گران بود و يا از آنها صرفنظر کرد.
ب -خطر :برخی موارد ممکن است انتقال پيام جلب حمايت خطراتی را به
دنبال داشته باشد .به عنوان مثال ،وقتی موضوع انتخاب شده مورد
اختالف يا مناقشه در بین گروه های مختلف در يک جامعه باشد.
ج -در معرض ديد قرارگرفتن :گروهی که می خواهند خود و پيامشان در
معرض ديد دست اندرکاران قرار گیرد ،استفاده از فورمت های
اختصاص ی را مدنظر قرار می دهند .بازديد فرد يا گروه کليدی از محل
اجرای يک پروژه خاص ،فرصت مناسبی برای اين موارد فراهم می کند.
60
www.mui.ac.ir
زمان و مکان انتقال پيام
کجا و چه زمان قرار است پيام جلب حمايت همه
جانبه به مخاطب منتقل شود؟
در بسياری موارد ،جلب حمايت کنندگان از مراسم
روزهای خاص در سال استفاده می کنند .روز مادر،
روز جهانی بهداشت ،روز کارگر و ...از جمله اين زمان
های مناسب است.
61
www.mui.ac.ir
ويژگی های يک پيام اثربخش
روشن و واضح بودن
غیرمتناقض بودن
معتبر بودن
ترغيب کنندگی
پيشنهادگر اقدام بعدي
62
www.mui.ac.ir
متناسب با مخاطب
جذاب و جلب توجه کننده
متناسب با فرهنگ
دارای تنوع شکلی
پيش آزمون شده
62
انواع سبک پيام
جاذبه عاطفي در برابر جاذبه منطقی :تمرکز بر روی
احساسات مخاطب و يا استفاده از منطق و استدالل
(معموال پيام های عاطفی تاثیر بيشتری دارند).
جاذبه مثبت در برابر جاذبه منفي :تاکيد پيام بر نتايج
مثبت مربوط به محتوا يا اشاره به نتايج منفی حاصل از
رفتار (پاسخ به پيام هاي مثبت بهتر از پيام هاي منفي
است).
www.mui.ac.ir
انواع سبک پيام
جاذبه جمعي در برابر جاذبه شخص ي :تاکيد پيام بر فوايد
جمعی و يا پرداختن نتايج مربوط به فرد
پيام با نتيجه گيري مشخص در برابر پيام با نتيجه گيري
باز :مواردی که نتيجه گیری مشخص ی ارائه می شود ،در
مقابل مواردی که نتيجه گیری برعهده مخاطب گذاشته می
شود.
جاذبه هاي بيان تکراري يا بيان يک باره پيام :پيام هايي
که به دفعات و تکراری به موضوعی می پردازند و يا پيامی
www.mui.ac.irرای يک بار منتقل می شود.
که تنها ب
اجزای کليدی در پيام های جلب حمايت
توصيف موضوع در پيام :معرفي و بيان واضح و روشن موضوعی که جلب
حمايت برای آن مورد نظر است
بيان بزرگي موضوع :پرداختن به بزرگي و اهميت موضوع مورد نظر است که
باعث مي شود توجه مخاطب به مساله مورد نظر جلب گردد .بيان نتايج و
تبعات حاصل از مساله و مقايسه آن با آنچه قابل فهم و درک است و
استفاده از ابزارهای مناسب مانند اعداد و ارقام مفيد است.
بيان تاثير منفي مشکل بر جامعه يا گروه هاي جمعيتي :ذکر تاثیرات منفي
حاصل از موضوع بر جامعه در پيام ضروري است.
انتظارات از دست اندرکاران :پيامی که حاوی انتظارات از گروه مخاطب،
تکليف گروه مخاطب پيام را مشخص می کند.
65
www.mui.ac.ir